Katalog

14 22 AĞUSTOS 2019 PERŞEMBE kültür EDİTÖR: EMRAH KOLUKISA TASARIM: BAHADIR AKTAŞ Bakanlık çalınanKültür ve Turizm Bakanlığı, kaybolan kültür varlıklarının kaydını açıklamadı... eserleri gizledi TELEVİZYON Hazırlayan: ÖZNUR OĞRAŞ ÇOLAK ‘Otoyol Cehennemi’ “Otoyol cehennemi derlemeler” adlı belgesel bugün saat 20.00’de National Geographic kanalında gösterilecek. Kış, dünyadaki yollara kaos getirir. abd’de erkekler ve kadınlar, sürücüleri ve makineleri kurtarmak için tehlikeli yollar la mücadele ediyorlar. Her bölüm, yolları açık tutmak için her şeyi riske atan opera törlerin beceri, özveri ve cesaretini gözler önüne seriyor. Pahalı yükler söz konusu olduğunda, kur tarma ekipleri donanımlı gitmelidir; yoksa bedelini kendileri öder. (Ağır Yükler, Sezon 1 | Bölüm 2) a NationalGeographic 20.00 YAYIN AKIŞI Kültür ve Turizm Bakanlığı, müzelerden çalınan ya da kaybolan kültür varlıklarına ilişkin bilgileri açıklamazken, CHP Genel Başkan Yardımcısı Gamze Akkuş İl gezdi, “Çalınan eserlere ilişkin kayıtlar gizlendi. Rakamların gizlenme sebebi nedir? Müzelerimizden çalınan ve kaybolan mahmut eser sayısında ciddi artışlıcalı lar olduğu için mi bu rakamlar gizleniyor?” değerlendirmesini yaptı. CHP Genel Başkan Yardımcısı Gamze Akkuş İlgezdi’nin Türkiye’deki müzelerle ilgili verdiği bilgi edinme başvurusuna verilen yanıt müzelere ilişkin ilginç verileri ortaya çıkardı. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın verdiği yanıta göre toplum nüfusu 3.1 milyon olan 11 ilde müze bulunmuyor. Müze bulunmayan iller Artvin, Bingöl, Hakkâri, Muş, Siirt, Şırnak, Ardahan, Iğdır, Bakanlığın müzelerden çalınan eserlere ilişkin verileri gizlemesi akıllara çalınan eserlerin sayısında artış yaşandığı iddialarını getirirken, CHP’li İlgezdi “Çalınan eserlere ilişkin rakamların gizlenme sebebi nedir” diye sordu. Yalova, Kırıkkale ve Karabük olarak sıralanıyor. 22 ilde ise yalnızca birer müze bulunuyor. Türkiye genelinde bakanlığa bağlı 204 müzede arkeolojik 840 bin 614 eser, etnografik 299 bin 683 eser, 1 milyon 958 bin 665 sikke ve 238 bin 735 diğer eser olmak üzere toplam 3 milyon 337 bin 697 kültür varlığı sergileniyor. Özel sayısı kamuyu geçti CHP’li İlgezdi’nin başvurusu üzerine verilen yanıtta 2002 yılında bakanlığa bağlı Türkiye genelinde 184 müze bulunurken, 2019 yılında müze sayısı 204’e çıktı. Buna göre 17 yılda artan müze sayısı 20 olurken, bugün resterasyon ve çeşitli gerekçelerle ka palı tutulan müze sayısının ise 42 olduğu belirtildi. Bakanlığın yanıtına göre özel teşebbüse ait müze sayısı ise 2002 yılında 92 olurken, 2019 yılında 261’e çıktı. Buna göre söz konusu dönemde bakanlığa bağlı müze sayısındaki artış özel teşebbüsün altında kaldı. CHP Genel Başkan Yardımcısı Gamze Akkuş İlgezdi’nin bakanlığa bağlı 204 müzede çalınanan ve kay bolan eserlerle ilgili sorusuna ise ba kanlığın yanıt vermemesi dikkat çek ti. Yanıtta, müzelerden çalınan ya da kaybolan veya çalındıktan ya da kay bolduktan sonra bulunan kültür var lıklarının kaydının tutulduğu ifade edilirken hiçbir veri paylaşılmadı. ‘Artış olduğu için mi gizleniyor?’ İlgezdi, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın çalınan ya da kaybolan eserleri gizlediğini belirterek, “Ülkemizdeki 204 müzede çalınan ve kaybolan eserleri sordum, bu kayıtların tutulduğu, yazdığı halde bilgi edinme kanuna aykırı biçimde rakamlar gizlendi. Rakamların gizlenme sebebi nedir? Müzelerimizdeki çalınan ve kaybolan eser sayısında ciddi artışlar olduğu için mi bu rakamlar gizlenmektedir” değerlendirmesini yaptı. 302 tablonun kaybolduğu açıklanmıştı 2013 yılında, Ankara Resim ve Heykel Müzesi’ndeki eserler uzun süre gündemde kalmıştı. Kaybolan eserlerin değerlerine paha biçilemezken, 2014’te Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından müzede yer alan 302 tablonun kaybol duğu açıklanmıştı. l ANKARA 25. Bond filmi nisanda gösterime girecek James Bond serisinin 25. filminin resmi adı ve gösterime giriş tarihi belli oldu. Yeni filmin ismi “No Time to Die (Ölmeye zaman yok)” olacak ve 2 Nisan 2020’de İngiltere’de, 8 Nisan 2020 tarihinde ise ABD’de gösterime girecek. 007 James Bond karakterini son kez aktör Daniel Craig canlandıracak. “No Time to Die”, Craig’in James Bond karakterini canlandırdığı 5. film olacak. l Kültür Servisi Matrix efsanesi dönüyor Reeves Moss Kült haline gelen Matrix serisi, 4. filmiyle gelecek yıl beyazperdeye geri dönüyor. Warner Bros. Pictures ve Village Roadshow Pictures ortaklığında çekilecek olan 4. devam filminde başrollerde Keanu Reeves ve CarrieAnne Moss, Neo ve Trinity rolleriyle yeniden yer alacak. l Kültür Servisi Marvel Evreni’nde Örümcek Adam krizi... ABD basınına yansıyan bilgilere göre Disney ve Sony arasında yaşanan gelir paylaşımı krizi nedeniyle “Spider Man” filmlerinin Marvel Stüdyoları’yla olan bağları kesilebilir. Dış basında çıkan haberlere göre Disney’in film gelirlerinin yarı yarıya paylaşılmasını istediği ancak Sony’nin bu öneriyi kabul etmediği belirtiliyor. Sony, Marvel Studios’un brüt kazancın yüzde 5’ine yakın bir oranı aldığı anlaşma şartlarını devam ettirmeyi teklif etti ancak Disney de bunu reddetti. Aylardır devam ettiği belirtilen anlaşmazlık çözülemediği takdirde Marvel, Örümcek Adam filmlerinden elini çekmiş olacak. l Kültür Servisi Norveçli topluluğa Gümüşlük’te yoğun ilgi 16. Uluslararası Gümüşlük Klasik Müzik Festivali, Norveçli modern caz topluluğu Mathias Eick Quintet’i Gümüşlük sahilinde konuk etti. Suda Caz başlığı altında dört yıldır düzenlenen caz konserlerine bu yıl konuk olan Mathias Eick ve grubu, Aris LifeCanderel etkinlik sponsorluğu ile sahneye çıktı. Kuzey cazının farklı tınıları ile sahnede yer alan topluluk, Gümüşlük’te konseri izleyen cazseverler tarafından büyük ilgiyle karşılandı. l Kültür Servisi TAKSAV’dan çağrı Toplumsal Araştırmalar Kültür ve Sanat İçin Vakıf’ın (TAKSAV) güzel sanatlara hazırlık atölyesinin eylül ayında yapılacak olan tanışma günlerine çağrı yapıldı. Atölyenin cumartesi ve pazar bir günlük derse katılımı ücretsiz olacak. Katılım için 0530 580 25 81 üzerinden rezervasyon yapılması gerekiyor. Dün 21 Ağustos’tu ve Can Yücel’in doğum günüydü, 10 gün önce 12 Ağustos’ta da aramızdan ayrılışının 20. yıldönümü... Bu nedenle her yıl ağustos ayında Datça’da ve Türkiye’de ona duyulan özlem ve sevgi daha da yoğunlaşır. Bundan etkilenmemek de olası değildir. Can Yücel, sözcükleri bir kuyumcu gibi işleyerek şiire hiciv, ironi ve mizah katmıştır. Çünkü Can Yücel’in alışılmışın dışında bir sözcük dağarcığı vardır. Dağarcığında başat olan yaşamın içindeki argo, ironi ve mizahtır. Bunu yaparken kendiyle de dalga geçer, Prenses Diana’yla da. Güncel politikadan hareket eder, siyasetçileri eleştirir, toplumcu kavga adamlarını destekler. Can Yücel, yalnızca şiirde değil, çeviri ve düzyazıda da kendine özgü tatlı sert, gerçekçi, duygusal dilini kullanır. Ne var ki çevirdiği iki kitaptan dolayı 1971 askeri döneminde 15 yıla hüküm giyer. Adana Cezaevi’nde bir süre tutuklu kalır. 1974 affıyla özgürlüğüne kavuşur. Cezaevine gidişini: Bileklerimizi morartmış yeni Alman kelepçeleri / Otobüsün kaloriferleri bozuldu Kaman’dan sonra / Sekiz saat oluyor karbonatlı bir çay bile içemedik / Ba Su içene, şaire dokunulmaz! şımızda perensip sahibi bir başçavuş. / Niğde üzerinden Adana Cezaevi’ne gidiyoruz. // Bi sen eksiktin ay ışığı / Gümüş bir tüy dikmek için manzaraya!” dizeleriyle alaysı bir biçimde anlatır. Bir söyleşide şiirini Nâzım Hikmet’in ve cezaevini etkilediğini, bundan da mutlu olduğunu dile getirir: “Hapishane koşulları bana da, insanlarla yakından ilişki kurma olanağı sağladı. Üstelik ben hapisteyken çok yoğun şiir çalışmasında bulundum ve dışarıya şiir kaçırarak, neşriyatımıza devam ettik... Çok mutluyum hapishaneye girdiğimden dolayı.” Şiire ilk adımı Çağdaş şiirimize büyük renk katan Can Yücel, 1945’te şiire başlar. İlk kitabı Yazma’yı babası Hasan Âli Yücel, İngiltere’de olan oğluna sürpriz yapmak için Bedri Rahmi’nin resimlemesiyle 1950’de yayımlar. İlgi görmez. Can Yücel, 1998’de “Babam kendi şöhretine dayanarak satar kanısındaydı. Hâlâ duruyor Yazma’nın ilk baskıları” der. Lisede öğrenmeye başladığı Latinceye Yunancayı, İngilizceyi de ekler, üniversite öğrenimine AÜ DTCF’de başlar, İngiltere’de Cambridge Üniversitesi’nde sürdürür. Askerlik sonrası uzun süre Paris’te yaşar, İngiltere’ye geçer. Londra’da BBC’nin spikerlik sınavını kazanır, çalışmaya başlar. Nâzım Hikmet’in öldüğü gün haber yapmayı unutunca, işten kovulur. İngiltere’den ayrılır, yurda döner. Marmaris’te, Bodrum’da, İstanbul’da, Datça’da yaşar. Turist rehberliği, gazetecilik, çevirmenlik yapar. “Dil virtüözü”dür. Dille oynar. Der ki: “Dilde oynama, iyi bir yöntemdir benim için. Halk Türkçesine eğilmiş olmanın getirdiği bir kazanç olarak, küfür de dilin içindedir. Bir şair diyor ki: ‘Küfür halkın dudaklarında açan en güzel çiçektir.’” Can Yücel, Bir Siyasinin Şiirleri (1974) kitabıyla adını geniş kitlelere duyurur. 2011 yılından bu yana da 15 kitapta toplanan şiirleri, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları’nca yeniden yayımlanır. Şiirinin amacı Can Yücel amacını şöyle açıklar: “Türkiye’deki haksızlıklara, insan haklarından yoksunluğa ve sınıfsal hegemonyanın, Atatürk dönemi hariç, öteden beri varlığına itiraz ediyorum.” Bu nedenle yalnızca şiir yazmaz, siyaset de çeviri de yapar. Shakespeare, Lorca, Brecht çeviri yaptığı şairlerin başında gelir. Can Yücel, çeviri kitaplarında “Çeviren” değil, “Türkçe Söyleyen” tanımını özellikle kullanır. Çünkü yaptığı kül çeviridir. Can Yücel’i hem doğum, hem ölüm yıldönümünde anmak yalnızca Datça’da değil, tüm Türkiye’de esen bir büyük sıcak sevgi, umut, direnç, sevecenlik rüzgârıdır. Can Yücel, baba sevgisini en güzel anlatan şairdir. O şiiri, “Dokunmatik” şiirinde dediği gibi “su” gibi kutsal sayar: “Görmüyor musun / Su içiyorum / Şiir yazıyorum / Ne dokunuyorsun?” Çok haklı! Su içene, şaire dokunulmaz! İyi ki doğdun Can Yücel... 07.00 Gün Başlıyor 09.30 18 Dakika 11.00 Haber 10 13.00 Kulis 14.00 Haber 13 14.00 Haber 14 15.00 Haber 15 16.00 Haber 16 16.20 Tele Ekonomi 17.00 Sağlık Masası 18.00 Ana Haber 20.00 18 Dakika 21.00 Türkiye’nin Geleceği 23.00 Gün Bitiyor 00.30 18 Dakika 08.00 Çalar Saat 10.45 Yaparsın Aşkım 13.00 Yasak Elma 14.00 Temizlik Benim İşim 16.00 Zuhal Topal İle Sofrada 19.00 Gülbin Tosun İle Ana Haber Bülteni 20.00 Yaparsın Aşkım 00.15 Temizlik Benim İşim 06.00 Güne Merhaba 08.45 Günün Ekonomisi 09.00 Parametre 10.00 10’Dan Sonrası 13.00 Bugün 15.00 Günlük 17.00 Günlük 18.00 Haber 19.00 Ana Haber 21.00 Ankara Kulisi 23.00 Günün Sonu 01.00 Gece Haberleri 10.40 Doğu’nun Kayıp Silüetleri 11.10 Ortadoğu Yaban Hayatı 12.05 Yiyeceğin Serüveni 12.35 Savaşın Efsaneleri 13.30 Rikki’nin Türkiye Rotası 14.00 Bir Türk Filmcinin Dünya Yolculuğu 14.40 Etme Bulma 16.05 Bakalım İşe Yarayacak Mı ? 17.05 Sınırları Zorlayanlar 17.30 Harbi Getto 17.55 Ortadoğu Yaban Hayatı 18.50 Hastane İstanbul 19.45 Sen De Tanık Ol 20.15 Su Savaşları 21.10 Acil Durum Senaryoları 21.35 Daha Güzel Bir Hayat 10.00 Resim Sevinci: Bob Ross 10.30 Aramızda Müzik Var 11.20 Kısa Bir Ara 11.30 Murat Boncuk’la Atölye 12.00 İhmal Edilebilir Nasihatler 12.55 Türkiye Ekspresi 13.00 Hayat Sanat 13.30 Bir Resim Bir Hikâye 14.00 Aykut Köksal İle Mimarlık Söyleşileri 15.00 Opera Dünyası 15.30 Karalama Defteri . Doğan Hızlan 16.00 Tarihin Ruhu 16.30 Bizim Resmimiz 17.00 Eskici 17.30 Konsere Davet 18.00 Hayat Sanat 18.30 Resim Sevinci: Bob Ross 19.00 Sinema + 19.30 Bir Zamanlar 20.00 Belgesel: Gizli Şehirler: St Petersburg 21.00 Yabancı Sinema Esma’nın Sırrı 22.30 Felsefe Söyleşileri 23.30 Evliya Çelebi 10.00 X Jenerasyonu 10.50 Sınır 11.45 Uss Indianapolis: Son Görev 12.40 Spaceıl Hikayesi 13.35 Zihin Oyunları 13.57 Zihin Oyunları 14.25 X Jenerasyonu 15.20 Ahmak Bilimi 15.42 Ahmak Bilimi 16.10 Sınır 17.05 Zihin Oyunları 17.27 Zihin Oyunları 18.00 X Jenerasyonu 19.00 Ahmak Bilimi 19.22 Ahmak Bilimi 20.00 Otoyol Cehennemi Derlemeler 21.00 Uçak Kazası Raporu Özel 21.30 Ahmak Bilimi 22.00 Mühendislik Harikaları 23.00 Kabusa Dönen Yolculuklar 23.50 Uçak Kazası Raporu Özel 00.30 Zihin Oyunları 01.20 Ahmak Bilimi 09.45 Dizel Kardeşler 10.35 İşte Sürat İşte Ses 11.25 Avustralya Kamyoncuları 12.15 Alaska’yı Mesken Tuttuk 13.05 Nasıl Yapılmış? 13.55 Altın Peşinde 14.45 Avustralya Kamyoncuları 15.35 Dizel Kardeşler 16.30 Tamirat Tadilat 17.25 İşte Sürat İşte Ses 18.15 Nasıl Yapılmış? 19.10 Avustralya Kamyoncuları 20.05 Altın Peşinde 21.00 Nasıl Yapılır? 21.55 Ormanın Koruyucuları 22.50 İşte Sürat İşte Ses 23.45 Dizel Kardeşler 24.30 Nasıl Yapılır? 01.15 Ormanın Koruyucuları 02.00 Avustralya Kamyoncuları 02.55 İşte Sürat İşte Ses cumtv@cumhuriyet.com.tr