Katalog

Buğdayda düşüş Uluslararası Tahıl Konseyi bu sezon (2018/19) küresel buğday üretiminin, geçen sezona göre EKONOMİ 37milyontonazalarak721mil DOLAR 5.0530 yon tona düşeceğini öngördü. 13.1 kuruş 10 EDİTÖR: PELİN ÜNKER TASARIM: SERPİL ÜNAY AVRO 5.8800 13.2 kuruş FAİZ BORSA ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 21.79 0.73 puan 94.543 2.667 puan 1323.11 30.3 lira 197.38 4.3 lira Cuma 3 Ağustos 2018 Korku filmi gibi Dolar/TL ABD’nin adalet ve içişleri bakanlarına yönelik yaptırım kararının ardından 5.0934 ile rekor tazeledi. Piyasada gözler şimdi ÇavuşoğluPompeo görüşmesinde İş dünyasından tepki yağdı n TÜSİAD: ABD hükümetinin, iki ülke arasında yaşanan son diplomatik sorun karşısında almış olduğu yaptırım kararı, stratejik müttefikliğin doğasına aykırıdır ve iki ülke arasındaki ilişkilerin onarılamaz seviyede bozulması tehlikesini doğurmuştur. Alınan bu yaptırım kararının kabul edilemez nitelikte olduğunun bilinmesini isteriz. n TOBB: Trump yönetiminin tüm uluslararası hukuk veya uygulamalara aykırı olarak aldığı yaptırım kararını kabul etmek mümkün değildir. Bu yanlış karardan bir an önce dönülmelidir. ABD yönetimini sorumlu davranmaya davet ediyoruz. n İSO: Amerika’nın aldığı haksız ve yanlış karardan geri dönmesi, sağduyuya önem vermesi yapıcı bir sürecin tekrar öne çıkmasına katkı sağlayacaktır. n İTO: Türk iş dünyası olarak ABD’den beklentimiz, Türk yargısının yapacağı yargılamanın sonuçlarına itibar etmesidir. n TİM: Ticaretin siyasetten etkilenmemesi için elimizden geleni yapacağız. Yatırımları etkilemesini beklemiyoruz n MÜSİAD: ABD senatörlerine bir mektup gönderen MÜSİAD, iki ülke arasında yaşanan gerginlikten duydukları kaygıyı belirterek karşılıklı ticari ilişkilerin önemini hatırlattı. ABD’nin Türkiye’de ev hapsinde bulunan Rahip Andrew Brunson’ın serbest bırakılması için Adalet Bakanı Abdülhamit Gül ve İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’ya yönelik yaptırım kararı sonrası piyasalarda sular durulmuyor. Yaptırımların etkisiyle önce 4.9985, ardından 5.0157 seviyesini gören dolar/TL dün de 5.0934’ü test ederek yeni tarihi zirvesine çıktı. Borsadaki kayıplar ise gün içinde yüzde 3’ü buldu. Gösterge 10 yıllık tahvilde bileşik faiz yüzde 19.50’ye yaklaşarak rekor kırarken, iki yıllık tahvil faizi yüzde 22’nin üzerini test etti. İş Yatırım’ın piyasa bülteninde ‘ABD yaptırımlarının sıkıcı bir korku filmine döndüğü’ ifadesi yer aldı. Türkiye piyasalarının güne çifte şok ile başladığını vurgulayan İş Yatırım, bunları ABDÇin arasındaki ticaret savaşının yarattığı küresel satış dalgası ve ABD’nin rahip Brunson davası gerekçesiyle Adalet Bakanı Abdülhamit Gül ve İçişleri Bakanı Süleyman Soylu için yaptırım kararı alması olarak sıraladı. 26 Temmuz’da 4.81 civarında seyreden dolar/TL kuru, ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence’in, rahip Brunson’un derhal serbest bırakılması gerektiği, aksi halde Türkiye’ye yaptırım uygulanabileceğine ilişkin açıklamasının ardından 4.8840 seviyesine fırlamış, daha sonra 4.86’ya gerilemişti. TL’nin dolar karşısında yılbaşından bu yana değer kaybı da yüzde 24 oldu. ABD dış ticarette dördüncü sırada Rahip Brunson davası nedeniyle Türkiye’ye karşı yaptırım uygulama kararı alan ABD, 19.4 trilyon dolarla dünyanın en büyük ekonomisine sahip. Küresel mal ve hizmet ticaretinde de ABD ilk sırada yer alıyor. 2017 yılı itibarıyla ABD, 11.9 milyar dolar ile Türkiye’nin en çok ithalat yaptığı dördüncü, 8.6 milyar dolar ile en çok ihracat yaptığı beşinci ülke konumunda. ABD ile ticaretinde Tür kiye, 2017’de 3.3 milyar dolar dış ticaret açığı verdi. 2018’in ilk yedi ayında ABD’ye ihracat, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7.46 azalarak 5.06 milyar dolardan 4.68 milyar dolara geriledi. ABD’den ithalat ilk yedi ayda yüzde 5.53 artarak 6.99 milyar dolara 7.38 milyar dolara yükseldi. Türkiye, 20132017 yılları arasında ABD’nin en fazla silah sattığı yedinci ülke olurken, aynı dönemde Türkiye toplam silah alımının yüzde 59’unu ABD’den yaptı. ABD’nin Türkiye’de 6.5 milyar doğrudan yatırımı bulunuyor. TL’de zayıflık sürecek Piyasalar bugün Singapur’da yapılması beklenen ABD ve Türkiye dışişleri bakanları toplantısına odaklandı. Piyasalar, yaptırımların devamının özellikle de ekonomik yaptırımların gelip gelmeyeceğinin ve Türkiye’nin vereceği tepkinin boyutunun bu toplantıda şekillenebileceğini öngörüyor. Türkiye’nin atacağı olası adımlar ve yeni gelişmelere yönelik haber akışının önemine dikkat çeken analistler, bu endişe ile TL’de zayıflığın gelecek günlerde de sürebileceğini belirtiyor. Capital Economics kıdem li ekonomisti Jason Tuvey yeni yaptırımların olası göründüğünü söyleyerek, “TL muhtemelen daha fazla değer kaybedecek. Türkiye’nin cari açığı ve dış sermaye akımlarına bağımlılık nedeniyle daha şiddetli makro stres riski var” dedi. Oynaklık artacak Nomura kıdemli gelişmekte olan piyasalar ekonomisti İnan Demir, “Eğer Türkiye de ölçülü karşılık verirse kısa vadeli bir rahatlama için yer var ancak tansiyonu düşürmek için daha görünür adımlar atılmadan ortauzun vadede TL zayıf kal mayı sürdürecektir. Bu seviyedeki reel faizin TL’deki satışı engellemediğini açıkça görüyoruz ve şu an jeopolitik riskler nedeniyle daha yüksek risk primi ile karşı karşıyayız” dedi. Garanti Yatırım Yatırım Danışmanlığı Müdürü Tufan Cömert BloombergHT’ye “Gelen haberler kısa vadede piyasa oynaklığını artıracak, kurda daha yüksek seviyeler görebiliriz” diye konuştu. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak ise ABD’nin yaptırım kararının Türkiye'ye ve ekonomiye etkisinin sınırlı olacağını savundu. l Ekonomi Servisi Büyümeye sert fren Remoil’de kur konkordatosu Yılda 300 milyon lira cirosu olan ve Türkiye genelinde bayileri bulunan akaryakıt dağıtım şirketi Remoil için konkordato kararı alındı. Remoil’in konkordato başvurusu İstanbul Anadolu Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından kabul edildi. Şirketin konkordato sürecinde ham madde maliyetlerinde döviz kurunda bağlı yaşanan dalgalanmaların etkili olduğu ifade edildi. l Ekonomi Servisi Yarım asırlık şirket, iflas etti Temeli 1950’lerin ikinci yarısında Edirne Enez’de atılan Çirozlar Süt, iflas etti. Bir süre mali darboğaza giren şirket için kötü karar, geçen ay çıktı. Enez Asliye Hukuk Mahkemesi şirketin iflasına karar verdi. Şirket, 1976’da İbrahim Çirozlar ve Oğulları Koll. adı ile şirketleşmiş; 1996’da da Çirozlar Süt Mamulleri Gıda Sanayi ve Ticaret AŞ adını almıştı. l Ekonomi Servisi BDDK, ekonomiyi soğutmak ve kredi talebini düşürmek için kredi kartı taksit sayısını ve vade sınırını azaltıyor. Karar büyüme için risk oluşturabilir Otoda daralma sürüyor Otomotiv Distribütörleri Derneği’ne göre temmuzda otomobil pazarı yüzde 33, hafif ticari araç pazarı yüzde 36 küçüldü. Yılın ilk 7 ayında ise otomobil pazarı yüzde 14, hafif ticari araç pazarı yüzde 23 daraldı. Yapılandırmaya 150 gün sınırı geliyor TL’deki sert değer kaybı sonrasında şirketler banka kredilerini yeniden yapılandırmak için kuyruğa girerken, Türkiye Bankalar Birliği (TBB) 50 milyon lirayı (10.2 milyon doları) aşan kredilerin yeniden yapılandırılması için bir ilkeler çerçe vesi oluşturdu. Bloomberg’in aktardığı 24 Haziran tarihli belgeye göre, yapılandırmanın mümkün olması için borcun toplamının en az yüzde 75’ine sahip olan borç veren bankanın kabul etmesi gerekiyor. Yapılandırma görüşmelerini 150 gün ile sınır layan düzenleme taslağında TBB ayrıca, borç veren bankalar arasında oluşturulacak bir komitenin borçlu şirketin hissedar yapısı, yönetimi, varlık satışları ve sermaye enjeksiyonları konusunda söz hakkına sahip olmasını öneriyor. l Ekonomi Servisi Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurulu (BDDK), kredi kartı taksit sayısı ve ihtiyaç kredileri vade sınırlarını azaltmak için taslak hazırladı. Ekonomistlere göre kredi talebini sınırlayacak tedbirler içeren ve cari açığın genişlemesini engellemeyi hedefleyen söz konusu düzenlemeler büyüme üzerindeki riskleri artırabilir. Taslakta tüketici kredilerinin vadesi azami 36 ay, taşıt kredileri ile taşıt teminatlı kredilerin vadesi 48 ay, cep telefonu, tablet, bilgisayar alımı için kullandırılan kredilerin azami vadesi 12 ay olarak belirlendi. Kredi kartında taksitlendirmenin 12 ayı geçmemesi öngörülüyor. Bu süre elektronik eşya alımlarında üç ay, bilgisayarda, kulüp ve derneklere yapılan ödemelerde, havayolları, seyahat acenteleri, taşımacılık ve konaklamada altı ay, sağlık ve sosyal hizmetler ile ilgili harcamalarda ve sağlık ürünü alımlarında, vergi ödemelerinde dokuz ay olarak uygulanacak. Kuyum, telekomünikasyon, doğrudan pazarlama ve yurtdışında yapılan harcamalarda taksit uygulanmayacak. l Ekonomi Servisi Melen Barajı 11 Ağustos’ta açılacak mı? Bizi yönetenlerin 2071 olarak kayda geçirdiği Malazgirt Zaferi’ne atıflı büyük hedefler manzumesi var ya… Hani Malazgirt’in bininci yıldönümünde Türkiye, dünyanın en büyük küresel gücü olacak denmiş, epeyi iddialı enteresan animasyonlar da oynatılmıştı. Melen Barajı da bu 2071 ile anılan hedeflerden biri. Açın arşivi, Melen Barajı’nın İstanbul’un 2071 yılına kadar su ihtiyacını karşılayacağına dair yüzlerce haber görürsünüz. Oysa (temeli dört buçuk yıl önce atılan) Melen Barajı henüz bitebilmiş değil. Bu yazı da üç dört kez ertelenen açılış tarihinin ardından en son verilen söz 11 Ağustos 2018 olduğu ve bu tarih yaklaştığı için yazılıyor. Geçen nisan ayında Anadolu Ajansı, Melen Baraj inşaatının yüzde 95’i tamamlandı başlığıyla haber geçmiş, Sakarya Valisi İrfan Balkanlıoğlu ile Devlet Su İşleri (DSİ) 14. Bölge Müdürü Sedat Özpınar’ın sözlerine yer vermişti. Haberde Melen Barajı’nın 11 Ağustos 2018 tarihinde resmen tamamlanacağı, biteceği duyuruldu. 4.5 yıl geçti Barajın temelinin atılmasının üzerinden, neredeyse 4.5 yıl geçti. O sıra yani Mart 2014’te bitirme süresi olarak 2 yıl verilmişti. Yani barajın 2016’da açılacağı söylendi. Hatta pek benzeri görülmemiş bir şey daha oldu. Dönemin Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu, bir toplantıda “7 Aralık 2016 tarihinde saat 14.59’da bitecek” diye saatli bir tarih verdi. “Türkiye Cumhuriyet tarihinde tarih saat ilk defa oluyor” diye de sözünü pekiştirdi. O tarihte hiçbir şey olmadı … Kimse de böyle bir söz verildiğini hatırlamadı zaten. 2017’ye gelindiğinde yerel basında (mesela Düzce) barajın zamanında bitemeyeceği çünkü gövdesinde çatlaklar oluştuğu haberleri çıktı. Bu kez verilen yeni tarih 12 Mayıs 2017’ydi. Yine olmadı. Son olarak da yukarıda belirttiğimiz gibi 11 Ağustos 2018’de biteceği söylendi. Zemin sağlam değil mi?  Konuyla yakından ilgilenen teknik bilgi sahibi kişiler kritik iddialar ulaştırdı. (İsimleri bende saklı.) 11 Ağustos’ta Melen Barajı’nın açılmasının çok zor olduğunu ve bunun nedenlerini şöyle paylaşıyor: Barajın gövde inşaatı tamamlanmış görünüyor. Bu, su tutabilecek duruma ulaştığı anlamına gelir. Ama bu haliyle su tutmasının önünde engeller var. Baraj gövdesinin sağlam kaya zeminine oturtulmadığı, zeminde farklı oturmaların oluşup ve gövdede çatlamalar meydana gelince zemin deneyleri yaptırıldı. İki ayrı müşavir şirketin hazırladığı çalışmalarla zeminin kötü olduğu saptandı, ancak bu durum siyasi sorumluluğu bulunan kişilerle yeterince paylaşılmadı. Hatta saklandı. Silindirle sıkıştırılmış beton tipli baraj gövdelerinde asla çatlak bulunmaması gerektiğini vurgulayan uzmanlar, “Bu kadar çatlak bulunan bir baraj gövdesi arkasında su depolayamaz” diyor. Peki, bu durumda ne olacak? İki seçeneğin olduğu. Ya bütün yapılan inşaatın yıkılacağı ki bunun artık epeyce zor olduğu. Ya da baraj gövdesi önüne yapışık bir gövde yapılacağı? Peki, bunca harcama? İşte işin bu kısmı konuyu daha da vahim hale getiriyor. Zira, yukarıda andığım AA haberinde DSİ 14. Bölge Müdürü Özpınar, bu yılın fiyatlarıyla Melen Barajı için 845 milyon TL kamulaştırmaya, 647 milyon TL de inşaata harcandığını açıklamıştı. Yazımızı soruyla bitirelim: Nisan ayında yüzde 95’i bittiği söylenen Melen Barajı, gerçekten 11 Ağustos 2018’de açılacak mı? Açılmayacaksa sorunlar ne zaman çözülecek? Harcanmış 1.5 milyar TL’lik kamu kaynağının hesabını kim verecek? * 512 Ağustos tarihleri arasında yazılarıma ara vereceğim. Küçükler zora girebilir Bankacılara dayandırılan Reuters Loan Pricing Corporation haberine göre bankacılar büyük Türk bankalarının mevcut borçlarını yeniden finanse etmekte sorun yaşamayacağını, ancak daha küçük ölçekli bankalar için durumun farklı olabileceğini ifade ettiler. Bir bankacı, “Büyük bankalar maliyeti karşılayabildikleri sürece mevcut finansman imkânlarının tümünü çevirebilirler, ancak daha küçük bankalar zorlanabilir” dedi. C MY B