Katalog

10 15 AĞUSTOS 2019 PERŞEMBE ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY Rota’ya göre bankaların kısıtlı ve pahalı kredi kaynakları, siyasi tercihle belli kişi ve kurumlara aktarılıyor 30 milyar dolarlık hata EkonoMi Bankacı Kerim Rota, mevduat faizi siyasi baskıyla dü şük tutulduğu için dolarizasyonun arttığını, “TL’yi sa vunmak” adına TCMB’nin 30 milyar dolarlık rezervi nin kamu bankalarına kullandırıldığını söyledi. Akbank’ta Hazine’den Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı olarak görev ya pan Kerim Rota, ekonomi yöne timinin hatalarını başka hata larla telafi etmeye çalıştığını di le getirdi. 20102018 arasında Akbank’ta görev yapan Rota’nın açıklamalarının özeti şöyle: 4 Yılın başında Merkez Ban kası (TCMB) politika faizi yüzde 24 iken ekonomi yönetimi, hem faizi hem de kuru kontrol etme hevesiyle bankala ra mevduat faizini yüzde 20.5’ten daha yüksek vermemele emre deveci rini söyledi. Böylece yabancı yatırımcıların gördüğü TL fai zi yüzde 24 iken, TL mevduat sa hibi vergi sonrası yüzde 17.5 net faiz alabildi. Yılın ilk çeyreğin de enflasyon beklentileri bunun üzerinde olduğu için de, negatif reel faize razı olmayan mevdu at yatırımcısı dövize yöneldi. Bu yönelme ilk 3 ayda 20 milyar doların üzerinde tutara ulaştı. Mart sonunda bu dengesiz fa iz politikası yabancı banka ra porlarına da yansıyınca hem ya bancı hem yerli yatırımcı alım ları kuru daha da yükseltti. Zararı kamu üstlenecek 4 Türkiye’de bir bankanın bugünkü şartlarda vadeli mevduatı, ortalama yüzde 18’den aşağı mal etmesi çok zor. Bu şartlarda kamu bankalarının bunun 6 puan altından yüzde 12 faizle, uzun vadeli de olsa kredi teklifi sunması ancak siyasi ve sektörel nedenlerle mümkün. Bu da kısıtlı ve pahalı kaynakların seçici bir şekilde belli kişi ve kurumlara aktarılması anlamına geliyor. Siyasetin talebiyle ortaya çıkan bu zararı bankalar üstlenmek zorunda kalacak. 4 Bankalarda oluşan sorunlu kredilerde henüz hem kredi kullananlar hem de kredi verenler açısından “kabullenme” aşaması tamamlanmadı. Genel bir sermayelendirme ve şüpheli alacaklara talep gösterecek yatırımcının güvenini sağlamak gerekmekte. Yeni likidite ve sermaye girişi olmadan yapılacak her aksiyon zaman kazanmaya dönük olacaktır. 4 En başta yapılan hata başka bir hata ile telafi edilmeye çalışılarak bu kez Londra’da oluşan TL piyasasına yerli bankaların fon sağlamaması tavsiye edildi. Böylece Londra’da TL faizlerinin yüzde 1000’leri görmesi sağlandı. Ardından TCMB rezervleri şeffaflıktan uzak bir şekilde bazı kamu bankalarına kullandırıldı. Bu bankaların “TL’yi savunmak” adı altında TCMB rezervlerini satarak kuru kontrol altına almaya çalıştıkları görüldü. Tüm bu hataların rezerv ve itibar kaybından başka bir sonuç vermediği, deneme yanılma yolu ile görüldükten sonra TL mevduatlardaki yüzde 20.5 sınırı kaldırıldı. Bunun ardından dolarizasyon durdu ve TL değer kazanmaya başladı. Bu hatalarla TCMB rezervlerinden 30 milyar dolar eksildi. 4 Bu kaybı gizlemek adına TCMB bankalarla haftalık swap açarak kaybı en azından kâğıt üzerinde azalttı. Ancak sonuçta TCMB kendine ait rezervlerden vazgeçerek “borç rezerv” biriktirdiği için bu rezervlerin yeterliliği ve sağlığı da sorgulanır oldu. Komisyonla telafi 4 2019’da yabancı para mev duatlar artarken, TL mevduat lar artmadı. Buna karşın kre dilerde önemli bir artış olmaz ken, artan kredi miktarı tama men TL’den oluştu. Bu da banka larda yabancı para likiditesi artı şına karşın TL ihtiyacı ortaya çı kardı. Bankalar bilançolarındaki bu çarpıklığı yüklü çapraz para swap’ları yaparak dengelediler. Bu swap’ların doğası gereği öde nen faiz “türev zararı” kalemine gider. Yüklü türev zararı olması her zaman spekülatif bir işlem yapılarak zarar edildiği anlamı na gelmez. Bu şekilde orta ya çıkan türev zararları aslen “net faiz gelirin de” o ölçüde bozulma anlamına gelir. Dolayı sıyla geçtiğimiz yıla gö re net faiz gelirlerinde ki bozulma görü nenden daha faz ladır. Bankalar, komisyonlar ve gider kontrolle ri ile ilk 6 ayda bu kayıpları te lafi etmeye ça Kerim Rota lıştılar. Bireyselde batık büyüdü Haziran ayı itibarıyla son 1 yılda toplam batık bireysel kredi borcu oranı yüzde 18.6 arttı. Bu artış konutta yüzde 49.1, taşıtta yüzde 14.4 oldu. SERHAT ALİGİL Hükümet, krizdeki ekonomiyi kurtarmanın bir yolu olarak, bir kez daha bireysel tüketimi canlandırmak için harekete geçti. Yeniden artırılan kredi ve kredi kartı taksit sayılarının yanı sıra kamu bankaları eliyle özellikle konut kredilerini büyütmek için büyük çaba harcanıyor. Ancak bireysel tüketici kredileriyle ilgili son 1 yıllık verilere bakıldığında, özellikle konut ve taşıt kredilerinde sorunların büyüdüğü gözden kaçırılıyor. 2019 yılı Hhaziran sonu itibarıyla son bir yılda toplam bireysel kredi (kredi kartları hariç) hacmi yüzde 4.1 daralarak 403 milyar liraya indi. Konutta artış Buna karşın takipteki bu tür krediler (batık kredi) yüzde 18.6 artarak 13.1 milyar liraya ulaştı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) bünyesinde il bazında düzenlenen Fintürk verilerine göre detaylar şöyle: 4 Son bir yılda konut kredi hacmi yüzde 9.8 düşerek 180.7 milyar liraya inerken, batık kredi yüzde 49.1 artarak 1 milyar 233 milyon liraya çıktı. 4 Taşıttaki kredi hacmi yüzde 15.8 düşüşle 6.1 milyar liraya düşerken, batık kredi tutarı yüzde 14.4 artışla 229 milyon lirayı aştı. 4 Diğer tüketici kredilerin hacmi de yüzde 1.7 artarak 216.1 milyar liraya yükseldi. Batık kredi tutarı ise yüzde 16.2 artışla 11.6 milyar lira oldu. 4 İl bazında toplam batık kredi miktarı en çok artan şehir yüzde 38.7 (33.5 milyon TL) ile Niğde oldu. İzmir’de yüksek raya ulaştı. Takipteki kredi 4 İl bazında en az artış ise kartı borçları ise yüzde 14 ar yüzde 2.1 (4.7 milyon TL) ile tarak 6.1 milyar liradan 7 mil Bayburt’ta görüldü. Bu ili yar liraya yükseldi. de yüzde 4.8 (32.8 milyon Konut kredileri açısın TL) ile Nevşehir ve yüzde 9 dan en çok takipteki kre (533.2 milyon TL) ile Antalya di tutarı 410.8 milyon liray takip etti. la İstanbul’da. Artış ise yüz 4 Batık kredi miktarı İstan de 52.9 oldu. İstanbul’u yüz bul’da yüzde 14.4 (3.3 mil de 52.5 artışla 153.4 milyon yar TL), Ankara’da yüzde 17.4 liraya ulaşan Ankara ve yüz (1.1 milyar TL) ve İzmir’de yüz de 52.2 artışla 85 milyon li de 19.9 (944 milyon TL) arttı. raya ulaşan İzmir izliyor. En Öte yandan 2019 Haziran so çok artış oranına sahip şehir nu itibarıyla son bir yılda bi ise yüzde 323 ile Gümüş reysel kredi kartı hacmi yüz hane (1.3 milyon TL), en çok de 16.2 artarak 110.5 milyar li düşüş oranı ise yüzde 59 ile Bayburt’ta (189 bin TL). Taşıt kredilerinde ise en çok takipteki kredi tutarı 57.8 milyon lirayla yine İstanbul’da. Ancak geçen yılın haziran sonuna göre batık kredilerde yüzde 3.8 düşüş oldu. İstanbul’u yüzde 20.3 artışla 23.5 milyon liraya ulaşan Ankara ve yüzde 57.1 artışla 14 milyon liraya ulaşan Adana izliyor. En çok artış oranına sahip şehir ise yüzde 130 ile Şırnak (585 bin TL), en çok düşüş oranı ise yüzde 42.6 ile Edirne’de (602 bin TL). KONKORDATO KOMİSERLİĞİ’NDEN ESAS NO: 2018/118 Yeşilhisar Asliye Hukuk Mahkemesinin (Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) 2018/118 Esas sayılı dosyasında görülmekte olan Konkordato davası nedeniyle T.C. Yeşilhisar Ticaret Sicil Müdürlüğünün 277 sicil numarasında kayıtlı ASM MÜHENDİSLİK İNŞ. TUR. TEKS. NAK.TİC.LTD.ŞTİ.’ne 17.05.2019 tarihinden itibaren başlamak üzere 1 (BİR) yıl süre ile KESİN MÜHLET kararı verilmiş olduğundan, 1 ASM MÜHENDİSLİK İNŞ. TUR. TEKS. NAK.TİC.LTD.ŞTİ. ‘den alacaklı olanların ilanın yayınlandığı günden itibaren başlayarak 15 gün içinde aşağıda adres bilgileri yazılı olan Konkordato Komiseri Fatih ÖZCAN’a alacaklarını bildirmeleri, 2 Alacağın paradan başka bir şey olması halinde parasal değerinin ne olduğunu, 3 Kaydedilecek alacakların dayanağı, hukuki nedeninin açıklanmasını ve alacağı kanıtlayan delillerin (fatura, makbuz, senet, defter kaydı ve sair) asıl veya onaylı örneklerini tevdi etmeleri, 4 Alacağa faiz işletiliyorsa faiz türü, yüzdesi, dayanak belgesi ve kesin mühlet tarihine (17/05/2019) kadar işlemiş faiz tutarının ayrıntılı dökümü. 5 On beş günlük süre içinde komiserliğe bildirimde bulunmayanların (alacakları borçlunun ayrıntılı bilançosunda yazılı olmadığı takdirde) müzakerelere (toplantıya) katılamayacakları ve oy kullanma hakkına sahip olamayacakları İcra ve İflas Kanununun 299.288. ve ilgili hükümleri gereğince ilan olunur. 07/08/2019 ADRES: Gevher Nesibe Mah.Tekin Sok.Elit Plaza No:12/22 Kocasinan /KAYSERİ Fatih ÖZCAN KONKORDATO KOMİSERİ Resmi ilanlar: www.ilan.gov.tr’de (Basın: 1037142) T.C. EMET ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ’NDEN KAMULAŞTIRMA İLANI ESAS NO: 2019/367 Esas KAMULAŞTIRILAN TAŞINMAZIN BULUNDUĞU YER: Kütahya İli, Emet İlçesi, Köprücek Köyü ADA NO: 137 PARSEL NO: 86 VASFI: Yol YÜZÖLÇÜMÜ: 384,36 m2 MALİKİN ADI VE SOYADI: Fatma YILDIZ KAMULAŞTIRMAYI YAPAN İDARENİN ADI: Karayolları Genel Müdürlüğü KAMULAŞTIRMANIN VE BELGELERİN ÖZETİ: Tüm Kamulaştırma Evrakları Kamulaştırmayı yapan davacı idare, malikleriyle cinsi ve niteliği yukarıda yazılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescili için davacı idare tarafından mahkememizin yukarıda yazılı Esas sayısında dava açılmıştır. 2942 Sayılı Kamulaştırma Yasasının 10. maddesinin 4. bendi uyarınca ilan olunur.12/07/2019 Resmi ilanlar: www.ilan.gov.tr’de (Basın: 1037418) T.C. EMET ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ’NDEN KAMULAŞTIRMA İLANI ESAS NO: 2019/359 Esas KAMULAŞTIRILAN TAŞINMAZIN BULUNDUĞU YER: Kütahya İli, Emet İlçesi, Sarıayak Köyü ADA NO: 131 PARSEL NO: 18 VASFI: Tarla YÜZÖLÇÜMÜ: 1.971,39 m2 MALİKİN ADI VE SOYADI: Ömer ERDOĞAN KAMULAŞTIRMAYI YAPAN İDARENİN ADI: Karayolları Genel Müdürlüğü KAMULAŞTIRMANIN VE BELGELERİN ÖZETİ: Tüm Kamulaştırma Evrakları. Kamulaştırmayı yapan davacı idare, malikleriyle cinsi ve niteliği yukarıda yazılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescili için davacı idare tarafından mahkememizin yukarıda yazılı Esas sayısında dava açılmıştır. 2942 Sayılı Kamulaştırma Yasasının 10. maddesinin 4. bendi uyarınca ilan olunur.11/07/2019 T.C. EMET ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ’NDEN KAMULAŞTIRMA İLANI ESAS NO: 2019/359 Esas KAMULAŞTIRILAN TAŞINMAZIN BULUNDUĞU YER: Kütahya İli, Emet İlçesi, Sarıayak Köyü ADA NO: 131 PARSEL NO: 33 VASFI: Tarla YÜZÖLÇÜMÜ: 4.872,95 m2 MALİKİN ADI VE SOYADI: Ömer ERDOĞAN KAMULAŞTIRMAYI YAPAN İDARENİN ADI: Karayolları Genel Müdürlüğü KAMULAŞTIRMANIN VE BELGELERİN ÖZETİ: Tüm Kamulaştırma Evrakları. Kamulaştırmayı yapan davacı idare, malikleriyle cinsi ve niteliği yukarıda yazılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescili için davacı idare tarafından mahkememizin yukarıda yazılı Esas sayısında dava açılmıştır. 2942 Sayılı Kamulaştırma Yasasının 10. maddesinin 4. bendi uyarınca ilan olunur. 11/07/2019 Resmi ilanlar: www.ilan.gov.tr’de (Basın: 1037437) T.C. EMET ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ’NDEN KAMULAŞTIRMA İLANI ESAS NO: 2019/346 Esas KAMULAŞTIRILAN TAŞINMAZIN BULUNDUĞU YER: Kütahya İli, Emet İlçesi, Örencik Köyü PARSEL NO: 7446 VASFI: Yol YÜZÖLÇÜMÜ: 564,75 m2 MALİKİN ADI VE SOYADI: İsmail ALTINDAL ve Diğerleri KAMULAŞTIRMAYI YAPAN İDARENİN ADI: Karayolları Genel Müdürlüğü KAMULAŞTIRMANIN VE BELGELERİN ÖZETİ: Tüm Kamulaştırma Evrakları. Kamulaştırmayı yapan davacı idare, malikleriyle cinsi ve niteliği yukarıda yazılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescili için davacı idare tarafından mahkememizin yukarıda yazılı Esas sayısında dava açılmıştır. 2942 Sayılı Kamulaştırma Yasasının 10. maddesinin 4. bendi uyarınca ilan olunur.11/07/2019 Resmi ilanlar: www.ilan.gov.tr’de (Basın: 1037593) Küresel kriz sinyalleri artıyor Türkiye’de piyasalar tatil nedeniyle kapalıyken, küresel ekonomide kriz sinyalleri arttı. Çin’de sanayi üretimi temmuzda yıllık yüzde 4.8’lik oranla 2002’den bu yana en zayıf artışını kaydederken, Avrupa’nın lokomotifi Alman ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 0.1 küçüldü. Aynı dönemde İngiliz ekonomisinin yüzde 0.2 küçülmesinin ardından Alman ekonomisinden gelen kötü haber, dünyada ticaret savaşları ve siyasi belirsizliklerin yarattığı olumsuz sonuçları gözler önüne serdi. Brexit sadece İngiltere ekonomisinin yanı sıra İrlanda ekonomisini de sarsacak gibi görünüyor. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden çıkış sürecinin İrlanda’nın büyüme görünümü için dış risk oluşturduğunu bildirdi. Bir başka kriz sinyali de ABD’den geldi. 2007’den bu yana dün ilk kez 2 yıl vadeli Amerikan hazine tahvili faizinin 10 yıl vadeli tahvil faizlerinin üzerine çıkması da ABD’de finansal kriz sinyali olarak değerlendirildi. Öte yandan, bayramda dolar/TL kurunu da 5.48’den 5.60’ın üzerine taşıyan Arjantin’deki siyasi ve ekonomik deprem, ABD merkezli Franklin Templeton yatırım şirketindeki ünlü fon yöneticisi Michael Hasenstab’a bir günde 1.8 milyar dolar kaybettirdi. l Ekonomi Servisi 2.5 milyon ürün ülkeye sokulmadı Ticaret Bakanlığı’nca bu yılın 7 ayında güvenirliğinden şüphe duyulan 1 milyar 180 milyon ithal ürün denetlenirken, uygunsuz bulunan 2.5 milyon ürünün ithalatına izin verilmedi. Denetimler sonucunda ithalatı engellenen ürünler arasında 359 bin tıbbi cihaz, 391 bin oyuncak ve 106 bin çift iş eldiveni, 375 bin aydınlatma cihazı, 593 bin adaptör/şarj cihazı, 53 bin otomotiv farı, 93 bin rulman, 185 bin akıllı bileklik ve kablosuz kulaklık ile 21 bin el aletinin yanı sıra 974 ton inşaat çeliği yer aldı. Denetimlerde geçmiş performasları nedeniyle riskli kabul edilen ürünlere öncelik verildi. l Ekonomi Servisi Hasanoba RES’te üretim başladı Akfen Yenilenebilir Enerji, Çanakka le’deki üçüncü rüzgâr santralı projesi Hasanoba RES’in 23.8 MW’lık ilk fazını devreye aldı. Şirket, 2020 yılına kadar yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarından 1000 MW’lık enerji üretim santralı portföyüne ulaşmayı hedefliyor. Hasanoba RES’in ilk fazının üretime başlamasıyla Akfen Yenilenebilir Enerji, Türkiye’nin rüzgâr enerjisi en fazla olan bölgelerinden Çanakkale’de üç farklı projede işletmedeki rüzgâr enerjisi portföyü 167 MW güce ulaştı. Akfen Yenilenebilir Enerji’nin kurulu gücü ise 504 MW’a çıktı. Yıllık 178.5 GWh elektrik üretecek Hasanoba RES, 100 bin ton karbondioksit eşdeğeri sera gazı salınımını engelleyecek. Tamamı bittiğinde 75 milyon dolara mal olacak Hasanoba RES ile 235 bin kişinin yıllık enerji ihtiyacı tamamen yerli ve yenilenebilir kaynaklardan karşılanacak. l Ekonomi Servisi Özel yurt tutarken mağdur olmayın Tüketici Dernekleri Federasyonu (TÜ DEF) Genel Başkanı Aziz Koçal, “Öğrenciler, özel yurt ile sözleşme imzalamadan önce yurdun kendisine vereceği hizmetlerin tamamını ayrıntılı olarak sözleşmeye yazdırmalı. Öğrenciler seçtikleri yurt ile yapacakları yıllık sözleşmeyi çok iyi okuyarak imzalamalı” dedi. Koçal, yurdun öğrencilere vereceği hizmetlerin çok iyi sorgulanması ve güvenlik, temizlik, ısınma, yemek, ders çalışma alanları, konaklama yapılacak odalar, özel etüt odaları, kantin ya da dinlenme bölümleri gibi sosyal mekânlar görülerek karar verilmesi gerektiğini vurguladı. H Ş