Katalog

10 2 EKİM 2019 ÇARŞAMBA DOLAR avro sterlin FAİZ [email protected] BORSA ALTIN CUMHURİYET EkonoMi ALTIN 24 AYAR 5.7000 6.2 kuruş 6.2200 7.5 kuruş 6.9820 2.3 kuruş 14.15 0.27 103.877 1156 puan 1812.12 6.32 lira 270.39 1.01 lira Yeni zamlar yoldaYüzde 15’lik elektrik zammı, ekim enflasyon oranını 75 baz puan yukarı çekecek EMO ve sektör kaynakları, maliyet bazlı fiyatlama ve batık krediler nedeniyle enerjide yeni zamların gelmesinin muhtemel olduğunu aktardı. İlk zam da 27 kuruşla LPG’ye geldi Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) 1 Ekim itibarıyla runda paylaştığı formüle göre, elektrikteki son zam, tüketici enflasyonunu (TÜFE) 0.45 pu elektrik fiyatlarına yüzde 14.9 anı doğrudan, 0.30’u dolaylı zam yapmasıyla elektriğe son olmak üzere toplam 0.75 yüz iki yılda gelen zam oranı sa de puan yukarı çekecek. Zam, nayide, tarımsal sulamada ve hem sanayide üretim maliyet ticarethanede yüzde 126’yı, leri artırarak ürün fiyatları konutta yüzde 72.6’yı buldu. nı yükseltecek, hem de öde Temmuz zammıyla son dört nen faturaları artıracak. Ener aylık zam yüzde 32’yi bulur ji zamları, enflasyon üzerin ken, TMMOB Elektrik Mühen de, doğalgaz ve elektrik gibi disleri Odası (EMO), “Bakan ürünlerin fiyat endeksi içinde lığın açıkladığı maliyet bazlı ki payı ile orantılı olan doğru enerji politikalarının sonucu dan etkileri bulunuyor. olan bu zamların önümüzde Sektör kaynakları, kredi ge ki dönemde de devam etmesi ri ödemelerinde sorun yaşa beklenmektedir” diyerek yeni yan enerji şirketlerinin zam zam olasılığına işaret etti. larla mali olarak kısmen ra Öte yandan, Merkez hatlatıldığını ancak yeni zam Bankası’nın enflasyon rapo ların olası olduğunu aktardı. Karar yargıya taşınacak Elektrik zammına sanayicilerden de tepki geldi. Türk Plastik Sanayicileri Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) Başkanı Yavuz Eroğlu, zammın özelde plastik sektörü genelde tüm sanayiyi olumsuz etkileyeceğini belirterek “Bu zamlarla sürdürülebilir bir üretimden söz etmek çok zor” dedi. EPDK’nin kararında, Elektrik Üretim AŞ’nin (EÜAŞ), elektrik dağıtım ve perakende şirketlerine sattığı toptan elektrik fiyatlarına yüzde 70 zam yapması dikkat çekti. 2018’de 1.6 milyar vergi öncesi dönem zararı açıklayan EÜAŞ’nin bu zamla 2019 bilançosunda kısmi iyileşme hedefleniyor. Öte yandan, Çevre Ve Tüketici Haklarını Koruma Derneği (ÇETKODER) Genel Baş kanı Mustafa Göktaş, geri çekilmezse zam kararını yargıya taşıyacaklarını açıkladı. EMO da “EPDK”nin faturalarda dağıtım bedelini ayrı bir kalem olarak göstermemesi kamuoyundan bazı bilgilerin saklandığı anlamına gelmektedir. EMO, EPDK’nin şeffaflıktan uzak bu kararına karşı yargı yoluna başvuracaktır” dedi. Enerji Petrol Gaz İkmal İstasyonları İşveren Sendikası LPG’ye 27 kuruş zam geldiğini açıkladı. İstanbul ve Ankara’da ortalama LPG otogaz litre fiyayı 3.45 liradan satışa sunulurken gelen zam sonrası 3.70 liraya yükselecek. İzmir’de ise 3.39 liradan satılan LPG fiyatı gelen 27 kuruşluk zam sonrası 3.64 liraya yükselecek. l Ekonomi Servisi Kriz inşaatta çürük elmaları ayıkladı GAMZE BAL Folkart Yönetim Kurulu Başkanı Mesut Sancak, “2019’un ilk 9 ayı, en şiddetli kriz aylarıydı. 1 Eylül’den itibaren bu şiddet azalmaya başladı. Piyasa, faiz indirimi kararıyla birlikte umut buldu” dedi. Bu dönemde bazı projeleri ağırdan alıp, önlerini görmeye çalıştıklarını kaydeden Sancak, “İnşaat firmalarının sıkıntı yaşamasının altındaki sebeplerden biri, dövizle borçlanmaları. Kat karşılığı arazi sahibiyle anlaşıp satış olmayınca mahkemelik olabiliyorlar. Kriz temizliğe de sebep oldu. Çürük elmaların hepsi ayıklandı” diye konuştu. Saya Grup’un parçası olan ve bünyesinde 3 bin kişiye istihdam sağlayan Folkart’ın Yönetim Kurulu Başkanı San cak, İzmir’de düzenlediği toplantıda, “Bu kriz olmasaydı 5 değil, 10 şantiyemiz olurdu. Düşen enflasyon ve faizlerle Türkiye genelinde hareketlenme başladı” dedi. İzmirli bir firma olarak İstanbul kadar kan kaybetmediklerini anlatan Sancak, “Son bir yılda yabancı yatırıcıların ciromuzun içindeki payı yüzde 5’ten yüzde 35’e çıktı” ifadesini kullandı. Folkart’ın İzmir’de gerçekleştirdiği tüm projelerin tutarı 6 milyar TL’yi buldu. Şu anda 8 projelerinin satışta olduğunu an latan Sancak, “Folkart Incity’i kasım ayı sonunda teslim edeceğiz. Folkart Vega’nın ise 950 milyon TL’lik yatırımı var. 2021’in sonunda teslim etmeyi hedefliyoruz” dedi. l İZMİR Mesut Sancak İşCep’te tüm banka hesapları görülebilecek İş Bankası, birden fazla bankada hesabı olan tica tech tarafından geliştirildiğini söyleyen İş Bankası Ge ri müşterilerinin tüm banka nel Müdür Yardımcısı Şa hesaplarını tek bir uygula hismail Şimşek, “TekCep madan kontrol edebilecek özelliğiyle tüzel kişi müşte leri “TekCep” uygulaması rilerimize nakit yönetimin nı hayata geçirdi. Bu uygu de zaman tasarrufu yara lamayla tüzelkişi firma tıp kolaylık sağlıyoruz” müşterileri, farklı dedi. bankalardaki he Softtech Genel sap hareketleri Müdürü M. Mu ni ve bakiyeleri rat Ertem, “Bu ni İşCep üzerin hizmet ile vade den takip edebi Şahismail Şimşek livadesiz hesap lecek. larının bulunduğu Şu anda sadece İş diğer bankaların di Cep üzerinden kullanıla jital kanallarına girmele bilen hizmet, ilerleyen dö rine gerek kalmadan veya nemde İş Bankası İnternet epostalarına bakmadan, tek Şubesi kanalıyla da kulla bir ekrandan hesap hareket nılabilecek. Uygulamanın leri görülebiliyor” diye ko İş Bankası’nın iştiraki Soft nuştu. l Ekonomi Servisi Ford Finans faizi düşürdü Ford ve Yapı Kredi ortaklığında faaliyetlerine devam eden Ford Finans, Ford marka binek ve ticari taşıt satın alımlarında taşıt kredisi faizlerini düşürdü. Ford Finans 3 Ekim 2019’dan başlayarak taşıt kredilerini yüzde 0’dan başlayan faiz oranlarıyla müşterileriy le buluşturacak. Hafif ve orta ticari araçlar kapsamında 72 bin TL tutarındaki 12 ay vadeli krediye yüzde 0, 36 ay vadeli krediye yüzde 0.68 faiz, Ford Transit Minibüslerde 100 bin TL tutarında 12 ay vadeli krediye yüzde 0 faiz uygulanacak. Akbank Genel Müdürü Hakan Binbaşgil, geçtiğimiz aylarda Euromoney tarafından ‘Dünyanın En İyi Dijital Bankası’ seçildiklerini hatırlattı. Liderliğin anahtarı yenilik Dijital dünya tüketicisinin daha fazla hız, sadelik ve kolaylık istediğini ve sabırsız olduğunu vurgulayan Akbank Genel Müdürü Hakan Binbaşgil, bu durumun herkesi değişime zorladığını belirtti. “Yeni Nesil Akbank” programı kapsamında yeniden tasarlanan mobil bankacılık uygulamasını anlatmak için önceki akşam gazetecilerle buluşan Binbaşgil, bu açıdan banka olarak önemli bir süreçten geçtiklerini ifade ederek, 5 kritik alana yatırım yaptıklarını söyledi. Glo bal marka yolunda ilerlediklerin hatırlatan Binbaşgil, şu noktalara dikkat çekti: 400 milyon dolar “Markamıza yatırım yapıyoruz. Bu nedenle logomuzu özgürleştirdik. Yine, biz ‘İK’yi insan ve kültür olarak algılıyoruz ve eğitime yatırım yapıyoruz. Ayrıca bugün tüm çalışanlarımızın yüzde 55, üst yönetimin yüzde 35’i kadın. İnovasyon da çok önemli. Çünkü önde kalmak için yenilik şart. Teknolojik altyapımıza da son 2 yılda 400 mil yon dolar yatırım yaptık. Yeni bankacılık tasarımı için çaba harcıyoruz. Tasarımcı sayımız artıyor.” Genel Müdür Yardımcısı Burcu Civelek Yüce de, “Müşterilerimize her temas noktasında bütünsel ve tutarlı bir deneyim sunmayı amaçlıyoruz. Örneğin Akbank Mobil’in arkasındaki akıl daha da gelişti. Makine öğrenme teknolojisiyle, müşterilerimize günlük hayatlarında araştırmak için vakit harcayacakları finansal sonuçları akıllı ipuçları olarak sunuyoruz” dedi. l Ekonomi Servisi 10 yılda 20 bin adetlik satış yaptı Süer Sülün Didem Daphne Özensel MercedesBenz Türk’ün 2. El kamyon ve otobüs alanlarında faaliyet gösteren TruckStore ile BusStore markaları 10. yılını kutluyor. Markalar bu süre zarfında yaklaşık 20 bin adetlik kamyon ve otobüs satışına imza attı. TruckStore ve BusStore markaları, Almanya, Hollanda, İspanya, Gürcistan ve Suudi Arabistan olmak üzere 17 farklı ülkeye gerçekleştiriyor. MercedesBenz Türk İcra TruckStore ve BusStore, Almanya, Hollanda, İspanya, Gürcistan ve Suudi Arabistan olmak üzere 17 farklı ülkeye satış gerçekleştiriyor. Kurulu Başkanı Süer Sülün, “2009’da TruckStore ve BusStore markalarımızı yalnızca bir işgünü içerisinde müşterilerimizin tüm işlemlerini tek çatı altında gerçekleştirebilmesine olanak sağlayacak şekilde, sektörde bir ilk olarak devreye almıştık” dedi. 2. El Kamyon ve Otobüs Satış Direktörü Didem Daphne Özensel, “Otobüs ve kamyon pazarındaki liderliğimizi 2. El’de sunduğumuz zengin araç portföyümüz ve kaliteli hizmet anlayışımızla sürdürüyoruz” diye konuştu. TruckStore ve BusStore markalarında 21 kişilik bir ekip çalışıyor. Ayda ortalama 10 günü sadece müşteri ziyaretlerine ayıran saha çalışanları, müşterilerin talep ve ihtiyaçlarına yönelik doğru araçların yeni sahiplerine ulaştırılması için görevlerini sürdürüyorlar. l Ekonomi Servisi KİT’lerin borcu 83 milyarı aştı Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) ve özelleştirme programındaki kuruluşların cari fiyatlarla borç stoku, bu yılın ikinci çeyreği itibarıyla 83 milyar 842 milyon 642 bin lira oldu. Hazine ve Maliye Bakanlığı’na göre bu yılın ikinci çeyreğinde, iç borçlar içinde en yüksek kalemi 26.5 milyar lira ile ticari ban ka borçları oluştururken, bunu sırasıyla 15 milyar lirayla özel şahıslar, 13.4 milyar lirayla KİT borçları izledi. Söz konusu dönemde en çok görev zararı oluşan kuruluş, 556 milyon 247 bin lirayla Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu olurken, bu kuruluşu 61 milyon 871 bin lirayla Toprak Mahsulleri Ofisi izledi. PMI yükseldi İstanbul Sanayi Odası Türkiye ve İstanbul İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketlerinin Eylül 2019 dönemi sonuçlarına göre ağustosta 48.0 düzeyinde gerçekleşen endeks eylülde eşik değer olarak kabul edilen 50.0 seviyesine yükseldi. Şeffaflık, hesap verebilirlik Egemenliğin halkta olduğu, halktan kaynaklandığı yönetim biçimi olarak tanımlanan demokraside meşruiyet halka, halkın temsilcilerine hesap vermekle sağlanır. Hesap verme, karar ve uygulamaların, yasalara, ilkelere uygunluğunu, nedenlerini açıklamayı, yerindeliğini kanıtlamayı, doğrulamayı, sorumluluğu gerektirir. Hesap verme için; şeffaflık, izlenen politikalar, kararlar, alınan sonuçlar konularında kamuoyunu aydınlatıcı bilgilendirme gerekir. Bizde şeffaflıktan söz edilir. Ancak bankacılık sırrı, kişisel bilgi, ticari sır gerekçeleriyle bilgi kamuoyundan gizlenir ya da “iyiye gidiş”, “dengeleme”, “hedefler gerçekleşiyor” gibi afaki sözcüklerle, ifadelerle geçiştirilir. Ülkede işletmelerin, yönetim hatalarından kaynaklanan aşırı finansal risk yüklenmeleri; bankaların iyi yönetilmemeleri nedeniyle batık kredilerin, şirket kurtarmanın sorun olacağı öngörülmüş, yazılmış; çoğu öngörü gibi dikkate alınmamış geçiştirilmiştir. Batık kredilerin satışı, “tahsili şüpheli krediler”, “zarar niteliğinde krediler” için karşılık ayrılması, kredilerin yeniden yapılandırılması, varlık fonunun mali yapısı bozuk şirketlere ortak olması, batık şirketleri satın alması gündeme gelmiş, bu konuda kamuya işlemin boyutu, kapsamı, ilkeleri hakkında bilgi verilmemiş, yeterli ve gerekli açıklama da yapılmamıştır. 20078 krizi sonrası gelişmiş olan ülkelerde de, “batmasına izin verilmeyecek kadar büyük kuruluşların” kurtarılması sorun olmuş, varlık alım programları, olabildiğince şeffaf şekilde uygulanmaya konulmuş, kamuoyu da bilgilendirilmiştir. ABD de FED, Federal Hükümetin Varlık Alım programının uygulanmasında görev almış, bu bağlamda şeffaflığı sağlamak üzere 2010 yılında kabul edilen DoddFrank Wall Street Reform and Consumer Protection Act yasası ile FED’e kriz dönemlerinde kredi ilişkisine girdiği, menkul değerlerini alıp sattığı kurumların adlarını açıklama yükümlülüğü getirilmiş; ayrıca Sayıştay’a benzetebileceğimiz Hükümet Hesap Verme Ofisi’ne de (Governmert Accountability Office) FED’in kriz döneminde uyguladığı borç verme programlarını kontrol etme için talimat verilebileceği hükme bağlanmıştır. Avrupa Merkez Bankası (ECB), uyguladığı varlık alım programlarının içeriğini, tutarını açıklamaktadır. Avrupa Parlamentosu (AP), ECB’nin para politikasını yürütmesine, görevlerini yerine getirmesine ilişkin hesap verebilirliğinin ana merciidir. ECB Guvernörü her yıl AP’nin özel bir oturumunda yıllık faaliyet raporunu sunmakta, AP’de ECB’nin izlediği politikaları değerlendirmek üzere genel görüşme açıklamaktadır. ECB Guvernörü ve Yönetim Kurulu üyeleri AP’nin daveti üzerine, AP’nin yetkili komitelerinde, guvernör ayrıca yılda dört kez de AP’nin “Ekonomik ve Parasal İlişkiler Komitesi”nde sorgulanmakta, parlamento üyeleri de komite başkanı aracılığı ile ECB’ye yazılı sorular yöneltmekte; sorular ve yanıtlar birliğin resmi gazetesinde yayımlanmaktadır. ECB’nin kararları, uygulamaları Avrupa Adalet Divanı’nın (ECJ) hukuksal inceleme ve denetimine tabi bulunmakta; ECB’nin karar ve uygulamaları aleyhine ECJ’de dava açılabilmektedir. Birleşik Krallık 2008 yılında MaliyeHazine Bakanı, merkez bankası Bank of England’da (BoE) varlık alma programı oluşturma ve uygulama yetkisi vermiş, BoE’de programı uygulamak üzere BEAFPP unvanlı bir filyal şirket oluşturarak, şirketi fonlayarak varlık alım programını yürütmüş, programı 435 milyon pound’la da sınırlı tutmuştur. Özetlendiği gibi ekonomik açıdan gelişmiş ülkelerde şirket kurtarmak, varlık alım programının uygulanmasında şeffaflık, hesap verilebilirlik, sorumluluk vardır. Varlık alım programlarının uygulanmasında; kapsam, alınacak varlıkların nitelikleri, programın büyüklüğü, “batmasına izin verilmeyecek kuruluş” tanımı, kamuya getireceği yükler konularında ilkeler geliştirilmeye başlanmış; bu bağlamda uluslararası düzeyde Cannes 20’ler zirvesinde; kurtarma operasyonunun finansal sistem üzerinde yıkıcı etkileri olmamasına, kamuya getirecekleri yüklerin sınırlı tutulmasına, maliyetin ağırlıklı olarak şirket sahipleri ile kredi verenler tarafından taşınmasına, uygulamanın sınırlı ve esnek olmasına ilişkin ilkeler geliştirilmiştir. Ülkemize kapsam, boyut, süre, kamuya getirilecek yükler konularında şirket kurtarma uygulamalarındaki belirsizlik, gizlilik, ilkesizlik, keyfiliğe yol açmakta; sorumluluk, şeffaflık, hesap verebilirlik sözde kalmakta; maliyet kamuya yüklenmektedir.