Katalog

10 17 MART 2019 PAZAR TASARIM: SERPİL ÜNAY BULMACA SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA 1 Resimde gördüğünüz, “Issızlığın Ortasında”, “Yarım Kalan Yürüyüş”, “Yürek Sürgünü” gibi romanlarıyla tanınmış yazarımız... Abecenin tüm harflerini kullanarak oluşturulan tümce. 2 Mezopotamya, Suriye ve Filistin tarihinde önemli bir rol oynamış eski halk... Yunan mitolojisinde, devletin çıkarı adına uygulanan adaletsizliklere karşı ahlakın yasalarını savunan kadın kahraman. 3 Gaziantep yöresine özgü beyaz bir üzüm cinsi... İffetli, temiz... En küçük sosyolojik birim... “ iş bizimkisi / Asıl en kötüsü / bilerek, bilmeyerek / hapishaneyi insanın kendi içinde taşıması” (Nâzım Hikmet). 4 Mihrak... Hatay ilinde bir ova... Suriye’ye özgü naneli limonata... Üstü kapalı olarak anlatma. 5 “Sâkiyâ câmında nedir bu / Kıldı bir katresi mestâne beni” (Dertli)... Akut lösemilerin tedavisinde kullanılan antibiyotik... Hükümdarlık otoritesinin ve meşruluğunun simgesi olan, genellikle üzeri işli kumandan sopası. 6 Bir nota... Angola’da kullanılan, ağaçtan yapılma ve silindir biçiminde bir el davulu... Futbolda topun oyun alanı dışına çıkması... İç Anadolu’nun bazı yörelerinde alçıtaşı ve jips içeren oluşuklara verilen ad... Tantal elementinin simgesi. 7 Kişinin telefon şarjına ilişkin hastalıklı saplantısı... Kızgın, öfkeli, sinirli... Genellikle kibrit çöpleriyle oynanan bir oyun. 8 Hindu tanrısal varlıkları içinde en yaygın olarak tapınılanlardan biri... Peygamberleri Hud’u dinlemedikleri için Tanrı tarafından yok edilen kavim... Antalya ilinde antik bir kent... İlhan Berk’in bir şiir kitabı... Delikli ve köpüklü lav akıntısı. 9 Elektrik direnç birimi... “Bir Bürokratın Ölümü”, “Azgelişmişliğin Anıları”, “On iki Sandalye” gibi filmleriyle tanınmış Kübalı sinema yönetmeni... Azerbaycan’ın plaka imi... Gamalı haç. 10 Afrika’da bir ırmak... Sofralık bir zeytin cinsi... İnsan bedeni çevresindeki manyetik alan. 11 Mızrak, süngü gibi şeylerin sivri ucu... “Ben gelmedim için / Benim işim sevi için” (Yunus Emre)... Bolu ilinde turistik bir göl... Rütbe ya da kıdemce küçük olan asker. 12 Türkiye’nin plaka imi... Sumo güreşinde en yüksek derece... İlave... “Kakım” da denen kürk hayvanı... Bir Bu haftaki bulmaca ödülü Durgun Don Mihail Şolohov Yordam Kitap 3 MART 2019 1718 KAZANANLAR: Sevgi Ateş, Gülfide Cengiz, Hilmi Güven, ANKARA, Esin Oflas, ZONGULDAK, Halil Can Parlayan, Aslı Saran, Turgut Günter, BURSA, İslam Bayraktar, Uğur Erdemli, Beliz Karay, Pitr Kemal Ağanoğlu, Mehmet Güleren, Gizem Ezgi Esen, İSTANBUL, Semra Taşkın, Beyazıt Kösten, KIRKLARELİ, Ruhiser Er, ZONGULDAK, Ata Gökkaya, SİVAS, M. Şadi Yücel, BOLU, Arzu Alyanak, Zarafet Çelikel, İZMİR, Hayri Ercihan Özen, Binali Emre, KOCAELİ, S. Semra Larçın, ANTALYA, Dilek Öztürk, ORDU, Deniz Burak Bayrak, BARTIN Not: Bulmaca yanıtlarını bundan böyle bulmaca@cumhuriyet.com. tr veya (0212) 343 72 64 numaralı faksa gönderebilirsiniz. Posta ile gönderilen yanıtlar ise aynı adrese gönderilmeye devam edecek. 03.03.2019 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’nde yayımlanan bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayanlar arasında yapılan çekilişte Sharon Smith’in Kadınlar ve Sosyalizm (Yordam Kitap) kitabını kazananlar: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 S E ANCONN E R Y CA L CU L U S 2 E R BA İ N AKUA F OB İ S OKA 3R UYVAR E L VAN ÇAKRAK 4 GO J İ TUT ME QU İ TO LA 5 İ RAHE HOMA PUL UK KA L 6 OH AND KANOT İ Y E Lİ İ 7 LAP ZOHA R BA S ARNA AB 8 ENAN İ Y E T BAHT TAR İ F E 9 O P T İ MUM T AK AH E N B İ 10 N E O N M O G A N E DAMAME Ç 11 E K NÜ F ARANDOL HAR B İ 12 E S A N S İ Y E L İ RADAT EM 13 A R A R ALAT PL S İ NER J İ 14 S KE SMİ K BAGE T 15 D O R İ P OKAR İ NA 16 İ V A Z AV LAKA TR 17 K İ M E S N E L İ DER 18 A T E B E Dİ L İSİS 19 Ğ N U R İ İ Y E M İ KA 20 A S T R A L E P İ G RAM soru sözü. 13 Bahçe, avlu gibi mekânlarda gü zel bir görüntü yaratmak amacıyla yapılan süs çeşmesi... Matbaacılıkta her sayfayı çift sütun olarak düzenlemeye verilen ad. 14 On ayrı yarışmayı kapsayan atletizm dalı... Güzellik, alımlılık... Çıplak vücut resmi. 15 Orhan Hançerlioğlu’nun bir romanı...Vilayet... Hayalgücü, muhayyile. 16 Sanat ve bilim adamlarını koruyan kimse... “Aşkına düşeli bana uzak” (Âşık Veysel)... Soyundan gelinen kimse. 17 Polonya’nın plaka imi... 17521837 yılları arasında yaşayan, opera ve dinsel müzik alanındaki yapıtlarıyla tanınan İtalyan besteci. 18 Ege Bölgesi’nin en yüksek dağı... Japonlara özgü “kabuki” oyununda kadın rolünü oynayan erkek oyuncuya verilen ad... Orhan Pamuk’un “Kar” adlı romanının baş kişisi. 19 “İnönü’de kılıç karşı karşıya / Aşkolsun birinciye su veren kılıççıya” (Cahit Külebi)... İngiltere’nin kuzeybatı kıyısı açıklarında bir ada... Suudi Arabistan’da bir kent. 20 Ceylanın göbeğindeki bir keseden çıkartılan güzel koku... Türk süsleme ve işleme sanatlarında kullanılan zikzak biçimli motif. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 Özellikle “Kayıp Zamanın İzinde” adlı romanıyla tanınmış Fransız yazar... 13501830 arasında Fransız tahtının veliahtlarına verilen unvan. 2 Avustralya’da yaşayan, devekuşuna benzer bir hayvan... Şiirlerinin yanı sıra “Ah Beyoğlu Vah Beyoğlu”, “Boğaziçi Şıngır Mıngır” gibi yapıtlarıyla da tanınmış şair ve yazarımız... Pasaklı, kılıksız. 3 İnce alay, dalga geçme... Bir Asya ülkesinin başkenti... Bir ay adı... Ege Bölgesi’nde bir dağın, ovanın ve akarsuyun ortak adı. 4 Hindistan müziğinde kullanılan, fıçı biçiminde ve iki yüzlü davul... Doğu Karadeniz yöresinde, tahıl ürünlerini saklamak için ahşap ayaklar üzerine kurulan yapı tipi... “Ezildim bârı gam altında, bin türlü gördüm” (Eşref). 5 Koca... Yunan mitolojisinde, “Altın Post”u aramaya çıkan geminin adı... İnsanın kendi deneyimleriyle elde ettiği olguların ötesinde hiçbir şeyi bilemeyeceğini öne süren öğreti. 6 Endonezya’ya özgü, palmiyeden elde edilen bir içki... Mısır’a özgü, fıstık ve kuru üzümlü bir hamur tatlısı... Akarsu ve göllerde yaşayan bir cins sazan balığı... Aktinyum elementinin simgesi. 7 Kuzey Amerika’da yaşayan ve “vapiti” de denen bir geyik... “İşte üç 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:......................................................................................................................................... Adres:...................................................................................................................................... ................................................................................................................................................. Tel:.......................................................................................................................................... çifte kayık iskelede / Gidelim servi vânım yürü Sâdâbade” (Nedim)... Mardin yöresine özgü, kuzu eti ve bademle yapılan bir yemek... Afrika müziğine özgü telli bir çalgı. 8 Oruç ayı... Afyonkarahisar’ın İnsaniye ilçesinde, Friglerden kalma aslan kabartmalı yüzlerce kaya mezarının bulunduğu yöre... Kamer. 9 Özbek mutfağına özgü bir tür tatlı... Anlamlı iz... Kimi göçebe Türk boylarında, birkaç aileye ait çadırdan oluşan topluluk... Sebze olarak kullanılan arapsaçına verilen bir başka ad. 10 Kuran’da bir sure... Bir şeyi yapmayı önceden düşünmüş olma; niyet... Bir elçinin bir ülkeye atanmasından önce o ülkeden istenen uygun görme yazısı. 11 Lantan elementinin simgesi... Köpeklerin boynuna takılan küçük çan... Ergenlik sivilcesi... Din işlerini devlet işlerine karıştırmayan. 12 Hırvatistan ile BosnaHersek arasındaki sınırı çizen ırmak... Hindistan’dan Filipinler’e kadar olan bölgede yaşayan bir geyik... Anadolu halklarının en eski ana tanrıçası... “Kalbimde vardı Byron’u bedbaht eden melâl / Gezdim o yaşta dağları hülyam içinde ” (Y.K. Beyatlı)... Bir nota. 13 Güney Amerika’da manyok adlı bitkinin zehirini almak için kullanılan, dallardan örülmüş silindir biçiminde aygıt... Karmaşık sistemlere uygulanan denetim kuramı. 14 Çağdaş mimarlıkta destek işlevi gören her türlü büyük ayak... Türk müziğinde bileşik bir makam... Anton Çehov’un bir tiyatro oyunu. 15 Arap erkeklerinin kefiyelerinin üzerine geçirdikleri kalın çember bağ... Hızlı tempolu bir İtalyan halk dansı. 16 Japon lirik dramı... Hatay yöresinde içliköfteye verilen ad... Malezya ve Endonezya’da odun kömüründe pişirilen çok baharatlı şiş et. 17 Afrika’da yaşayan bir antilop... “ odur ki alçak dura / Yüceden bakan göz değil” (Yunus Emre)... İskambilde koz... Nazi partisinin hücum kıtasını simgeleyen harfler. 18 Arkadaş, dost... Nijerya’nın para birimi. 19 Keman yapımıyla ünlü bir İtalyan ailesi... Şeytantersine benzer yağlı bir zamkreçine. 20 “Avustralya cevizi” de denen bir ceviz türü... “Bir daha ver, sorma gelen kim bu gece” (Şarkı). BRİÇ VOLKAN DENİZCİ vdenizci@gmail.com “Her oyunun bir çıkarı vardır!” derler Batıdasınız, eliniz: ¦ DV102 ¦ A1043 ¦6 ¦ ARV2 Artırma: Güney 1¦ 2¦ 4¦ Batı Pas Kontr Herkes Pas Kuzey 1SA* 3¦ Doğu Pas Pas İlk turda makul bir konuşma bulamadığınız için pas geçtiniz, ikinci turda karo kısalığı ile kontr atarak dağılımınızı gösterdiniz, ancak rakip zona gelince benden bulmasınlar diye (!) kontr atmadınız. ¦Ruasını çıktınız, yer açıldı: ¦ R43 ¦ R98 ¦ A4 ¦ 98543 ¦ DV102 ¦ A104 ¦6 ¦ A(R)V2 Ortak 6’lı ile tek sayıda trefl gösterince (Kozcudan 7’li) treflden vazgeçip ¦Damını döndünüz. Oynayan elden Asla aldı, (Ortak 8’li ile çift sayıda kart gösterdi.) ¦Asla yere geçip karo çevirdi (Ortaktan sırasıyla 2’li ve 3’lü) ve Valeyi koydu. Çaktınız, ne oynarsınız? Bu aşamada kalan kağıtları verelim: ¦ R4 ¦ R98 ¦ ¦ 9854 ¦ V102 ¦ A104 ¦ ¦ AV2 ¦ 765 ¦7 ¦ D105 ¦ D10 ¦9 ¦ DV652 ¦ R98 ¦ Oynayanın 5521 elini sayıp son karoyu çaktıramaması için As körü çekip, ¦4’lüyü döndünüz. Kozcu yerden kazandı, trefle çaktı, kozla yere geçti, trefle tekrar çaktı ve aşağıdaki duruma geldi. ¦ R4 ¦ ¦ ¦ 98 ¦ V10 ¦ 10 ¦ ¦A ¦9 ¦D ¦ R9 ¦ ¦ 76 ¦ ¦ D10 ¦ Şimdi ¦Damını çekip Batının kozunu alırken yerden trefl attı. Doğu karoyu bırakamadığından pikini tekledi ve kozcu son olarak ¦Ruasını çekince Batı çaresiz kaldı. Bu arada eli rapor eden Tezcan Şen’e teşekkür ediyoruz. Geçen Haftaki Problemin Çözümü (201910) imp Herkes zonda ¦ 86 ¦ 8654 ¦ AR ¦ AD765 ¦ AV3 ¦ R92 ¦ DV53 ¦ R102 Güney Batı Kuzey Doğu 1¦ 1¦ 2¦ 2¦ Pas Pas Kontr Pas 2SA Pas 3SA... Batı ¦10’lusunu atak eder ve Doğu Ruayı koyar. Na sıl oynarsınız? Analiz ve çözüm: Bir pik, dört karo ve üç trefl olmak üzere sekiz lövemiz var. Trefler çalışıyorsa iki löve daha geliyor. Öyleyse treflerin çalışmadığı, yani ¦V Doğuda dörtlü olduğu duruma önlem almalıyız. Atağı alır, karo ile yere geçer, diğer karo onörünü de bloke olmamak için çeker, yerden trefl oynar ve Doğudan Vale gelmezse 10’luyu koyarız. Batı bunu alsa bile, (Ataktan ve konuşmalardan ¦Damının kendisinde olduğunu varsayıyoruz.) kontratımız emniyettedir. ¦ 86 ¦ 8654 ¦ AR ¦ AD765 ¦ D10942 ¦ AD103 ¦ R75 ¦ 742 ¦ V7 ¦ 3 ¦ 10986 ¦ AV3 ¦ V984 ¦ R92 ¦ DV53 ¦ R102 Haftanın Problemi (201911) ikili DB zonda ¦ A10 ¦ AR752 ¦ A104 ¦ RD6 ¦ RDV96 ¦4 ¦ 763 ¦ 7542 Güney Pas 2¦ 4¦ Batı Kuzey 2¦2 Pas Pas 3SA Herkes pas Doğu 1SA1 2¦ Pas 1) 1315 OP 2) Köre transfer Batı ¦9’lusunu çıkar (Sekans başı top of nothing). Dokuz löve sayıyorsunuz, onuncusu için bir yol görüyor musunuz? İyi bir hafta sonu diliyoruz. SATRANÇ Grup GM SUAT ATALIK suata@hotmail.com Satranç bireysel bir spor ama takım yarışmalarına da açık. Bireysel bir sporun yönetiminin seçimi kulüp delegelerinin oylarına kaldığı anda olacaklar belliydi. Bugünlerde nostalji duyanlar, devlete bağlı olmayan özel federasyon devrinde, bakanlığa bağlanıldığında yönetime bugünkü gibi konuyla ilgisiz kişilerin gelmesinden duyulan korkuyu dillendirmeye başladılar. Tarih tek başına önemli bir konu, o günleri satranç hiyerarşisi içinde yükseklerde yer alıp yaşamak gerek. O devrin ikinci bir savı da satranç artık Türkiye’de de spor olarak addedilsin ve minimum bir bütçe verilsin, gerisi kendiliğinden gelir şeklindeydi. Tarihe el atmaya çalışanları bir kez daha mercek altına alacak olursak, tüm konularda olduğu gibi önce minimumları yakalamanın gereğini belirtmek lazım. Herhangi bir ülkenin satranç tarihi yazılacaksa 1850 ve sonrası yani satrancın bugünkü haliyle oynandığı dönem incelenmeli. Bunun Türkiye için miladı 1943 ve sonrasına tekabül etmekte. 19. yüzyıl öncesi oynanan ve hatta oynandığı iddia edilen oyun satranç değil! 20. yüzyılda ülkemizde yapılan şampiyonalar kısıtlı imkânlara rağmen daha mı iyi organize ediliyordu? Büyük bir ihtimalle evet! Seviyesi ne olursa olsun konuyla daha ilgili insanların oluşturduğu camiada yapılan yarışmanın şekli satranca daha yakındı. Yaklaşık 1600 reyting ortalamalı Türkiye Kadınlar Şampiyonasının kapanışında halihazır federasyon başkanının Dünya Kadınlar Şampiyonu çıkarma isteğini vurgulayan Sponsor konuşması bile ödül törenlerinin hazin durumunu açıklamaya yeter. Dernekçilik, vakıfçılık, idarecilik hatta tarih yazarlığı oynamaya çalışan gruplar yeni devirde satranca damgasını vurdu. İktidardaysanız sizi oraya getiren gruba harcırah çıkartma, muhalefetteyseniz onların yerine kendi vasıfsız grubunuzu getirme ana gaye ha line geldi. Oyuncu, antrenör derken 1991’den bu yana lüzumsuz derecede genişletilmiş olan hakem kadrosu da her zamanki gibi konudan uzak ve politik olarak seçilmiş durumda. Konumumuz WGM Yıldız Kadıoğlu’nun kazandığı şampiyonanın 8. turunda ve 7. masa gibi üstlerdeki bir mücadeleden. Siyahların b geçerinden dolayı biraz daha iyi gözüktüğü bu konumda aslında Ab4’ün yaptığı blokaj sayesinde eşitlik gelmiş durumda.1.f3! (1.fotoğraf.)Ae6 (Neden hemen 1...b5 oynanmıyor? 2.Ad3? Ad3 3.Şd3 Şd5 dış geçerle kazanırken Beyaz örneğin 1.Şd2 ile beklemek zorunda.) 2.Şd3 Ac5 3.Şe2 (Niçin 2.Şc4 değil,3...Ae4? 4.Ad3! Zwischenzug ile kaybeder. İkinci fotoğraf.) Ae6 4.Şd3 Ac5 5.Şe2 (3. fotoğraf) Şd6 5.Şd2 Şe5 6.Şe2(4.fotoğraf.) Şd6 7.Şd2 Şe5 8.Şe2 (5. pozisyon tekrarı. Bu konumda 5. tekrardan sonra Beyaz beraberlik ilan ediyor ve hakemler 3 tekrarın bile olmadığını zannederek reddediyorlar! Daha enteresanı canlı yayında uzman (!) yorumcu ve yardımcısı uzun süre mütereddit kalarak 23 tekrarı zorlukla sayıyor. Uzman hakem(!) Selef bloğunda, diğer müptediler forum sitelerinde kimi 3 kimi 4 pozisyon tekrarı sayabiliyor.) b5 7.Şd2 Ab3 8.Şc2 Beraberlik. İşin ilginci beraberlik oyuncuların anlaşmasıyla değil hakemlerin geriye yönelik olarak 5 tekrar üzerinden sonuç olarak ilan etmesi ile puan hanesine yazılıyor! 0.50.5 Satranç belki de dünyadaki en zor konu. Zayıf insanların ortaklığıyla yönetimin emir erlerinden yarattığı grupları eleştiren muhalefetin önerdiğinin kendi emir erleri oluşu satrancın asaletine yakışmıyor. En önemli konular hasıraltı edilirken, temcit pilavı sürekli ortaya getiriliyor. Gruplar sadece başkalarının hatalarını işlerken aynı yanlışa da düşebiliyor. Kadın satrancını kim kurtaracak? Bilmiyorum, halef zamanında kadınlar ne durumdaysa, selef zamanında da durum aynıydı! Şimdi yine az taşlı ama bu kez kurallar açısından değil, teknik açıdan doğruyu bulmanın zor olduğu bir konum: Konumumuz AlapinRubinştayn,Viyana 1908 partisinden. 1.Fb8 (Bu hamle zamanında çok eleştirilse de asıl hata bu değil.1.Fc7 Kd2 2.Fd8 veya Fa5 Fili daha iyi kullanırdı.) Kd2 2.Fc7 g4 3.hg4 fg4 4.g3? (Serinkanlı 4.Kf1 sonrası 4...g3 5.Şh3=) h3 (Konum ancak şimdi Siyah için kazanç oldu. Neticeye gidecek planın ilk parçası Kaleleri kesmek ve Şahı mümkün olduğunca içeri girmek.) 5.Fb8 Şd5 6.Ff4 Kc2 7.Fe3 Şe4 8.Fg5 Şd3 9.Fh6 Ad4 10.Kc2 Ac2 11.Ff4 Şe2 12.Fb8 Ae3 13.Şg1 Şf3 14.Fc7 Af1! (Püf noktası!15.Şf1 h2 ve terfi durdurulamaz.) 15.Fb8 Ag3 16.Fc7 Ae2 17.Şh2 Af4 (2 er fazla olan Siyahların tehdidi g3.) 18.Fb6 g3 19.Şh1 Ad3 20.Şg1 h2 21.Şh1 Af2 22.Ff2 gf2 23.Şh2 f1K! (23... f1V?? pat.) 24.Şh3 Kh1 mat. 01 C MY B