Katalog

DUNYA Haiti Başbakanı, protestolar sonrasında koltuğu bıraktı Haiti Başbakanı Jack Guy Lafontant, yakıta zam planına karşı düzenlenen protestolarda yaşanan şiddet olaylarının ardından istifa etti. Milletvekilleri, Lafontant’dan, 68 Temmuz’da düzenlenen protestolarda yaşanan şiddet olaylarıyla il gili güven oylaması yapılması çağrısında bulunmuştu. Haiti’de akaryakıta yüzde 38 ila 51 zam yapma planı üzerine protestolar patlak vermiş, hükümet ertesi gün planı rafa kaldırmıştı. Gösteriler sırasında en az 7 kişi yaşamını yitirmişti. Basra ateşi yayılıyorPazartesi16Temmuz2018 dishab@cumhuriyet.com.tr TASARIM: BAHADIR AKTAŞ 13 Irak geçen hafta Basra’da başlayıp dalga dalga yayılan, ekonomik krize, su ve elektrik gibi temel hizmetlerde yaşanan eksikliklere isyanla patlak veren eylemlerle sarsılıyor. Basra’nın ardından başkent Bağdat, Necef, Kerbela’da da önceki gece ve dün de protestolar sürerken çıkan olaylarda eylemci ve güvenlik güçlerinden onlarca kişi yaralandı. Basra’da yoğun güvenlik kuşatmasına karşın dün de eylemciler meydanlardaydı. Yüzlerce kişinin yerel yönetim binasını basmaya çalıştığı, polisin gözyaşartıcı gaz, tazyikli su ile müdahale bulunduğu belirtildi. Göstericiler “Yolsuzluğa hayır, reforma evet” sloganları attı. ‘Beş kişi öldü’ iddiası Kimi grupların bina içine ilerlemeye başlaması üzerine polisin havaya ateş açtığı da savunuldu. Rudaw’ın bölge kaynaklarına dayandırdığı haberinde iki eylemcinin yaşamını yitirdiği iddiası aktarıldı. Bir yetkili 48 kişinin yaralandığını açıkladı. Müssane kentinde ise protestocularla güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada 3 kişinin öldüğü öne sürüldü. Geçen hafta arasında Basra’da bir, cuma akşamı ise Meysan’da iki eylemcinin öldüğü haberi gündeme yansımıştı. Can kayıplarının güvenlik güçlerinin ateşinden olup olmadığı konusunda ise karşılıklı suçlamalar sürüyor. Necef’te hava alarmı Gece sokağa çıkma yasağının ilan edildiği Basra’daki eylemlerin bir diğer adresi de petrol sahalarıydı. İtalyan ENİ’nin işlettiği belirtilen Zubeyr petrol sahasının girişinde toplanan protestocular tel örgülerle çevrili alana doğru taş, tuğla fırlattı. Kimi kaynak, olaylarda polisin gerçek mermi kullandı Irak’ta ekonomik krize, yetersiz hizmetlere tepkiyle başlayan protestolar bir haftayı geride bıraktı. Yoğun güvenlik önlemlerine karşın eylemciler dün de meydanlardaydı Basra yakınlarında petrol tesisi önünde de protestolar düzenlendi. ğını, 19 eylemci ile 21 polisin yaralandığını belirtti. Necef’te geçen cuma akşamı protestocuların havalimanını basması, kentte tansiyonun yükselmesi üzerine ise bölgede uçuşlar neredeyse durma noktasına geldi. İran, Necef’e uçuşları başkent Bağdat’a yönlendirdiğini duyurdu. Dubai’nin Flydubai şirketi de 22 Temmuz’a kadar Necef’e uçuşları askıya aldı. Ürdün havayolları da benzer karar aldı. İçişleri Bakanlığı’nın Necef polis şefini görevden aldığı da duyuruldu. Nasıriye’deki gösterilerde bazı yerel yönetim binalarının ateşe verildiği, dört eylemci ile dört polisin yaralandığı iddia edildi. İBADİ’NİN ZORLU SINAVI Uzun yıllardır istikrarsızlık döngüsündeki Irak’ta protestolar, IŞID’le üç yıllık savaş sonrasında yeniden yapılanma için uluslararası toplumdan maddi destek arayışının olduğu, bölgede Suriye’ye yönelik ABDRusya başta olmak üzere uluslararası aktörlerin pazarlıklarının hızlandığı, Washington’ın İsrail ve Sünni Körfez ittifakıyla Tahran’ı bölgede etkisizleştirme hamlelerini artırdığı bir dönemde alevlendi. 3 milyar dolarlık paket Şii nüfusun yoğun olduğu Irak’ın güney bölgesindeki protesto dalgası Şii ağırlıklı Bağdat yönetimi açısından zorlu bir sınav olarak görülüyor. Halihazırda ülke ekonomik krizin yanı sıra seçimlerde yolsuzluk yapıldığı şikâyetlerinin ardından yargıdan oyların yeniden sayılması kararıyla siyasi belirsizlikte. Gözler IŞİD’e karşı geçen yıl zafer ilan eden, 12 Mayıs seçimlerindeki yenilginin ardından sandıktan Komünist Partisi’yle gittiği ittifakla birinci çıkan Şii din adamı Mukteda el Sadr ile iktidar pazarlıklarını sürdüren Başbakan İbadi’nin krizi dindirmek için nasıl bir yol izleyeceğinde. İbadi, önceki gün Basra’ya gidip bölgeye ekonomik destek ve altyapı için 3 milyar dolar tahsis etme, 10 bin kişilik istihdam sağlanmasını içeren reform paketini açıklamıştı. Ancak bu adımı protestoları dindirmiş değil. Basra’nın enerji zengini olmasına karşın bunun yaşam koşullarının düzeltilmesine, işsizliğin azaltılmasına yansımamasına bölge sakinlerinin uzun süredir tepkili olduğu gündeme yansımıştı. Irak’ın dev miktarda borcu olduğu gerekçesiyle İran’ın bölgeye elektrik satışını kestiği yönündeki haberler de geçen hafta dikkat çekmişti. Deraa’dan militan ve ailelerinin İdlib rotalı tahliyeleri başladı. öncePsui tSinu’rdiyeen,mTerusmaispiRNMueastcalrindoyena’rlh,aEukr,odnouğşatnu, Ordu, Kuneytra’ya ilerliyor Suriye ordusunun Ürdün sınırındaki Deraa’da kontrol sağlamasının ardından dikkatler İsrail işgali altındaki Golan Tepeleri’ne uzanan Kuneytra’ya çevrildi. Şam güçleri, dün sabah Kuneytra’ya yoğun bombardıman başlatırken Al Masdar sitesi, Masharah Mahallesi’nde bulunan Heyet Tahrir el Şam (HTŞ) mevzilerine yönelik saldırının ardından militanların bölgeyi terk ettiğini, ordunun böylece Kuneytra’daki ilk mahallede kontrol sağladığını duyurdu. Şam güçlerinin Rusya desteğiyle 19 Haziran’da başlattığı operasyonun ardından geçen hafta tamamen ele geçirdiği Deraa’da kalan son militanların tahliyesi ise sürüyor. Militanları ve ailelerini kuzeydeki İdlib’e götürecek olan ilk otobüsler dün yola çıktı. Suriye ordusundan üst düzey bir kaynak geçen hafta Sputnik’e yaptığı açıklamada, İdlib’i almak için yeterli güçte olduklarını, “önümüzdeki günlerde bölgede sürpriz gelişmelerin yaşanacağını” söylemişti. Gözler ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Dev ta Moskova ziyaretinde Putin’e, İran’ın Suriye’den çekilmesi yö let Başkanı Vladimir Putin ara nündeki talebini iletmişti. Ne sında Finlandiya’nın başken tanyahu, “Esad yönetimiyle so ti Helsinki’de gerçekleşecek bu runumuz yok, Suriye’deki asıl luşmada. Zirve, Batı ile Rusya sorun İran ile Hizbullah” ifade arasında gerilimin arttığı, diğer yandan ise WashingtonAB hattında da iplerin gerildiği bir dönemde gerçekleşiyor. İkilinin gündem maddelerinin başında Suriye, İran, Batı’nın Rusya’ya yaptırımı, ABD seçimlerine Rusya’nın müdahil olduğu iddialarına ilişkin konuların geleceği belirtiliyor. Öte yandan Şam yönetimi güçleri ülkenin güneyinde cihatçılara karşı başlattığı operasyon kapsamında ilerlemeye devam ederken Putin’in, Trump’la buluşacağı güne kadar yabancı liderlerle yoğun görüşme trafiği de dikkat çekti. Putin, dün Dünya Kupası finali için Moskova’da bulunan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’la bir araya geldi. Elysee’den yapılan açıklamada, iki liderin görüşme sinde ana gündem maddelerinin Suriye ve İran olduğu be Macron’a Kremlin ziyaretinde eşi Brigette de eşlik etti. lirtildi. Helsinki’de gerçekleşecek TrumpPutin zirvesinde de, İran’ın Suriye’deki varlığı, ele alınacak konuların başında geliyor. Suriye’de önceliği İran nüfuzunu kesme hedefine veren Trump’ın, Putin’le Tahran’ın varlığı üzerine pazarlık yapabileceği, bu kapsamda Washington’ın da Suriye’den çekilme sözü verebileceği iddiaları dikkat çekiyor. Bu arada Trump İngiliz Daily Mail gazetesine verdiği söyleşid, Putin’i kişilik özellikleri hakkında yorum yapabilecek kadar iyi tanımadığını fakat onunla iyi geçinmeyi umduğunu söyledi. Diğer yandan Trump’ın zirve öncesinde, önceki gün İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yla gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde, Suriye ve İran hakkında konuştukları bildirildi. Netanyahu, geçen haf lerini kullanmıştı. Eurydaorığsaı nyaİdpltiıb Putin önceki gün de Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’la telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Reuters’in haberine göre, görüşmede Putin’e Suriye’nin güneyinde devam eden operasyonlar nedeniyle sivillerin durumuyla ilgili endişelerini ileten Erdoğan, kuzeyde TSK’nin de konuşlu olduğu, cihatçıların kontrolündeki İdlib’le ilgili de uyarıda bulundu. Ajansa konuşan kaynaklar, Erdoğan’ın “Şam güçleri İdlib’i hedef alırsa Astana’da varılan anlaşma tamamen son bulur” şeklinde konuştuğunu kaydetti. Suriye ordusunun güney cephesinde yürüttüğü operasyonu tamamlamasının ardından, RusyaTürkiye ve İran’ın girişimiyle Astana’da varılan gerilimi azaltma bölgeleri kapsamındaki İdlib için düğmeye basacağı iddiası, uzun süredir gündemde. ‘HELSİNKİ RUHUNA UYUN’ Helsinki’de bugün gerçekleşecek olan tarihi ABDRusya zirvesi öncesinde dün yüzlerce kişi, Trump ve Putin yönetimlerinin insan hakları ihlallerini protesto etti. Parlamento binası önünde yaklaşık 2 bin 500 kişinin katılımıyla gerçekleşen mitingde göstericiler, “Helsinki insan hakları için ayakta” yazılı bir pankart taşıdı. Diğer yandan Finlandiya’nın Helsingin Sanomat gazetesi de liderlere hitaben açık mektup yayımlandı. Geçmişte büyük güçlerin liderlerinin gerginliğe rağmen Helsinki’de bir araya gelmesinin ardından uzlaşmayla ayrılmasına atıf yapılan mektupta, Trump ve Putin’e “Helsinki ruhuna uymaları” çağrısında bulunuldu. Rusya ve ABD arasında yüksek tansiyonun kimseye yararı olmadığı belirtildi. Zirveye ev sahipliği yapacak olan Rusya’nın komşusu Finlandiya, Soğuk Savaş döneminde casusların cirit attığı bir ülkeydi. Zaman içinde tarafsız duruşuyla arabulucu rolü için öne çıkan ülkelerden biri haline geldi. Katalanlar siyasilere özgürlük istedi İspanya’nın Katalonya Özerk Bölgesi’nin başkenti Barselona’da binlerce kişi, yerel yönetimin tek taraflı bağımsızlık ilanının ardından gözaltına alınan ve yurtdışında sürgünde olan ayrılıkçı liderler için özgürlük istedi. Katalonya’nın Almanya’da bulunan eski lideri Carles Puigdemont’un çağrısıyla önceki gün düzenlenen protestoda Katalanlar, Madrid yönetimin den cezaevindeki siyasileri serbest bırakmasını ve Puigdemont başta olmak üzere sürgündeki tüm siyasetçilerin ülkeye dönebilmelerini talep etti. “Siyasi tutsaklara özgürlük”, “Evlerinize dönmenizi istiyoruz” yazılı pankartların taşındığı gösteriye, Katalonya’nın yeni lideri Quim Torra’nın yanı sıra çok sayıda Katalan siyasetçi ile sanatçı ve sporcular da katıldı. İsrail Gazze’ye nefes aldırmıyor İsrail’in önceki gün, yıl olması sonucunda Filistinlardır kuşatma altında li 15 ve 16 yaşlarındaki iki tuttuğu Gazze’ye 2014’te çocuk yaşamını yitirmiş ki savaştan bu yana ger ti. Kurbanlar için dün göz çekleştirdiği en büyük ha yaşları içinde cenaze töre va saldırısının ardından ni düzenlendi. bölgede tansiyon daha İsrail Gazze operasyonu da yükseldi. Hamas ön nun, Hamas bağlantılı mi ceki gece Mısır ve Birleş litanların yerleşimlere fü miş Milletler’in çabalarıy ze atmasına misilleme ol la İsrail ile saldırıların dur duğunu duyurmuştu. Ne ması konusunda uzlaşıl tanyahu yönetimi, saldırı dığını açıkladı. Ancak dün ların sürmesi halinde daha Gazze’den kimi kaynak İs geniş çaplı harekete geçe rail bombardımanının ara cekleri yönünde gözdağı ara sürdüğünü duyurdu. mesajı da verdi. İki kişi öldü Öte yandan BM Ortadoğu Barış Süreci Özel Gazze’de bir apartman Koordinatörü Nicko da meydana gelen patla lay Mladenov’un Gazze mada babaoğul iki Şeridi’ne gittiği belirtildi. kişinin yaşamını yi tirdiği kaydedildi. Fi listinli yetkililer pat lamanın nedeninin soruşturulduğunu açıklarken kimi kay nak İsrail saldırısı ol duğunu iddia etti. İsrail’in önceki gün kü Gazze saldırısın da bir binanın hedef İsrail saldırısında bir kültürsanat merkezi de yıkıma uğradı. ABD’den yine S400 çıkışı Ankara’nın Rusya’dan S400 hava savunma sistemi alma adımına Washington’dan muhalefet sürüyor. NATO Müttefik Güçler Hava Kuvvetleri Komutanı, ABD’li General Tod Wolters, Türkiye’nin Rus sistemini satın alma planının NATO için bir risk oluşturduğunu savundu. F35 vurgusu Reuters’a konuşan Wolters, konunun kaygı yarattığını belirtirken diğer yandan da şu an için NATO üyesi Türkiye ile güçlü askeri bağların korunması yönünde çalışmaya devam ettiğini kaydetti. Türkiye’nin Rus S400 sistemi edin mesinin, NATO’nun “bilindik düşmanla rının”, radardan kaçabilen beşinci nesil F35 jetlerinin nasıl çalıştığını anlamasına neden olabileceğini savundu. Haberde Türkiye’nin Amerikan F35 jeti satın alımına atıf yapıldı. Diğer yandan da Washington’da Ankara’nın S400 adımına ilişkin kaygıların arttığı, bu çerçevede kimi ABD’li senatörün F35’lerin tesliminin engellenmesi yönünde çağrı yaptığı ifade edildi. Walters’ın S400’ün F35 yeteneklerini algılamasının NATO’ya dezavantaj sağlayacağını söylediği aktarıldı. ABD’li generalin S400 ile ilgili anlaşmazlığa rağmen Türk Hava Kuvvetleri ile temaslarının mevcut güvenlik tehditlerine odaklanarak sağlam bir şekilde devam ettiğini söylediği haberde yer aldı. AB’yiTMrauym’ep’ötanneri: dava et Britanya Başbakanı Theresa May, ABD Başkanı Donald Trump’ın kendisine Brexit (Britanya’nın AB’den çıkışı) için Avrupa Birliği’yle (AB) müzakere etmek yerine, birliğe karşı dava açmasını tavsiye ettiğini söyledi. ABD Başkanı, geçen cuma günü May ile düzenlediği basın toplantısında, bir öneride bulunduğunu ancak Britanya Başbakanı’nın bunu çok “gaddarca” bulduğunu belirtmişti. BBC’de katıldığı programda May’e bu önerinin ne olduğu sorulduğunda “Bana AB’yle müzakere etme yerine dava açmam gerektiğini söyledi” dedi. Hükümetin geçen perşembe kamuoyu na açıkladığı Brexit planında, AB’yle mal ticareti konusunda yakın ilişkiler öngörülüyor ancak hizmet ticaretine sıcak bakılmıyor. ‘ABD’ye rakip’ Bu arada, Trump’ın CBS’e verdiği demeçte, Rusya, Çin’le beraber AB’yi de “rakip, düşman” anlamına gelebilecek kelimelerle anması dikkat çekti. Trump, bunun AB’nin kötü olduğunu söylemek anlamına gelmediğini, ticari anlaşmazlıklar konusuna vurgu yaptığını savundu. Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk ise “ABABD iyi dostlardır. Kim tersini diyorsa yalan haber yayıyor” ifadeleriyle Twitter mesajı paylaştı. C MY B