Katalog

DUNYA Eski istihbaratçılar Bibi’ye öfkeli Hakkındaki yolsuzluk suçlamaları nedeniyle zor dönemler yaşayan “Bibi” lakaplı İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’ya eski Mossad (İsrail istihbaratı) şeflerinden sert eleştiriler geldi. Eski başkanlar Yediot Ahronoth’a ver dikleri demeçte, Netanyahu’yu kendi çıkarlarını ülkenin çıkarlarının üstüne koymakla ve ülkenin geleceğini tehlikeye atmakla suçladı. 196874 arasında Mossad’ın başında olan Zvi Zamir, “Çocuklarımız, torunlarımız, onların çocukları var. Onların sağlıklı bir ülkede yaşamalarını istiyorum. Ancak ülke hasta” nitelendirmesinde bulundu. Çarşamba 28 Mart 2018 dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: BAHADIR AKTAŞ Yeni Zelanda ajan arıyor! 7 LondraMoskova arasındaki ‘casus krizi’ ‘Soğuk Savaş’ dönemi estirirken Batı, Rus diplomat avında. Yeni Zelanda Başbakanı ise ‘sınır dışı edecek Rus casus bulamıyoruz. Olsaydı gönderirdik’ dedi Britanya’nın Salisbury kentinde eski Rus çifte ajan Sergey Skripal’e sinir gazı ile suikast girişimin ardından MoskovaBatı cephesinde kılıçlar keskinleşiyor. Londra hükümetinin saldırıdan sorumlu tuttuğu Rusya’ya karşı yaptırımlar kapsamında 23 Rus diplomatı sınır dışı etmesi Batı cephesinde domino etkisi yarattı. 16 Avrupa Birliği üyesi, ABD, Kanada’nın da aralarında olduğu 22 ülkeye dün Avustralya, İrlanda ile Moldova’nın da katıldığı duyuruldu. Böylelikle Rusya’ya karşı tavır alan ülkelerin sayısı 25’e yükselirken Avustralya Başbakanı Malcolm Turnbull, ülkesinde görev yapan iki Rus diplomattan 7 gün içinde Avustralya’yı terk etmelerini istediklerini bildirdi. Skripal saldırısını kınadıklarını ve Batılı ülkelerin adımını desteklediklerini duyuran Yeni Zelanda’dan ise ilginç bir açıklama geldi. Başbakan Jacinda Ardern, “Ortak karara katılmak istiyoruz, ancak sınır dışı edecek Rus casus bulamıyoruz. Olsaydı sınır dışı ederdik’’ dedi. Yeni Zelanda, Britanya, ABD, Kanada, Avustralya’nın da dahil olduğu istihbarat ittifakı The Five Eyes’un (Beş Göz) bir üyesi. Bu arada sınır dışı furyasına bir diplomat ile İrlanda da katıldı. İzlanda ise Rusya’ya üst düzey ikili diyalogu askıya aldığını duyurdu. Rusya’nın Reykjavik Büyükelçisi Anton Vasilyev, “Bu bağlamda, İzlanda yöneticileri bu yaz FIFA Dünya Kupası’nı ziyaret etmeyecek” dedi. Bulgaristan yönetimi de Rusya büyükelçisini istişarelerde bulunmak üzere geri çağırma kararı aldı. NATO’dan da yaptırım Rusya’ya yönelik karşı hamleye NATO’dan da destek geldi. İttifak Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Rusya’nın NATO Daimi Temsilciliği’ndeki diplomat sayısını 30’dan 20’ye düşürme kararı aldıklarını açıkladı. “7 Rus diplomatın akreditasyonlarının iptal edildiğini, üç diplomatın ise akreditasyonlarının onaylanmayacağını” belirtti. Stoltenberg, “Bunun Rusya’ya kabul edilemez davranışlarının bir faturası ve sonuçları olacağı mesajını gönderdiğini” savundu. RUSYA YASTA... Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 41’i çocuk 64 kişinin yaşamını yitirdiği alışveriş merkezi yangınının meydana geldiği Kemerovo kentini ziyaret etti. Putin, yangının kaza değil ihmalden kaynaklandığını vurgulayarak olayın tüm faillerini cezalandırma sözü verdi. Ülkede bugün ulusal yas ilan edildi. Kemerovo’da sokaklara dökülen yüzlerce kişi ise valinin ve diğer yetkililerin istifasını talep etti. BBC’nin haberine göre, kimi eylemci “Putin istifa” sloganları attı. GÖZLER OLİGARKLARIN PARASINDA Rusya ile Batı arasındaki “casus krizinin” öne çıkardığı ko Başkanı Vladimir Putin’in yakın çevresindeki isimlerin Londra’daki parasına” nulardan birisi de, Britanya’nın Avru olması gerektiğini ancak Londra’nın pa Birliği (AB) ile boşanma aşamasın bu konuda isteksiz olduğunu öne da hassasiyetleri artarken Rusya ile sürdü. Britanya’nın ana muhalefette ekonomik ilişkilerinin geleceği. AB ki İşçi Partisi lideri Jeremy Corbyn, ve ABD, Britanya’nın yanında yer ala daha önce hükümetin Rus diplomat rak Rus diplomatları sınır dışı ederken ları sınır dışı etmesini destekledikle BuzfeedNews’a konuşan üst düzey rini ancak “Rus oligarklara ve yağma bir AB güvenlik yetkilisi, sınır dışıla larına” karşı önlem alınmasının, misil rı etkisiz bir önlem olarak nitelendirdi. leme sınır dışılardan daha fazla etkili Yetkili, “esas hamlenin Rusya Devlet olacağını savunmuştu. Britanya Dışişleri Bakanı Boris Johnson ise Times gazetesindeki makalesinde “Batı’nın Rusya’nın pervasız davranışlarına karşı tutumunu bir dönüm noktası olarak” değerlendirdi. ‘ABD şantajı’ Batı’dan yükselen karşıtlığa Moskova’nın tepkisi de sürüyor. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Batı’nın “çirkin tutumuna tole rans göstermeyeceklerini” söylerken “Emin olun karşılık vereceğiz” dedi. Lavrov, “kulaklarına özür sözleri fısıldanırken” diplomatlarının çeşitli ülkelerden sınır dışı edilmeleri konusunda ise “Washington’ın şantaj ve baskısını” işaret etti. Londra’ya misilleme olarak 23 Britanyalı diplomatı sınır dışı eden Kremlin, saldırının arkasında olduğu iddialarını reddediyor. ‘Riyad Şam’la görüştü’ BAE’de önceki gün, Barakah nükleer enerji tesisinin açılışı vardı. Törene üstlenici ülke Güney Kore’nin devlet başkanı Moon Jaein de katıldı. BAE, Doha’yı tacizle suçladı Katar ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) arasındaki kriz sürüyor. BAE hükümeti Katar’a ait savaş uçaklarının, sivil uçakları taciz ettiğini öne sürdü. BAE’li yetkililer iki Katar jetinin iki BAE yolcu uçağına “tehlikeli bir şekilde yaklaştığını” savunurken Doha’dan yalanlama geldi. BAE, Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü’ne şikâyette bulunacaklarını açıkladı. Katar yönetimi de BAE’ye ait bir askeri uçağın, 4 Mart’ta ülkesinin hava sahasını ihlal ettiği gerekçesiyle BMGK’ye şikâyette bulunmuştu. Kenya’da basın özgürlüğü istifası Kenya’nın medya kuruluşlarından Nation grubuna bağlı Daily Nation gazetesinden 8 köşe yazarı, grubun hükümete yakınlığını gerekçe göstererek görevlerinden istifa etti. Kenya’da muhalif isimlerden Miguna Miguna’nın ikinci kez sınır dışı edilmesini görüntülemeye çalışan gazetecilerin güvenlik görevlileri tarafından saldırıya uğramasının ardından istifalarını sunan yazarlar, “editoryal bağımsızlığın ve basın özgürlüğünün çiğnendiği” gerekçesi ile tepki gösterdi. Afganistan için Taşkent’te buluştular Özbekistan’ın başkenti Taşkent, Taliban ile Kâbil arasında müzakerelerin gündemde olduğu Afganistan’da barışın sağlanmasını hedefleyen bir uluslararası zirveye ev sahipliği yaptı. Türkiye adına Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun da katıldığı zirveye AB, Çin ve ABD temsilcileri de katıldı. Toplantıda Taliban yoktu. “Barış Süreci, Güvenlik İşbirliği ve Bölgesel Birlik” başlıklı iki günlük zirvede konuşan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Afgan hükümetiyle Taliban arasında görüşmelerin, barış için en uygun yol olduğunu vurguladı. Özbekistan Devlet Başkanı Şevket Mirziyoyev ise Kâbil ile Taliban arasında yapılması olası görüşmelere ev sahipliği yapabileceklerini söyledi. İran ile Suudi Arabistan arasındaki Ortadoğu’da nüfuz alanını ge nişletme mücadelesinde Suriye başlı ca sahalardan biri olmayı sürdürüyor. Hizbullah lideri Hasan Nasrallah, Su riye Devlet Başkanı Beşşar Esad yöne timinin devrilmesi için 2011 yılından bu yana aktif çaba gösteren Riyad’ın, İran ve Hizbullah’ı devreden çıkar mak üzere Şam’la üst düzey görüşme ler yaptığını iddia etti. Lübnan merkezli El Ekber gazete sine konuşan Nasrallah, iki gizli gö rüşmede Riyad temsilcilerinin Şam’a, İran ve Hizbullah ile bağlarını kopar maları halinde ülkenin yeniden in şası için milyarlarca dolarlık destek te bulunma teklifi yaptığını öne sür dü. Nasrallah’a göre, Suriye hükümeti yetkilileri bu teklifi reddetti. Lübnan’da koalisyon hükümeti nin de bir parçası olan Hizbullah’ın Doğu Guta’da cihatçılar tarafından gözaltında tutuldukları belirtilen bir grup, tahliyeler kapsamında Suriye ordusu yönetimindeki bölgelere götürüldü. lideri Nasrallah, Riyad’ın Lübnan si diğer siyasi partilere baskı yaptığı laşmanın maddeleri arasında cihat yasetine müdahalesine ilişkin de nı savundu. çı güçlerin ağır silahlarını bırakma çarpıcı iddialarda bulundu. ABD ve Suudi Arabistan’ın Hizbullah’tan Humus’ta anlaşma iddiası sı, kontrol ettikleri bölgelerde Suriye bayrağını kullanması da bulunuyor. kurtulmak istediklerini belirten Öte yandan, Suriye’nin Şam kırsa Rusya ise Şam’la cihatçı gruplar ara Nasrallah, Suudilerin geçen yıl lındaki Doğu Guta bölgesinde cihat sındaki anlaşma neticesinde dün de Lübnan Başbakanı Saad Hariri’yi, çı gruplarla Şam hükümeti arasın yaklaşık 7 bin kişinin Doğu Guta’yı Hizbullah’ı hükümetten çıkarmak da varılan tahliye uzlaşısının ar terk ederek İdlib’e geçtiğini duyurdu. için Riyad’a çağırdıklarını söyledi. Nasrallah, Riyad’ın 20142016 dından bir anlaşma iddiası da Humus için geldi. Kuzey ‘Rakka’da isyan çıktı’ yılları arasında yaşanan cum Humus’taki cihatçı grupla İran’ın Fars haber ajansı, hurbaşkanlığı seçimi krizin rın Rusya’nın arabulucuğun Ankara’nın terör örgütü saydığı de de Hizbullah’a karşı Lüb da Şam’la anlaşmaya vardığı YPG’nin başını çektiği Suriye De nan Kuvvetleri adlı siya öne sürüldü. El Masdar’ın mokratik Güçleri’ne (SDG) karşı si hareketin lideri Samir haberine göre, bir hafta Rakka’da yerel güçlerin silahlı isyan Geagea’nın cumhur içinde yürürlüğe gir çıkardığını belirtti. Haberde, silahlı başkanı olması için Nasrallah mesi beklenen an çatışmaların yaşandığı iddia edildi. Kosova’da yüksek tansiyon Sırbistan ile bu ülkeden 2008 yılında bağımsızlığını ilan eden tılan herkes bunun hesabını verecek” ifadelerini kullandı. Djuric’in, hurbaşkanı Haşim Taçi ise Sırp yetkilinin SırbistanKosova arasındaki Kosova arasında gözaltı gerilimi pat kente Kosova sorununun konuşula Merdare Sınır Kapısı’ndan sınır dı lak verdi. Sırbistan’ın Kosova Ofisi cağı bir Sırp buluşmasına katılmak şı edildiğini açıkladı. Krizle birlikte Direktörü Marko Djuric’in, Mitrovi üzere gittiği öğrenildi. Kosova Cum Kosova hükümetinde yer alan Sırp ça bölgesine izinsiz girdiği id yetkililer görevden ayrılma ka diasıyla Kosovalı yetkililer ta rarı aldıklarını duyurdu. rafından gözaltına alındıktan Olayın, iki ülke liderinin ge sonra sınır dışı edilmesi, ülke çen hafta AB arabuluculuğun de yaşayan Sırplar tarafından daki normalleşme görüşmele protesto edildi. rinden hemen sonra meyda Vucic’den sert tepki na gelmesi dikkat çekti. Kosova Cumhurbaşkanı Taçi, “Bu, Sırbistan Cumhurbaşkanı Kosova ile Sırbistan arasında Aleksandar Vucic, Djuric’in ki normalleşme çabalarına za darp edildiğini ve Priştine rar vermemeli” ifadesini kul sokaklarında sürüklendiği landı. Vucic ise gelişme üze ni belirterek “Adam kaçır rine üzerine Ulusal Güvenlik ma ve ağır provokasyona ka Kosova polisi Sırp yetkiliyi gözaltına alıp sınır dışı etti. Konseyi’ni topladı. ‘Pavlov’un köpekleri gibisiniz be kardeşim’ Britanya’nın orta yerinde zehirlenerek hastanelik olan MI6’ya çalışmış eski Rus albayı Sergey Skripal üzerinden kopartılan fırtına, Rusya Federasyonu’na (RF) karşı ‘organize diplomatik savaşa’ dönüştürüldü. ABD, Kanada, Avustralya ile AB üyesi 16 ülke değişik sayılarda Rus diplomatını sınır dışı etme kararı aldı. Gerekçeleri ‘Britanya ile dayanışmak’. Asıl sorun 195 ülkeden 26’sı ve bir iki diplomat gönderen ülkeler değil. Rusya’nın hâlâ ‘medet umduğu’ Trump ABD’sinin 60 diplomatı sınır dışı edip Seattle’daki RF konsolosluğunu kapatması. Ve BM’deki 12, NATO’dan 7 Rus diplomatın da ihracı var. Olay Rusya’nın ev sahipliği yapacağı Dünya Kupası’nı dahi etkileyebilir. Haliyle Rusya ‘kaba’, ‘gayri medeni’ ve ‘uluslararası hukuka aykırı’ diye nitelediği bu tutuma sert tepki gösterdi. HHH Mevzuyu 16 Mart’taki yazımda uzun uzun anlatmıştım. Britanya, Skripal ve kızının Sovyet döneminde askeri düzeyde geliştirildiğini iddia ettiği ‘noviçok’ (çaylak) adı verilen bir sinir gazıyla zehirlendiği savıyla RF’yi suçluyor. Detaylarını http://www.cumhuriyet.com.tr/koseyazisi/943319/RusyagateSkripalte....html’den okuyabilirsiniz. O vakit bu vakittir eklenen fazla bir şey yok. Bir tek Britanya’nın kimyasal silah laboratuvarı Porton Down’ın uzmanlarının, Skripal ve kızının kan örneklerinden hareketle 22 Mart’ta yargıya, soruları yanıtlamaktan çok ekleyen analizi var. Analizde ‘noviçok veya benzer unsurlara dair bulgular tespit edilmiş’. İddia edilen bileşen askeri düzeyde olmayabilir. Yani kati sonuç yok. Kaynak olarak ‘Rusya’ denilmiyor. Tabii bu Britanya yetkililerinin ‘Rusya’ denilmiş gibi sunmasına engel değil. Bu arada ‘Porton Down bunları saptıyorsa üretebilir de’ sorusu gündeme geliyor. Britanya basını da Skripaller’in olay günü dört saat cep telefonlarını kapatmasının gizemini yazıyor. HHH Kendi fantezi dünyasında ‘Batılı ortaklarla çalışma’, ‘Trump’la iş yapma’ temasını işleyen RF olayı en baştan yalanlayıp işbirliğine hazır olduğunu duyurdu. İki ülke de BM’ye bağlı OPCW imzacısı. OPCW, Rusya’nın kimyasal silahlardan temizlediğini övgüler eşliğinde raporlamış halde. İmzacı ülkeler bir iddiaları varsa bildirmek zorunda. Hoş bu kapışmada tarafsız olabilecek mi, tartışmalı. Lakin Londra’nın sunduklarını okumuş bir Alman diplomat Der Spiegel’e ‘somut kanıt olmadığını’ söylemiş. HHH İstihbarat savaşları kirli işler olduğundan şerh düşmeli ancak nükleer bir güce bu düzeyde ithamlar akla başka sorular getiriyor: Misal başkanlık seçimi ve Dünya Kupası’na ev sahipliğine hazırlanan bir ülke niye böyle ahmakça bir iş yapsın? Londra Brexit yükünü mü hafifletmeye çalışıyor? Skripal’nin ABD’de çıkmaza girmiş Rusyagate (2016 seçimlerine müdahale) vakasındaki MI6 casusu Steele ile alakası mı var? Yahut ABD’de Dışişleri’nin başına Pompeo’nun, Ulusal Güvenlik Danışmanlığı’na Bolton’ın atanmasıyla Trump’ın jeopolitik ajandası yeniden mi şekilleniyor? Sırada Rusya’nın sıkıştırılması, İran’la nükleer anlaşmanın bozulması, Ukrayna krizinin kızıştırılması, Kore’ler arası barışın engellenmesi, Çin’le ticaret savaşının patlatılması mı var? HHH Biz faniler için asıl sorun ‘posttruth’ denilen manipülasyon ve demagoji çağında geldiğimiz aşama. Rıza üretimi aygıtlarının rasyonel düşünce, eleştirel akıl, somut kanıtlar, olgular, nedensonuç ilişkileriyle artık ilgilenmemesi. Skripal vakasıyla ilgili hiçbir şey bilmeyenlerin tepkilerine bakın görürsünüz. Temel argüman: ‘KGB geçmişte de yaptı’, ‘Rusya demokrasi değil’. Eh tabii ‘ABD’nin o demokrasisiyle, sahte kitle imha silahı yalanlarıyla başka ülkeleri işgal edip yıkım taşıması, Ebu Gharib’deki gibi işkencehaneler kurabilmesi, diktatörlükleri ve yobaz rejimleri alenen desteklemesi, seçim süreçlerine müdahalesi’ gibi olguları düşünecek değiller. Bu koşullarda geriye Britanya’nın ‘aykırı’ vekili George Galloway’in, algılarını tekrarlayıp duran yurttaşlarına ‘Siz de Pavlov’un köpekleri gibisiniz be kardeşim’ tepkisi kalıyor. Uluslararası hukuk rafa kaldırılırken, küresel barış ve adalet tehdit altında. Zira yalanlar da savaşlara yol açar. Salgın nedeniyle sınıra tel örgü Polonya, “Afrika domuz vebası” salgını nedeniyle sınırlarına tel örgü çekecek. Varşova’yı ziyarette bulunan Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Sağlık ve Gıda Güvenliği Komiseri Vytenis Andriukaitis ile görüşmesinin ardından açıklamalarda bulunan Polonya Tarım Bakanı Krzystof Jurgiel, salgının “kontrol altında” olduğunu, çiftliklerde hijyen tedbirlerinin alınacağını söyledi. Polonyalı Bakan, Ukrayna ve Belarus sınırı için yapılan tel örgü planının eylülde devreye girebileceğini açıkladı. Yüksekliği 2 metre olarak planlanan tel örgünün yaklaşık 70 milyon Avro’ya mal olması bekleniyor. C MY B