Katalog

10 10 TEMMUZ 2019 ÇARŞAMBA DOLAR avro sterlin FAİZ [email protected] TASARIM: BAHADIR AKTAŞ BORSA ALTIN CUMHURİYET EkonoMi ALTIN 24 AYAR 5.7110 2.1 kuruş 6.4070 2.5 kuruş 7.1370 4.4 kuruş 19.15 0.03 96.811 1884 puan 1714.34 9.6 lira 255.38 1.87 lira 2023 hayal olduCumhurbaşkanı 11. Kalkınma Planı’nı Meclis’e sundu, 6 yıl önceki hedefler tutmadı 2023 yılı için daha önce ilan edilen 2 trilyon dolarlık milli gelir hedefi 1.1 trilyon dolara, 25 bin dolarlık kişi başı gelir hedefi de 12 bin 244 dolara düşürüldü. Hükümet, 20192023 dönemini kapsayan 11. Kalkınma Planı’nı Meclis’e sundu. Cumhurbaşkanlı ğı sisteminin ilk planı olma özelliğini de taşıyan plana göre MUSTAFA kamu mallaÇAKIR rının satışına tam gaz devam edilecek. BES’te zorunlu kalma süresi uzatılacak. Kıdem tazminatı BES içine alınacak. Bütçeye yük eleştirilerine karşın Kanal İstanbul ile 3 Katlı İstanbul Tüneli de kamu özel işbirliği modeli (KÖİ) ile yapılacak. 2013’te ilan edilen 10. Kalkınma Planı’ndaki 2023 hedeflerinde sert düşüşlere gidilirken, eski plandaki 2018 hedeflerine ulaşılamadı. 2023 için önceki planda 2 trilyon dolar olan GSYH (milli gelir) hedefi, bu planda 1 trilyon 80 milyar dolara, 25 bin dolar olan kişi başı gelir hedefi 12 bin 244 dolara, 500 milyar dolarlık ihracat hedefi 226.6 milyar dolara, yüzde 5’lik işsizlik hedefi yüzde 9.9’a çekildi. 2018 için önceki planda GSYH’nin 1.3 trilyon dolar olması hedeflenirken gerçekleşme 784 milyar dolar, kişi başı gelirin 16 bin dolar olması hedeflenirken gerçekleşme 9 bin 683 dolar, ihracatın 227 milyar dolar olması hedeflenirken 168 milyar dolar, işsizliğin yüzde 7.2 olması hedeflenirken gerçekleşme yüzde 11, enflasyonun yüzde 4.5 olması hedeflenirken gerçekleşme yüzde 20.3 oldu. l ANKARA Eğitimde haremselamlık dönemi 11. Kalkınma Planı’na göre, Cumhurbaşka len işi üçüncü kez kabul et 250 bin sosyal konut üretimeyenlerin sosyal yardım lecek. nı Erdoğan’ın Japonya’da ziyaret ettiği ve Türkiye’de ları bir yıl süreyle kademeli olarak azaltılacak. Hâkimliğe girişte de kurulacağını açıkladı n Dar gelirlilere ve deza sistem değişiyor KaKnÖalİİmstoandbeulil’aknülctğyrblydrtymsçhgaİaeiiŞieeeelıeoaaiianaemmrcılrannKtlrplrçrbğzsndiikiaiinla.v”nldrmaılUişuiaiİEikaareoer“eğdeçmseeirlblRdrğ.nlHvjnrietğaeaplaaeeikıiiseeircenrckakntnhtsrsdilaişuiveaerrotoaaiekısdmitrkleöelrecylgdcsreiyelkaeşdalmğüırgeeyadrbıreıaenmlaifinrarnruakaeelğrıvşvdeeeieemnrslai,n.pairüersnımsırvedJeynkmenkalyinecaeoleinaanakiulasadhlöipğillaanrrlöevmmrldnatieorsıdiuğiegın,ıltravnaılnnereeimıdeyksnkgnçkegiasietltreeiıieödzfiğpİllr1şıeeeiiK8kknGvldeÖuifesbgİieitlsınİlimirvMbaİntbmşaaeanzyielna7PenseoıööyrvKlss1aeabt6mdyenminaızmcOrnuaeiKntncamaynlaaalpeeerloeritrakinTlhıaaıamKsıblmtl.imıüiKaaljyinakÖieOKOl,tirnncrpeıyukldYaÇaiuİaedçgitlllhganmpnaeeıpuvaokelaartiş1tarkyian.k,1yyazrueygoalszçgKLrdFaimoepalesİejiiiieidÖsuaeyfmİsrlllırgzldyutvairleaeaçldkaİmelaoiaiKernılbetrKepemananprseLaiikuLndşdrrvrbıiiacspıyolLiymertaeüvemOuliadtiösarjammhmeznşelakokenatsa,rietnöl.rolıjaab3nleeeneieanırynlhyçılardrardi,llKÜileeıieoaiazkernaHeAasÜisııçmvrllclniutnaetantkrselıoy,elaerıyntitSıkçKanlByaoaaKya.peuzaürpllaÖıtaızsıpylnddzknyveckaiıüİeeüııaeeıimygknlnlngnlpezaedüleöırlHsegaiçnılginnlennçâkleelglieçüeekuilirtkilbSnieçcnntiraliiHcdrydcarluaudtnmieidroeieıinuiliaşrışâklülçaniasltcrmsaeıkkrrmeekk,mizvlekyfüvcruikp.oceraichelkeel,eaermllseeroHlazaınâiymn.aeiksuülkscdmkrnyıâlkeçıvsiaenırğ.eevavaktiniusmuevbksmlıksmeesmpeiainicküciotıkmidtervğseieıvyaşıayrıyinlesvnaemlrieesmletauyaölsnhieıvlıcnerşdkmnoıneasnieacikkkesidilı,lphaaügıskdusnnafolüsdvıclvafönyeileavşalşeeaapaaeekezarandçuvsğvfrkrnirıeeıi. Vizyon 10 yılda yerinde saymak Hükümetin 11. Kalkınma Planı’nda, 2023 hedefleri bir önceki plana göre neredeyse yarı yarıya azaltıldı. Planla ilgili uzmanların yorumları şöyle: n Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu: 11. Kalkınma Planı’nda 2023’te kişi başına gelirin 12480 dolara ulaşması hedefleniyor. 2013’te kişi başına gelir zaten 12480 dolardı. Demek ki AKP’nin vizyonu 10 yılda “yerinde saymak” ile sınırlı. n Doç. Dr. Ümit Akçay: 11. (sözde) Kalkınma Planının tüm hedefleri yapısal krizin tüm izlerini taşıyor. Her fırsatta söylenen 2023 hedefleri çöpe girmiş. Türkiye’nin bu alandaki (bürokratik) birikiminin nasıl çarçur edildiğini görmek için ibretlik bir doküman. n Özcan Kadıoğlu: 2023 hedeflerinde yüzde 100’e yakın revizyon olmuş. l Ekonomi Servisi Zimmet suç sayılmayacak Meclis’e önceki gün AKP tarafından gönderilen torba kanun taslağı şirketlerin bankalara olan borçlarını yeniden yapılandırmasına iki yıl süreyle kolaylıklar getirirken, sektör uzmanları getirilecek maddelerin çoğunun bankaların talepleri doğrultusunda olduğunu ve yapılandırmalarda bankaların önündeki engellerin bir kısmını kaldırdığını söylüyorlar. Borç yapılandırmalarını kolaylaştırması beklenen taslakta yapılandırma ya da silmenin zimmet suçu olmaktan çıkması en önemli değişiklik olacak. Sorunlu krediler konusunda bir sektör uzmanı kanun taslağındaki yeni olan tek unsuru “yapılacak yapılandırmalarda zimmetin çalışmayacak olması” olarak nitelerken, yapılandırmaların çözüme kavuşmasının ise borçlunun durumuna bağlı olduğunu söyledi. Uzmanlar yeniden yapılandırmaların sonuçlanması için esas olarak borçlunun durumunun ve mali yapısının da kritik unsur olacağına dikkat çektiler. l Ekonomi Servisi “Sevdiklerinizi eğitim bursuyla yaşatın!” CUMHURİYET’TEN YENİ BİR ATILIM... Cumhuriyet Vakfı’nda eğitim bursu için fon oluşturduk. CUMHURİYET GELECEĞİN ÖNCÜSÜ GENÇLERE DESTEK OLUYOR. 2 otel Katarlılara gitti Seba İnşaat, Karaköy ve Dolapdere’de yer alan iki otelinin satışı konusunda Katarlı Al Rayyan Tourism Investment Company (ARTIC) ile anlaştı. 400 odalı iki otelin satışı konusunda Seba İnşaat ARTIC ile toplan 93 milyon Avro üzerinden el sıkıştı. ARTIC, Karaköy’de Mumhane Caddesi üzerinde yer alan 135 odalı oteli JW Marriott Hotel Galataport, Dolapdere’de yer alan 265 odalı oteli ise Sheraton City Center markası ile işletecek. Satış anlaşmasına, Seba İnşaat Yönetim Kurulu üyesi Engin Keçeli ile ARTIC Yönetim Kurulu Başkanı Şeyh Faysal Bin Qassim Al Thani imza attı. Engin Keçeli, “Karaköy’de tarihi Veli Alemdar Han’ı 2010 yılında satın alarak, 5 yıldızlı bir otele dönüştürdük. Yine 2012 yılında Dolapdere’de eski Burla Makine’nin arazisine de beş yıldızlı şehir oteli inşa ettik. Her iki otelin satışı konusunda, uzun bir süredir ARTIC ile görüşmeleri miz sürüyordu” dedi. l Ekonomi Servisi Gazeteniz Cumhuriyet’te yayınlanan vefat ve başsağlığı ilan gelirlerinin %20’sini Atatürk Cumhuriyeti’nin ilerici gençleri için Cumhuriyet Vakfı tarafından oluşturulan eğitim fonuna aktarıyoruz. Başarılı ve ihtiyaç sahibi gençlerimizin eğitim masraflarına destek olmanız acınızın bir parça dinmesine ve sevdiğinizin adının yaşamasına yardımcı olacaktır. C ANKARA : 0312 442 30 50 İSTANBUL : 0212 343 72 74 İZMİR : 0232 441 12 20 Zam öncesi pompa arızası Son dönemde akaryakıt pompalarında “arıza modası” ortaya çıktı. Bazı akaryakıt bayileri, gerek motorine gerek benzine zam geleceği günlerde, “Pompada arıza var. Pompa arızaya geçti” bahanesiyle akaryakıt satışı yapmaktan kaçınıyor. Bazıları ise hiç çekinmeden, “Zam gelecek, satış yapmıyoruz” diyerek müşteriyi geri çeviriyor. Habertürk’te yer alan bilgiye göre konu, Ankara’da Cumhurbaşkanlığı’na ve enerji yönetimine iletildi. Enerji yönetimi, söz konusu bayileri yakın markaja aldı. Akaryakıt satışı yapmamanın cezai yaptırımı bulunuyor. Araç sahipleri, bu tür bir olayla karşılaşması durumunda Enerji Bakanlığı’na ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na başvurabiliyor. l Ekonomi Servisi FED’in faiz indirimi olasılığı Öngörüde bulunabilmek için ABD’de merkez bankacılığı sistemini ve sistemin işleyişini dikkate almak gerekir. ABD’de Fed kısaltmasıyla ifade edilen merkezi Washington DC’de bulunan, federal devlet sermayeli, tek merkez bankası yoktur. ABD merkez bankacılığında ademi merkeziyet, yerinden yönetim ilkesi benimsenmiş, ülke bölgelere ayrılarak, her bölge için merkez bankası işlevini gören 12 banka (Federal Reserve BankFRB) oluşturulmuştur. ABD’de merkez bankası yerine, merkez bankacılığı sistemi Federal Reserve System (FRS), yapıyı daha iyi yansıtır. Sistem, 12 bölgesel merkez bankası, Guvernörler Kurulu, Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC Federal Open Market Committee) ve FRB’lerin sahibi ortakları özel ticaret bankalarından oluşur. Bölgesel merkez bankaları arasında eşgüdümü sağlayan, iskonto, zorunlu karşılık oranlarını belirleyen sistemin etkili organı Guvernörler Kurulu’dur. Guvernörler Kurulu, ABD Başkanı tarafından Senato’nun onayıyla atanan, görev süreleri 14 yıl olan yedi üyeden oluşur. Üyelerin yeniden atanmaları caiz olmadığından bir dönem görev yapabilirler. Görev sürelerinin uzunluğu, yeniden atanmama, üyelerin bağımsız hareket etmelerini sağlamaya yöneliktir. Görev sürelerinin uzunluğu nedeniyle kurulda farklı ABD başkanları tarafından atanmış üyeler görev yaparlar. Yeniden atanmama, üyenin bağımsız hareket etmesini, ödün vermemesini sağlama amaçlıdır. Bu üyelerin, baskılara karşı daha dirençli olacağı öngörülür. Sistem, başlangıçta ademi merkeziyet esasına göre tasarlanmış, uygulanmış olmakla beraber, zamanla yetkiler Guvernörler Kurulu’nda toplanmaya başlanmış; Kurul, sistemin en yetkili organı haline gelmiştir. Guvernörler Kurulu Başkanı, Fed Başkanı olarak anılmaktadır. Bölgesel merkez bankaları olağan merkez bankası yetki ve görevlerine sahip olarak anonim şirket statüsündedirler. FRB’ler dolanıma banknot çıkarır, bankalara iskonto kredisi verir, Hazine’nin mali ajanı olarak hareket eder, çek tahsil, takas, fon transfer işleri yaparlar. Bölgedeki finans kurumlarının zorunlu karşılıkları ve serbest mevduatları da FRB’lere yatırılır. Federal Açık Piyasa Komitesi, yedisi Guvernler Kurulu üyesi, beşi de dönüşümlü olarak bölgesel FRB guvernörü, on iki kişiden oluşur. Açık Piyasa İşlemleri (APİ) politikasını dolayısıyla faiz haddini belirleyen organdır. Sistemin sahibi özel ticaret bankalarıdır; federal lisanslı ticaret bankalarının sisteme dahil olmaları zorunlu olup, federe lisanslı ticaret bankalarının sisteme üye olmaları seçimlik olduğundan, FRS ülkedeki tüm bankaları kapsamaz. Para politika araçlarının kullanılmasının da tek elde toplanması başlangıçta uygun görülmemiş, sistemin organları arasında bölünmüştür. Zorunlu karşılık düzenlemesi önceleri yasalarla yapılırken 1929 krizi sonrası bu yetki Guvernörler Kurulu’na; iskonto oranı tespiti, kredi verilmesi yetkisi de ticaret bankalarıyla yakın ilişkileri nedeniyle başlangıçta FRB’lere verilmiştir. APİ’nin bir para politikası aracı olarak kullanılmasına 1930’lu yıllarda başlanmış bu amaçla FOMC oluşturulmuştur. Başlangıçta yerinden yönetim ilkesine göre tasarlanan sistem zamanla merkezileşmiş, yetkiler Guvernörler Kurulu’nda toplanmaya başlanmıştır. Günümüzde ABD’de para arzını, ekonominin likiditesini ayarlamada, faiz haddini etkilemede kullanılan etkili araç APİ’dir. FOMC, APİ’ye ilişkin kararlar almakta, hedefleri belirlemekte; işlemler FOMC gözetiminde Newyork Bölge Merkez Bankası (NYFRB) tarafından gerçekleştirilmektedir. APİ dinamik veya savunma, koruyucu amaçla yapılmaktadır. Bankacılık sisteminin likiditesini uzun süreli etkilemek için tahvil ve bonolar alınmakta veya satılmakta; kısa süreli likidite dalgalanmaları için savunma amacıyla repo, ters repo yapılmaktadır. Fed dinamik amaçla faiz haddini düşürmek için bankacılık sisteminden kesin olarak tahvil ve bono almakta; savunma amaçlı hareket ederken ters repo yapmakta; karar alırken, araştırma gruplarının incelemelerini, raporlarını projeksiyonlarını dikkate almaktadır. Fed’in yapısı ve işleyişinin özeti, D. Trump’ın keyfince Fed başkanını görevden alamayacağını, talimatla da faiz indirimi yaptıramayacağını göstermektedir. Fed genelde ileri bakışlı, ihtiyatla hareket etmekte, ekonomide ciddi enflasyon veya resesyon bulguları olmadan faiz haddini değiştirmeye yönelmemektedir. Miçotakis’e olumsuz yanıt Eurogroup Başkanı Mario Centeno Yunanistan’la imzalanan kurtarma anlaşmasında değişikliğin mümkün olmadığını söyledi. Yunanistan’ın yeni başbakanı Kriakos Miçotakis pazartesi günkü yemin töreninde seçim öncesi verdiği vergileri düşürme; IMF ve Avro Bölgesi ülkelerinden alınan borçları yeniden müzakere etme vaatlerini yineledi.