Katalog

Veliaht Prens’ten Paris çıkarması Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, üç hafta süren ABD ziyaretinin ardından önceki gün Fransa’ya gitti. Fransız Dışişleri Bakanı JeanYves Le Drian’ın karşıladığı DUNYA Prens Selman, üç gün sürecek ziyaretin ilk gününde başkent Paris’teki Louvre müzesini gezdi, daha sonra ise burada Fran sa Cumhrubaşkanı Emmanuel Macron’la akşam yemeği yedi. Selman’ın ülkesinin imajını tazelemek ve bölgede İran’a karşı kurulan ekonomik ittifaka destek arayışı için çıktığı yurtdışı ziyaretlerinin Paris ayağında ilk olarak kültürel alanda anlaşmalar imzalandı. Ülkesindeki “ılımlı İslam” açılımlarının da mimarı olan Selman’ın ziyaretinde Fransa’nın Suudi Arabistan’da orkestra ve opera kurulmasına yardım edeceği açıklandı. SuriyeSalı 10 Nisan 2018 ateşi [email protected] TASARIM: BAHADIR AKTAŞ macaristan’DA SEÇİMLER Orban bir dönem daha Macaristan’da Başbakan Viktor Orban liderliğindeki muhafazakâr, popülist Fi detz (Macar Yurttaş Birliği) partisi, beklenil dinmiyor diği gibi genel seçimlerde kazanan taraf oldu. Avrupa’nın çoğunluğu Müslüman ülkelerden aldığı yoğun göç akınına karşı kendisini “Macaristan’ın Hıristiyan kültürünün kurtarıcısı” olarak tanımlayan Fidetz, resmi olmayan sonuçlara göre, oyların yüzde 48.8’ini alarak parlamentodaki 199 koltuktan 133’ünü ga rantiledi. Bu sonuçlara göre Orban liderliğin deki Fidetz, hükümet kurmak için gerekli olan Suriye’de geçen cumartesi günü Duma’da onlarca kişinin yaşamı Duma’ya kimyasal saldırı iddialarının ardından ABD’den Şam nı yitirdiği kimyasal saldırı iddialarıyla birlikte ŞamMoskova hattı uluslararası sert tepkilerin merkezine otururken İsrail, Suriye’de İran des yönetimine yönelik ‘askeri seçeneğin masada olduğu’ çıkışı geldi. İsrail ise İran destekli milislerin konuşlu olduğu Suriye üssünü vurdu üçte iki çoğunluğa erişiyor. Üçüncü kez başbakanlık koltuğuna otura cak olan Viktor Orban ise zafer konuşmasında Macar asıllı ABD’li milyarder George Soros tarafından finanse edilen sivil toplum örgütlerini hedef aldı. Partinin sözcüsü ise devlet radyoduna yaptığı açıklamada, “parla tekli milislerin de kullandığı bir askeri üssü vurdu. ABD’den ise kimyasal saldırı iddialarından sorumlu tut LAVROV: KANIT YOK mentonun kurulmasının ardından gelecek ay Soros’u durduracak yasayı çıkaracağız” dedi. Budapeşte’den gelen bu sonuçlar Avrupa tuğu Esad yönetimine yönelik “askeri yanıt verebiliriz” mesajı geldi. “Vekalet savaşları” eşliğinde yedi yılı aşkın süredir kanlı süreç döngüsündeki Suriye’de siyasi çözüm hamleleri bölük pörçük ilerlerken tansiyon yine yüksek. Sahada Şam yanlısı Rusyaİran’ın yanı sıra ABD’nin de askeri varlığı sürerken mücadele de kızışıyor. Gözler Trump’ta... Muhalif kaynaklar saldırının ardından kimyasal gazdan etkilenen çocukların görüntülerini yayımladı. Duma’da olduğu kimyasal kullanıldığı iddiasına ilişkin ABD, Fransa, Britanya’dan yapılan ilk açıklamalarda sorumlu olarak Esad yönetimine işaret edilirken ŞamMoskovaTahran’dan ise buna yalanlama geliyor. Bu çıkışların amacının provokatif sahada ilerleyen Suriye yönetimini hedef alma amacı taşıdığı savunuluyor. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Rus uzmanların ve yardım görevlilerinin bölgeyi ziyaret ettiklerini, hükümetin kimyasal saldırı düzenlendiğine dair iddiaları destekleyecek herhangi bir kanıt bulunamadığını söyledi. Silahları Önleme Örgütü de iddiaların araştırıldığını duyurdu. Kimyasal rezervi olmadığını savunan Şam, cihatçıların silah depolarındaki zehirli maddelerin patlamayla yayılmış olabileceğini söylüyor. Birliği’nin (AB) başkenti Brüksel’de kaygıyla karşılanda da liderlerden temkinli mesajlar geldi. Almanya hükümet Sözcüsü Steffen Seibert, Başbakan Angela Merkel’in Orban’ı tebrik ettiğini duyurdu, “Alman Başbakan’ın göçmen politikası konusundaki görüş farklılıklıklarına rağmen yeni hükümetle çalışmaya hazır olduğunu” söyledi. AB Komisyonu Başkanı JeanClaude Juncker’in de Orban’ı arayarak tebrik ettiği bildirildi. Sağ memnun... Avrupa’da yükselen popülizmin temsilcile Muhalif kaynaklarca başkent Şam yakınlarındaki Doğu Guta’nın cihatçılar kontrolündeki Duma bölgesinde haftasonu ordu bombardımanında klorin gazı kullanıldığı, en az 48 kişinin yaşamını yitirdiği, onlar da gündeme yansıdı. İkili Şam yönetimine yönelik “ortak ve güçlü bir karşılık” verme tehdidinde bulundu. Dün de Trump, “Suriye’de sivillere yönelik iğrenç saldırıyı kınadığı” açıklamasıyla birlikte askeri yetkililerle bir araya Bunu çözeceğiz” ifadesini kullandı. aRğuısryoal:uSronuçları ABD Savunma Bakanı Jim Mattis de “Kimyasal silah kullanımı konusunda kimyasal saldırı iddialarının ardından Suriye üssünü vuran ABD’ye çevrilirken İsrail’den hamle geldi. Humus yakınlarında dün sabaha karşı bir askeri üssün füze saldırılarının hedefi olduğu duyuruldu. Suriye ve Rusya cephe ri ise Orban’ın zaferini memnuniyetle karşıladı. Fransa’da aşırı sağcı Ulusal Cephe’nin lideri Marine Le Pen, “AB’nin göç politikası bir kez daha reddedildi” mesajını yayımlarken Avusturya’nın sağcı Başbakanı Sebastian Kurz da Orban’ı Twitter’dan tebrik etti. ca kişinin yaralandığı iddialarının ar geldiğini duyurdu. Suriye konusunda, Suriye’ye karşı askeri eylemi dışlamı si, saldırının İsrail jetlerince düzenlen dından aralarında Ankara’da olmak gelecek 2448 saat içinde karar verebi yorum” dedi. Almanya, Suriye yöne diğini belirtti. Daha önce de Suriye’de üzere Washington, Paris, Londra hat lecekleri açıklaması yaptı. timinin Duma’da kimyasal silah kul ki özellikle İran, Hizbullah bağlantılı tından sert tepkiler yükseliyor. Suriye ve Rusya kimyasal kullanıldı Putin’i işaret etti lanılmasından sorumlu olduğuna yö hedefleri vuran İsrail’in bu kez de Lübnelik emareler bulunduğunu söyledi nan hava sahasını kullanarak iki F15 ğı iddialarını redderken ABD Başka Trump’ın dikkat çeken bir diğer çı ve “zehirli gaz kullanılmasını” kınadı. jetiyle, Humus yakınındaki Tiyas (T4) nı Donald Trump’tan “hayvan” ifade kışının hedefi ise Rusya Devlet Baş Diğer yandan Putin ile Almanya Baş üssüne 8 füze attığı kaydedildi. sini kullandığı Suriye Devlet Başka kanı Vladimir Putin’di. “Suriye’denı Beşşar Esad için “büyük bedel öde ki saldırıda Putin’in de sorumluluğu bakanı Angela Merkel’in de telefonla görüştüğü belirtildi. ‘İranlı askerler de öldü’ yecek” açıklaması gelmişti. Ardından olabilir” dedi. “Suriye’de insanlık su BMGK dün olağanüstü toplanırken Üste İran destekli milislerin de ko Orban destekçileriyle ise Trump ile Fransa Cumhurbaşkanı çu işleniyor. Böyle bir şeyin yaşan Rusya’dan ise Suriye’ye yönelik aske nuşlu olduğu haberleriyle birlikte sal bir araya geldi. Emmanuel Macron’un önceki gece te masına izin verilmemeli. Bunun ar ri güç kullanılması halinde bunun ağır dırıda 14 kişinin yaşamını yitirdiği de lefonda görüşerek 48 saat içinde ye kasında kim var? Rusya mı, Suriye sonuçları olacağı tepkisi yükseldi. Öte aktarıldı. Fars ajansı saldırıda 4 İran niden konuyu masaya yatıracakları mi, İran mı? Ya da hepsi birlikte mi? yandan gözler geçen yıl Han Yunus’ta askerinin öldüğünü duyurdu. İktidar kazanmadı, Rusya’dan Afrin çıkışı muhalefetkaybetti SEZİN ÖNEY Suriye’de Astana süreciyle birlikte “çatışmasızlık bölgele Popülist partilerin iktidarlarını noktalamanın çaresi artık çok net olarak belli: muhalefetin işbirliğine ve ortaklığa gitmesi. Macaristan’da da, mu İran Cumhurbaşkanı Nükleer Teknoloji Günü çerçevesinde tesislerde incelemelerde bulundu. PişmanRuhani’den Trump’a: olursun ri” uzlaşısının garantörleri RusyaİranTürkiye arasında Afrin ve Guta gerilimi artıyor. Şam yakınlarındaki ordunun cihatçılardan tümüyle kontrolü sağlama noktasındaki Duma’da geçen haftasonu onlarca kişinin yaşamını yitirdiği kimyasal saldırı iddialarının ardından Ankara’dan Şam ve MoskovaTahran hattına atıfla sert tepki yükselmesi sonrasında Rusya Dışişleri Baka halefetin koordineli oy vermeyi başarabildiği, yani bölge bölge en güçlü muhalefet kimse onun adayının desteklendiği tek yer olan başkent Budapeşte’de, muhalif adaylar kazandı. Bunun dışında, tüm ülkede yekpare bir Fidesz iktidarı tablosu ortaya çıktı. İktidar partisi lideri (ve futbol fanatiği) Viktor Orban “Kazanmak için oynayan” tek liderdi. Hal böyle olunca da, seçimin kazananı oldu; diğer liderlere de, seçim sonuçları belli olur olmaz istifa etmek düştü. Seçimin diğer kaybedenleri, kuşkusuz ki gençler. Taşradaki kısıtlı iş imkanları nedeniyle, ülkenin tek büyük ve kozmopolit kenti Budapeşte’ye veya “öz İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, ABD Başkanı Donald Trump’ın ülkesinin 3 yıl önce İran ile Batı ülkeleri arasında yapılan nükleer anlaşmayla ilgili son kararını vereceği mayıs ayı yaklaşırken Washington yönetimine sert mesajlar verdi. İran devlet televizyonunda canlı yayımlanan konuşmasında Ruhani, Trump’ın anlaşmadan çekilmesi halinde “pişman olacağını” söyledi. “İran, anlaşmayı bozan taraf olmayacak. Ancak, ABD çekilen taraf olursa buna kesinlikle pişman olurlar. Yanıtımız beklediklerinden daha sert ola nı Sergey Lavrov’dan, Moskova’nın Türkiye’nin Afrin’deki kontrolü Suriye hükümetine geri vermesini umduğu çıkışı geldi. Lavrov, Moskova’da basın toplantısında Zeytin Dalı Harekâtı ile ilgili bir soru üzerine “Türkiye Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan hiçbir zaman Türkiye’nin Afrin’i işgal etmek istediğini söylemedi. Biz Türk temsilcilerinin önlerinde duran başlıca hedeflere ulaştıklarını söyledikleri şu zamanda, Afrin’deki durumun normale dönmesinin en basit yolunun bu topraklardaki kontrolün Suriye hükümetine geri verilmesi olduğunu düşünüyoruz” dedi. TAHLİYELER KALDIĞI YERDEN... Duma’da kimyasal saldırı id dialarının ardından önceki gece cihatçı Ceyşül İslam’la Şam yönetimi arasında tahliyeler için anlaşmaya varıldığı haberleri gündeme yansıdı. Anlaşma kapsamında, 8 bin cihatçı ile ailesinin 100 otobüsle tahliyesi öngörülüyor. Ayrıca cihatçı örgüt tarafından rehin tutulan onlarca kişi de serbest bırakıldı, Şam’da yakınlarıyla bir araya geldi. Cihatçıların Duma’dan çıkartılmasıyla Doğu Guta’nın tamamı yeniden hükümetin kontrolüne geçmiş olacak. Bunun Aralık 2016’da Halep’in geri alınmasından bu yana Esad yönetiminin elde edeceği en büyük zafer olarak gösteriyor. de ekledi. TSK’nin Afrin operasyonuna yönelik İran’ın da muhalif tutumu daha önce en üst düzey yetkililerce basına yansımıştı. PutinErdoğan görüştü dimir Putin’i arayarak kaygılarını ilettiği duyuruldu. Cumhurbaşkanlığı kaynaklarına dayandırılan haberlere göre, görüşmede ikili ilişkilerin yanı sıra Suriye’deki gelişmeler ele alındı. Erdoğan’ın sivil ölümlerinin engellen gürlük arayışı” ile sıklıkla da ülke dışına göçmek zorunda kalan gençlerde, seçim sonuçlarının büyük hayal kırıklığı yarattığı gözleniyor. ‘Nereye taşınıyoruz?’ Seçim sonuçları belli olduktan sonra, sosyal medya kullanıcısı gençler arasında en sık bahsi geçen konu “nereye taşınıyoruz”du.... Son 10 yılda, ülke nüfusunun yaklaşık yüzde 10’u yurtdışına göç eden Macaristan’ın, dünya genelindeki “gönüllü sürgünleri” de sandığa büyük ilgi göstermişlerdi. Ülke dışında kurulan sandıklarda da uzun kuyruklar oluşmuştu. Göçmen Macarlar, “ülkemizi geri alacağız” diye paylaşımlar yapıyorlardı. İktidar ve taraftarları ise büyük bir sessizlik içindeydi. Hükümetten gelen ilk açıklamalar da, “üçte iki anayasal çoğunluğu kaybettikleri” yönündeydi. Fakat, son gülen Orban ol caktır ve anlaşmayı ihlal etmeleri durumunda bunu bir hafta içinde göreceklerdir” dedi. Sputnik’in aktardığı habere gö Öte yandan Guta’daki kimyasal si re Lavrov, Afrin konusunda bundan lah saldırısı iddialarına ilişkin ise dün başka bir görüşü desteklemediklerini Erdoğan’ın Rusya Devlet Başkanı Vla mesi ve insani yardımların ulaştırılması için birlikte çalışmanın önemi vurguladığı kaydedildi. du, partisi anayasal çoğunluğunu muhafaza ettiği gibi, oylarını 2014 seçimlerine göre yüzde 5 arttırdı ve muhalefet ile de farkını yaklaşık yüzde 30’a çıkardı. Ana muhalefet partisi konumu ‘İnce direkler üzerindeki ittifak’ na gelen ve aşırı sağ çizgiden merkeze kaymakta olan Jobbik, 2014’e göre bir puanlık bir düşüş yaşadı. Macar Sosyalist Partisi MSZP ise geçen seçimlerde sol koalisyon oluşturmuştu; bu seçimlere tek başına girince de 13 puan kay betti. Muhalefetin yenilgisinin başlıca sebebi, mine esen AnkaraMoskova arasındaki Suriye’ye yönelik parçalı bulutlu ilişkilere ilişkin konuştuğumuz Rusya konusunda uzman siyaset bilimci Okay Deprem, GutaAfrin bağlamında taraflar arasındaki çıkışların aslında hiç de şaşırtıcı olmadığı görüşünde. Ankara’nın Duma’da kimyasal saldırı iddialarına yönelik tepkisinin hemen sonrasında Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov’un “Türkiye’nin Afrin’den çıkması gerektiği” sözlerinin Rusya’nın aslında açıkça tüm taraflarca bilinen söylemi olduğunu vurguluyor. “Özellikle dış politikanın temel hadiselerinde, ihtilaf noktalarını ağırlık olarak iç politika söylemleri şeklinde okumayanlar açısından Lavrov’un çıkışı şaşırtıcı değil” diyor. Türkiye’nin Afrin operasyonuna Rusya’nın askeri staretejik onayı olmadan başlamasının mümkün olmadığını söyleyen Deprem, bu çerçevede Türkiye’den hare de konuşlu olduğu İdlib olabi kattan hemen önce aralarında leceğine değiniyor. “Halep’te Genelkurmay ve MİT başkan de bunu gördük, Şam yöneti larının da olduğu heyetin Mos mi bu bölgelerin kontrolünü kova temaslarına işaret ediyor. sağlayana kadar karşılıklı söy Rusya’nın onayı olmadan bölge lemler yükseldi” diyor. de İHA bile uçurmanın mümkün olmadığına da dikkat çekiyor. Geçen hafta Ankara’da Astana zirvesi gerçekleşti. Geçici pakt... Bir diğer önemli nokta Deprem’e göre, yaşanan nın da Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Suriye’de lar aslında Rusya ve Türkiye iş ki TSK operasyonlarına işaretle “işgalci, kalıcı birliğine jeopolitik ortak olarak bakanların ya değiliz” demeçlerine işaret ediyor. Geçen haf nıldıklarını gösteriyor. “Türkiye, gerçek anlam ta Ankara’da RusyaTürkiyeİran liderlerinin ka da Suriye rejimi ile barışmadan bu olamaz” di tılımıyla Astana zirvesinde de sonuç bildirisin yen Deprem, Rusya’nın Suriye’yi Doğu Akdeniz de Türkiye’nin YPG/PYD kaygıları yer almaksı havzasındaki önceliği açısında gözden çıkara zın özellikle Suriye’nin toprak bütünlüğüne vurgu yapıldığını hatırlatıyor. Rusya, İran’ın bugün Guta için Türkiye’ye yüklenebileceğini, yarın içinse bunun TSK’nin mayacağı görüşünde: “Suriye Moskova’nın Doğu Akdeniz’deki kalesi, Suriye’yi kaybetmek sıcak denizleri kaybetmek demek.” Afrin çıkışının Astana sonrası ilk olarak Lavrov’dan geldi ğini, ancak Moskova’da bu söylemin arkasının gelebileceğini belirtiyor. Deprem’e Türkiye’nin NATO ittifaklığı çerçevesinde ABD ile Rusya arasında kalmasıyla nasıl bir tabloyu öngördüğünü soruyoruz. “Türkiye’nin Batı’ya yönelik tüm çıkışlarına, Rusyaİran’la işbirliğine karşın hala doğuya yönelik hakiki bir partnerlik yürütmüyor. Bu işbirliğinin arkasında aslında Batı’ya yönelik mesaj, elindeki kartları güçlendirmek için yapıyor” ifadesini kullanıyor. Rusya ile ittifaklığın ince direkler üzerinde yükseldiğini söylüyor. “Geçici bir pakt bu. Türkiye’nin NATO üyeliği sürüyor. Türkiye, Batı’dan arzu ettiği, çıkarlarına uygun kartların çıkmasını bekliyor. Ankara’nın her karşı söyleme ABD’den bir açılım beklentisi gibi...Bir dal uzatılmasını bekleyen Ankara’nın Batı’ya doğru savrulması belki an değil, ama ilerde olabilir” diye de ekliyor. Jobbik’in ana muhalefet konumuna oturduktan sonra, “diğer yüzde 50’yi” temsil edeceği yanılsamasına kapılması ve diğer muhalif partilerle net bir ittifak kurmamasıydı. Sonuçta Orban’ın, göçmen korkusu ve Macar kökenli Amerikalı finans spekülatörü George Soros’un ülkeyi ele geçirip parçalamaya çalıştığı yönündeki komplo teorilerine odaklı “negatif kampanyası” başarılı oldu. İktidar partisi, kendi taraftarlarını sandığa taşımak için taşrada yoğun bir son dakika kampanyası yürüttü. Orban’ın “Hıristiyan ve milli kimliklerini ön plana çıkaran bir Avrupa” söylemlerini destekleyen Avrupa genelindeki aşırı sağ partiler de, seçim zaferini ilk kutlayanlar oldular. Bu sonuçlar karşısında, Avrupa Birliği’ni “iç sorunlarla” dolu ağır bir dönem bekliyor. Avrupa genelinde de, “Hıristiyanlık değerleri” ve “göçmen karşıtlığı” odaklı söylemlerin yükseleceği bir dönem söz konusu olabilir. l BUDAPEŞTE C MY B