Katalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: İLKNUR FİLİZ Christchurch’te iki camiye düzenlenen terör saldırısının ardından bölgede gözyaşları içinde anmalar vardı. Katliamın gerçekleştiği alanlara, kurbanların evlerinin önüne çiçekler bırakıldı, mumlar yakıldı. Öte yandan saldırı sırasında camide olup kendilerinden haber alınamayanların yakınları da yetkililere başvurdu. Yeni Zelanda’daki katliamın ardından ülke genelinde nefrete karşı mücadele çağrıları yapılıyor BİRLİK OLMA ZAMANI Yeni Zelanda’nın Christchurch kentinde önceki gün iki camiye düzenlenen, aralarında çocukların da olduğu en az 49 kişinin yaşamını yitirdiği, üçü Türk 42 kişinin yaralandığı çifte saldırı depreminin şok dalgaları dünyayı sarsmayı sürdürüyor. Kurbanların kimlikleri, hikâyeleri gün yüzüne çıkmaya başlarken Yeni Zelanda halkı nefrete karşı kenetlendi. Başbakan Jacinda Ardern, dün kenti ziyaret ederek kanlı saldırıda hayatını kaybedenlerin yakınları ve Müslüman toplumunun temsilcileriyle görüştü. Ardern düzenlediği basın toplantısında, “Burada konuştuğum Müslüman liderler Yeni Zelanda halkının genelinin hislerini paylaşıyor. Bu onların bildiği Yeni Zelanda değil. Bu, onlara kucak açan, tanıdıkları Yeni Zelanda’yı yansıtmıyor. Ulusumuza büyük bir acı hakim. Bizler bu acıyı kalbimizin derinliklerinde hissediyoruz” dedi. Ardern’ın yanı sıra muhalefet lideri Simon Bridges de “Birlikteyiz” mesajı verdi. ‘Saldırıya devam edecekti’ Ardern, zanlı Brenton Tarrant’ın yakalanmaması halinde “kesinlikle saldırıya devam etme niyetinde olduğunu” söyledi. Tarrant’ın gözaltı En az 49 kişinin yaşamını yitirdiği İslamofobik, ırkçı terör saldırısının ardından Yeni Zelanda yasta... Başbakan Ardern, Müslüman toplumu temsilcileriyle bir araya geldi, “ulusumuza büyük bir acı hâkim” dedi. Bireysel silahlanma yasalarının sertleştirileceği mesajı da verdi. Başbakan Ardern, Christchurch’e giderek taziye ziyaretinde bulundu. na alındığı sırada hareket halinde olduğunu ve aracında pek çok silah bulunduğunu hatırlatan Ardern, saldırganın çok daha fazla insanı öldürebileceğini söyledi. Silah yasalarında değişikliğe gideceklerinin sinyalini de verdi. Ardern, silah edinme yasasının sertleştirilerek, yarı otomatik silahların yasaklanmasını istediğini kaydetti. Yeni Zelanda yasalarına göre, silah ruhsatı herhangi bir suç geçmişi olmayan, 16 yaşından büyük ve geçerli nedeni olanlara veriliyor. Öte yandan polisler tarafından yakalanan Tarrant’ın ırkçı, faşist vurgulu “manifestosu”nun kopyalarını saldırıdan yaklaşık 10 dakika önce Başbakan Ardern’in ofisi başta olmak üzere çeşitli siyasilere yolladığı da duyuruldu. Kampanya başlatıldı Ülkede kurban yakınları için başlatılan iki kampanyada 24 saat içinde 2.2 milyon dolar toplandığı belirtildi. Kimi Yeni Zelandalı hastanelerde yaralı yakınlarını bekleyenler için helal yemek bağışı yaparken kimileri sokağa çıkmaya korkan Müslümanlara eşlik etmeyi önerdi. Eyfel karardı ABD’nin Pittsburgh kentinde geçen yıl saldırıya uğrayan sinagoga bağlı Yahudi topluluğun, Yeni Zelan da katliamında hayatını kaybedenlerin aileleri ve yaralananlar için yardım kampanyası başlattığı da gündeme yansıyan haberler arasındaydı. Topluluk için geçen yıl Müslümanlar yardım toplamıştı. Fransa’nın başkenti Paris’in simgesi Eyfel Kulesi’nın ışıkları, Yeni Zelanda’daki iki camiye düzenlenen terör saldırısında hayatını kaybedenler anısına söndürüldü. Paris Belediye Başkanı Anne Hidalgo’nun talimatıyla gece yarısı kule karanlığa büründü. Hidalgo, sosyal medya hesabından “Nefret, Müslüman oldukları için kadınları, erkekleri ve çocukları bir kez daha öldürdü. Parisliler adına, Yeni Zelanda halkına, Christchurch sakinlerine ve Müslüman topluma başsağlığı diliyorum” mesajını paylaştı. Ricky Martin’den tepki Ünlü şarkıcı Ricky Martin ise Instagram hesabında saldırıya ilişkin kimi medya kuruluşu, siyasilerin saldırıya yönelik terör eylemi nitelemesi yapmamasına tepki gösterdi. Martin, “40’tan fazla Müslümanı öldüren adam. Uluslararası medya ondan ‘tetikçi’ ve ‘aşırılık yanlısı’ olarak bahsediyor ama ona ‘terörist’ demiyor! Neden, çünkü o bir Müslüman değil” ifadelerini kullandı. DEHŞET ANLARI... Terör saldırısında kurbanların, tanıkların öyküle ri yürek burkuyor. Yerel basına yansıyan kimi haberde, Mücad Christchurch saldırısında 3 yaşındaki Mücad İbrahim’in de babasının kuca ğında yaşamını yitirdiği savunuldu. Ancak kimi kaynak küçük çocuğun kayıp olduğunu duyur du. Mücad, babası ve ağabeyi ile birlikte El Nur Camisi’nde bulunuyordu. ‘Hoş geldin kardeşim...’ 71 yaşındaki Afganistan göçmeni Davud Nabi, zanlının ilk kurbanıydı. Nabi’nin, zanlı Brenton Tarrant’ın çektiği videoda yaylım ateşi öncesi “Hoş geldin kardeşim” ifadeleri duyuluyor. Oğlu, Christchurch’teki adliye binası önünde yaptığı açıklamada, babasının El Nur Camisi’nde başkalarını korumaya çalışırken kurşunların hedefi olduğunu belirtti. Saldırı sırasında katilin silahını alarak yaylım ateşine engel olmaya çalışırken kurşunlara hedef olan Naeem Rashid (49) ile 21 yaşındaki oğlu Talha Rashid de yaşamını yitirenler arasındaydı. Engellemeye çalıştılar 48 yaşındaki Abdül Aziz ise saldırganın dik katini dağıtmak için “Gel buraya” diye bağıra rak caminin dışına koştu. Kurşunlardan araçla rın arkasına saklanarak kaçmayı başaran Aziz, Tarrant’ın elinden düşürdüğü silahı onu vurmak için aldığını ancak silahın boş olduğunu, saldır ganın yeni bir silah almak için aracına girdiği sı rada elindeki silah ile ön camı kırdığını, bunun da saldırganı korkuttuğunu anlattı. Cumhurbaş kanı Tayyip Erdoğan saldırılarda 3 Türk vatan daşının da yaralandığını açıklamıştı. Katliam dan yaralı kurtulan Mustafa Boztaş, dehşet an larını şu sözlerle anlattı: “İmamı dinliyordum, birkaç dakika son ra ateş seslerini duyduk ve hepimiz pencere ye doğru koşmaya baş ladık. Camı kıramadığı mız için hepimiz onun ateş açtığı köşede sı kışıp kaldık. Sonra gö züme kırılan bir pence re ilişti. Hemen kaçtım. Ardından yerde yatan liseli çocuğa rastladım. İlkyardım eğitimim ol duğu için ona elimden geldiğince suni teneffüs yapmaya çalıştım. Bu arada ben de sağ 16 yaşındaki Hamza babasıyla birlikte saldırıda yaşamını yitirdi. Aile Suriye’deki ayağımdan yaralanmış savaştan kaçarak yeni tım. Ne yazık ki çocuk bir başlangıç için Yeni çok ağır yaralıydı...” Zelanda’ya gitmişti. Yeni bir nefretEPrrdoof.ğMaUnR:AT kültürünün içindeyiz Prof. Dr. Murat Erdoğan, Yeni Zelanda’da iki ayrı camiye dü zenlenen ve 49 kişinin yaşamı nı yitirdiği terör saldırısının dünya da aşırı sağın yükselişi ile bağlantı lı olduğunu söylerken görüntülerin internette yayımlanmasıyla kor ku ve dehşet etkisinin artırılmasının amaçlandığını belirtti. TürkAlman Üniversitesi Göç Araştır maları Merkezi Müdürü Prof. Erdoğan, saldırıyı Cumhuriyet’e değerlen dirdi. Motivasyona, ha hüseyin hayatsever zırlığa, kullanılan silahlara, silah üzerindeki yazılara dikkat çeken Erdo ğan, “Apaçık bir İslamofobik saldırı, daha netini dünya hiç görmedi. Bu eylemlerde yeni bir aşamaya geçil di bence, kendi içinde maalesef yeni bir model üretiyor bu saldırı” görü şünü dile getirdi. Saldırının görüntülerinin internet te yayımlanmasıyla korku ve dehşet etkisinin artırılmasının amaçlandığı nı kaydeden Erdoğan, “Bu eylemi bu adam tek başına yapsa ve görüntü lerini yayımlamasa herhalde bu ka dar etkili olmayacaktı. Burada yeni bir evreye geçtik. Bu olay, dünya ta rihine geçmiş İslamofobik saldırılar dan biri oldu. Fakat bizim bu saldı rıyı sadece bu kavramla açıklayabil memiz mümkün değil. Yeni Zelanda gibi içinde yaşadıkları kültürlere, inançlara saygılı bir toplumda yine de böyle arızalar çıkabiliyor ve bu nu besleyen yeni bir nefret kültü rünün içindeyiz” diye konuştu. yorum” ifadelerini kullandı. Bu tür nefret sal dırılarının olması nın, dünyada aşı Prof. Erdoğan rı sağın yükselişiyle yakından bağlan tılı olduğunu kaydetti. “Toplumlarda bu tip söylemlere karşı bir yakınlaş ma var. İnsanlar, kendi politikacıla rının ya da ülkelerinde olup bitenle rin yanlışlığına vurgu yapmaktansa başkalarının kendileri için nasıl kö tü şeyler yaptıklarını daha kolay be nimsiyorlar, politikacılar da bunun üzerine gidiyor. Bir de özellikle ge lişmiş toplumlarda topluma politi kacı olarak verebileceğiniz çok faz la bir şey yok; geriye tek şey kaldı; korku. Korku üzerinden oy toplanı yor” dedi. ‘Dünyanın ekseninde kayma var’ ABD’de Donald Trump’ın da korku ve öteki üzerine kurulmuş bir söylemle iktidara geldiği kaydeden Erdoğan şöyle devam etti: “Korku üzerine, öteki üzerine bina edilen bir söylem küresel olarak maalesef dünyanın her yerinde karşımıza çıkıyor. Daha da önemlisi eskiden daha marjinal olarak kalan bu tip hareketler merkeze yerleşti. Mesela Almanya’da büyük güç haline gelen AfD bunun tipik ör neğidir. Almanya gibi Hitler döneminden kalma travmaları olan ülkede bile bu oluyorsa toplumlardaki bu kaymayı görmemiz lazım.” “Burada şunu gördük: Bugüne kadar hiçbir şekilde aşırı sağ söylemin yanında yer almayan, makul diyebileceğimiz insanlar bu harekete destek vermeye başladılar” diyen Erdoğan, “Kimliğimizi kaybediyoruz, kendi toplumumuzu korumalıyız” gibi söylemlerle yeni bir hareket başladığını kaydetti. Erdoğan, “Ne yazık ki korku, dünyanın her yerinde en önemli enstrüman haline geldi. Dünyada politik eksende bir kayma var ve bu kayma kolay kolay düzelmeyecek gibi görünüyor” değerlendirmesini yaptı. ‘Yeni saldırıları tetikleyebilir’ Erdoğan, aşırı sağ söylemin merkeze yerleşmesinin, yabancı karşıtı terör eylemlerini tetikleyebildiğini vurgulayarak “Şiddete meyilli, kendisini müthiş bir güç ilan edip kişisel eylem yapan insanlar olabilir. Fakat burada o kişisel eyleme zemin oluşturan pek çok etki var ve o membadan besleniyor insanlar. Dolayısıyla aşırı sağda bir yükseliş olunca da diğerlerinin buna takılması ve bunun içinden bu tür saldırılar doğması çok şaşırtıcı değil” diye konuştu. Korku üzerinden oy... Erdoğan, “Sosyal medya, insanların çok kısa süre içinde ‘kahraman’ olmasını sağlayan bir imkân tanıyor. Bu insanların daha önce suça karışmamış insanlar olması da bizi ayrıca dehşete düşürüyor. Hiç suça karışmamış insanlar bu kadar soğukkanlılıkla bu eylemi yapıyorsa bu sosyal medya kahramanlarının ne olduğunu çok anlamak mümkün değil diye düşünü İngiltere’de önceki gün ırkçılığa, faşizme karşı eylemler için meydana çıkıldı. dishab@cumhuriyet.com.tr 17 MART 2019 PAZAR 7 cani, türkiyebalkanlara gitmiş Katliam öncesi tur Terör saldırısının zanlısı Avustralya vatandaşı Brenton Tarrant (28) katliamın ardından gözaltına alınmıştı. Tarrant dün mahkemeye çıkartıldı. Cinayetle suçlanan Tarrant hakkındaki gözaltı süresi ikinci duruşmanın görüleceği 5 Nisan’a kadar uzatıldı. Başka suçlamaların da yöneltilebileceği belirtildi. Yoğun güvenlik önlemleri altında çıkartıldığı mahkemeye beyaz cezaevi kıyafeti ve kelepçelerle getirilen Tarrant’ın, pişmanlık belirtisi göstermediği, aşırı sağcıların kullandığı selamlama işareti yapması da dikkat çekti. Bir kişinin de mahkeme binasına girmeye çalışırken zanlıyı bıçaklama tehdidinde bulunduğu gündeme yansıdı. İki kez Türkiye... Irkçı görüşlü, neoNazi söylemli, İslamofobik Tarrant’ın geçmişi mercek altında. Yerel basındaki haberlerde, babasını 20’li yaşlarda kanserden kaybettiği, fitness eğitmenliği yaptığı aktarıldı. Tarrant’ın saldırı sırasında milliyetçi Sırp marşı dinlediği de belirtildi. Zanlının 1720 Mart 2016, 13 Eylül25 Ekim 2016 tarihlerinde Türkiye’ye giriş çıkış yaptığı gündeme yansıdı, konuyla ilgili soruşturma yürütüldüğü belirtildi. BBC’nin haberine göre Tarrant, Kasım 2018’de Orta ve Doğu Avrupa’da birçok ülkeyi kapsayan uzun bir seyahate çıkmış. Dubai üzerinden önce Bulgaristan’a, daha sonra da başka ülkelere geçmiş. Bulgar Tarrant cinayetle suçlandı. makamları, bu ziyaretle ilgili resmi bir soruşturma başlattı. Tarrant’ın 915 Kasım arasında Bulgaristan’da kaldığı açıklandı. Bulgaristan Başsavcısı, Tarrant’ın ülkedeki savaş meydanlarını ve ulusal kahramanların müzelerini ziyaret ettiğinin saptandığını açıkladı. Soruşturmaya göre, Tarrant daha sonra Bulgaristan’ın başkenti Sofya’dan uçakla Romanya’nın başkenti Bükreş’e geçmiş. Ardından da birkaç gün sonra otomobil kiralayarak Macaristan’ın başkenti Budapeşte’ye gitmiş. Tarrant’ın Romanya ve Macaristan’da neler yaptığı henüz aydınlatılmadı. Habere göre Bulgaristan Başsavcılığı, Avustralyalı saldırganın 2016’da Balkan ülkelerinden Sırbistan’ı, Hırvatistan’ı, BosnaHersek’i ve Karadağ’ı da ziyaret ettiğini duyurdu. Tarrant’ın Hıristiyan Batı kültürü için en büyük tehlikeolarak gördüğü tarihsel Osmanlı egemenliğine karşı Doğu Avrupa’daki hareketleri incelediği” iddialar arasında. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi’nin önceki günkü oturumu öncesinde kurbanlar için saygı duruşunda bulunuldu. cumhurbaşkanı yardımcısı oktay: Dünya ayağa kalkmalı Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay dün saldırının hedefi olan Yeni Zelanda’ya gitti. Oktay, Yeni Zelanda’ya hareketi öncesi gazetecilere açıklama yaptı. “Buradan bütün dünyayı, İslam düşmanlığına, yabancı karşıtlığına, radikalizme ve ırkçılığa karşı ayağa kalkmaya davet ediyoruz. Özellikle uluslararası toplumun bu taşın altına elini koymasını, sorumluluk almasını, üzerine düşenleri yapmasını bekliyoruz. Uzun yıllar teröre büyük kayıplar vermiş ve terörün her türlüsüne karşı çıkmış bir ülke olarak Türkiye, Yeni Zelanda’nın terörle mücadelesinde ve atacağı adımlarda yanında olacaktır” dedi. Bu arada saldırıda yaralanan Zekeriya Tuyan’ın ailesi Oktay ve Çavuşoğlu’nun yer aldığı uçakla Yeni Zelanda’ya gitti. Öte yandan Çavuşoğlu, sosyal medyadan Müslümanların acılarını paylaşan azınlık cemaatlerine duyarlılıklarından ötürü teşekkür etti. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da “Charlie Hebdo için yürüyenler, Yeni Zelanda’da katledilen Müslümanlar için de yürüyecek mi? Acısı gerçekten ortak olanlar birlikte yas tutabilirler” ifadelerini kullandı. CHP heyeti de gidiyor CHP de terör saldırısını incelemek ve mağdur ailelerle görüşmek üzere Yeni Zelanda’ya heyet gönderiyor. Heyette Grup Başkanvekili Engin Altay, Genel Başkan Yardımcısı Ünal Çeviköz ve Konya milletvekili Abdüllatif Şener’in yer aldığı belirtildi. Irkçı vekile yumurta Avustralya’da bir protestocu, Yeni Ze landa’daki cami saldırılarının nedeninin “Müslümanların ülkeye göçü” olduğu sözleriyle tepkilerin merkezine oturan Senatör Fraser Anning’in kafasında yumurta kırdı. Anning, basına konuştuğu sırada 17 yaşındaki bir protestocu yumurta attı. Anning’in de protestocuya tokat attığı görüldü. Anning’in destekçileri eylemciyi yere yatırırken bazılarının küfrettiği de duyuldu. Gözaltına alınan genç daha sonra serbest bırakıldı. C MY B