Katalog

12 HAZİRAN 2019 ÇARŞAMBA Vatikan: Doğayı yok etme çabası Vatikan, modern cinsiyet teorisini kınadığı bir kitapçıkta, bireylerin kendi cinsiyetini belirleyebileceğini savunan yaklaşımı ‘doğayı yok etme çabası’ olarak niteledi. Vatikan Katolik Eği timi Topluluğu’nun yazdığı metin, Katolik okullarında cinsiyet konusunun nasıl ele alınacağına dair bir rehber niteliğinde. LGBTi gruplar ise, ‘Onur Ayı’ kutlanırken ortaya atılan bu ifadelere tepkili. EDİTÖR: ELİF TOKBAY TASARIM: İLKNUR FİLİZ Çocuk işçi cinayetiYaz tatili olması gereken aylar onlar için ölüm ayları 5 yaşına düştü DSİ: YAĞIŞ FAZLA 15 17 YAŞ Kusursuz kulak Fazıl Say’la tanışmak istiyor İlk konserini çocuklara verdi Duyduğu sesleri notaya dökebilme yeteneğine sahip, aynı zamanda görme engelli olan “kusursuz kulak” Bager Çalışcı, ilk konserini Muş’ta köy çocuklarına verdi. Doğuştan görme engelli “absolut” (kusursuz) kulağa sahip 7 yaşındaki Çalışcı’nın, kendisi gibi görme engelli müzik öğretmeni Caner Keser, öğrencisinin köy çocuklarına konser verme hayalini gerçekleştirmek için çalışma başlattı. Keser, öğretmen arkadaşları ve Çalışcı’nın ailesi ile merkeze 55 kilometre mesafedeki Ağartı köyü kırsalına piyano getirilmesini sağladı ve konser ortamı oluşturdu. Kusursuz kulak Çalışcı, bu alanda köy okulundaki öğrencilere piyano ile klasik müzik dinletisi sundu. Oğlunun büyük hedefleri olduğunu anlatan baba Mehmet Çalışcı, “Bager, dünyaca ünlü piyanist Fazıl Say ile tanışmak için konserine gitmek istiyor. Bager’in profesyonel bir piyanist olması için müzik eğitimi alması lazım” dedi. l AA Hasankeyf’te su tutulma ertelendi 12 Haziran Dünya Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Günü İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği “İSİG” Meclisi Üyesi ve Sendika Uzmanı Pınar Abdal, 12 Haziran Dünya Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Günü’nde çocuk işçilerin durumuna ilişkin verileri Cumhuriyet’e değerlendirdi. Abdal, “İSİG Meclisi tarafından tutulan çocuk iş cinayeti verilerine baktığımızda 5 yaşına kadar düşen çocuk iş cinayeti görüyoruz. Özellikle tarım işçisi çocuklar ve sokakta çalışan çocuklar için çalışma yaşının giderek düştüğünü, okul çağında dahi olmayan çocukların çalıştırıldığını görüyoruz” diye konuştu. Verilere göre çocuk iş cinayetleri mayıs ayında artmaya başlıyor. Yaz ayları çocuk işçiliğin de çocuk iş cinayetlerinin de en çok yaşandığı aylar. Özellikle tarım işçisi çocuklar ve sokakta çalışan çocuklar için çalışma yaşı giderek düşüyor, okul çağında dahi olmayan çocuklar çalıştırılıyor. Tarım sektörü Abdal’ın verdiği bilgiler özetle şöyle: 4 Çocuk işçiler en çok Şanlıurfa, Gaziantep gibi illerde. Antalya, Adana, Hatay, Mersin gibi iller tarım sektörü sebebiyle, çocuk istihdamının yoğun olduğu iller arasında. Mülteci çocuk işçiler çoğunlukla eğitim ve diğer olanak lardan yoksun olan ve ailede yetişkinin olmaması ya da iş bulamaması sebebiyle ailenin geçimini sağlamak durumunda olan çocuk işçiler. Ağır ve tehlikeli 4 Tam tersi lanse ediliyor olsa da Türkiye’de çocuk işçilik azalmıyor, dahası çocuk işçi istihdamı giderek daha çok ağır ve tehlikeli işkollarına doğru kayıyor. Bakanlık verilerine göre 2010’dan bu yana dokuz yılda yapılan denetimlerde ancak 416 işyerinde çocuk işçi ihlali tespit edildi. Bu ihlaller için verilen toplam idari para cezası 571 bin TL. l İSTANBUL / Cumhuriyet Ölüyorlar 4 Bu yılki çocuk iş cinayetlerine baktığımızda, çocuk işçilerin en çok, trafik ve servis kazalarında, zehirlenerek boğularak ezilerek düşerek ya da elektrik çarpması sonucu yaşamlarını yitirdiklerini görüyoruz. Ölen çocuk işçilerin yüzde 65’i 1517 yaş arası çocuklarken yüzde 35’i çocuk işçiliğin doğrudan yasak olduğu 14 yaş ve altındaki çocuk işçiler. 5’inden 1’i AnkaraBarosu Başkanı Sağkan, çalışıyor Türkiye’deki ‘çocuk işçiliği’ tablosunu anlattı... MEHMET KIZMAZ 12bin yıllık tarihe sahip Hasankeyf’i, suları altında bırakması beklenen ve 50 yıllık ömre sahip olan Ilısu Barajı’nda 10 Haziran’da su tutulması beklenirken Devlet Su İşleri (DSİ) yetkilileri baraj kapaklarının kapatılmasının fazla yağıştan dolayı yaklaşık bir ay daha ertelendiğini söyledi. Çevre örgütleri ise su tutulmasındaki ertelemenin son haftalarda yapılan protestolar ile oluşan kamuoyundan dolayı olduğunu belirtti. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan 7 Mart 2019’da Mardin’de yaptığı mitingde Ilısu Barajı’nda 10 Haziran’da su tutulacağını açıkladı. Batman ve Siirt Valileri de aynı tarihleri verdi. Barajın yapımından sorumlu DSİ 16. Bölge Müdürlüğü’nden bir yetkili ile yaptığımız görüşmede “Su kotasının yüksek olmasından, fazla yağıştan dolayı başka bir tarihe erteledik. Kışın yağmur suyu ortalamadan fazla bir hızla yükseldi. Bakanlığımız ve Cumhurbaşkanlığımız 10 Haziran diye tutturdu da olmadı. Ama en yakında tutulacak, gereken yapılacak. Suyun kotası indiğinde kapaklarını kapatacağız. 2025 gün içinde, belki Haziran ya da Temmuz sonu da olabilir” ifadelerini kullandı. BEKLENENDEN 500 KAT DAHA HIZLI 250 yılda 600’e yakın bitki tükendi Bilim insanları, son 250 yılda doğadaki 600’e yakın bitki türünün neslinin tükendiğini ortaya koydu. İngiltere ve İsveç’ten araştırmacılara göre, bitkilerin nesli beklenenden 500 kat daha hızlı tükeniyor. Tarım ve hayvancılık amaçlı olarak doğal yaşam alanlarının yok edilmesi, başlıca nedenler arasında. Bitki türlerinin neslinin tükenmesi, onlara bağlı olarak yaşamını sürdüren yeryüzündeki diğer organizmaların da topluca yok olmalarına neden oluyor. Bitkiler Şili çiğdemi olarak da bilinen Tecophilaea cyanocrocus’un nesli tükendiği sanılırken doğada yeniden keş fedildi. Zeytin ağacı Kut sal Helena’nın nesli 2003’te tü kendi. den beslenen ya da yumurtalarını buraya bırakan böcekler, bu canlılardan bazıları. Araştırma ekibinden Dr. Eimear Nic Lughadha, “İnsanlar da dahil olma üzere milyonlarca diğer canlı yaşamlarını bitkilere borçlu” diyor. l BBC Bebek ölüm hızı en düşük oranda Güzel haber Tunceli’den TÜİK, Türkiye’de 2018 yılına ait ölüm istatistiklerini açıkladı. Verilere göre 2018 yılında yaşamını yitiren 426 bin 106 kişinin yüzde 54.6’sını erkekler, yüzde 45.4’ünü kadınlar oluşturdu. Kadın ölümlerinin erkek ölümlerine oranla yüzde 9.2 az görüldüğü 2018 yılında bebek ölüm hızının en yüksek olduğu il ise binde 15.3 ile Ga ziantep oldu. Bebek ölüm hızının en düşük olduğu il ise binde 5 ile Tunceli oldu. Ölüm sayısı 2017 yılında 426 bin 504 iken 2018 yılında yüzde 0.1 azaldı. Bir ayını tamamlayamadan ölen bebeklerin oranı 2017 yılında yüzde 64.9 iken 2018 yılında yüzde 65.3 oldu. l DHA Çırak değil ucuz iş gücü Türkiye’de 1 milyonun üzerinde çırak adı altında ucuz işgücü olarak çalıştırılan ve emeği sömürülen çocuk bulunduğuna dikkat çeken Ankara Barosu Başkanı Erinç Sağkan şunları kaydetti: “Tarafı olduğumuz BM Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin 1’inci maddesi 18 yaşından küçük herkesi çocuk olarak tanımlarken İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası’nda 15 yaşını bitirmiş, 18 yaşını doldurmamış kişiler ‘genç çalışan’ olarak tanımlanıyor. Anayasamızın 90’ıncı maddesi olan ‘Usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve öz gürlüklere ilişkin, milletlerarası antlaşmalarla kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi nedeniyle çıkabilecek uyuşmazlıklarda milletlerarası antlaşma hükümleri esas alınır’ maddesine aykırı olan bu düzenleme ile çocuk işçiliği yasallaştırılıyor.” Ktaarrnleadyean Hayata Destek Derneği’nin ‘Mevsimlik Gezici Tarım İşçiliği Raporu’na göre de, 18 yaş altında tarlada çalışan çocukların yüzde 50’sinin eğitimi terk ettiği görülüyor. Türkiye’de her yıl 400 binden fazla çocuğun mevsimlik tarımda çalışması, sayısı giderek artan vahim tabloyu gözler önüne seriyor. Bu sayı, Suriyeli çocukların da okula gitmeyerek tarımda çalışmaya başlaması ile birlikte her yıl giderek artıyor. Adana’da tarlada çalışan Melek Yılmaz, büyüyünce öğretmen olmak istediğini söylüyor. l DHA Sena yaşar 12Haziran Dünya Çocuk İşçiliği ile Mücadele Günü’nde Türkiye’deki çocuk işçi tablosunu ve çocuk işçiliğin yasallaştırılması sürecine ilişkin değerlendirmelerde bulunan Ankara Barosu Başkanı Erinç Sağkan, “2018 yılı, dönemin Başbakanı Binali Yıldırım tarafından ‘Çocuk İşçiliği ile Mücadele Yılı’ ilan edildi. Mücadele yalnızca kağıtta kaldı. TÜİK verilerine göre çocuk işçi oranı yüzde 21,1’e çıktı. Türkiye’deki çocuk işçi sayısına 7 bin çocuk işçi daha eklendi. ‘Mücadele’ yılında, çocuk işçiliği karnemiz daha da vahim hale geldi” dedi. Sağkan, İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası’nda yapılan “düzenlemelerle” çocuk işçiliğin yasallaştırıldığının da altını çizdi. Hollanda örneği Dünya Çocuk İşçiliği ile Mücadele Günü’nün 2002 yılında farkındalık yaratılması amacıyla ilan edilmesine karşın, son 17 yılda çocuk işçi sayısında Türkiye’de yüzde 2 binin üzerinde artış gözlemleniyor. Türkiye’de 2 milyonun üzerine çıkan vahim çocuk işçi tablosunu Cumhuriyet’e anlatan Ankara Barosu Başkanı Erinç Sağkan, “çocuk işçiliğin yasallaştırılmasına” karşı mücadele başlatılması gerektiğini vurguladı. Yalnızca Avrupa’daki bazı gelişmiş ülkelerin çocuk işçiliği rakamlarında azalma gözlemlendiğini belirten Sağkan, “Hollanda bu duruma son vermek için mayıs ayında önemli bir adım attı. ‘Çocuk İşçiliğine Karşı Önlem’ yasası çıkardı ve tedarik zincirinde çocuk işçi çalıştıran firmaların ürünlerini ülkesine sokmama kararı aldı. Türkiye’nin de bir an önce Hollanda örneğinde olduğu gibi kesin ve kararlı adımlar atması gerekiyor” diye konuştu. 5 çocuktan biri Sağkan, 1517 yaş grubundaki çocuk işçi sayısının 2018’de, bir önceki yıla oranla 7 bin artarak 685 bine dayandığını, bunun 1517 yaş grubundaki her 5 çocuktan birinin işçi olduğu anlamına geldiğini söyledi. l ANKARA ‘Çalışan Çocukların Feryadı Tüm İşyerlerinde’ Fişek Enstitüsü Çalışan Çocuklar Bilim ve Eylem Merkezi Vakfı, “giderek artan çocuk işçiliğine karşı toplumsal duyarlılık yaratmak, bu sorun üzerinde birlikte düşünmenin, çözüm yolları aramanın ve yetkili organları harekete geçirecek toplumsal baskıyı oluşturmanın zeminini yarat mak” amacıyla 12 Haziran’a özel, “Sloganı Sen Bul!” adlı kampanya başlattı. Vakfa gelen onlarca slogan önerilerinin içinden, çocuk işçiliğinin yaygınlığına karşın bu konudaki derin sessizliğe dikkat çeken, “Duy, Gör, Dinle; Çalışan Çocukların Feryadı Tüm İşyerlerinde!” önerisi, slogan olarak seçildi. Vakıf, bu kampanya ile çocukların sessiz çığlığını duymak, çoçuk işçiliğini ortadan kaldırmak için tüm duyarlı yurttaşları birlikte mücadele etmeye çağırıyor. Yurttaşlar, vakfın internet adresindeki katılım formunu doldurarak mücadeleye katılabilecek.