Katalog

Cuma 13 Temmuz 2018 4 En doğrusu galiba ‘Reis’ demek Yeni dönem başladı. Hayırlı olsun! Yeni dönemin gereklerini yerine getirmek üzere yasalar, tüzükler düzenlemeler değişti, gerekli yerlere gereken atamalar yapıldı, eski rejimden yeni rejime geçer ayak, atamalardan önce gerekli görülen son “atmalar” da yapıldı. Son olarak bir kalemde 18 bin kişi işten atıldı, içeri atılanların sayısı ise gün be gün değişiyor. Bildiğim son olarak Tayyip Erdoğan ile ilgili karikatürlü pankart taşıyan dört ODTÜ öğrencisi atıldı içeri. Bütün her şey tamam da bir tek nokta açıklığa kavuşmadı. Sınırsız yeni yetkileriyle Devlet Başkanlığı makamını ve rejimi nasıl adlandıracağız. Cumhurbaşkanı desek o parlamanter rejimlere özgü, yetkileri biraz da sembolik olan, asıl işlevi ülkenin birliği ve bütünlüğünü temsil ile devletin organlarının uyumlu çalışmasını sağlamak olan bir makam. Yürütmenin başı değil. Oysa şimdiki Devlet Başkanı yürütmenin başı. O zaman akla Tayyip Bey’in de önerdiği gibi “Başkan” sıfatı geliyor. Ama biraz düşününce onun da durumu tam olarak belirtmeye yetmediğini göreceğiz. Çünkü ABD örneğinde görüldüğü gibi, “Başkanlık Sistemi”nin başındaki kişiye Başkan deniyor. HHH Oysa bizdeki sistem açıkça ifade edildiği üzere artık parlamenter olmadığı gibi ne türden olursa olsun, “Başkanlık” sistemleriyle bile uzaktan yakından ilgisi olmayan kendine özgü bir uygulamadır. Demokrasinin temeli kuvvetler ayrılığı ilkesidir. Sistem ister parlamenter olsun, ister Başkanlık, bu kural geçerlidir. Ülkemiz insanlarında “seçimle gelen kral” çağırışımı yapan “Başkanlık” sistemlerinde de yasama, yürütme ve yargı erkleri güdüm altında olmayıp, hepsini birbirlerinin sultasından koruyacak denge ve denetim mekanizmaları gelişmiştir. Eski Anayasa Mahkemesi üyesi, Prof. Dr. Fazıl Sağlam’ın “Devlet Güçlerinin OHAL KHK leri ve 2017 Anayasa Değişikliğinden Sonraki Görünümü” adlı makalesinde belirttiği gibi “16 Nisan halkoylamasından sonra yürütme gücü Cumhurbaşkanı’na verilmiş, yasama Cumhurbaşkanı’nın vesayeti altına alınmıştır. Yargı ise yoğunlaştırılmış yürütme gücüne bağımlı duruma getirilmiş, hak ve özgürlükleri koruyucu bir gücü ve etkisi kalmamıştır”. Güçler ayrılığı ilkesi ayaklar altına alınırken her türlü denge ve denetim mekanizmasından da özenle kaçınılmıştır. Türkiye’de yeni uygulamanın sonucunda ismi var cismi yok parlamentonun işlevsizleştirilmesi girişimi, Devlet Başkanını, Latin Amerika’daki “Başkancı” sistemlerin hiç değilse görünüşü kurtarmak kaygısıyla “Başkan Baba”ya vermediği yetkilerle donatmaya kadar varmıştır. Partili Cumhurbaşkanı’nın ayrıca parti genel başkanı olabilmesi, Siyasi Partiler Kanunu’muzun da Özal öncülüğünde gerçekleştirilen değişikliğinden sonra, yasama meclisi adaylarının saptanması yoluyla, Cumhurbaşkanlığı’na adeta yasamanın bir bölümünü atama yetkisini de vermektedir. Yine Prof. Dr. Sağlam’ın da belirttiği gibi anayasa değişikliğinden sonra, bütçeyi yapmak da yine pratikte Cumhurbaşkanlığı’nın yetkisindedir. Yargının Devlet Başkanı’nın karşısındaki hali ise cümle âlemin malumudur. HHH Kısacası yeni düzenimiz ne Başkanlık ne de parlamenter tanımına uyan ne kuş ne de deve kendine özgü bir sistemdir. Hatta Fazıl Sağlam’ın, Kemal Gözler’in “Elveda Kuvvetler Ayrılığı, Elveda Anayasa” makalesine atıf yaparak belirttiği gibi, bir “anayasasızlaştırma” girişimi olduğu da söylenebilir. Durum böyle olunca hukuki değil de filli durumun özüne yakışır başka bir deyim bulmak gerekiyor. İspanyollar 1939 – 1975 arasında ülkeyi sınırsız güç ve yetkiyle yöneten Fransisco Franco’ya “Caudillo” (reis) diyorlardı. Bizde de tek muktedir rejiminin başı için en uygun olarak, Tayyip Bey’in yandaşlarının kendisi için zaten daha önce çeşitli vesilelerde kullandıkları “Reis” deyimi geliyor akla. Siyasetin bütün gücünü “Riyaset”e teslim eden bir sistem için galiba en uygunu bu. ‘Erdem zulüm görüyor’ Alevi dernek ve federasyonları, CHP PM üyesi ve eski milletvekili tutuklu Eren Erdem’in inanç özgürlüğü gereği bir Alevi dedesinden yardım almasına, onunla ibadetini ve inancını paylaşmasına izin verilmemesi üzerine, savcılığa şikâyette bulundu. Şikâyet öncesi Ankara Adliyesi önünde yapılan basın açıklamasında konuşan Hacı Bektaş Veli Anadolu Kültür Derneği Başkanı Ercan Geçmez, olayın inanç hakkı ihlali olduğunu söyledi. Alevi Bektaşi Federasyonu Başkanı Hüseyin Güzelgül de Alevilerin eşit yurttaşlık taleplerini dile getirdi. CHP Milletvekili Sezgin Tanrıkulu ise Erdem’e yapılanın zulüm olduğunu belirtti. Erdem’in annesi Hüsniye Erdem, Eren Erdem’in desteğe ihtiyacı olduğunu belirtirken, elinde Erdem’in bir dönem toplatılan kitabı “Nurjuvazi”yi tutan babası Hasan Erdem de “Vicdanı olanlara sesleniyorum. Benim oğlum hayatını FETÖ’yle mücadeleyle geçirdi” dedi.l ANKARA/ Cumhuriyet haber EDİTÖR: ALPER İZBUL / ASLAN YILDIZ TASARIM: FUNDA YAŞAR ER Kararnameyle mücadele yolu CHP milletvekili ve Anayasa Profesörü İbrahim Kaboğlu, partili vekillere ‘monokrasi’ olarak tanımladığı yeni sistemde nasıl bir hukuki muhalefet izleneceğini anlattı Mahkeme, ‘Faşist diktatörü’ suç saydı CHP Meclis grubu dün Meclis’te basına kapalı olarak toplandı. Yaklaşık 2 saat süren kapalı top lantıya CHP Genel Başkanı Kemal Kılıç daroğlu da katıldı. Grupta, anayasa profe sörü ve İstanbul milletvekili İbrahim Ka boğlu, kanun hükmünde kararnameler ve Cumhurbaşkanlığı karar nameleri ile ilgili 20 sayfa lık “Kanun ile Kurulan Ana yasal Yapıya Göre 27. Yasa ma Döneminde Yasama İş İKLİM ÖNGEL levi” başlıklı sunum yaptı. Sunumda CHP grubunun hukuken nasıl bir muhale fet izleyeceği masaya yatırıldı. Toplantıda bundan sonraki süreç te Cumhurbaşkanlığı kararnameleri nin mercek altına alınacağı belirtildi. Cumhurbaşkanının artan yetkileri ve Meclis’in azalan yetkileri ile yetki ça Kaboğlu kümetin, Cumhurbaşkanlığı’nın ve sistemin olmadığı bir düzenlemeyi, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi olarak adlandırmak, bir yanılsama, hatta yalanın resmileştirilmesi ötesinde bir anlam taşımaz. Benzer şekilde yapılan düzenlemenin, ‘Türk tipi başkanlık’ veya ‘ala turka yönetim modeli’ gibi nitelemeler ile açıklanması yanıltıcı olur. 6771 sayılı Kanun ile kurulan yönetim şekli olsa olsa, “monokrasi (İktidarın devlet başkanının iradesine dayandığı yönetim biçimi) ” olarak adlandırılabilir. Edinilen bilgiye göre, toplantıda 15 milletvekili soru sordu. Milletvekillerinin Erdoğan’ın kendisini birinci başkan olarak ilan ederek, bir dönem daha aday olmasının anayasal zemini olup olmadığına yönelik sorusuna Kaboğlu, “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu son seçimiydi, artık yeniden aday olamaz. Zaten ikinci dö 30 bin TL tazminat Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesi, 30 Ekim 2017’de Tekirdağ’da yaptığı konuşmadaki sözleri nedeniyle CHP Genel Başkan Yardımcısı Bülent Tezcan’ın Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a 30 bin lira manevi tazminat ödemesine hükmetti. Duruşmaya katılan Erdoğan’ın avukatı Tuğba Sağlam Eker, Tezcan’ın müvekkilinin onur ve saygınlığına yönelik ifadeler kullandığını, bunların kabul edilemeyeceğini, bu sözlerin söylenmesinde kamu tışmasının olduğu “gri” alanlar detaylı şekilde anlatıldı. Sunumda çıkarılan KHK’lerle getirilen düzenlemelerin yasa ve yetki aşımları karşısında Meclis’in denetim yetkisi kalmadığı için tek itiraz yolunun AYM’ye başvuru olduğunun altı çizildi. Kaboğlu sunumunda, “Cumhurbaşkanlığı kararnamelerini Anayasa Mahkemesi’ne götürmek için ikili çalışma ihmal edilmemeli. İlki, ‘gri alanlar’; düzenleme konusu yapılmış ise anayasaya uygunluk tahlilinde ‘yasa alanı’ açısından da konuyu irdelemek gerekir” dedi. Kaboğlu’nun milletvekillerine anlattıkları şöyle: Süreçle bilinçli mücadele: “Anayasa sorunsalı” sürekli gündemde tutulmalıdır. TBMM, Ağustos 2014’ten bu yana giderek ivme kazanan “anayasasızlaştırma” sürecine karşı bilinçli bir mücadele vermelidir. Bu hedefte, İçtüzük çalışmalarının önemi yeniden belirtilmelidir. Kurumsal muhalefet eksiği, siyasal işleyiş bakımından sistemin demokratik olmayışının başlıca nedenidir. Bu bakım dan, TBMM İçtüzük çalışmaları sırasında kabul edilecek hükümler ile sadece yasama organının işlevinin korunmasına değil, aynı zamanda genel olarak demokratik bir işleyişi sağlamak da önemli. Kararname hükümsüz kalır: Temel hak ve hürriyetler konusunda kararname yayımlanamaz, ancak yapılan düzenlemelerde yetki aşımı var. TBMM’nin aynı konuda kanun çıkarması durumunda Cumhurbaşkanlığı kararnameleri hükümsüz hale gelir. Cumhurbaşkanlığı kararnameleri karşısında TBMM, bir yandan hukuken çerçeveleyebilir, öte yandan Anayasa Mahkemesi’ne başvuru ile yargısal denetim yolunu işletebilir. Yasama yetkisi, asli ve geneldir, bunun anlamı TBMM’nin kanun koymak için bir başka organın veya anayasanın yetki vermesine ihtiyaç duymamasıdır. Sistem monokrasi: Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi yanlış bir adlandırma. Ne olduğundan çok ne olmadığının belirlenmesi önem ve öncelik taşır. Hü neminde. Beş yıl sonra yeniden adaylığını koyması, görev süresinin son bir yılında parlamentoyu feshetmesi durumunda mümkündür” yanıtı verdi. Anayasa gereği cumhurbaşkanları iki kez seçilebiliyor. Erdoğan ilk kez 2014’te seçilmiş ve görevini tamamlamıştı. Son seçimlerde ise Erdoğan ikinci kez cumhurbaşkanı adayı oldu ve seçildi. Sistem değişikliği ile kendisini “birinci başkan” olarak tanımlayan Erdoğan, bir dahaki seçimde yeniden aday olmasının önünü açıyor. l ANKARA Geçen dönem AYM tatmin etmedi CHP geçen dönemde KHK’ler ile ilgili bir çalışma yapmış ve bazı düzenlemeleri Anayasa Mahkemesi’ne götürmüştü. Yüksek Mahkeme’den muhalefeti tatmin eden bir karar henüz çıkmadı. Kılıçdaroğlu da yaptığı birçok açıklamada AYM’yi göreve çağırmış ve anayasa uygun karar vermeye davet etmişti. yararı bulunmadığını, bu sebeple sözlerin ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilemeyeceğini belirtti. Eker, manevi tazminata hükmedilmesini, tazminatın da caydırıcı olmasını talep etti. Tezcan’ın avukatı Celal Çelik ise müvekkilinin hakaret içeren söz söylemediğini savunarak “Faşist, diktatör sözleri tamamıyla siyasal kavramlardır” dedi. Siyasilerin en ağır eleştirilere katlanmak zorunda olduğunu ileri süren Çelik, davanın reddini istedi. Tarafların diğer beyanlarını da dinledikten sonra hâkim Fatih Akarsu, davanın kısmen kabulüne karar vererek Tezcan’ın Cumhurbaşkanı Erdoğan’a 30 bin lira manevi tazminat ödemesine hükmettiğini açıkladı. l ANKARA/Cumhuriyet ‘Örgüt isterse yürürüm’ İnce CHP’nin yenilenmesi gerektiğini belirterek “Kurultay istemeyeceğim. Davet gelirse buradayım” dedi. Yeni parti kurmayacağını, İBB Başkanlığı’na da aday olmayacağını söyledi CHP’nin cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce, seçim dönemine ilişkin “Hatalar yaptım. Apolet tartışmasını fazla uzattım, hata yaptım” dedi. Yeniden cumhurbaşkanı adayı olacağını söyleyen İnce, parti kurmayacağını belirtti. CHP’nin yenilenmesi gerektiği mesajını veren İnce, “Örgütün gündeminde kurultay olabilir. Ben öncülüğünü yapmayacağım. Böyle bir çalışma yapıyor arkadaşlar biliyorum ama ben ortalığa dökülüp kurultay istemeyeceğim. Bir davet gelirse ben buradayım. ‘Yürü önümüzden’ derlerse yürürüm” diye konuştu. Habertürk ekranlarında Türkiye’nin Nabzı programına katılan İnce 24 Haziran ve sonrası yaşadıklarını anlattı. İnce’nin konuşmasının satırbaşları şöyle: Can sıkıcı şeyler oldu: Anketlerde ben önde olduğum için Sayın Genel Başkan beni aday gösterdi. Çatı aday matematik bilimine aykırıdır, doğru değildir. Her parti kendi adayını gösterirse katılım yükselir, ikinci tura katılım olasılığı yükselir. Sayın Genel Başkan ile ilgili şikayetim yok. Haksızlık etmem kimseye. Ne gerekiyorsa yaptı ama bazı yerlerde çok can sıkıcı şeyler oldu. Bunları da örgüte mal etmek yanlış olur. 150 bin kişi bağış yaptı: Maddi destek aldım. Duygulandıran sahneler yaşadık. İstiklal Marşı okuyarak 1 gram altın kazanan bir çocuk onu bağışladı, 6 alyans var. Bunun gibi önemli şeyler var. 5 lira öğrenci harçlığından var. 150 bin kişi bağış yapmış. Yeniden aday olacağım: Allah izin verirse ben yeniden cumhurbaşkanı adayı olacağım. Bu iş burada bitmez. Ben bitti demeden bitmez. 107 olmuyorsa 307 miting... Gitmediğim il değil köy kalmayacak. Benim bu 15 mliyon insana borcum var. Parti 11 milyon oy almış ben 15 milyon almı ‘Apolet tartışmasını uzatmam hataydı’ Hatalar yaptım. Apolet tartışmasını fazla uzattım, hata yaptım. Erdoğan 32 civarında miting yaptı ben 102. Yetmez. Keşke geceleri de devam etseydim. Seçim bittikten sonra hastanede yatsaydım. Son damlasına kadar... Bir 20 gün daha zamanım olsaydı her şey farklı olacaktı. 41 yıl sonra 30 barajını aştık. Başarılı olmak seçimi kazanmaktır. Ben 22’ye 31’e başarı demem 50 artı 1’dir başarı ama ben ‘bu iş bitti’ demeden bitmez. ‘O akşam millet benden duymalıydı’ Asla tehdit olmadı. Yanımda 40 kişi vardı. Beni sevmelerini üzülmelerini anlıyorum ama biraz mantığımızı zorlayalım. Sosyal medyada ‘kaçırıldı tehdit ettiler...’ Emin olun benim bunlardan haberim yoktu. Yaşar Tüzün ‘açıklama mı yapsan’ dedi. Engin Altay da ‘YSK sonuçları açıklasın öyle konuşalım’ dedi. Emin olun ben sosyal medyada bu dedikoduların olduğunu bilsem çıkar konuşurdum. Orada bir hatam oldu. Gazeteci arkadaşıma mesajım oldu. Millet bunu benden duymalıydı. Bunu da kampanyanın yorgunluğuna versinler. Cumhurbaşkanı adayı olan bir kişinin o gece sinirlenme hakkı yorulma hakkı yoktur. ‘Demirtaş’ı yine ziyaret ederim’ Batı bölgelerde gelen eleştirilerden birisi, ‘Demirtaş’ı ziyaret etmem.’ Kaybetsem de kazansam da yaptığım işin arkasındayım. Bugün olsa yine aynısını yaparım. Gerekli oldu ğunu düşünüyorum. Düzgün şım. 4 milyon partiye vermemiş bana vermiş insan var. Seçimler 5 yıla kalmaz: Güvenli siyaset kurduğumuzu düşünüyorum. Meydanlarda anadilde eğitim ve din eğitimi meselesini dillendirdik. Erdoğan bile bir şey demedi. Barış dili tutturduğumuzu düşünüyorum. Sayın Kılıçdaroğlu, ‘eşlerimizle birlikte yemek yiyelim’ dedi. Davet sahibi nasıl isterse ona uyarım. Kocaman bir bir seçim yapıldığı masaydı. Masaya vur nı düşünmüyorum. ma ayağıma vurma gibi Bu 182 bin sandığın başına şimdiden bir şey söz konusu olamazdı. Dedim ki başlayalım. Cumhurbaşkanlığı seçim ‘geldiğimiz bir durum var. Bugün için leri 5 yıla asla kalmaz. Kasada damat yaşanılanlara bakalım. Türkiye’nin var. Türkiye, esnaf lokantası... Bu ka tek adamlık döneminde tüm cumhuri bine açıklandıktan sonra siyaset dışı yet güçlerinin yeniden yapılandırılma na itilen parti AK Parti’dir. Bakanlar sı gerek’ dedim. ‘Sizinle yarışmıyorum Kurulu’na bakın AK Parti yok orada. ama beni genel başkan yapın sizi de Genel başkan olayım dedim: onursal başkan yapalım. Ben hemen mitinglere başlayayım. Genel başkandan en tabana kadar her şayimizi değiştirelim. Başarabiliriz. Bir yenilenmeye ihtiyacımız var bir yarışa gerek yok’ dedim. Sayın Kılıçdaroğlu, masaya vuracak tarzda birisi değil. Ben de masaya vurduracak birisi değilim. Giderken şakalaşarak ayrıldık. Bunu niye açıkladım. 15 milyon kişi oy vermiş. O yemekte herhalde sadece çocuklarımızın düğününü konuşmadık. Millet merak eder öğrenmek hakkıdır. Parti kurmayacağım: CHP’nin tüzüğü tek adam tüzüğü değil mi? Aynısı. Türkiye’nin anayasası neyse CHP’ninki de o. İkisi de yetkileri tek elde toplamış. CHP yinelenmelidir, demokratikleşmelidir. ‘İnce parti kurduruyor...’ Bunları geçelim. Yok öyle bir şey. Yeni parti kurmayacağım. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı adaylığı teklif edilirse reddederim. CHP yenilenmeli: Ben diyorum ki ‘CHP kendini yenilemelidir. Genel başkanını da kadrolarını da tüzüğünü de programını da değiştirmelidir. Aynı şeyleri deneyerek farklı sonuçlar ala mazsınız. Böyle yerel seçimlerde başarılı olu namaz. Yüzde 20’nin altına düşer. Ben CHP’nin koltuğunu değil cumhurbaşkanı koltuğunu istiyorum. Örgüt isterse önden yürürüm: Genel başkan yardımcısının gündeminde kurultay olmayabilir, örgütün olur. Milletle inatlaşma olmaz. Ben delege olsam imza verirdim. Ben imza toplamayacağım. Ben öncülüğünü yapmayacağım. Böyle bir çalışma yapıyor arkadaşlar biliyorum ama ben ortalığa dökülüp kurultay istemeyeceğim. Bir davet gelirse ben buradayım. ‘Yürü önümüzden’ derlerse yürürüm ama demezlerse ‘yürürüm’ demeyeceğim. Geç bu partinin başına derlerse davet gelirse ben burdayım en iyisini yaparım. l ANKARA/Cumhuriyet C MY B