Katalog

Perşembe 19 Temmuz 2018 EDİTÖR: ALPER İZBUL TASARIM: FUNDA YAŞAR ER Anayasa delik deşik haber 5 HDP GRUP BAŞKANVEKİLİ BİLGEN AKP OHAL’i devam ettirecek nitelikteki yasal düzenlemelerin iptaline karşı önlemler aldı, ancak pek çok düzenlemede anayasaya açık aykırılıklar yer alıyor AKPbugün TBMM Adalet Komisyonu’nda görüşülecek olan OHAL’i fiilen 3 yıl daha uzatan ve kalıcı hale getiren ya sa önerisindeki düzenlemelerin Anayasa Mahkemesi’nce iptal olasılı ğını ortadan kaldırmak için bir dizi önlem aldı. Ancak pek çok düzenlemede anayasa ya açıkça aykırılıklar yer alır EMİNE KAPLAN ken, gözaltı süresinden seyahat ve haberleşme hürriyetinin kısıtlanmasına kadar bir çok düzenlemede kavram kargaşası ile ar kadan dolanılarak anayasanın ruhuna ve özüne aykırı hükümler öngörüldü. AKP’nin OHAL’i kalıcı hale geti ren yasa önerisi, bugün TBMM Adalet Komisyonu’nda görüşülecek. Önerinin pa zartesi günü TBMM Genel Kurulu günde mine alınması ve hafta içinde yasalaşma sı bekleniyor. AKP, toplantı ve gösteri yü rüyüşünün kısıtlanmasına ilişkin düzen lemelerin iptalini önlemek için Anayasa Mahkemesi’nin kararlarını öneriye taşıdı. Gerekçesinde anayasaya aykırılık olmadı ğı vurgulanmasına karşın öneride yer alan pek çok düzenlemede aykırılıklar dikkat çekti. Bunlardan bazıları şöyle: Gösteri hakkına ‘günlük yaşamı zor laştırma’ kriteri: Öneriyle toplantı ve gösteri yürüyüşlerinin yapılacağı yer ve güzergâhın belirlenmesinde ‘genel asayişi bozmama’ kriterine ‘vatandaşların günlük yaşamını aşırı ve katlanılamaz derecede zor laştırmayacak’ kriteri ekleniyor. AKP, 2014 yılında ‘demokratikleşme paketi’ olarak ni telendirilen yasayla getirdiği ‘vatandaşların günlük yaşamını zorlaştırmayacak’ krite ri, Anayasa Mahkemesi tarafından anayasa ya aykırı bulunarak geçen yıl iptal edildi. İp tal gerekçesinde, toplantı ve gösteri yürüyü şünün başkalarının günlük yaşamlarını bir miktar zorlaştırmasının kaçınılmaz olduğu, o yerin toplantı ve gösteri yürüyüşlerine ka patılmasını haklılaştırabilmesi için günde lik yaşamın ‘aşırı ve katlanılamaz derecede’ zorlaşması gerektiği vurgulandı. AKP, Ana yasa Mahkemesi’nin gerekçesindeki ifade aynen alınarak toplantı ve gösteri yürüyüşü nün kısıtlanması için kriter haline getirildi. Güneş batınca yerine gece vakti baş layınca: Öneride ‘Açık yerlerdeki toplantı lar ile yürüyüşler gece vaktinin başlamasıy la dağılacak şekilde, kapalı yerlerdeki top lantılar ise saat 24.00’e kadar yapılabilir’ hükmü öngörüldü. 2012 yılında çıkarılan demokratikleşme paketiyle aynı konuda ge tirilen ‘açık yerlerdeki toplantılar ile yürü yüşlerin güneş batmadan önce dağılacak şe kilde yapılabileceği’ hükmü, Anayasa Mah kemesi tarafından geçen yıl anayasaya aykı rı olduğu gerekçesiyle iptal edildi. İptal ge rekçesinde, güneşin batışıyla sınırlandırma nın toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkına müdahale niteliği taşıdığı vurgula narak, “Katılanların sayısı ve yöntemi itiba rıyla diğer insanların dinlenmesini engel leyecek nitelik taşıyan ve özellikle gecenin ilerleyen saatlerine denk gelen toplantıların yasaklanması ölçülü görülebilirse de başka larını aşırı derecede rahatsız etmeyen ve ka mu düzeni yönünden ciddi bir tehlike yarat mayan toplantıların güneşin batmasından sonra devam etmesinin yasaklanması, hak lar arasında kurulması gereken adil denge nin toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenle me hakkı aleyhine bozulmasına yol açabilir” denildi. AKP, iptal gerekçesini dikkate ala rak “Toplantı ve yürüyüşünün vatandaşla rın huzur ve sükunet içinde istirahatını aşırı ve katlanılamaz derecede zorlaştırmamak ve kamu düzeni ve genel asayişin bozulması na neden olmamak şartıyla açık yerlerde ya pılan toplantı ve gösteri yürüyüşlerinin da ğılma saati mahallin en büyük mülki idare amirinin kararıyla en geç 24.00’e kadar uza tılabilir” ifadesini öneriye ekledi. Gözaltı süresine dayanak arayışı: Ana yasada, bireysel suçlarda gözaltı süresinin 48 saat, toplu işlenen suçlarda ise en çok 4 gün olacağı, kimsenin bu süreler geçtik ten sonra hâkim kararı olmaksızın hürriye tinden yoksun bırakılamayacağı hükmü yer alıyor. Anayasadaki bu hükme rağmen ya sa önerisinde, 3 yıl süreyle bireysel suçlar da gözaltı süresinin hâkim kararıyla 6 gün, toplu suçlarda ise 12 güne kadar uzatılma sı öngörülüyor. Söz konusu maddenin gerek çesinde ise, ‘kimsenin bu süreler geçtikten sonra hâkim kararı olmaksızın hürriyetin den yoksun bırakılamayacağı’ hükmü hâkim kararıyla gözaltı süresinin de uzatılabileceği şeklinde yorumlanıyor. Düzenlemenin ana yasaya aykırı olmadığına gerekçe olarak İn giltere ve AİHM’den örnekler verilirken, “İn giltere uygulamasında bazı suçlar yönünden 48 saatlik gözaltı süresinden sonra hâkim kararıyla 7 günlük uzatma süreleri bulun makta, bu süre toplamda 14 güne kadar uza tılabilmektedir. AİHM’nin özgürlük ve gü venlik hakkıyla ilgili kararlarında gözaltı ve tutukluluk arasında özgürlüğün kısıtlanması yönünden herhangi bir fark gözetilmemekte, yakalanan kişinin hangi sürede bağımsız bir yargı mercii önüne çıkarıldığına dikkat edil mektedir” denildi. l ANKARA İletişimin tespitinde hâkim kararına son: Yasa önerisinde “terör örgütlerine mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı nedeniyle hakkında inceleme ve soruşturma yürütülen kişiler ile bunların eş ve çocuklarına ilişkin olarak yetkili kurul, komisyon ve diğer mercilere ihtiyaç duyulan telekomünikasyon yoluyla iletişimin tespiti de dahil olmak üzere her türlü bilgi ve belge, kamu ve özel tüm kurum ve kuruluşlarca vakit geçirilmeksizin verilir” hükmü yer alıyor. Oysa anayasada, hâkim kararı olmadan iletişimin dinlenmeyeceği düzenleniyor. Valilere anayasaya aykırı yetki: Öneriyle, valilere ‘kamu düzeni veya güvenliğinin olağan hayatı durduracak veya kesintiye uğratacak şekilde bozulduğu ya da bozulacağına ilişkin ciddi belirtilerin bulunduğu hallerde 15 günü geçmemek üzere ildeki belirli yerlere girişi ve çıkışı kamu düzeni ya da kamu güvenliğini bozabileceği şüphesi bulunan kişiler için sınırlama, belli yerlerde veya saatlerde kişilerin dolaşmalarını, toplanmalarını, araçların seyirlerini düzenleme veya kısıtlama, ruhsatlı da olsa her çeşit silah ve merminin taşınmasını naklini yasaklama’ yetkisi tanınıyor. Oysa anayasanın ‘yerleşme ve seyahat hürriyeti’ başlıklı maddesinde, seyahat hürriyetinin ancak suç soruşturma ve kovuşturması nedeniyle ve suç işlenmesini önlemek amacıyla sınırlanabileceği hükmü bulunuyor. Pasaport iptaliyle yurtdışına çıkış yasağı: Öneriyle, OHAL döneminde olduğu gibi 3 yıl süreyle görevden uzaklaştırılanlar veya görevlerine son verilenlerin silah ruhsatları ve pasaportlarının iptal edilmesi öngörülüyor. Oysa anayasanın ‘yerleşme ve seyahat özgürlüğü’ başlıklı maddesinde “Vatandaşın yurtdışına çıkma hürriyeti, ancak suç soruşturması veya kovuşturması sebebiyle hâkim kararına bağlı olarak sınırlanabilir” hükmü yer alıyor. HaberSen yaptığı açıklama ile TRT’deki AKP kadrolaşması konusunda uyardı. TRT’yi AKP’ye bağlıyorlar KESK’e bağlı HaberSen, Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle TRT’nin fiilen şirkete dönüştürüldüğünü, çalışanlara “teşvik” adı altında zorunlu emeklilik baskısı yapıldığı bildirdi. Sendika açıklamasında, “TRT emekçileri şu an büyük bir tehdit altındadır” denildi. TRT’de yaşanan emekliliğe teşvik düzenlemesine tepki gösteren KESK HaberSen, TRT emekçilerine destek için basın açıklaması yaptı. KESK HaberSen adına açıklamayı yapan Genel Sekreteri Burak Ustaoğlu, 703 sayılı KHK ve Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle TRT’de emekliliğe teşvik, istihdam fazlası personel (İFP) ve çalışanların diğer kamu kurumlarına gönderilmesine ilişkin düzenleme getirildiğini belirtti. TRT’nin AKP’nin yayın organı haline getirildiği ifade eden Ustaoğlu, “Yaklaşık 15 seneden be KESK HaberSen’in TRT’deki emekliliğe teşvik düzenlemesiyle ilgili yaptığı basın açıklamasında, “TRT emekçileri büyük tehdit altında” denildi ri AKP’nin yürütmüş olduğu algı operasyonu ne yazık ki TRT emekçileri üzerinde meyvesini vermeye başladı. Mevcut TRT, tamamen halkın olan TRT’den uzaklaştırıp AKP’nin borazanı haline getirildi ve TRT emekçilerinin üzerinde yoğun bir baskı var” dedi. AKP’nin TRT tarihinin en büyük kadrolaşma hareketini başlattığını ve 10 yılda üçüncü emekliliğe teşvik düzenlemesini yaptığını ifade eden Ustaoğlu, “Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle TRT fiilen şirkete dönüştürüldü. TRT kapatılmıyor, TRT küçültül müyor, TRT özelleştirilmiyor ama istihdam fazlası personel yaftasıyla deneyimli, bilgili, kültür işçisi olan TRT emekçilerine ya emekli ol ya da diğer kamu kurumlarına gideceksin deniliyor. TRT emekçileri şu an büyük bir tehdit altındadır. Öte yandan kapatılan Başbakanlık’tan yüzlerce çalışan TRT’ye naklediliyor. TRT de bu kadar istihdam fazlası varsa bu nakiller neden” diye sordu. ‘Anonim şirket gibi’ Mevcut siyasal iktidarın Türkiye’yi anonim şirket gibi yönetmeyi istediğini belirten KESK Eş Genel Başkanı Aysun Gezen, “İktidar, TRT’yi kamu ihale kanunu kapsamından çıkarttı. Bütün bu gelişmelerin sonucunda TRT’nin AKP’nin ideolojik yayın organı olacağını söylemek mümkün” dedi. l ANKARA/Cumhuriyet Ranta engel kalkıyor! Mimar ve mühendislerin örgütü olan, rant girişimlerine karşı toplumsal muhalefeti ile bilinen TMMOB’nin kamu denetimindeki varlığı yok ediliyor MUSTAFA ÇAKIR Son düzenlemelerle kamu kurumu niteliğinde meslek örgütü olan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) kamudaki danışma ve genel kurullardan, konseylerden birer birer çıkarılıyor. TMMOB Başkanı Emin Koramaz, “kamu denetiminden uzak, sermaye istemlerine göre şekillenmiş bir rejim tesis edildiğine” dikkat çekti. Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile Devlet Denetleme Kurulu’na kamu kurumu niteliğindeki meslek örgütlerinde, işçi işveren sendikalarında, vakıflarda, derneklerde denetim sırasında gerekli gördüğünde kişileri görevden uzaklaştırma yetkisi verildi. Bu konuda tartışmalar devam ederken kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından olan TMMOB’nin son düzenlemelerle kamudaki bazı kurullardan çıka rıldığı ortaya çıktı. TMMOB Başkanı Emin Koramaz’ın verdiği bilgiye göre TMMOB, Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyi, Bor Entitüsü Yönetim Kurulu, Enerji Verimliliği Koordinasyon Kurulu, Sosyal Güvenlik Yüksek Danışma Kurulu, Mesleki Yeterlilik Kurumu’ndan çıkarıldı. Koramaz, 703 sayılı kararname ile Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyi’nin yeniden yapılandırıldığını, TMMOB’nin de konseyden çıkarıldığını söyledi. ‘Kamusal yarar’a darbe Aynı kararname ile TMMOB’nin Bor Entitüsü Yönetim Kurulu’ndan da çıkarıldığına dikkat çeken Koramaz, Enerji Verimliliği Koordinasyon Kurulu’nun da kaldırıldığını, yenisinin de belli olmadığını belirtti. Koramaz, eskiden bu kurulda TMMOB’nin olduğuna dikkat çekti. Sosyal Güvenlik Yüksek Danış Avrupa Konseyi’nden uyarı Holtgen: Çıkarılacak kanunlar AİHS’ye uyumlu olmalı Avrupa Konseyi, Türkiye’nin terörle mücadele kapsa jorn Jagland, bu çerçevede düzenlenen tüm mevzuatın Avru mında düzenlenen tüm mev pa İnsan Hakları Sözleşmesi’yle zuatın Avrupa insan Hakları uyumlu olması gerektiğini kay Sözleşmesi’yle uyumlu olması detmektedir” diye konuştu. gerektiğini vurguladı. Holtgen, Avrupa Konseyi’nin Avrupa Konseyi Genel Sek Türkiye’ye gerekli desteği sağ reteri Sözcüsü Daniel Holtgen, “OHAL süresinin tekrar uzatıl Daniel Holtgen lamaya hazır olduğunu ifade etti. OHAL İşlemleri İnceleme mamasından ve bu sürecin sona er Komisyonu’nun da hızlı şekilde başvu mesinden memnuniyet duyuyoruz” ruları değerlendirmeye devam etme dedi. Avrupa Konseyi’nin terörle mü si gerektiğinin altını çizen Holtgen, bu cadele kapsamında hazırlanan kanun şekilde başvuruların gözden geçirilebi tasarılarının farkında olduğunu akta leceğini ve kararların verilebileceğini ran Holtgen, “Genel Sekreter Thorb sözlerine ekledi. l Haber Merkezi ma Kurulu’nda da TMMOB’nin temsiliyetine son verildiğine işaret eden Koramaz, Mesleki Yeterlilik Kurumu genel ve danışma kurullarından da dışlandıklarını bildirdi. Koramaz, ülkenin mesleki, teknik yeterliliğini artırmak ve bu konuda gerekli standartları oluşturmak konusunda yetkilendirilen hiçbir kurumun organında TMMOB ve TTB gibi meslek örgütlerine yer verilmediğine dikkat çekti. Koramaz, teknik konularda, ülkenin kalkınması, sanayileşmesi, bilimsel sanatlar yönünde ilerlemesi amacıyla kurulan kurum ve kuruluşlardan, bu konuda gerçek katkı sağlayabilecek olan, anayasada yer verilen kamu kurumu niteliğindeki akademik meslek kuruluşlarının dışlandıklarını söyledi. Bu alanların yalnızca ticari oluşumların inisiyatifine, denetimine bırakıldıklarına işaret eden Koramaz, “Devletle toplum arasındaki, kamu arasındaki, kamusal yarar ve fayda arasındaki açı giderek daha da büyümekte, kamu denetiminden uzak sermaye istemlerine göre şekillenmiş yeni bir rejim tesis edilmektedir. Bunun ülkemizin ve halkımızın yararına olmayacağı açıktır” dedi. Koramaz, tüm gelişmiş ülkelerde olduğu gibi bu alanlardaki kamusal kurum ve kuruluşların etkinliğinin artırılması gerektiğini belirterek, “Örneğin ülkemizde araç güvenliğinden sorumlu bir kuruluş olarak araç muayene hizmetleri veren TUV, Alman mühendis odalarının kurduğu bir yapılanmadır. Metropol ülkeler kamusal hizmetlerde kamu denetimini artırırken ülkemizde bu amaçla kurulmuş kurum ve kuruluşların dışlanması kabul edilemez” dedi. ‘OHAL’e 3 yıllık uzatma geliyor’ HDPGrup Başkanvekili Ayhan Bilgen olağanüstü halin (OHAL) 3 ay uzatılmasına yönelik yeni bir tezkerenin gelmeyeceğini ancak bugün Adalet Komisyonu’nda görüşülmeye başlayacak yasa önerisiyle OHAL’e 3 yıllık uzatma getirilmesinin amaçlandığını belirtti. Bilgen, TBMM’de düzenlediği basın toplantısında, düzenlemede anayasaya açık aykırılıklar olduğunu kaydederek şunları dile getirdi: “3 aylık uzatmaları bitiriyor ama Türkiye bu sefer 3 yıllık bir uzatmaya gidiyor. Bu yeni süreç 16 Nisan referandumu ve 24 Haziran seçimleriyle birlikte Türkiye’de başka bir tartışmayı beraberinde getirecek; kararnamelerle neyin yapılıp yapılamayacağı tartışması. Bir şey kararname ile ya düzenlenir ya da düzenlenmez. Eğer kararname ile düzenlenemeyecek bir durum varsa bu ya yetki aşımıdır ya da yetki gaspıdır. Buradaki usul hukuksuzluklarını da görmek gerekir.” Bilgen, söz konusu düzenlemeyle valilere verilmesi amaçlanan yetkilerin İsrail’deki bir uygulama olduğunu da kaydetti. l ANKARA/Cumhuriyet Kavala’dan 260 gün sonra ilk fotoğraf 1Kasım 2017’den bu yana tutuklu bulunan işadamı Osman Kavala’nın Silivri Cezaevi’nden eşi Ayşe Buğra Kavala ile birlikte bir fotoğrafı paylaşıldı. osmankavala.org adresinden paylaşılan fotoğrafın altında “260 gündür Silivri’de, bir iddianame olmaksızın kalmaya devam eden Osman Kavala, Ramazan Bayramı nedeniyle gerçekleşen açık görüşte, eşi Prof. Dr. Ayşe Buğra Kavala ile birlikte” denildi. DURUŞMA AĞUSTOS SONUNDA Demirtaş yine tahliye edilmedi 24Haziran seçimlerinde Cumhurbaşkanı adayı olan eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, tutuklu yargılandığı davanın dünkü duruşmasında da tahliye edilmedi. Ankara 19. Ağır Ceza Mahkemesi’nce Sincan Ceza İnfaz Kurumları Kampusu’ndaki salonda görülen davaya Edirne Cezaevi’nde tutuklu olan Demirtaş katılmazken avukatları, yakınları ve bazı HDP milletvekilleri salonda hazır bulundu. İddia makamının “atılı suçları işlediğine dair kuvvetli suç şüphesinin bulunduğu” ve “kaçma şüphesinin varlığı” yönündeki görüşüne katılmadıklarını beyan eden sanık avukatları, Demirtaş’ın tahliye edilmesini istedi. Taleplerin dinlenmesinin ardından ara kararını açıklayan mahkeme heyeti, gizli tanık Mercek’in dinlenmesi için yazılan müzekkere cevabının Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı’ndan sorulmasına ve Demirtaş’ın TBMM’de yaptığı konuşma dökümlerinin istenmesine hükmetti. Dava dosyasına eklenen belgelere karşı savunmasını hazırlaması için gelecek celseye kadar sanığa süre verilmesini kararlaştıran heyet, sanık avukatlarının tahliye talebini reddederek Demirtaş’ın tutukluluk halinin devamına karar verdi. Davanın görülmesine 28 ve 29 Ağustos’ta devam edilecek. l ANKARA/Cumhuriyet VAN’DA KAMP YAPILACAK HDP’de yeni sistem eğitimi HDP’de milletvekilleri ve MYK üyelerinin katılımıyla Van’da yapılacak iki günlük kampta, yeni dönemde parti içinde yer alan bütün bileşenlerin söylem birliği içerisinde olması ve yeni yönetim sistemi hakkında eğitim verilmesi amaçlanacak. HDP Eş Genel Başkanları Pervin Buldan ve Sezai Temelli’nin açıklamalarının ardından kamp basına kapalı bir şekilde gerçekleştirilecek. Kampın ardından HDP’nin önümüzdeki hafta başında TBMM’de OHAL’i kalıcı hale getiren yasanın görüşmelerine ilişkin stratejisini de belirleyeceği ifade ediliyor. l MAHMUT LICALI/ANKARA HDP’Lİ GERGERLİOĞLU Abdülhamit Gül’e ihraçlar soruldu HDPKocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu, 23 Temmuz 2016’da çıkartılan 667 sayılı OHAL KHK’siyle işlerinden ihraç edilen yurttaşlarla ilgili Adalet Bakanı Abdülhamit Gül tarafından yanıtlanması istemiyle soru önergesi verdi. Gergerlioğlu önergede, KHK’yle görevinden ihraç edilen ve mahkemesi süren kaç kişi olduğunu sordu. Önergede, haklarında herhangi bir soruşturma açılmayan vatandaşların görevlerine iade noktasında neler yapılacağıyla ilgili sorunun cevaplanması da istendi. l ANKARA/Cumhuriyet C MY B