Katalog

BULMACA 14 TASARIM: SERPİL ÜNAY Pazar 11 Şubat 2018 BULMACA SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA 1 Resimde gördüğünüz, “Alacakaranlıktaki Ülke”, “Deniz, Unutma Adını”, “Çağdaş Yenilgiler Ansiklopedisi” gibi kitaplarıyla tanınmış şairimiz... İspanya’nın Pamplona kentinde her yıl düzenlenen ve halkın boğalarla birlikte sokakta koşmasıyla ünlenen festival. 2 Erimekte bulunan buzun sıcaklığı ile kaynar suyun buhar sıcaklığı arası seksene bölünerek derecelenmiş olan sıcakölçer... Börülceye verilen bir başka ad... Gürültülü kavga, silahlı çatışma. 3 Paramızı simgeleyen harfler... III. Selim’in şiirlerinde kullandığı mahlas... Afrika’da bir ırmak... Demiryolu. 4 Altın külçesi... Afrika’nın en yüksek dağı Kilimanjaro’nun yerli dillerdeki adı... “ kaldım, susuz kaldım / Terk etmedi sevdan beni” (Ahmed Arif)... 106 taşla oynanan bir oyun. 5 “Yenirce” de denilen yara... Dolma yapmak için hazırlanan karı şım... “Ey , o âşıkları efsuna râm et” (Y.K. Beyatlı)... Pamuk ve ipekle karışık dokunmuş hareli kumaş. 6 Kocası ölen kadının kayınbiraderiyle evlenmesini öngören gelenek ya da yasa... Yelkenli bir yarış teknesi... Doğu Karadeniz yöresinde yetişen ve “kara ağu” da denen ormangülü. 7 Suriye’de ünlü bir eskiçağ kenti... Rüyaların görüldüğü uyku evresine verilen ad... Mısır’a özgü, fıstık ve kuru üzümlü bir hamur tatlısı... Yunan mitolojisinde tutku tanrıçası. 8 Eski bir tahıl ölçeği... Kaba yünden dokunmuş ve eskimiş kumaş parçası... İnleme, inilti. 9 Doğu Anadolu’da bir ırmak... “ odur ki alçak dura / Yüceden bakan göz değil” (Yunus Emre)... Bocce sporundaki yarışma dallarından biri... Japonların “kabuki” oyununda kadın rolünü oynayan erkek oyuncuya verilen ad. 10 Girit’e özgü, hızlı tempolu bir Bu haftaki bulmaca ödülü Gotha ve Erfurt Programları Üzerine Karl Marx Friedrich Engels Yordam Kitap 28 OCAK 2018 1661 KAZANANLAR: S. Semra Larçın, Mehmet Zengin, ANTALYA, Olguncan Şahin, SİVAS, Sevil Türk, Orhan Kayısı, Atlas Yılmaz, Hilmi Güven, Ozan Kumaş, ANKARA, Atilla Oğuzhanoğlu, Musa Kaya, DENİZLİ, Ali Dilekli, KONYA, Sedat Özer, ORDU, Nejat Koş, Mehtap Şeker Çiftçi, AhmetYılmazer, İZMİR, Hayri Ercihan Özen, KOCAELİ, Hilmi Özel, ÇANKIRI, İslam Bayraktar, Hande Ören, Besalet Sürmen, İSTANBUL, Mehmet Çoban, Öner Bölükbaşı, BALIKESİR, Ahmet Nadi Altay, Hasan Abay, ESKİŞEHİR, Ülkü Alçura, MUĞLA Not: Bulmaca yanıtlarını bundan böyle aycin@cumhuriyet.com.tr veya (0212) 343 72 64 numaralı faksa gönderebilirsiniz. Posta ile gönderilen yanıtlar ise aynı adrese gönderilmeye devam edecek. 28.01.2018 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’nde yayımlanan bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayanlar arasında yapılan çekilişte Soner Tuna’nın Çizgilerle Rosa (Yordam Kitap) kitabını kazananlar: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 MUAMM E R K A R A C A ANA R Y A 2 E R BA İ N OĞUZARA L S EUL 3HAU S A L AR MAH İ YAN E Tİ 4 MD UT E RUS Dİ L KATA V 5 EDER MAV İ ME L E K Ş İPİR 6 TALAZ K E S İ İ ROK L AME 7ULA EM İ N Ş AY VAKE TA 8L YELE KROK E T VANA P 9USU E ZA ANA OH E L MTA 10 S U N A K O R A D L A P AZAN UÇ 11 O L NİVİK P İM VANUA TU 12 Y U K A İ YONO S F E R ÇUVA L 13 Y E M E T E E R S İ NA LOK K İ 14 Ş A T U Ş RAF OZON 15 E Y E R KEM ASEL İ 16 L I Ğ SU AŞK MA 17 E M E V İ L E R SE GE 18 N N E Y TU L UNT A Ş 19 G O T E V A L İ S AY E 20 O R K O Z PART E R Y halk dansı... Olmuş bir iş, vakıa... Bir nota... Rey. 11 Fenike mitolojisinde en büyük tanrı... Japonlara özgü kâğıt katlama sanatı... Duman lekesi... Batman’ın bir ilçesi. 12 Azteklerin yağmur tanrısı... Tortul çökellerden oluşan sarı renkli ve çok verimli toprak türü... Kimi gemilerde baş bodoslamasından omurgaya kadar uzanan ek yapı öğesi. 13 İnce talaş... Sığınarak, sığınma yoluyla... Su kıyılarında yaşayan çok iri bir kuş. 14 Bütün kutsal Hint metinlerinin başında ve sonunda yinelenen mistik hece... Bir nota... Saz şairi... Pasak. 15 Osmanlı Devleti’nde Karadağ prenslerine verilen unvan... Şalgama verilen bir başka ad. 16 Boru sesi... Yapılarda kullanılan, yontulması kolay iri taş... Yaprakları çay gibi haşlanarak içilen bir Güney Amerika bitkisi. 17 İlgi eki... Aşırı şişman... Pamuk ya da keten ipliğinden dokunmuş bir tür kaba kumaş. 18 İzmir’in Selçuk ilçesinin eski adı... Güney Amerika’da yaşayan, devekuşuna benzer bir kuş. 19 Romatizma ağrısı... Gönül gözüyle gerçeği gören... İtalya’nın en uzun ırmağı. 20 “Küt” de denilen ve 106 kâğıtla oynanan bir iskambil oyunu... Yeşilırmak’ın antik dönemlerdeki adı. YUKARIDAN AŞAĞlYA 1 19101956 yılları arasında yaşayan ve caz müziğinin en büyük virtüözlerinden biri sayılan ABD’li piyanist... Karabiber taneleriyle kokulandırılmış bir tür votka. 2 Duvar örülürken büyük taşların arasına yerleştirilen ufak taşlar... Halk edebiyatında aşk, özlem gibi konuları işleyen şiir türü... Güzellik. 3 Molibden elementinin simgesi... Anadolu’nun bazı yörelerinde çınara verilen ad... “Yalnız bırakmayın beni hatıralar / yanımda kal çocukluğum” (Z.O. Saba)... Litvanya’nın plaka imi... Bir cins bira. 4 Manisa’nın Kula ilçesinde bir kaplıca... “Batlamyus” olarak da bilinen, eski Yunanlı astronomi, coğrafya ve matematik bilgini. 5 Çok ince gözenekli dokuma... Buğday tanesinin olgunlaşmış içi... Polinezya halklarının savaş tanrı 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:......................................................................................................................................... Adres:...................................................................................................................................... ................................................................................................................................................. Tel:.......................................................................................................................................... sı... İlkel benlik... Ağrı ilinde kayak merkezi olan bir dağ. 6 Çin müziğinde iki telli çalgıların genel adı... Köpek... Üstün gelen, ağır basan... Sahiplik, mülkiyet. 7 “Görmeden âsârı nisanın bahar elden gider / Güller râm olur amma hezâr elden gider” (Ziya Paşa)... Bir Avrupa ülkesinin başkenti... Sumo güreşinde en yüksek derece. 8 Doğu Karadeniz yöresinde dağ çileğine verilen ad... Trabzon ilinde bir yayla... “Saraylar saltanatlar çöker / susar bir gün / Zulüm biter” (Adnan Yücel). 9 Bir şeyi kiraya veren... Azarlama, çekiştirme... Güney Afrika Cumhuriyeti’nin plaka imi... “Birleşik Krallık” anlamındaki kısaltma... Bir nota. 10 Bir soru sözü... Ültraviyole sözcüğünün kısa yazılışı... Perslerin ay tanrısı... Beddua... Olağanı aşan büyüklüğü olan. 11 Bir gösterme sıfatı... Akıl... Slovenya’nın plaka imi... Bir şeyin esas tutulan yüzü... Türkmenistan’da yaşayan bir Türk boyu. 12 Tokat’ın Sulusaray ilçesinde antik bir kent... Yakanın göğse doğru inen devrik bölümü. 13 Toprakta biriken fazla suların çeşitli yol larla boşaltılması... Edep, terbiye, iyi davranış... Meryem Ana’yı dizinde ölmüş İsa’yı taşırken gösteren resim ya da heykellere verilen ad... Atasözlerine dayanan didaktik Çin şiiri. 14 Maranta adlı kamıştan elde edilen ve çocuk maması yapmaya yarayan un... Antalya ilinde ünlü bir antik kent. 15 Tahtadan parçaları uç uca takılı üflemeli bir çalgı... Hawaii’de karşılama ya da uğurlama anısı olarak verilen, çiçeklerden yapılmış kolye... “Âlem çiçek olsa arı ben olsam / Dost dilinden tatlı bulamadım” (Pir Sultan Abdal). 16 “Yaşadım / ağaçları şahidimdir” (B.R. Eyüboğlu)... Bir bağlaç... Bal renkli bir çeşit kumaş. 17 Rubidyum elementinin simgesi... Kişinin öz benliği... Sütkardeş. 18 Genellikle 15 Ekim’de meydana gelen bir fırtına... Üstü kapalı olarak anlatma. 19 Kaz Dağı’nın antik dönemlerdeki adı... Hindistan’dan Malezya’ya kadar uzanan bölgede yaşayan bir maymun... İki nicelik arasındaki bağıntı. 20 Bedia Muvahhit’le birlikte sinemadaki ilk iki Müslüman Türk kadınından biri olan oyuncumuz. BRİÇ VOLKAN DENİZCİ vdenizci@gmail.com Bir Yıldız, Bir El: Zafer Şengüler 1961 Ankara doğumlu Şengüler Briç oynamaya rahmetli Cumhuriyet yazarı Mustafa Ekmekçi’nin o dönemin en önemli briç figürü Şiar Yalçın’la tanıştırmasıyla başladı. 1989 yılından itibaren briç öğretmenliği ve briç kulübü yöneticiliği yapıyor. Halihazırda Angora Briç Spor Kulübünde ve Bilkent Üniversitesinde briç dersleri veriyor. Birçok kez Türkiye Şampiyonu oldu. Ayrıca bunun dışındaki büyük turnuvaları da birçok kez kazandı. Türkiye’yi Avrupa Şampiyonalarında temsil eden Milli takımlarda oynadı. Beşiktaş takımında Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupasında yarı final oynadı. Samsun Polis Gücü ile Avrupa Uluslar Kupasında üçüncü oldu. Bunun dışında Balkan Şampiyonluğu var. Şengüler’in Kasım 2017’deki İzmir İkili Şampiyonasında yaptığı bir defans eli: ¦ D9543 ¦ AD6 ¦ V10 ¦ D93 ¦ J2 ¦ J1092 ¦ AD2 ¦ V1084 Batı Kuzey Doğu Güney Pas Pas 1Pik Pas 2SA Herkes Pas Kuzey karo 3lü atak eder, yerin 10lusunu Dam ile örtersiniz ve kazanırsınız. Ne dönersiniz? Bakalım Zafer Şengüler eli Damla kazandıktan sonra neler düşünmüş, ne dönmüş? “Damla kazanınca Ruanın ortağım Hakan Göksu’da olduğunu anlamış oldum. Normal olarak karo As çekip karo dönmeye hazırlanırken, deklaranda 98xx karo olabilir mi diye düşündüm. Kendi elimde üç Vale bir de Dam olunca oynayanın 11 puanı ancak iki As ve bir Rua olabiliyor. O zaman pik As ve trefl As banko deklaranda ama Ruası hangi renkte acaba? Eğer As ve Rua pik varsa deklaran 3 pik, empas yaparak 2 kör, Damı kaçırarak 2 de trefl lövesi yapıyor ve yedi lövede kalıyor. Eğer Ruası kördeyse Damı kaçırarak 2 pik, 3 kör, Damı kaçırarak 2 trefl lövesi yine yedide kalıyor. Eğer Ruası trefldeyse en fazla 2 pik, 3 kör ve 2 trefl yapabiliyor, öyle de yedide kalıyor. O zaman 4 tane karoyu almak için acele etmeye gerek yok. Dörtlü sekans renklerinden birinin oynamam gerek ama hangisini? Trefl Valeyi oynadığımda eğer Rua ve 7’li oynayandaysa önce 10’luya sonra da 8’liye empas yaparak 4 tane trefl lövesi yapabilir. O halde en doğru dönüş kör; gerçi Rua ortaktaysa kendisini empasa soktuğum için canı sıkılabilir ama o da oyun sonunda mutlu olur. İşin güzel tarafı küçük riskler oluşturan kağıtların tümü yani 98xx karo da AR7x trefl de deklarandaydı.” Dört el şöyleydi: ¦ A8 ¦ 874 ¦ 9865 ¦ AK72 ¦ K1076 ¦ K53 ¦ K743 ¦ 65 ¦ D9543 ¦ AD6 ¦ V10 ¦ D93 ¦ J2 ¦ J1092 ¦ AD2 ¦ V1084 Tehlikeli Rakip Kim? ¦ 742 ¦ R4 ¦ 8542 ¦ RV95 ¦ 86 ¦ AV1076 ¦ AR ¦ AD43 İmp, DB zonda, Dağıtan: Kuzey Güneyde 1Kör açtınız, Batı 1Pikle araya girdi ve 4Köre geldiniz. Savunma üç tur pik oynadı. (Batı RAV oynar, Doğu D103’le uyar.) Çaktınız, nasıl devam edeceksiniz? Analiz ve Çözüm: Bizim için tehlike kozun bir tarafta dörtlü olması ve Dam koza el verdiğimizde savunmanın bir pik daha gelerek bizi çaktırarak koz sarkıtmalarıdır. Bu yüzden piki olan rakip bizim için tehlikeli rakiptir. Artırmadan Doğuda pik kalmadığını biliyoruz. Öyleyse elden kör Valeyi oynarız. Kazanırsak kör Ruaya gider, karo ile ele gelir, önce As kozu çekeriz. Dam hala düşmemişse sağ kağıtlarımızı oynamaya başlarız. Doğuya kaybedersek olası minör dönüşünü alır, kalan kozları alır ve el açarız. İşte diğer eller: ¦ ARV95 ¦ D982 ¦ V97 ¦7 ¦ D103 ¦ 53 ¦ D1063 ¦ 10862 Haftanın Problemi ¦ RDV5 ¦ A54 ¦ 953 ¦ AR9 ¦ A109 ¦ R1032 ¦ AV ¦ DV105 1SA açışınızı Batı pas geçtikten sonra ortağınız direk 6SA’ya yükseltti. Batı karo Ruayı çıktı. Nasıl oynarsınız? İyi bir hafta sonu diliyoruz. SATRANÇ Dönüşüm GM SUAT ATALIK suata@hotmail.com Dönüşüm inanılmazdır! Geçtiğimiz günlerde şehir şampiyonası turlarından birinde kompüter ekranına bakarken yakalanan Uluslararası Usta beni şaşırtmadı. Sadece o oyunda kaybettirilmesi, turnuvaya devamına izin verilip, ondan sonraki günlerde Disiplin Kurulu’na gönderilmediği için bir çok başka şampiyonada oynaması da! Zamanında beni, İSD1943 yönetimindeyken tam 1 yıl boyunca düzenlemiş olduğu turnuvalardan iyi oynadıklarını FİDE’ye yollayarak 2100’lerden 2450’lere gelişi şaşırtmıştı. O devirde bu eylem hepimizin gözünden kaçmış olsa da bu devirde bilgisayar hilesine toplumun duyarsız oluşu dönüşümün en güzel örneklerinden biri.Disiplin Kurulu üyesi, hem satranç hem de hukuk bilgisine sahip kişi olmalı. Son 1 yıl için de Lig’de şike var diyen kişiye konuyu araştırmadan ceza verilişi de beni şaşırtmamıştı. Ancak sosyal medyada hepimiz yanındayız mesajlarına karşı, kişinin kendisinden hiç ses çıkmayıp cezayı kabullenişi doğrusu beni olduğu gibi, aynı kuruldan politik söylemleri yüzünden ceza alanları da şaşırtmış olsa gerek. Yıllardan beri bu köşede Tahkimin federasyonların arkasını kollamak üzere kurulmuş olduğunu yazmama rağmen verilen cezaların bu makamdan dönmemesi, Halefin, Selefe ceza verdirişi başkalarını şaşırtmış olsa gerek! Yıllar içinde satranç, yönetimi tarafından hile ve şikenin serbest olduğu bir dala dönüştürüldü. Yönetimler seçme kriterlerini açıkca ortaya koymalıdır. Geçmişe kimse özlem duymasın! Yeni değil özel federasyon zamanından beri bu böyle uygulanmadı. 5 seneden fazladır eline taş değmemiş Bayan Uluslararası Usta’nın Veteranlar yarışması için Avrupa’ya yollanması beni yine şaşırtmadı. Lakin ertesi yıl bu kategoride açılan yarışmayı kazandığında ‘3 kişiyle yarışma olur mu?’ diyenler toplumdaki dönüşümün işareti. 2 kişiyle yapılan yarışmaya maç, minimum 3 kişiyle yapılanına da turnuva, kapsadığı özelliklere göre de şampiyona denir! Konunun esası ne seçme ne şampiyona, geçmişte 0. Kategori Zonalde özel kuraldan yararlanarak unvan almış, 2000 reytinglik kişiye temsil hakkının verilişi. Koyunun olmadığı yerde keçiye Abdurrahman Çelebi derler misalinden öteye geçmeyen uygulama, kişinin vakti zamanında basit matları açıklamak üzere yazdığı makalede bile intihale başvurmasıyla daha ilginç bir boyut kazanmakta. Halef disiplin kurulu üyelerini kafile başkanı olarak seyahate yolluyordu, selefse başkanını! Neredeyse 20 yıldır hiçbir şey değişmedi, değişmeyecek de! Lakin satranç konusunda yetkin ve konuya ilgi duyanların oluşturduğuna inanılan camia dönüşüm içinde. Satranç ve psikolojiyle alakası olmayan bir kişinin yazdığı kitap için yer yerinden oynarken, gün 5 günlük kurslardan belge alıp merkez açan cahili cühela vekili ukalanın. ‘Sovyetler Birliği dağıldı, reytingim kayboldu’ söylemi bana Türkiye Gençler Şampiyonasında dereceye hiç yaklaşamadığı halde , parası olmadığından Balkan Şampiyonası’na gidemediğini defalarca tekrarlayan, utançtan UKD’sini sildirmiş Selefi hatırlatıyor. Tahtada bir konumun bambaşka hale dönüşmesiyle ilgili ilk örnek İnternet üzerinde inşa edilen PRO Lig 2018’deki IM Haldorsen (Oslo Trolls)GM Atalık (Amsterdam Mosquitoes) partisinden. Siyah alan avantajını değerlendirmek üzere bir er feda ediyor: 1...Fc4! 2.Fc4 dc4 3.Kc4 Kd3 4.Şe2 Ka3 5.Kc2 (Oyunun dönüştüğü Kale Finalinde Beyazın er fazlasına rağmen Beyazın dikkatli olamsı gerek.) Şh5 6.b5? (6.g3 h6 7.Şf2 g5 8.Kb2 gf4 9.ef4!= şarttı.) Şh4 7.Şf2 h6 8.Kb2 g5 9.Ke2 g4 10.hg4 Şg4 11.g3 Şh3 12.Kb2 Şh2 13.Kc2 h5 14.Kb2 Ka5!Zugzwang (Beyaz ne oynarsa oynasın materyal kaybeder.) 15.Şf1 Şg3 16.Şg1 Şf3 17.Şh2 Şe3 18.Şg3 h4 19.Şh4 Şf4 20.Kf2 Şe3! 21.Kf5 Ka2 22.Şg3 Ka1 23.Kf7 Şe2 24.Kf2 Şd3 25.Kf8 e3 26.Kd8 Şe2 27.Şg2 Ka4 28.Kd7 Şe1 29.Şf3 e2 30.Kh7 Ka3 31.Şe4 Şd2 32.Kd7 Şc2 33.Kc7 Şb2 Beyaz terk eder. 01 Konuyla ilgili daha iyi bilinen bir örnek: GM Van den DoelGM İvan Sokolov, Leeuwarden 2004.1... Kd8! 2.Ka7 Kd3 3.Ka3 b5 4.b4 Kd4 5.Kb3?! (Dönüşümün içerdiği tehlikenin farkında olsaydı Beyaz hemen 5.Ke3! Kb4 6.b3 oynardı.) h5 6.Şg2 Şf7 7.Şf3 Kc4 8.Şe3 g5 9.f4 gh4 10.gh4 Şg6 11.Kc3! Kb4 12.Kc5! (12.b3? Şf5 umutsuzdur.) Kb3!? 13.Şe4 Kb2 14.f5 Şh6 15.Kc6? (15.Şd5! Ke2 (15...Kb4 16.Şe6) 16.Kb5! Ke5 17.Şc4 Ke4 18.Şd3 Kh4 19.Şe3 Şg5 20.Kb8! Şf5 ile oluşan Kale Finali h, f erlerinin özelliklerinden ötürü doğru savunmayla beraberlik verir.) Kb4 16.Şf3? (16.Şd5!) Kh4 17.Kf6 Şg5 18.Kg6 (18.Kb6 Kf4f5) Şf5 19.Kb6 Kb4 Terk 01 C MY B