Katalog

10 TEMMUZ 2019 ÇARŞAMBA Tüp bebek merkezinde skandal ABD’nin New York kentinde bir kadın, tüp bebek tedavisi yapılan klinikteki karışıklık sonucu iki ayrı çifte ait iki bebek dünyaya getirdi. İkiz kız bebek beklerken kendi ırkından olmayan ve ne kendileriyle ne de birbirleriyle genetik bağı bulunan iki erkek bebek doğuran Asya kökenli kadın, çocukların velayetini gerçek annebabalarına vermek zorunda kaldı. Çift, Los Angeles’ta tedavi gördükleri CHA IVF Kliniği’ne dava açtı. l BBC [email protected] EDİTÖR: SİBEL BAHÇETEPE TASARIM: İLKNUR FİLİZ Anne adayı, ilk kıpırtıları hissetmeye başlayınca bebeğiyle iletişimi başlar EN TATLI TIK TAK LGS TERCİH YAPMAYAN AÇIK LİSEYE Tercih için son günler Merkezi yerleştir eokul’daki tercih robotundan yüzdelik dilimi meyle öğren nize denk veya ci alan okullar ve mahalli yer FIGEN ATALAY biraz daha geride olan, girme leştirme için 1 ihtimalinizin en Temmuz’da başlayan yüksek olduğu oku tercih süreci 12 Tem lu 3. tercihiniz olarak muz Cuma günü so belirleyin. İşlemin na eriyor. Tercih iş devamında kendinizi leminde bulunmayan garantiye almak için öğrencilerin kayıtları daha alt yüzdelik di açık liseye düşecek. liminden alternatif Alternatif belirleyin li iki okul, daha üst yüzdelik diliminden alternatifli 2 okul be Eğitim uzmanı Ha lirleyin. tice Yılmaz, LGS ter l Üçüncü işlem cihleri için son 2 gün olarak belirlediğiniz kaldığını belirterek okulları gezerek ter doğru tercih için ya cih listenizle ilgili pılması gerekenleri son kararınızı verin. şöyle sıraladı: l Son işlem olarak l MEB eokul’dan mezun olduğunuz yerel yerleştirme ile okula giderek okul girebileceğiniz okul yöneticilerinizin ter ların hangileri oldu cih listenizi eokul’a ğunun listesini çı işlemelerini sağlayın karın. ve tercih listenizin l Aynı şekilde çıktısını alın. SONUÇLAR 22 TEMMUZ’DA Yerleştirme sonuçları 22 Temmuz Pazartesi günü açıklanacak, 29 Temmuz’da yerleştirmeye esas 1. nakil tercih başvuruları alınmaya başlanacak. Önce merkezi yerleştirme işlemleri yapılacak. Merkezi yerleştirme tercihleri doğrultusunda bir okula yerleşen öğrenciler için yerel yerleştirme veya pansiyonlu okul yerleştirmesi yapılmayacak. Merkezi yerleştirme ile bir okula yerleşemeyen öğrenciler, önce yerel yerleştirme tercihlerine yerleştirilmeye çalışılacak. Yerel yerleştirme ile bir okula yerleşemeyen öğrenciler varsa pansiyonla okul tercihlerine yerleştirilmeye çalışılacak, yoksa açık liseye düşecekler. NAKIL HAKKI Nakil başvurusunda bulunma hakkı olan öğrenciler şunlar: l Hiçbir tercihine yerleşemeyen adaylar, hem yerel yerleştirme hem merkezi yerleştirme hem de pansiyonlu okullar için tercih yapabileceklerdir. l Merkezi yerleştirme ile bir okula yerleşmiş olan öğrenciler yeniden merkezi yerleştirme tercihi yapabilirler. Yeni tercihlerinden herhangi birine yerleşemeyen adayların kayıtları daha önce yerleştirildikleri okulda devam eder. l Yerel yerleştirmeyle bir okula yerleşen öğrenciler merkezi yerleştirme için başvuruda bulunabilirler, yerleşemezlerse kayıtları daha önce yerleştirildikleri okulda kalır. SAĞLIK SAĞLIK REHBERİ Konuşmak, dokunmak, birlikte dans et mek. Anne ve be bek arasındaki ile tişim, anne karnın da bu şekilde başlı yor ve bu süreç bi reyin yetişkinliği ni de etkiliyor. Psi kolog Seniha Naşit Gürçağ, an ne karnında başlayan sürecin be bek 18 aylık olana dek önem taşı dığını, bunun sağlıklı bağlanma da önemli bir yer tuttuğunu belir terek “Anne ile bebeği arasındaki ilk ve en önemli ritim deneyimi birbirlerinin kalp atışlarıdır” diyor. 40 yıldır çocuklar ile ailelerle çalışan dramaoyun terapisti Dr. Sue Jennings’in “NöroDramatikOyun ve İletişim karşılıklı bir şeydir. O da verdiği tepkilerle annesi ile iletişim kurar. Annenin bebeğinin tepkilerine karşılık vermesi ile iletişim sürekliliği sağlanır. Sağlıklı Bağlanma” isimli kitabını çeviren Gürçağ ile sağlıklı anne bebek ilişki ‘Güzel hikâyeler Psikolog Gürçağ anlatın’ si hakkında merak edilenle n Anne karnında bebek ri konuştuk. le konuşmanın yararla n Bebekle iletişim ne zaman rı nedir?  başlar? Anne karnındaki bebekler bi Anne adayı, karnında ilk kıpır zi duyabilirler. Bebek doğduğu za tıları hissetmeye başladığında be man anne karnındayken sürekli beği ile arasındaki iletişim başlar. duyduğu sesleri ayırt edebilir. Be Psikolog Gürçağ: Anne ile bebeği arasındaki en önemli ritim deneyimi birbirlerinin kalp atışlarıdır. Bebeği annenin omzuna bakımından bağlanmanın güçlü öğelerinden biridir. Bebeğin içinde bulunduğu bedene alışmasını, beden bütünlüğünü algılamasını sağlar. NöroDramatikOyun’da bu deneyimler “vücutlaşma” deneyimleri olarak adlandırılır. Ya yatırıp, annenin kalp şamın ilk döneminde yeterli be atışı ritmiyle hafif densel deneyim yaşayamayan ço hafif bebeğin sırtına vurarak bir şarkı mırıldanmak, güzel bir duyusal ve ritmik oyun deneyimidir. cukların bağlanma süreci olumsuz etkilendiği gibi ileride beden imajı ile ilgili problemler yaşadıkları da ortaya konmuştur. Anne ile bebeği arasındaki ilk ve en önemli ritim deneyimi birbinaskmmyzgdnbçaenüueueieıiaDnnirtlknklçsrktkk?adhoulalıDeteari,üağloilmy.nkruaouzyoaikndnnâyeaymnuboıyiarkuunnrbnnidei,rmsngdeanlulaaaaeülğfadşnekanılrrırk,eraıö,knrrniditbcoeeeğptğkumlbaauDmriarmaDsarı“ş.ViddpsoRolSaoaianüAddgnuyntnceaeMemieauu,klksniAdatclJdloılis,euaTakidnnrıgynnIşn.uNKrigeamdnaÇasÖenlOiaainaodlşıRiğkgYoşcaimYOlltsyuUrıalita’ıaksrriNkannm.nelyasvmgnlaNlçeraaıeönbtıiaEsrnamkzildDeıibrıonşeoomsagIaomRymadğöğydi?Raaazdaluauokneslinnıbrllal”pbıa.ildraddrAbvalrkdıueinienarfçkraaşyrşi.rnrnmairfrıiaueıanİaneiezaplblrkatksnbnnkkiimbeaskinatneiilbıbimlrnsndnikregkiidekvaerntıiüobbğaelebmcyeolşbmzlaeinaealprnnyaeieebşbknikzrtuilkbteaesunhmkumgnbeğaotıktaınrıeğiikaymişbfdrtnmalkkisiauıleaefiandaıaalyncıoğnpsrkhularnyeaylplııeıoaayeaktalvuyvılrnutunieıözellikle fiziksel temas içermesi örneğidir. ‘BEN BURADAYIM’ Sanat ile terapi TimothyLomas sanat atölyesi ile 250 engellinin, özel atölyesi başladıgereksinimliçocukların ve gençlerin rehabilitasyonuna destek verilecek Sanatın iyileştirici gücüyle, New York’lu sanatçı ve öğretmen Timothy Lomas “Ben Buradayım” sanat atölyeleri ile devlet koruması altında bulunan engelli (özel gereksinimli) bireylerin, rehabilitasyonunu ve sosyal hayata uyumunu desteklemek amacıyla önemli bir projeyi başlatıyor. ABD Büyükelçiliği Hibe Programı kapsamında Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Türk Çocukları Eğitim Vakfı, The Global Children’s Art Programme ve MK SanArt işbirliği ile gerçekleşecek “Ben Buradayım” projesi ile Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü’ne bağlı engelsiz yaşam merkezlerinde kalan, devlet koruması altında yaşayan Down sendromlu ve hafif mental retardasyonlu (zekâ geriliği) bireylere ulaşması hedefliyor. 1 Temmuz’da başlayan sanat atölyesi projesi, 22 Temmuz’a dek Ankara/Şereflikoçhisar, Kütahya, Uşak, Muğla/Milas ve Fethiye’de bulunan Engelsiz Yaşam Bakım ve Rehabilitasyon Merkezlerinde gerçekleştirilecek. MK SanArt Proje Koordinatörü Makbule Kalyon projenin amacına ilişkin şunları söyledi: “Bu proje, bir anlamda sanatla terapi projesidir. Amaçlarımızın başında resimle, dramayla kısaca sanatla çocuklarımızın, öğrencilerimizin, meraklılarının salt kendileri olabilecekleri, kendileri ile özdeş görebilecekleri, kendilerini yapay olmaksızın, zorlamasız ifade edebilecekleri bir alan oluşturmak. Duygularını, düşüncelerini, hayallerini, iç dünyalarını renklerle, biçimlerle, çizgilerle bir oyun atmosferi içinde ifade edebilmelerine fırsat ve olanak yaratmak diyebiliriz.” Dar giyinmek kısırlık NEDENI Özellikle son yıllarda artan erkek infertilitesinin (kısırlık) sebeplerine bakıldığında, sağlıksız beslenme düzeni, obezite, içki ve sigara kullanımının artması, hatta fazla dar giysilerin kullanılması bile kısırlığa etki ediyor. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Recai Pabuçcu, erkekte kısırlığı temelde spermlerdeki sayının, hareketliliğin veya kalitenin olağandışı durumlarda seyretmesi veya hiç oluşmaması olarak belirtiyor. Pabuçcu, genellikle erkekteki infertilitenin sebebinin tespit edilebildiğini ve tespit edilen soruna yönelik uygulanan tedaviyle başarı oranlarının arttığını da ekliyor. Sağlıksız yaşam Pabuçcu, günümüzdeki sağlıksız koşulların ve dış etkenlerin kısırlığa sebep olabileceğini vurgulayarak şöyle devam ediyor: “Son dönemde erkek kısırlığında artış gözlemlememizin en büyük sebebi de dış etkenler. Yediğimiz besinlerin sağlıksız olması, baba adayının benimsediği sağlıksız hayat tarzı infertiliteye yol açabiliyor. Bu sebeple, hastalarımıza ilk olarak yaşam standartlarını düzeltme lerini öneriyoruz. Alkol ve sigara kullanımının azaltılması, hatta kesilmesiyle, sağlıklı bir beslenme düzeni ve egzersizlerle bile, yani çok basit bir hayat tarzı değişikliğiyle bile kısırlık sorununun ortadan kalktığını oldukça yüksek bir oranda gözlemliyoruz.” Prof. Dr. Pabuçcu; genetik faktörler, bazı hastalıklar, doğuştan var olan anormallikler, hormonal ve kimyasal sebeplerin de erkekte infertiliteye sebep olduğunu belirtiyor. Kemoterapide yorgunluğu yenme yolları Yorgunluk kemoterapi, radyoterapi veya biyolojik ajanlarla yapılan kanser tedavisinin en sık görülen yan etkisidir. Kanser tedavisine bağlı yorgunluk genelde tedavi tamamlandıktan sonra düzelir, ama tedaviyi takip eden aylar ve yıllarda bazı derecelerde yorgunluk devam edebilir. Medikal Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Duygu Derin, kanser tedavisinde yorgunlukla baş etmeyi sağlayacak önerilerde bulundu. 4DINLENIN, AMA ÇOK FAZLA DEĞIL: Günü Dr. Derin planlayın ve kısa molalar (30 dakika veya daha az) yapın. Her gece 78 saat uyuyun. 4 YAPABILDIĞINIZ KADAR HAREKETLI OLUN: Düzenli olarak orta seviyede, özellikle yürüyüş, egzersiz yapın. 4 GÜNLÜK IŞLERINIZI PLANLAYIN: Her gün nasıl hissettiğinizi yazdığınız bir günlük tutun. Doktor veya hemşireniz size yorgunluğunuzu 010 arası derecelendirmenizi, şeklini ve bu yorgunluğu neyin daha iyi veya kötü yaptığını sorar. Bu sorularla ilgili kayıt tutmanız cevaplandırmanızı kolaylaştırır. 4 ENERJINIZI SAKLAYIN: Önceliklerinizi belirleyin ve ona göre plan yapın. Aktivitelerinizi güne yayın ve arada mola verin. Yüksek ısıda ve uzun süre ayakta kalarak aktivite yapmayın. Sıcak duş ve banyolar uzun olduğunda enerjinizi alır. Sık kullandığınız şeyleri kolay ulaşılır yerlere koyun. 4 YARDIM ALIN: Sizi yoran işler için ailenizden veya arkadaşlarınızdan yardım alın. Yapabileceğinizden fazlası için kendinizi zorlamayın. 4 DESTEK ALIN: Bir destek grubuna katılın. Duygularınızı başkalarıyla paylaşmak yorgunluğun ağırlığını azaltabilir. Destek grubuna ulaşmak için doktor, hemşire veya konuyla ilgili kurum ve kişilere başvurabilirsiniz. 4 İYI BESLENIN: Çok su ve meyve suyu için. Yapabildiğiniz kadar iyi yemek yiyin. Her gün en az 2.5 kase meyve ve sebze tüketmeye çalışın. 4 DOKTORUNUZU ARAYIN: Eğer yataktan çıkamayacak kadar halsiz olduğunuzu hissederseniz, dengenizi kaybeder veya düşerseniz, başınız dönerse, uyanma probleminiz varsa veya yorgunluğunuz kötüye giderse doktorunuzu arayın.