Katalog

12 2 EKİM 2019 ÇARŞAMBA EDİTÖR: ÖZGÜR ÖZKÜ HABER/YORUM Suriyeli sığınmacılar ve çıkarılmayan dersler İktidar blokunun yanlış Suriye politikasının en ağır sonuçlarından biri olan sığınmacılar sorunu, giderek kalıcı hale geliyor. İktidarın ve liberallerin, geçici koruma statüsüne sahip sığınmacıları, mülteci olarak gören, büyük bölümünün ülkelerine dönmeyeceğini daha baştan kabul eden yaklaşımı, ana muhalefet partisini de etkiliyor. Sayıları 4 milyonu aşan sığınmacıları, Suriye devleti ile iletişim kurarak, orada barışa katkı sunarak, ülkelerine döndürmenin en sağlıklı ve en doğru yol olduğu açıkken, büyük bölümünün dönmeyeceği varsayılarak, karşılıklı uyum sağlamaya yönelik projeler dillendiriliyor. Oysa mesele, görünenden çok daha kapsamlı ve karmaşık. Diğer boyutlarının yanında, sığınmacılar eliyle Türkiye’ye bir yandan da mezhep aşısı yapılıyor. Selefi dönüşüm süreci hedefleniyor. Sığınmacıların, Suriye’de boşalttıkları yerlere ABD, PKK terör örgütünün Suriye uzantılarını yerleştiriliyor. Gelecekte Türkiye’de bir TürkArap geriliminin tohumları atılıyor. Pakistan’da ne olmuştu? Türkiye’nin gerekli önlemleri almak için hem kendi yaşadıklarından hem de Ortadoğu’da yaşananlardan ders çıkarması şart. Örneğin Pakistan’dan. Zaten istikrarsız olan ülke, Soğuk Savaş öncesinde SSCB’nin Afganistan’ı işgalinden fazlasıyla etkilenmişti. Afganistan’dan gelen sığınmacıların ve mücahitlerin akın etmesi sonucu daha da istikrarsız hale gelmişti. Bünyesi zayıf düşmüştü. Radikal akımlarla daha da çok dolmuştu. Yaklaşık 8 milyon Afganistan yurttaşının Pakistan’a göçü sonrasında Pakistan her açıdan ağır bir yükün altına girmişti. Peşaver, Pakistan kentinden çok Afgan kentine dönüşmüştü. SSCB’nin Afganistan işgali sona erince, Pakistan içinde adeta küçük bir Afganistan oluşmuştu. Peki, ABD ne yapmıştı o dönemde? Pakistan’a sığınan Afganlıları eğitmişti. Mücahitleri, SSCB işgaline karşı seferber ederken, ABD çıkarları için de kullanmıştı. Şu anda Pakistan’da sayıları 8 milyonu bulan Afganistan yurttaşları, yaklaşık 40 yıldır radikal akımların insan kaynağını oluşturuyorlar. Onların kurulmasına öncülük ettikleri medreseler (2010 yılında sayıları 10 bini geçmişti, şimdi 20 bin tane) dini olmaktan çok siyasi eğitim merkezi olarak işlev görüyorlar. Toplumu daha da radikalleştiriyorlar. Lübnan da önemli bir örnek. O da başlangıçta Sünni Filistinlilere yurttaşlık vermek istememişti. Fakat sığınmacı akınının büyüklüğü karşısında yapacağı fazlaca bir şey de yoktu. Sonuçta ülkenin demografisi değişti. Lübnan’da iç savaşın çıkmasında bu değişimin de payı vardı.  Lübnan ve Ürdün, ikisi de Arap ülkesi olduğu halde, nüfuslarını ve devlet kapasitelerini de gerekçe göstererek, Suriyeli sığınmacıları ülkelerine geri göndermenin yollarını arıyorlar.  Türkiye’de ise iktidar, ana muhalefet ve liberaller, hep birlikte, sığınmacıları Türkiye’de kalıcı hale getirmek için kafa yoruyorlar. Birlikte soralım: Türkiye niçin feda ediliyor? Eski Danıştay üyelerine FETÖ’den hapis cezaları İlk derece mahkemesi sıfatıyla Yargıtay 9’uncu Ceza Dairesi’nce, FETÖ’nün darbe girişimi sonrası meslekten ihraç edilen ve tutuklanan Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay ile Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) üyelerinin yargılanmasına devam edildi. Yargıtay Genel Kurul Salonu’nda dün görülen duruşmalarda mahkeme, “FETÖ üyeliği” suçundan hüküm kurduğu eski Danıştay üyesi Mehmet Ali Duran’a 9 yıl, eski Danıştay üyesi Bülent Kılınç’a 7 yıl 6 ay ve eski Yargıtay üyesi Mahmut Akkoyun’a da 6 yıl 3 ay hapis cezası verilmesine hükmetti. Öte yandan, Ankara 16. Ağır Ceza Mahkemesi’nce, FETÖ’nün sözde Ankara Etlik eyalet imamı Ömer Cüce de, “silahlı terör örgütüne üye olmak” suçundan 8 yıl 9 ay hapis cezasına çarptırıldı. l ANKARA/Cumhuriyet 2 EKİM 2019 SAYI: 34328 İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına ALEV COŞKUN Genel Yayın Yönetmeni Aykut Küçükkaya Yazıişleri Müdürleri Serkan Ozan / Olcay Büyüktaş Akça (Sorumlu) Görsel Yönetmen Hakan Akarsu Reklam Genel Müdürü Ayla Atamer Törün l Haber Merkezi: Murat Hantaş l Dış Haberler: Mine Esen l Ekonomi: Şehriban Kıraç l İç Politika: Ali Açar l Gece: Ayça Bilgin Demir l Fotoğraf: Uğur Demir l Kültür Sanat: Emrah Kolukısa l Ankara Temsilcisi: Sertaç Eş Güvenevler Mah. Güneş Cad. No: 8/1 Çankaya 06690 Ankara Tel: (0312) 442 30 50 l Ege Bölge Temsilcisi: Tuncay Mollaveisoğlu Halit Ziya Bulvarı 1352 sok. 2/3 Pasaport İzmir. Tel: (0232) 441 12 20 Yayın Kurulu: Alev Coşkun (Başkan), Ali Sirmen (Bşk. Yrd.), Aykut Küçükkaya, Emre Kongar, Şükran Soner, Kemal Işık Kansu, Orhan Bursalı, Mine Kırıkkanat, Miyase İlknur, Ataol Behramoğlu. l Mali ve İdari İşler Müdürü: Osman Selçuk Özer Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 eposta: [email protected] Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 eposta: [email protected] Yaygın süreli yayın Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş. Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No:11A/41 Bahçelievler İstanbul Tel: (0212) 454 32 55 Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınmadan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. İstanbul Ankara İzmir İmsak 05:30 05:15 05:40 NAMAZ VAKİTLERİ Güneş Öğle İkindi 06:54 12:59 16:16 06:38 12:43 16:01 07:01 13:06 16:25 Akşam 18:53 18:38 19:02 Yatsı 20:12 19:56 20:17 Prof. Dr. Gürel, Suriye Anayasa Komisyonu’nu değerlendirdi ‘Sahada barış yoksa masada çözüm olmaz’ Türkiye, Rusya ve İran’ın 16 Eylül’de Ankara’da yapılan üçlü zirvede isimler üzerinde uzlaş ma sağlamasının ar dından Birleşmiş Mil letler Suriye Özel Tem silcisi Geir Pedersen, 150 kişilik Suriye Ana hüseyin hayatsever yasa Komisyonu’nun 29 ya da 30 Ekim’de toplanacağını duyur du. Pedersen, Rus ba sınına verdiği demeçte, toplantı ya Astana sürecinin garantör ülke leri Türkiye, Rusya ve İran’ın yanı sı ra ABD, İngiltere, Fransa, Almanya, Mısır, Suudi Arabistan ve Ürdün’ün oluşturduğu “Küçük grup” olarak ad landırılan ülkelerin ve Çin’in davet edileceğini açıkladı. Eski Dışişleri Bakanı ve Atılım Üni versitesi Uluslararası İlişkiler Bö lüm Başkanı Prof. Dr. Şükrü Sina Gü rel, Suriye Anayasa Komitesi’nin ku rulmasını Cumhuriyet’e değerlendir di. Bu konuda bir uzlaşmaya varılma ge dışı devletlerin etkisini azaltmak sının olumlu bir adım olduğunu be için İran ve Rusya ile işbirliği süre lirten Gürel, “Bu topluluğun bileşi ci başlattı, bu olumluydu. Bu adımın mi içerisinde bir uzlaşmaya varabile tamamlanması için mutlaka Şam’la cek gruplar bulunuyor mu, onu kes da doğrudan ilişki kurulması gere tirmek şimdiden zor. Sahadaki belir kiyor” dedi. Türkiye’nin, Suriye’de sizlikler halen sürüyor, sahadaki be YPG’yi etkisizleştirmek için Şam’la lirsizliklerin bu toplantıya yansıma doğrudan ilişki kurması gerektiği sı mümkün. 30 Ekim’deki toplantı ni söyleyen Gürel, “Hem bir yandan dan ciddi bir sonuç beklemi Suriye’nin toprak bütünlü yorum fakat umarım taraf ğünü savunacaksınız, diğer lar uzlaşmaya yönelik ilk adı yandan kuzeydoğu Suriye’de mı atarlar” dedi. Özellikle İd arsa hesabı yapıp ABD ile lib’deki belirsizliğin, Anaya sözde güvenli bölge çabası sa Komitesi’nin çalışmaları na girişeceksiniz; bunlar tu na yansıyabileceğini vurgu tarlı değil. Türkiye, ABD ve layan Gürel, “Sahada durum PYD’yi, Suriye’de etkisizleş gerçekten bir barış ortamına Prof. Dr. Gürel tirmek istiyorsa Şam’la doğ evrilmeden masada sonuç al rudan ilişki kurması gere mak son derece zor olacaktır” dedi. kir. Hiç unutulmamalı ki Afrin de, Ce Şam’la doğrudan ilişki rablus da, İdlib de, Fırat’ın doğusu da Suriye toprağıdır. Suriye’nin bütün Suriye’de siyasi çözüm için lüğü ancak ve ancak Suriye halkını Türkiye’nin tutumunun önemli oldu temsil eden meşru yönetimle birlikte ğunu vurgulayan Gürel, “Türkiye, böl sağlanır” diye konuştu. l ANKARA ‘Suriye konusunda iktidarınKılıçdaroğlu, TÜRKİYE İÇİN EN ÖNEMLİ MESELE OLDUĞUNU SÖYLEDİ yapamadığını yapıyoruz’ MAHMUT LICALI CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun, Suriye Konferansı’nın çok başarılı olduğunu belirterek “İktidarın yapamadığını CHP yapıyor” diye konuştuğu öğrenildi. CHP’nin önceki gün yapılan Merkez Yönetim Kurulu (MYK) toplantısında, partinin geçen hafta sonu gerçekleştirdiği Uluslararası Suriye Konferansı ele alındı. Edinilen bilgiye göre toplantıda, Suriye Konferansı konusunda CHP genel başkan yardımcısı Ünal Çeviköz, konferansa ilişkin partinin değerlendirme notunu paylaşırken, konferansla ilgili katılımcılar konusunda yaşanan tartışmalarla ilgili olarak Kılıçdaroğlu’nun da kısa bir değerlendirme yaptığı öğrenildi. Edinilen bilgiye göre, Kılıçdaroğlu, Suriye Konferansı’nı organize eden CHP Genel Başkan Yardımcıları Veli Ağbaba ve Ünal Çeviköz’e teşekkür etti. Konferansın çok başarılı olduğunu söyleyen Kılıçdaroğlu’nun sorumluluk sahibi olan ve iktidar adayı bir siyasi parti olarak CHP’nin Suriye konusunu Türkiye için en önemli mesele olarak gördüklerini ifade etti. Türkiye’de 100 binle başlayan mülteci sayısının 4 milyonu bulduğuna dik ‘DİPLOMASİ YOLUYLA ÇÖZÜLMELİ’ MYK toplantısında Genel Başkan Yardımcısı Ünal Çeviköz tarafından MYK’ye sunulan konferansa ilişkin bilgi notunda ise özetle şu maddeler sıralandı: l Bölgemizdeki ve bölge dışındaki siyasi aktörlerin büyük çoğunluğunun Suriye’deki krize barışçıl yollarla son verme gayreti içinde olduklarını memnuniyetle not ediyoruz. Türkiye’nin Suriye siyasetinde barışı önceleyerek atacağı adımların ülkemizin çıkarları, bölgemizin refahı ve küresel güvenlik bakımından tayin edici olacağı belirtilmiştir. l Suriye’de BM kararlarıyla te rör örgütü olarak ilan edilen örgütlere karşı küresel ölçekte bir işbirliği gerektiğine işaret edilmiş, ayrıca, Türkiye’nin, Suriye’den yönelebilecek somut tehditlere karşı güvenliğini Suriye yönetimiyle ve Suriye toplumunu oluşturan bütün meşru aktörlerle çok yönlü diplomasiye başvurarak bertaraf edebileceği kaydedilmiştir. l Türkiye’nin bölgedeki askeri varlığını genişleterek masadaki gücünü artıracağı düşüncesinin tehlikeli bir hayal olduğu ifade edilerek, Türkiye’nin desteklediği örgütlerin yerlerinden ettiği sivillerin öfkesinin ülkemize yönelmesinden endişe duyulduğu kaydedilmiştir. kat çeken Kılıçdaroğlu’nun “Mülteci sayısının daha da artacağı konuşuluyor. Bu nedenle bizim yapmış olduğumuz çalışma önemli” görüşünü bildirdiği kaydedildi. ‘Dikkate almayın’ Kılıçdaroğlu’nun, Suriye Konferansı’nda herkesin düşüncesini özgürce açıkladığını belirterek “Bizim parti olarak görüşümüzü de ben açıkladım zaten. Yandaş medyanın saldırısını dikkate almaya gerek yok. Değersizleştirmeye çalışıyorlar. Bizim görüşümüzü ben açık açık anlattım. Hem benim konuşmam da hem de konferansın sonuç bildirgesinde CHP’nin bu konudaki görüşü var. Bu konferans, Suriye konusunda yapacağımız son çalışma olmayacak. İktidarın yapamadığını CHP yapıyor” diye konuştuğu öğrenildi. l ANKARA Adana saldırısını yapan iki terörist öldürüldü İçişleri Bakanlığı, Adana’da 25 Eylül’de polis servis aracına bombalı saldırı düzenleyen terör örgütü MLKP üyesi iki teröristin, Eskişehir’de hücre evine düzenlenen operasyonda etkisiz hale getirildiği bildirildi. Açıklamada, “Terör saldırısını düzenleyen Fırat Şeran ve Ozan Sökmen isimli MLKP’li iki teröristin kaldığı hücre evine operasyon düzenlenmiştir. Operasyonda çıkan çatışmada, iki terörist ölü olarak ele geçirilmiştir.” l ANKARA IŞİD’İN TEL ABYAD SORUMLUSU YAKALANDI Suriye’den yasadışı yollarla Türkiye’ye geçmeye çalışan terör örgütü IŞİD’in sözde Tel Abyad sorumlusu H.İ., Şanlıurfa’nın Akçakale ilçesinde yakalandı. Üzerinde çok sayıda örgütsel doküman ele geçirilen H.İ., jandarmadaki işlemlerinin ardından yoğun güvenlik önlemleri altında Akçakale Devlet Hastanesi’ne götürülerek, sağlık kontrolünden geçirildi. Ardından da Şanlıurfa Adliyesi’ne sevk edildi. l DHA KİM KİME DUM DUMA BEHİÇ AK [email protected] ÇİZGİLİK KAMİL MASARACI [email protected] PARİSANKARA HATTI GERİLDİ Çavuşoğlu’ndan Macron’a sert tepki Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Mac ron, Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi’nin (AKPM) 70. yılı çerçevesinde Strazburg’da yaptığı konuşmada Türkiye’ye yönelik sert çıkışıyla dikkat çekti. Toplantıda Türkiye’yi temsil eden Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’ndan Macron’a sert tepki geldi. Macron, konuşmasında Berlin Duvarı’nın yıkılmasından 30 yıl sonra bazı Avrupa ülkelerinde insan hakları konusunun sorgulandığını belirtti, otoriter yönetimlere örnek verirken Rusya ve Türkiye’ye atıf yaptı. Türkiye’de ifade özgürlüğü, hukukun üstünlüğü konularının geriye bırakıldığı belirten Macron, insan hakları savunucuları, gazeteciler ve akademisyenlerin yargı süreçlerinin dikkatle izlenmesi gerektiğini kaydederek “Onların yanında olmalıyız” dedi. Macron’un Ankara’ya yönelik çıkışlarından biri de Suriye politikası konusundaydı. AFP’nin haberine göre, Macron’un sığınmacı sayısının arttığı Yunanistan’dan bir milletvekilinin Türkiye’nin politikasına yönelik sorusu üzerine “Bu konuyu Türkiye’nin Avrupa’ya bir baskı aracı olarak kullandığı yönünde Yunan milletvekilinin görüşüne katıldığı” yanıtı verdiği savunuldu. Türkiye ile işbirliğinin devam ettiğini söyleyen Macron, “Ancak Suriye’deki gündemimiz Türkiye’nin baskısı ile dikte edilemez” dedi. ‘Macron haddini aştı’ Macron’un sözlerine Bakan Çavuşoğlu sert tepki gösterdi. Onursal Başkan olarak Konsey toplantısı için Strazburg’da bulunan Çavuşoğlu, “Macron’un Türkiye’ye dil uzatması haddini aşmaktır” diye konuştu. AA’nın haberine göre, bugüne kadar AB ile yapılan anlaşmayı eksiksiz uyguladıklarını belirten Çavuşoğlu, “Eleştirilmesi gereken varsa, AB ve AB’nin lideri gibi geçinmeye çalışan Fransa gibi ülkelerdir. Macron, kaç göçmeni Fransa’ya almıştır? O göçmenler yerine YPG/PKK’lileri Elysee Sarayı’nda sık sık ağırlıyor” dedi. Macron’un konuşması sırasında Fransa tarafının salona basını sokmadığını dile getiren Çavuşoğlu, “Madem bu kadar hassas, AKPM’ye hitap ederken neden gazeteciler içeri alınmamıştır? Hani basın özgürlüğü” diye sordu. Fransa’daki Macron karşıtı eylemleri ve OHAL uygulamalarını da anımsatan Çavuşoğlu, “Macron’un bugünkü konuşmalarını ayakları pislik içinde gömülüyken, öten horoza benzetiyorum” ifadelerini kullandı. l Dış Haberler Hava Kuvvetleri’nde FETÖ operasyonu Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, FETÖ’nün mahrem imamlarıyla ankesörlü ve kontörlü telefonlar üzerinden haberleştikleri tespit edilen Hava Kuvvetleri Komutanlığı mensubu 20 şüpheli hakkında soruşturma başlatdı. Gözaltı kararı verilen 9’u muvazzaf 20 kişinin gözaltına alınması için Ankara merkezli 11 ilde operasyonlar yapıldı. Şüphelilerin 2’sinin yarbay, 2’sinin üsteğmen, 3’ünün teğmen, 13’ünün ise astsubay rütbesinde olduğu, şu ana kadar 9 kişinin yakalandığı bildirildi. Öte yandan, İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı, Kuleli Askeri Lisesi’nde 20122013 eğitim yılında, 44 öğrenci hakkında gerçeğe aykırı rapor hazırladıkları gerekçesiyle 17 uzman doktor hakkında başlattığı soruşturmada 11 kişinin gözaltına alındığını duyurdu. l ANKARA/Cumhuriyet, DHA BULMACA SEDAT YAŞAYAN 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 2 3 4 5 6 7 8 9 SOLDAN SAĞA: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1/ Süprüntü dökülen yer, çöplük. 2/ Halk dilinde baykuşa verilen ad... Genelge. 3/ Küçük çocuk 1 2 3 4 5 6 7 MAĞR İ B İ İ ÜN OTURAK SAUNA İ DA T L İ AS M EKENEK HE B OM V Ü S A T İ DARE AN ları uyutmak 8 T E A R A B A N için söylenen 9 S O M E L İ Y E türkü... Bitki lerden elde edilen ilaç. 4/ Kaba ve küfürlü söz... Yanardağ kütlelerinde bulunan mineral bir madde. 5/ Gerçekleştirilmesi olanaksız olan. 6/ Aksaray ilinde turistik bir vadi... Dilbilgi sindeki sözcük türlerinden biri. 7/ Akım şiddeti birimi kiloamperin kısa yazılışı... Hakan Günday’ın bir romanı. 8/ Bir nota... Afrika’da bir ırmak. 9/ Hindistan’da halkın ayrılmış olduğu birbirine karşı kapalı sınıf ların adı... İlke, kriter. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ Arabozucu, fitneci. 2/ “Hazanbel” de denilen ve kökü hekimlikte kullanılan otsu bir bitki... At üretilen çiftlik. 3/ Hatay yöre sine özgü, halka biçiminde bir tatlı... Notada durak işareti. 4/ Pilotlar ve havacılar için yayımlanan bülten. 5/ Hitit... İki nicelik arasındaki bağıntı. 6/ Bir nota... Kalay oksit katılarak donuklaştırılmış ya da kemik tozu katılarak yarı donuk hale getirilmiş cama verilen ad. 7/ İnternette, duygu ve düşünce leri anlatmak için sözcük yerine kullanılan simgelere verilen ad... Telefon sözü. 8/ Dün ya işlerinden vazgeçip bir yere kapanma. 9/ İhsan Oktay Anar’ın bir romanı... Sürekli.