Katalog

16 16 ŞUBAT 2019 CUMARTESİ EDİTÖR: CAFER KURT TASARIM: SERPİL ÜNAY HABER/YORUM Öldürülmüş Cumhuriyetin bekası olur mu? Türkiye Cumhuriyeti, kuruluşu ile birlikte, tarihsel deneyimlerin ışığında iki önemli tehlikeye karşı kendini korumaya almıştır: Bölücülük ve gericilik. Cumhuriyeti kuran öğretinin, kurtuluşa ve 1923 devrimine dayanan, evrensel anlamda tüm ezilen uluslara örnek olmuş bir de önemli ilkesi vardır: Bağımsızlık. Cumhuriyet devrimi, kurulduğundan bu yana kemirile kemirile bugüne değin gelmiş ve yaklaşık son 17 yıldır da karşıdevrimin yıkıcı vuruşları ile Emine Erdoğan’ın deyimiyle “enkaz” durumuna düşürülmüştür. Uzun yıllardır kaşınan etnik ve mezhepsel bölünme, toplumun gündelik yaşamına ve kamusal alana sinsice sızdırılmış, yobazlık ülke yönetimine egemen olmuştur. Marshall yardımı, Truman doktrini, ikili anlaşmalar, Morison Süleyman, Bush’un telefon arkadaşı Özal, ABD vatandaşı Çiller, BOP Eşbaşkanı Erdoğan derken bağımsızlıktan eser bırakılmamıştır. Demokratik olduğu söylenen bir ülkenin anayasası, o ülkenin yönetsel ve hukuksal açıdan aynasıdır. Anayasasında devletin demokratik olduğu savlanmasına karşın, arabesk bir başkancı sistem ya da meşruti monarşi bulamacı geçerliyse… Anayasasında devletin laik olduğu ileri sürülmesine karşın, bir cemaatler ve tarikatlar koalisyonu yönetimi ele geçirdiyse… Anayasasında devletin hukuksal bir örgütlenme içinde olduğu belirtilmesine karşın, yargı, bir siyasal parti ile onun liderine göre yapılanıyor ve hüküm veriyorsa… Anayasasında devletin sosyal olduğu öngörülmesine karşın; sosyal adalete, insan haklarına hiç önem verilmiyor, ezen ezilenden çok daha fazla değerli sayılıyorsa… O devletin günlük yaşamı anayasal çerçeve dışına çıkmış; geleceği, yönetimi ele geçiren siyasal kadro ya da kişinin kurgusuna, beklentisine bırakılmış demektir. Son günlerde “beka” tartışmalarına bir de bu açıdan bakmak gerekiyor. Beka dediğiniz nedir? Kalıcılık, ölümsüzlük… Cumhuriyet ortadan kaldırılmış, öldürülmüş… O zaman neyin bekasıdır söz konusu olan? AKP’lilerin deyimiyle “kendisine dokunmanın bile ibadet olduğu” “ümmetin lideri”nin, “Allah’ın tüm vasıflarını üstünde toplayan lider”in bekası mıdır? Türkiye’nin B planı Kurtuluş ve kuruluş çizgisini günümüze taşıyan düşünce insanlarının önde gelenlerindendir Prof. Dr. Anıl Çeçen. Çeçen, bu yıl yazarlık maratonunda 50. yılına girdi. Yeni çıkan “Türkiye ve Ortadoğu” başlıklı yapıtı ile bu yarım yüzyıllık koşuyu 30. kitapla göğüslemiş oldu. Çeçen, kitabında küresel akımın devreye girmesiyle bütün ulus devletler gibi Türk devletinin de geleceğinin tehlikeye düştüğünü anlatıyor. Dünya haritası yeniden çizilirken İsrail’in bekası adına bölgeyi paramparça eden emperyalist güçlerin şimdi Türkiye’nin beka sorununu gündeme getirdiklerini aktarıyor. Çeçen’e göre, Avrupa Birliği’nin dışında bırakılmış, NATO tarafından savaş sürecinde bir Truva atı olarak kullanılmak istenen Türkiye Cumhuriyeti’nin ayakta kalabilmesi ve yoluna devam edebilmesi için, ulusal Kemalist birikimin yeniden öne çıkarılması, emperyalizme karşı Türkiye’nin B planı olacak bir “Merkezi Devletler Birliği” kurulması gerekiyor. 16 ŞUBAT 2019 SAYI: 34100 İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına ALEV COŞKUN Genel Yayın Yönetmeni Aykut Küçükkaya Yazıişleri Müdürleri Serkan Ozan / Olcay Büyüktaş Akça Sorumlu Müdür Ozan Alper Yurtoğlu Görsel Yönetmen Hakan Akarsu Reklam Genel Müdürü Ayla Atamer Törün l Haber Merkezi: Murat Hantaş l Dış Haberler: Mine Esen l Ekonomi: Şehriban Kıraç l İç Politika: Ali Açar l Spor: Arif Kızılyalın l Gece: Ayça Bilgin Demir l Fotoğraf: Uğur Demir l Hafta Sonu: Hilal Köse l Kültür Sanat: Emrah Kolukısa l Düzeltme: Mustafa Çolak Ankara Temsilcisi: Sertaç Eş Güvenevler Mah. Güneş Cad. No: 8/1 Çankaya 06690 Ankara Tel: (0312) 442 30 50 l İzmir Temsilcisi: Hakan Dirik Halit Ziya Bulvarı 1352 sok. 2/3 Pasaport İzmir. Tel: (0232) 441 12 20 Yayın Kurulu: Alev Coşkun (Başkan), Ali Sirmen (Bşk. Yrd.), Aykut Küçükkaya, Emre Kongar, Şükran Soner, Kemal Işık Kansu, Orhan Bursalı, Mine Kırıkkanat, Miyase İlknur. l Okur Temsilcisi: Cengiz Yıldırım [email protected] l Mali ve İdari İşler Müdürü: Osman Selçuk Özer l Satış Dağıtım Müdürü: Tunca Çinkaya Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 eposta: [email protected] Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 eposta: [email protected] Yaygın süreli yayın Baskı: DPC Baskı Tesisleri Hoşdere Yolu 34850 Esenyurt/İstanbul Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınmadan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. İstanbul Ankara İzmir İmsak 06:26 06:10 06:33 NAMAZ VAKİTLERİ Güneş Öğle İkindi 07:51 13:23 16:17 07:34 13:08 16:03 07:55 13:31 16:28 Akşam 18:45 18:31 18:56 Yatsı 20:05 19:50 20:13 Soçi Zirvesi ve ABD’nin karşı hamleleri Suriye sorununa çözüm bulmak amacıyla, Rusya’nın inisiyatifi, Türkiye ve İran’ın katılımı, cephe gerisinde Çin’in desteğiyle ilerleyen Astana süreci, Soçi zirveleriyle devam ediyor. Soçi’de önceki gün düzenlenen üçlü zirvede, Türkiye’nin Rusya ve İran’la arasındaki görüş ayrılıkları dikkat çekti. İran’a yönelik yeni bir terör dalgası başlatan ABD ise müttefiklerini daha fazla cepheye sürmeye çalışıyor. Soçi’de Rusya, Türkiye ve İran’ın buluştuğu hafta, 3 önemli gelişme daha yaşandı. Birincisi; İran’da İslam Devrimi’nin 40. yıldönümünün kutlandığı günlerde, SistanBelucistan eyaletinin Zahidan şehrinde, Devrim Muhafızları’na yönelik saldırıda 27 kişi yaşamını yitirdi. İkincisi; Hindistan ve Pakistan arasındaki en önemli sorunlardan birini oluştu ran Keşmir’de, Pulwama kentinde, Hindistan güvenlik güçlerine yönelik saldırıda 40 kişi öldü. Üçüncüsü; Polonya’nın başkenti Varşova’da toplanan ve İran’ı hedef alan “Ortadoğu’da Barış ve Güvenliğin Geleceğini Desteklemek” başlıklı konferansta ABD temsilcileri, “İran’la yüzleşmeden barış ve güvenlik sağlanamaz” dediler. Avrupalı müttefiklerini İran’la imzalanan nükleer anlaşmadan çekilmeye davet ettiler. Suudi Arabistan ve Körfez ülkeleri dahil 60 ülkenin katıldığı konferansta İsrail Başbakanı, İsrail’i tanımayan Arap ülkelerinin temsilcileriyle görüştü. İran’a karşı işbirliği önerdi. Çözümün anahtarı Türkiye’de ABD’nin Avrasya’ya yönelik sal dırganlığı, bölge ülkelerinin birlikte davranmasını engelleme çabası yeni değil. Astana sürecini baltalamak istiyor. TürkÇin ilişkilerini bozmaya çalışıyor. Rusya’yla gerilimi tırmandırıyor. İran’a, İsrail ve Suudi Arabistan eliyle yükleniyor. Ayrıca, Pakistan ve Afganistan gibi sınır komşuları üzerinden terör eylemleriyle sıkıştırmaya çalışıyor. (Böyle bir adım atabileceğini daha önce bu sütunda yazmıştık. “ABD heyeti niçin geldi?”, 09.01.2019).    Bu noktada Türkiye’nin tavrı öne çıkıyor. Rusya ve İran’la, güvenli bölge, İdlib’in tümüyle silahsızlandırılmasının sağlanamaması, cihatçı grupların hepsinin tamamen silah bırakmaması, onlara yönelik bir RusyaSuriye ortak harekâtı, Türkiye’nin Münbiç ve Fırat Nehri’nin doğusuna yapmayı düşündüğü askeri müdahale gibi konularda tam bir uzlaşma olmaması, çözümü geciktiriyor. Ayrıca Moskova ve Tahran; Ankara’nın bir an önce Şam ile temas kurmasını istiyorlar. Bu amaçla arabuluculuk öneriyorlar. Rusya ve İran’la birlikte, Suriye’nin bağımsızlığı, bütünlüğü, egemenliği ve siyasal birliğinin garantörü olan Türkiye’nin güvenlik endişelerinin giderilmesinin, yeni bir sığınmacı akınının önlenmesinin yolunun, Suriye’yle görüşmesinden geçtiğini vurguluyorlar.     ABD’de başkanın, güvenlik bürokrasisi ve kongre ile arasında Suriye’den asker çekilmesi konusundaki görüş ayrılığı sürerken, Arap dünyasının önemli ülkesi Mısır ile Suriye arasında temaslar sıklaşıyor. Birleşik Arap Emirlikleri, Şam’daki büyükelçiliğini 7 yıl aradan sonra yeniden açtı. Sudan Cumhurbaşkanı El Beşir ve Moritanya Cumhurbaşkanı Abdülaziz Şam’ı ziyaret etti. Tunus, Irak ve Lübnan’dan sonra, Suriye’nin Arap Birliği’ne yeniden kabul edilmesini isteyen üçüncü ülke oldu. Yani, zaman ve koşullar, Şam yönetiminin ve Astana sürecinin bileşenlerinin lehine işliyor. Kıssadan Hisse: Bölge ülkelerinin ulusal birliği ve toprak bütünlüğü, Türkiye’nin birliğini ve bütünlüğünü güçlendirir. Gücünü, etkinliğini, nüfuzunu pekiştirir. Şüpheyle ceza olmazKürtçe türkü söyledikleri ihbarıyla 6 ay tutuklu kalan 12 kişiye beraat OHAL’in ilan edildiği ilk haftalarda Esenyurt’taki Recep Tayyip Erdo ğan Parkı’nda, “Gesi Bağları” isimli türkü ile Kürtçe türküler söyledikleri için polis tarafın dan darp edilerek gözaltına alı nan ve çıkarıldık ları mahkeme tara fından tutuklanan 12 kişi beraat etti. Mahkeme gerekçe SEYHAN AVŞAR li kararında şüpheden sanığın yararla nacağını belirterek “Ceza mahkumiyeti herhangi bir ihmale değil, kesin ve açık ispata dayanmalı, bu ispat hiç bir şüphe ve oluşa imkân ver memelidir. Yüksekte olsa bir ih timale dayanarak sanığı ceza landırmak, ceza muhakemele rinin en önemli amacı olan ger Mahkeme, ceza mahkumiyetinin ihtimale değil kesin ve açık ispata dayanması gerektiğini, aksi halde hükmün gerçeğe dayanmayacağını vurguladı. çeğe ulaşmadan hüküm vermek anlamına gelmektedir” ifadelerine yer verdi. Gençler cezaevinde kaldıkları süre için tazminata da hak kazandı. Esenyurt’ta 7 Ağustos 2016 tarihinde saat 17.50 sıralarında Recep Tayyip Erdoğan Parkı’nda toplanan 1520 kişilik bir grubun yüksek sesle şarkı söylediği ihbarı üzerine bölgeye giden polis, gençleri darp ederek gözaltı na aldı. Gözaltına alınanlardan 2 çocuk serbest bırakılırken, 12 kişi ise çıkarıldıkları mahkemece tutuklandı. 6 ay tutuklu kalan gençler çıkarıldıkları ilk duruşmada tahliye edildi. Üyelik kriteri Beraat kararı veren İstanbul 24. Ağır Ceza Mahkemesi gerekçeli kararında, “Silahlı örgüte üye olmak; örgüte katılmayı, bağlanmayı, örgüte hâkim olan hiyerarşik gücün emrine girmeyi ifade etmektedir. Suçun oluşabilmesi için örgütle organik bağ kurulması, süreklilik, çeşitlilik ve yoğunluk gerektiren eylemde bulunulması gerekmektedir” denildi. Kararda, sempatizanlık düzeyinde kalan ilginin örgüt üyeliği olarak değerlendirelemeyeceği vurgulandı. l İSTANBUL / Cumhuriyet Yüksek mahkemeden, istinaf mahkemelerinin temyiz kısıtlamasına iptal 2 yıl hapis için emsal karar ALİCAN ULUDAĞ Anayasa Mahkemisi (AYM), bölge adliye mahkemeleri (istinaf) tarafından; ilk derece mahkemesinin beraat kararının bozularak ilk defa verilen mahkumiyete ilişkin kararlara karşı temyiz yolunun kapalı olmasını anayasaya aykırı buldu. AYM, bu kapsamda “ilk derece mahkemelerinin görevine giren ve kanunda üst sınırı iki yıla kadar hapis cezasını gerektiren suçlara bağlı cezalarda bölge adliye mahkemelerinin verdiği kararların temyiz edilemeyeceği” hükmünü iptal etti. Böylece, yerel mahkemenin beraat et tirdiği bir sanık, istinaf mahkemesinde 2 yıla kadar hapis cezası alırsa bu kararı Yargıtay’a taşıyabilecek. Hürriyete aykırı Ankara’da bir asliye ceza mahkemesi, yargıladığı sanığa beraat kararı verdi. Cumhuriyet Savcısı, bu karara karşı istinaf yoluna başvurdu. İstinaf mahkemesi de sanığa 2 yıla kadar bir hapis cezası verdi. Yerel mahkemede beraat eden, ancak istinafta ceza alan sanık, bu mahkumiyet kararına karşı yasal engel nedeniyle temyiz yoluna başvuramadı. Bunun üzerine Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 1. Ceza Daire si, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Yasası’nın 286. maddesinin d. bedninin iptali istemiyle AYM’ye başvurdu. Dava konusu “d” bendinde, “İlk derece mahkemelerinin görevine giren ve kanunda üst sınırı iki yıla kadar (iki yıl dahil) hapis cezasını gerektiren suçlar ve bunlara bağlı adli para cezalarına ilişkin her türlü bölge adliye mahkemesi kararları temyiz edilemez” hükmünü düzenliyordu. AYM Genel Kurulu, dava konusu kuralın, anayasanın 36. maddesinde düzenenlenen “hak arama hürriyetine” aykırı olduğu gerekçesiyle iptaline karar verdi. l ANKARA KİM KİME DUM DUMA BEHİÇ AK [email protected] ÇİZGİLİK KAMİL MASARACI [email protected] Alican Uludağ’ın haberine soruşturma İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, Sincan Kadın Kapalı Cezaevi’nde bazı kadın mahkumlara yönelik kötü muamele iddialarını yazan yargı muhabirimiz Alican Uludağ’a soruşturma açtı. Uludağ, şüpheli sıfatıyla ifade verdi. Ankara Barosu Cezaevi Sorunları İnceleme Komisyonu ve Avukat Hakları Merkezi üyesi avukatlar, 1927 Aralık 2018 tarihleri arasında Sincan Kadın Kapalı Hapishanesi’nde yaşanan “kötü muamelelere” ilişkin rapor hazırlamıştı. Bu rapor, 29 Aralık 2018’de gazetemizde “İnsanlık dışı uygulama” başlığıyla yayımlanmıştı. Haber üzerine Ankara Basın Savcılığı, haberle ilgili tutanak tutarak, “iftira” suçundan soruşturma başlattı. Savcılık, gazetemizin merkezi İstanbul olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verdi. Yetkisizlik kararı sonrasında soruşturmayı devralan İstanbul Basın Savcılığı, haberde imzası bulunan yargı muhabirimiz Alican Uludağ’ın şüpheli olarak ifadesinin alınması için Ankara Başsavcılığı’na talimat yazdı. Uludağ, soruşturma kapsamında Ankara Başsavcılığı Talimat Savcılığı’nda ifade verdi. Uludağ, ifadesinde “Cezaevinde yaşanan kötü muamele olaylarını haberleştirmek basın hürriyeti kapsamında gazetecinin görevidir” dedi. l ANKARA/Cumhuriyet BULMACA SEDAT YAŞAYAN 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 2 3 4 5 6 7 8 9 SOLDAN SAĞA: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1/ Vatanı Peru olan, 1 ANDANT E B 2 KERK İ ROL “armut 3 UŞ İ Z AM U kavun” da 4 S E P T İ S İ Z M denilen, ahududu ve kavun karışımı bir tada sahip olan meyve... 5 T LAP İ NA 6 İ L İ K D PO 7 K AN S EMAN 8 İ GLO ATU 9 OK AL İ ŞAR Brezilya’nın plaka imi. 2/ 106 taşla oynanan bir oyun... İri ve boru biçiminde beyaz ya da sarı renkli çiçeği olan bir süs bitkisi. 3/ Yılan balığına benzer bir balık... “Bir bıçak saplı durur göğsünde / Hangi su tasına uzansan ” (A.M. Dıranas). 4/ İlaç... Çipura balığı nın gençlerine verilen ad. 5/ “ tutmuş goncaları açılmış / Gülleri var bizim güle benzemez” (Karacaoğlan)... Kimse, kişi. 6/ Özellikle çocuklarda görülen tırnak kemir me saplantısı. 7/ Kalın bükülmüş sicim... Bir ilimiz. 8/ Belirti... Hayvanı avcılığa alıştırma işi... Kemiklerin yuvarlak ucu. 9/ Genellikle büyük yerleşim merkezlerinin üzerinde toplanan kirli hava... “ derdiyle hoşem el çek ilâcımdan tabib” (Fuzuli). YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ Vatanı Amerika olan, portakala benzer, pembe beyaz etli ve ekşi bir meyve... Du man lekesi. 2/ Bütün Hıristiyan kilisele rinin birleştirilmesini amaçlayan anlayış. 3/ Poker, konken gibi oyunlarda aynı cins iki kâğıda verilen ad... “Çok önemli kişi” anlamında uluslararası kısaltma. 4/ Sahip lik, mülkiyet... Bulgaristan’ın plaka imi. 5/ Asur Krallığı’nın başkenti. 6/ Yayla fırlatılan ucu sivri çubuk... Zeytinyağlı iç bakla ezmesi. 7/ Uzun süre cinsel ilişkide bulunmadığı için aşırı istekli kimseye argoda verilen ad. 8/ Sivri taşların toprak zemine dikine çakılarak ve üstüne beton dökülerek yapılan dolgu... Y.K. Beyatlı’nın hece ölçüsüyle yazdığı tek şiiri. 9/ Çocuk larda görülen ve biçim bozukluğuna neden olan kemik hastalığı. C MY B