Katalog

14 8 KASIM 2019 CUMA kültür EDİTÖR: ÖZNUR OĞRAŞ ÇOLAK TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN Tanrı var veMakedonya YAPIMI ‘Onun Adı Petrunya’ haftanın kaçırılmayacak filmi adı da Petrunya Ortodoks Hıristiyanların, suya atılan kutsal haçın herkesten önce yakalanıp çıkarılmasına dayanan, önemli geleneksel, dinsel ritüellerinden olan Teofanya bayramında, genç erkekler suya atlayıp ha çı çıkarmak için kıyasıya yarışıyorlar yüzyıllardan beri. Çünkü kazananın bir yıl boyunca Tanrı tarafından korunup kollanacağına, şans ve berekete gark olarak mutlu olacağına inanılıyor bilindiği gibi. İşte bugün başlayacak Makedon filmi “Gospod postoi, imeto i’e Petrunija Onun Adı Petrunya” işte bu dinsel ritüelden hareket ederek anlatıyor hikâyesini. Ortodoks nüfusun ağır bastığı, Kuzey Makedonya’daki küçük İştip kasabasında ana babasıyla yaşayan, üniversitede tarih eğitimi almış, işsiz ve evde kalmış, 32 yaşındaki tombik ama cesur tarih doktoru Petrunya (Zorica Nusheva), hakaretlerin yanı sıra ellesözle ağır tacize uğradığı bir iş görüşmesinden dönüşünde, anlık bir kararla bir yığın çıplak erkekle birlikte nehre atlayıp haçı ilk çıkaran olursa görün bakın neler olur? Meraklısının “Veta”, “Titov Veles” gibi eski filmleriyle bildiği Makedon sinemacı Teona Strugar Mitevska’nın, 2014’te ülkesinde gerçekten yaşanmış bir olaydan esinlenerek çektiği, haçı su dan çıkaran genç kadının ise halen Londra’da yaşadığı bilgisini de verdiği, Berlin’in yarışma bölümüne seçilmiş “Onun Adı Petrunya” 2019 Berlin Film Festivali’nden Ekümenik Jüri Ödülü’nü kazanarak dönmüştü bilindiği gibi. Yönetmensenarist Mitevska bu olayın kilise, polis, medya ve yargıdaki yansımalarına bakarak kemikleşmiş dinsel inanışların hüküm sürdüğü, cinsiyet ayrımcılığının tavan yaptığı, yoğun (hem de faşo zihniyetli) erkek egemenliğindeki Balkan ülkesi Makedonya’daki kadınların dik durmasının öneminin vurguladığı, öfkeli olduğu kadar hüzün de içeren bir feminist hikâye anlatıyor “Onun adı Petrunya”da. Kadınların bu törene katılmasının geleneklere, kurallara aykırı olduğunu savunup Petrunya’nın elindeki haçı isteyen, ayrıca bir kadına yenilmenin kızgınlığı içindeki hırslı erkeklere polis de söz geçiremiyor. Aslında yaşlı anasının dilinden çok çeken ancak aydın kafalı babasından sevgi, ilgi, anlayış gören, şişman ama yürekli kız kurusu Petrunyamızın, yasalar ve polis tarafından gelenekgöreneklere hakaret etme, kaos çıkarma suçlamasıyla sorgulanıp tutulduğu karakolu ablukaya alıyor faşo gençler. Olayın tanığı başpapazın (Suad Begovski) haçı verdiği Petrunya, polis şefinin (Simeon Damevski) baskı ve tehditlerine, hatta bir ara genç kalabalık tarafından linç edilme tehlikesi ne karşın kazandığı haça sahip çıkıyor. Genç polis memuruna (Stefan Vujisic) ifade vermesinin ardından gözaltında tutulmasının da yasal bir gerekçesi olmadığından salıverilirken bu benden çok size lazım diyerek zor durumdaki papaza veriyor haçı Petrunya. Bir özel TV kanalı sunucusunun (Yönetmenin kız kardeşi ve filmin yapımcılarından biri olan Labina Mitevska), futbol fanatiği gerzek kameramanıyla (Cevdet Jasari) birlikte olayı tüm ülkeye duyuruyor bu arada. Dini gericiliği, yüzyıllardır süregelen faşizan erkek baskısını, orta çağa özgü cinsiyet ayrımcılığını teşhir eden, sıra dışı bir cesaret olayını aktaran, Teona Strugar MitevskaElma Tataragic imzalı sağlam bir senaryodan iyi bir oyuncu kadrosuyla çekilmiş, neşeli, gırgır bir anlatıma sahip, görsel bakımdan da başarılı “Onun Adı Petrunya”, uluslararası seçiciler kurulunca biraz es geçilmiş olmasına, sonuçta sadece Ekümenik Jüri Ödülülü’yle yetinmesine karşın bu yılki Berlinale’nin özü ve biçemiyle en ilginç ve iz bırakan filmlerinden biriydi genel değerlendirmede. Haftanın film nitelemesini kuşkusuz Hollywood’un sıkı tüccar yapımcıyönetmenlerinden Ron Howard imzalı, gösterişli “biopic” “Pavarotti”den daha çok hak eden bu alçak gönüllü ama iz bırakan Makedonya yapımını salık veririm bütün sinefillere. TELEVİZYON Hazırlayan: ÖZNUR OĞRAŞ ÇOLAK ‘Vahşet Tanrısı’nın oyuncuları ekranda “Vahşet Tanrısı”nın oyuncuları NTV’de bugün saat 17.30’da Gece Gündüz programına katılıyorlar. Bugüne kadar birçok kez sahnelenen “Vahşet Tanrısı” oyunu bu kez DasDas sahnesinde seyircisiyle buluşuyor. Binnur Kaya, Güven Kıraç, Tilbe Saran ve Levent Ülgen oyunları Gülay Afşar’ın konuğu olacak. NTV 17.30 YAYIN AKIŞI 07.15 İsmail Küçükkaya İle Çalar Saat Canlı 10.00 Çağla İle Yeni Bir Gün 12.15 Her Yerde Sen 14.00 Temizlik Benim İşim Yeni Bölüm 16.00 Zuhal Topal’la Sofrada Yeni Bölüm 19.00 Fatih Portakal İle Fox Ana Haber Canlı 20.00 Yaparsın Aşkım Yeni Bölüm 00.15 Atih Savaş İle Mevlid Kandili Özel 01.15 Kurşun 03.15 Temizlik Benim İşim 04.45 Zuhal Topal’la Sofrada 06.00 Kadın 01.00 Günün Ardından 07.00 Halk Uyanıyor 08.00 Ayrıntılar (Enver Aysever) 10.00 Hak Hukuk Adalet 11.00 Medya Mahallesi Ayşenur Arslan 13.00 Haber Masası Ezgi Yeşiltepe 14.00 Haber Masası Ezgi Yeşiltepe 15.00 Ekonomi Politik Cüneyt Akman 16.00 Günün Raporu Fatih Ertürk 17.40 Piyasalar Kapanırken 18.00 Halk Ana Haber 21.00 Halk Şov 23.00 Ayrıntılar 00.00 Ayrıntılar Altyazı dergisinin yeni sayısı bayilerde Altyazı Sinema Dergisi 2010’ların son sayısında, geride kalan on yıllık sürecin değerlendirmesiyle okurun karşısına çıkıyor. Derginin yayın kurulu üyeleri ve düzenli yazarlarının katıldığı anket üzerinden şekillenen “2010’ların En İyi 50 Filmi” listesi, dosyanın belkemiğini oluşturuyor. Dosya kapsamında ayrıca, 2010’larda sinema dünyasına damga vuran listeler de yer alıyor. Sinemada ifade özgürlüğü alanının genişlemesine katkı sağlamak amacıyla yola çıkan derginin ücretsiz eki Altyazı Fasikül: Özgür Sinema’nın üçüncü sayısı, derginin kasımaralık sayısı ile birlikte bayilerde. 32 sayfalık fasikülün bu sayısında, bugüne kadar çektiği üç filmle Türkiye’nin belgesel sinemasında kendine önemli bir yer edinen Reyan Tuvi’yle yapılmış oldukça kapsamlı bir söyleşi yer alıyor. Fasikülün web sitesinden, basılı yayının içeriğinin yanı sıra birçok başka haber, yazı, söyleşi ve videoya da erişilebiliyor: fasikul.altyazi.net Çukurova Belediyesi Karikatür Festivali’ne hazırlanıyor 4. Uluslararası Karikatür Festivali, 1516 Kasım’da Orhan Kemal Kültür ve Sanat Salonu fuaye alanında kutlanacak. Festivale gazetemiz karikatüristi Kamil Masaracı da katılacak. Çukurova Belediye Başkanı Soner Çetin, “Karikatür, siyasal ve toplumsal konuları ele alan, yerginin, hicvin, mizahın bol olduğu, olumsuzlukları olumluya çevirebilmek adına, içinde mesajlar barındıran ince ve önemli bir sanat dalıdır.” dedi. Ercan Akyol, Hicabi Demirci, Antonio Rodriguez Garcia (Meksika), Hemad Javadzade (iran), Antonio Antunes, (Lizbon), Kamil Masaracı, Mehmet Çağçağ, Zeynep Gargi, Muhammet Bakır, Hilal Özcan, Muhammer Olcay, Turgay Karadağ, Gani Müjde, Ali Raşit Karakılıç, Sefa Sofuoğlu, Mustafa Öncül, Serdar Sayar, Mehmet Saygın, 1516 Kasım’da sanatseverlerle buluşacaklar. Erdost’un katledilişinin 7Kasım 1980’de ağabeyi Muzaffer Erdost’la birlikte gözaltına alınan ve Mamak Askeri Cezaevi’nde dövülerek kat 12 Eylül cuntası döneminde Mamak Cezaevi’nde katledilen yayıncı İlhan Erdost, dün ledilen Onur Yayınları sahibi İlhan gömütü başında anıldı. Erdost, yaşamını yitirişinin 39. yı lında Karşıyaka Mezarlığı’nda ki gömütü başında anıldı. An maya İlhan Erdost’un eşi Gül Er dost, kızları Türküler ve Alaz Er dost, ağabeyi Muzaffer İlhan Er dost ile yakınları ve dostları katıl dı. İlhan Erdost’un yaşamını yitir meden önce “Küçük kızımı uyandırmaya kıyamadan buraya geldim, dövdürmeyin bizi” ifadele NECATİ SAVAŞ ri ile işaret ettiği kızı Türküler Er dost, “Bu babası taşlar altında bı rakılan bir kız çocuğunun sesle kızı kaldı, uyandırmaya kıyamadığı. Asla nişidir. Basıyla yalnız iki buçuk yıl yaşamış geçmişte değil ama bugünlerdeki anılar bir kız çocuğunun acısıdır ama sevgisidir da” ifadeleri ile yaşadıklarını aktardı. de. Bu annelerin, babalarının yüzüğünü de taktığını sanan bir küçük kızın yasıdır. Bu ‘Umutlu şeyler söylemeliyiz’ gün 7 Kasım diye içi sıkıldı küçük kızın. Bir Eski CHP milletvekili ve davanın kalan gün nasıl olur da faşizmin bütün acılarını son avukatlarından Şenal Sarıhan, “Sanık kendine sığdırır ve nasıl kıyar insan olan, avukatlığı yaptığım kadar müdahil avukat diğer insan olana. Babasını sığdıramadı lığı yaptım. Neden böyle oldu? Çünkü biz ğı gibi o küçücük taşa, bu düşünceleri de den koparılan, aramızdan alınarak katledi sığdıramadı aklına. O hep babasının küçük len o kadar çok insanımız oldu ki. Bugün 39. yılı hâlâ bu tür davalarla uğraşmaktayız. 39 yıl geçmiş üzerinden. Bu acılara dayandık. Gözyaşlarımızı gizlemeye çalıştık. Mücadele etmeye çalıştık. Yitirdiklerimize, İlhan’a layık olmaya çalıştık. Burada umutlu şeyler söylemeliyiz İlhan’a. Karanlığın elbette gidecek olduğunu söylememiz gerekiyor” dedi. İlhan’ın yası Muzaffer İlhan Erdost da 7 Kasım 1980’de kardeşi İlhan Erdost ile Mamak Askeri Cezaevi içinde uğradıkları haksız ve hukuksuz saldırıya ilişkin bilgileri paylaştı. Erdost, Mamak Cezaevi’nin işkenceci komutan Raci Tetik ve dönemin kontrgerille örgütlenmesi, İlhan Erdost’un katledilmesinin ardından verdiği hukuk mücadelesi ile araştırmalarını anlattı. Erdost, “İlhan’ı öldürdüler, bana da onun yasını tutma görevi verildi” dedi. l ANKARA/Cumhuriyet Borusan’da sezona festivalli başlangıç Borusan Müzik Evi’nde sezon, 89 Kasım tarihlerinde düzenlenecek Noise İstanbul Festivali’yle açılıyor. Noise, deneysel, avangard müzik ve ses sanatı örneklerini bir araya getirecek festivalle, deneysel müzisyen Batur Sönmez 20 yıllık çalışmalarını taçlandıracak. Festival kapsamında, ilk gün Hiroshi Hasegawa, Dominic Guerin a.k.a. Tone Generator, Francisco Meirino, ODRZ, Batur Sönmez; ikinci gün KK Null, Rapoon, Alexei Borisov, Hugo Paquete müzikseverlerle buluşacak. Bu sezon Borusan Müzik Evi sahnesinde yer alacak diğer sanatçı ve topluluklar arasında, David Torn, Tim Berne, Chess Smith, Musica Sequenza “Hermes”, ANDRRA Live, Aïsha Devi, Emile Barret, Common Eider King Eider, Gravetemple bulunuyor. l Kültür Servisi Aïsha Devi ‘Adalet’ temalı festival... Uluslararası Suç ve Ceza Film Festivali bu yıl yine “Adalet” teması ile 22 – 28 Kasım arasında 9. kez sinemaseverlerle buluşacak. Festival, adaletin sadece bir suç ve karşılığında ceza kavramlarından oluşmadığını, tüm toplumu ilgilendiren ve üzerinde önemle durulması gereken bir konu olduğunu gündemde tutmak, tartışmak, ülkeler arasındaki farklılıkları, sorunları gündeme getirmek, ortak çözümler aramak üzere herkese sesleniyor. l Kültür Servisi İki gün üst üste elektronik müzik Elektronik dans müziğinin yaşayan efsanesi John Digweed, 89 Kasım’da İstanbul ve Ankara’da performans sergileyecek. Konserler, bu gece İstanbul RX ve yarın akşam Pixel Club Ankara’da olacak. İki gecenin de biletleri İstanbul için bugece.co ve Ankara için biletino.com’dan satın alınabiliyor. l Kültür Servisi 07.30 Günaydın Türkiye 10.00 Televizyon Gazetesi 12.30 Gün Ortası 15.00 Yeni Dünya 16.00 Haber 16 17.00 Nasıl Yani 18.30 Ana Haber 20:00 Haber Merkezi 22.00 Anadolu Yolu 23.00 Gece Görüşü 06.00 Güne Merhaba 08.30 A’dan Z’ye 10.00 10’Dan Sonrası 12.00 Bugün 15.00 Günlük 16.35 Her Şeyden Önce 17.00 Günlük 18.00 Haber 19.00 Ana Haber 21.00 Gündem Özel 00.00 Gece Haberleri 07.00 Güne Başlarken 09.00 Haber Merkezi 09.25 Ntv Ekonomi Geri Sayım 10.00 Haber Merkezi 10.35 Spor 11.00 Haber Merkezi 11.35 Spor 12.00 Haber Merkezi 12.20 Spor 12.30 Ntv Ekonomi Piyasa Ekranı 13.00 Öğle Bülteni 14.20 Spor 14.30 Finans Kafe Sektör Emlak 15.00 Öğle Bülteni 15.15 Spor 15.25 Hızlı Karar 16.00 Günün İçinden 16.40 Spor 17.00 Günün İçinden 17.30 Gece Gündüz 18.00 Günün İçinden 18.35 Spor 19.00 Akşam Haberleri 19.15 Sporun Not Defteri 20.00 Ana Haber 21.00 Haber Bülteni 21.15 Yüzde Yüz Futbol Devre Arası 21.30 Haber Bülteni 22.25 Yüzde Yüz Futbol 23.15 Gece Bülteni 10.50 Yiyeceğin Serüveni 11.20 Guguk Kuşu Yuvamdaki Düşman 12.15 Ailenin Yeni Üyesi 13.15 Bi Çiftlik 13.45 Doğu’nun Kayıp Silüetleri 14.15 Anlatılamaz Lezzetler 14.25 Etme Bulma 14.55 Ucuz Hayatlar 15.30 Dünya Tarihinin Dönüm Noktaları 16.05 Sınırları Zorlayanlar 16.35 Yeni Hayata Başlangıç 20.00 Ev AvcılarıAile 20.25 Doğu’nun Kayıp Silüetleri 20.55 Gururlu Kükreyiş 21.45 Tam O Yaştayım 22.45 Suç Dosyası 23.40 Afrika’nın Avcıları 00.30 İmkansız Rotalar 13.00 Hayat Sanat 13.30 Tarihin Ruhu 14.30 Nakkaşın Fırçası 15.00 Sarayın Lezzetleri 17.30 Tiyatro Dünyası 18.00 Hayat Sanat 19.30 Muasır 20.00 Eskici 20.30 Kısa Bir Ara 20.45 Yabancı Sinema : Yargıç 23.00 Yabancı Dizi Bron /Broen 10.35 Tamirat Tadilat 11.25 Avustralya Kamyoncuları 12.15 Alaska: Son Sınır 17.25 Hurda Avcıları 18.15 Nasıl Yapılmış? 19.10 Avustralya Kamyoncuları 21.55 Sokak Çılgınları: Memphis 22.50 Tamirat Tadilat 23.45 Aaron Kaufman İle Araba Tutkusu 10.50 Hazen Audel ile Kabile Yaşamı 13.30 Olağanüstü Arabalar 14.25 X Jenerasyonu 18.00 X Jenerasyonu 19.00 Ahmak Bilimi 20.00 Challenger Felaketi: Kayıp Dosyalar 21.00 Yıldızlarla Buluşma 22.00 Normandiya Tanıkları 23.00 Kabusa Dönen Yolculuklar 23.50 Yıldızlarla Buluşma 00.45 Albert Lin ile Kayıp Şehirler 01.30 Olağanüstü Hurda Arabalar 02.15 Kabusa Dönen Yolculuklar cumtv@cumhuriyet.com.tr