Katalog

BULMACA Pazar 23 Aralık 2018 TASARIM: SERPİL ÜNAY 15 BULMACA SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA 1 Resimde gördüğünüz, “Çırak Aranıyor”, “Adresi Uçurum” gibi kitaplarıyla tanınan ve geçenlerde 74 yaşındayken ölen şairimiz... Ardahan’ın Göle ilçesinde bir kaplıca. 2 Japonya’ya özgü bir halk dansı... KaramanMut karayolunda bir dağ geçidi... Genellikle zırhlı kulelerin çelikten yapılmış damı. 3 “ sun peymâneyi sâki tamam ettin beni” (Nedim)... Çanakkale ilinde ünlü bir antik kent... Haber, bilgi... Eski dilde kış. 4 Züppe... Alanya ilçesinin eski adı... Bursa yöresine özgü bir peynir cinsi. 5 Yiyecek bulamayan, yoksul kimse... Arap abecesinde bir harf... Hollanda’nın plaka imi... “Bimârı aşk olup dermanda kaldım / Emrine olup fermanda kaldım” (Gevheri)... Tantal elementinin simgesi... Yankı. 6 Gümüş üstüne kurşunla işle nen siyah nakış... Luc Besson’un bir filmi... Kastamonu’nun Cide ilçesinde bir koy. 7 Balkanlar’ın orta kesiminde bir ırmak... Aristo’nun, tüm dünyayı göstermesi için İskenderiye kentine koydurduğuna inanılan ayna... Avrupa’da büyük bir yarımada. 8 Utanma, hayâ... “Ben gelmedim için / Benim işim sevi için” (Yunus Emre)... Yakışır, yerinde, uygun... Stefan Zweig’in bir romanı. 9 Rusya’da yemeklerde sıkça kullanılan sütlü bir katkı maddesi... Asya’da bir ırmak... Trabzon ilinde bir yayla... “Anne ben geldim, ağdaki balık / Bardaktaki kadar umarsızım” (Ahmet Erhan). 10 Abhazların kendilerine verdikleri ad... MÖ V. yüzyılda kurulan Yunan felsefe okulu... Narçiçeği rengi, alev kırmızısı. 11 Üye... Anadolu’nun en eski zeytinyağı merkezi olan antik kent... Bir şeyin yere bakan yanı. Bu haftaki bulmaca ödülü Benim Üniversitelerim Maksim Gorki Yordam Kitap 9 ARALIK 2018 09.12.2018 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’nde ya 1706 KAZANANLAR: Taylan Özgür, Kadir Tekeli, Vural Yurdakul, Canan Çelikcan, Bozkurt Şen yımlanan bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayanlar arasında yapılan çekilişte Yıldız Silier’in Kökler Çarklar ve Bulutlar (Yordam Kitap) kitabını kazananlar: ler, ANKARA, Ada Özen, ZONGUL DAK, Abdullah Fidanboy, HATAY, Özgür Aslantürk, İsmail Alataş, AYDIN, İsmail Akyol, İZMİR, Yusuf Akbulut, Bora Kürekçi, Hande Ören, Şenol Dağlar, Can Irmak, Mukaddes Şanver, İSTANBUL, Ertan Üçler, RİZE, 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 T ON İ MOR R İ S ON MA T F OR A 2ORAKAY I KANOT İ Y E DOV 3MANA S HLOR İ AŞ I KPAŞA 4 UMA AS ON İ K S OT UYAR 5 RAHAT F E ZA OLUR OB E Ş E 6 A AN URA O F İ D İ ZM RA Ali Çöllüoğlu, ANTALYA, İrfan Balka 7 T A N D E M N A A V İ Z E P İ N A ya, MUĞLA, Doğa Göçmener, MERSİN, Özgür Tartan, KARAMAN, Gülüzar Ocak, TRABZON, Nadi Kepenek, BANDIRMA, Öner Bölükbaşı, BALIKESİR, Hilmi Yakut, KIRKLARELİ 8 AY OPAH B İ J ON R E İ AL 9GARN İ TÜR C İ V E L E K N B 10 Ö Ğ E S O M A T A İ A F E R İ D E 11 K A P U T AB REÇ İ NE OYAN 12 N E ES ATE Ş P O T OMAN İ 13 T S AM İ S T A L DA L KAZAZ Not: Bulmaca yanıtlarını bundan böyle [email protected]. tr veya (0212) 343 72 64 numaralı faksa gönderebilirsiniz. Posta ile gönderilen yanıtlar ise aynı adre 14 E R A T O E B İ L İ N İ 15 R U J LAP İ L L İ EN 16 E T MON E T EK İM 17 M U L A J K İ S RA AÇ 18 A K O N İ N KA TA O 19 S U R A A L A Y B O Z A N se gönderilmeye devam edecek. 20 T İ T İ L A F G R A N A 12 Motorlu taşıtlarda direksiyon ile tekerlek arasındaki bağlantıyı sağlayan mil... Kişide sürekli bir sarsıntıya yol açan şiddetli heyecan şoku... Kutsal kitaplarda, Suriye ile Mezopotamya’yı içine alan bölgeye verilen ad... Nazi partisinin askeri polis örgütü. 13 Halkın sadakalarıyla geçinen gezici Katolik tarikatların üyelerine verilen ad... İspanyolların sevinç ünlemi... Köroğlu’nun gerçek adı... Fas’ın plaka imi. 14 Caferiye mezhebinin, On İki İmamcı olan kolu... Boru sesi. 15 Bir nota... Rus, Leh, Sırp, Hırvat, Bulgar ve Çek halklarına dillerindeki yakınlık nedeniyle verilen ortak ad... Japonya’ya özgü soya peyniri. 16 Bilgisiz, kültürsüz kimse... Muma batırılmış fitil... “Araştırma ve Geliştirme” anlamında kullanılan kısaltma. 17 Kuzey Amerika’da yaşayan ve “vapiti” de denen bir geyik... Karagöz ve ortaoyununda Rum tiplemesine verilen ad... Arka, geri. 18 Budizm’de ruhun ulaştığı en yüksek mertebeye verilen ad... “O rütbe pest olursun her ne rütbe etsen” (Nabi). 19 Tuzağa düşürülen şey... “Ezildim bârı gam altında, bin türlü gördüm” (Eşrefi)... Güzellik... Adın durum eklerinden biri. 20 “Hint kargası” da denen ve konuşma yeteneği olan bir cins karga... Rusya’daki Marksist hareketin kurucusu ve uzun yıllar önde gelen sözcüsü olan Rus kuramcı. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 Fransız Rönesansı’nın önemli şairlerini bir araya getiren “La Pléiade” grubunun önderi olan 16. yüzyıl Fransız şairi... Uyurgezer. 2 Uzun bir süreden beri edinilip elde tutulmuş şey ya da şeyler... Bir tiyatro sahnesinin önünde, ışıkların yerleştirildiği, izleyiciye en yakın yer.... Geminin rüzgâr alan yanı... Osmanlı Devleti’nde iki alaydan oluşan askeri birlik. 3 Sosyal medyanın insanlarda oluşturduğu bağımlılık... Bir çeşit parlak ipekli kumaş... Aşıboyası. 4 İran’ın plaka imi... Bir işin gerçekleştirilmesi için uyulması tasarlanan düzen... B.R. Eyüboğlu’nun bir şiir kitabı... Türk müziğinde bir makam... Toplardamar. 5 Kısık sesli küçük keman... Asya’da yaşayan ve kafes kuşu olarak da beslenen küçük ve güzel bir 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:......................................................................................................................................... Adres:...................................................................................................................................... ................................................................................................................................................. Tel:.......................................................................................................................................... kuş... Aldatma işi, hile.. Mobilya kasası. 6 Hindu tanrısal varlıkları içinde en yaygın olarak tapınılanlardan biri... Maksim Gorki’nin bir romanı... Musevilik’te dinsel yılbaşının kutlandığı bayram. 7 “Ala gözlü benli dilber / söyle söz ederler” (Karacaoğlan)... Fide yetiştirmek için ayrılmış toprak bölümü... Fin ulusunun ünlü destanı. 8 Kars yöresine özgü, kıyma ve erik kurusuyla yapılan bir köfte... Lantan elementinin simgesi... Yılanbalığının yavrularına verilen ad... Anadolu halklarının en eski ana tanrıçası... Vilayet. 9 Körler için geliştirilen ve bulucusunun adını taşıyan evrensel yazı sistemi... Mahkeme sonucunu gösteren resmi belge... Bazı vakıf kuruluşlarında yoksulların doyurulması için ayrılan ödenek. 10 Satrançta bir taş... Bir oyuncunun ya da şarkıcının sahneye çıkmasını sağlayan ve bunun karşılığında kazanç üzerinden yüzde alan kimse... Bunama, bunaklık. 11 Eskiden kadınların giydiği bir tür büyük şapka... Çin felsefesinde “doğru yol”u belirten temel kavram... Avrupa Futbol Federasyonu’nun kısa yazılışı... Üstü kapalı olarak anlatma. 12 Bir bağlaç... Tıp dilinde idrar salgısının azalmasına verilen ad... Bir tür börülce... Asya ile Avrupa’yı ayıran dağ sırası. 13 Değerli metal ve taşlardan yapılan süs eşyası... Bir konu hakkında birinin düşüncesini sorma... Bir sıvının içindeki alkol derecesi. 14 Önemli tarihsel olgu... Kırmızı toprak... Kendini beğenme, bencillik... İlhan Berk’in bir şiir kitabı. 15 İtaat eden, yumuşak başlı... Hindistan’da bir din büyüğünün (guru) çevresinde toplananların birlikte oturup eğitildikleri yer. 16 “Birleşik Krallık” anlamında kullanılan kısaltma... Osmanlılarda acemi ocağına bağlı olanlara verilen ad... Bir tembih sözü. 17 Kungfuya benzer, Çin kökenli bir dövüş sporu... Urartu mitolojisinde yurt ve toprak tanrısı... Bir nota. 18 Mantıkta, önertilerinin biri ya da her ikisi kanıtıyla birlikte ileri sürülen tasım... “Ardınca yürürken içim dolu / Canlandı gözümde kesilmiş kolu” (F.N. Çamlıbel). 19 Kısa yazı... “Guanabana” da denen ve Amerika’nın tropikal bölgelerinde yetişen lezzetli ve iri bir meyve. 20 İzmir’in Menderes ilçesinde ünlü bir antik kent... Bozcaada’da yetişen ve kaliteli bir şarap veren siyah üzüm cinsi. BRİÇ VOLKAN DENİZCİ [email protected] Koz Büyütmek Köşemize büyük destekleri olan Tezcan (Şen) Hoca’dan bir savunma eli. (Bu arada yardımları için kendisine teşekkürlerimizi sunuyoruz.) Bakalım onun gibi düşünüp, onun gibi oynayabilecek misiniz? Takım maçı (imp), herkes zonda Batıdasınız, eliniz: ¦103 Artırma: Batı 1¦ Pas Pas Pas ¦AR82 ¦AD109 ¦873 Kuzey Kontr 2¦* 2SA 4¦ Doğu Pas Pas Pas Herkes Pas Güney 1¦ 2¦ 3¦ Ne çıkacaksınız? Siz düşünürken biz Tezcan Hoca’nın düşüncelerini verelim: “ Pik çıkmanın anlamı yok, ortağın el tutup tutmayacağı belli değil, ayrıca bu şansımız varsa bir yere kaçmıyor, kozdan iki defa el tutuyoruz; oyunun pik çakasıyla batacağını gördüysek o zaman da oynayabiliriz. Böyle güzel dörtlü koz varken uzun renkten atak etmek genellikle kazandırır. AD’dan atak etmek bir handikap gibi görünse de zaten Rua varsa yerde ve kaçıyor, bu yüzden ¦Ası çıktım.” Yer açıldı: ¦ 103 ¦ AR82 ¦ AD109 ¦ 873 ¦ ARD6 ¦ 10 ¦ R8732 ¦ ARD Yerden küçük, ortaktan 4’lü, kozcudan 6’lı geldi. Nasıl devam edeceksiniz? Tezcan Hoca: “¦D’ı oynadım.” Yerden Rua, ortaktan Vale, kozcudan 5’li. Kozcu ¦10’luyu çeviriyor; Asla aldınız, şimdi ne oynayacaksınız? Tezcan Hoca: “Artık sadece kozdan el alabiliriz, ortakta 9’lu varsa zaten hep üç el alıyoruz; 7’li varsa kozcuya büyük çaktırıp 8’limi büyütmek –prome etmek için ¦9’luyu oynadım, (10’luyu oynarsam ortak belki çakmayabilir?) yerden küçük, ortak 7’li ile çaktı ve kozcu 9’lu ile. Şimdi ¦8’lim el alır hale geldi.” İşte dört el: Geçen Haftaki Problemin Çözümü İmp Herkes zonda ¦ A43 ¦ 32 ¦ 65 ¦ RD7654 ¦ RD5 ¦ AR84 ¦ A1098 ¦ 32 Batı Kuzey Doğu Güney 1SA Pas 3SA Herkes Pas Analiz: Trefl haricinde üç pik, iki kör ve bir karo olmak üzere altı lövemiz var, dolayısıyla oyunu yapmak için en az üç trefl lövesine gereksinim duyuyoruz. Trefler 41 ise –As solda tek değilse bu mümkün değil, çünkü savunma oynarsak trefli sağlayabiliyoruz fakat artık işe yaramıyor, çünkü trefleri kullanmak için yere geçiş kalmıyor. O zaman biz bu 41 olasılığını bir kenara atalım, trefler 32 ise oyunu yapmaya bakalım. Önce kötü senaryoya bakalım: Diyelim pik atağını elden aldık ve Ruaya doğru trefl oynayıp kazandık, pikle ele geçip (En sağlam rengimiz pik görünüyor.) bir trefl daha oynarız ve Batıdan küçük gelince yerden Damı koyarız. Doğu bunu Asla alırsa artık yaparımız kalmaz çünkü yukarıda da bahsettiğimiz gibi yerdeki tek geçiş hem trefleri sağlamaya hem de onları tahsil etmeye yetmez. Çözüm: Atağı elden alıp elden trefl oynar ve yerden küçük veririz! Bizim için en tehlikelisi bu löveyi Doğunun alıp karo oynamasıdır; 10’luyu koyar ve Batının dönüşünü elden alırız. Şimdi tekrar trefl oynayıp –Batıdan As görünmezse yerden Ruayı koyarız. İyi savunma Doğunun bunu alıp karo oynamasıdır, bir karo daha veririz fakat savunma başka el alamaz. İşte savunmanın dağılımı: ¦ V1098 ¦ D976 ¦ D72 ¦ 109 ¦ 762 ¦ V105 ¦ RV43 ¦ AV8 Haftanın Problemi İmp Zonsuz ¦ D10863 ¦ D2 ¦ A9 ¦ D742 ¦ 103 ¦ AR82 ¦ AD109 ¦ 873 ¦ ARD6 ¦ 10 ¦ R8732 ¦ ARD ¦ 9842 ¦ 74 ¦ V4 ¦ V10954 ¦ V75 ¦ DV9653 ¦ 65 ¦ 62 ¦ ARV2 ¦ R64 ¦ 32 ¦ AV53 Batı Pas Pas Kuzey Doğu Güney 1SA 2¦ Pas 2¦ 3SA Pas 4¦... Atak ¦5’li, yerden küçük Doğudan ¦7’li. Her dağılıma karşı oyunu yapabilir misiniz? İyi bir hafta sonu diliyoruz. SATRANÇ GM SUAT ATALIK [email protected] Er Yapıları CarlsenCaruana unvan maçı Sicilya Savunmasının Çelyabinsk Varyantını daha da popüler hale getirirken er yapılarının önemi bir kez daha ortaya çıktı. 1970’lerdeki satranç devrimi ki Kasparov’un kitaplarından birine bile konu olmuştur aslına bakarsanız o güne dek şüpheli görülen er yapılarının tercih edilmeye başaması üzerine kuruludur. Satrançta konumların irdelenmesine vasıta olacak 4 öge, şah güvenliği, taşların aktivitesi, materyal ve er yapılarının haliyle birbirleriyle bağıntılı olduğunu hatırlatıp önemli bir örneği inceleyelim: GM Anatoli Karpov (2725)GM Sergey Dolmatov (2535), Amsterdam 1980, Sicilya Savunması, Çelyabinsk Varyantı 1.e4 c5 2.Af3 Ac6 3.d4 (Caruana,Carlsen’e karşı 3.Fb5 g6 4.Fc6 dc6 ile Rossolimo Varyantında etkili olamadı.Bunun sebeplerinden biri oluşan konumlarda aktif taşlar ve açık d hattı olsa gerek.) cd4 4.Ad4 Af6 5.Ac3 e5 (Önceleri Lasker’in Avı adıyla anılan varyant.Beyaz 1910’daki SchlechterLasker unvan maçının 9. partisindeki gibi 6.Ab3?! Fb4 7.Fd3 d5 8.ed5 Ad5’e izin verirse açılış avantajı elde edemez.Bu yüzden pratikte oyundaki hamle forse.) 6.Adb5 d6 7.Fg5 (CaruanaCarlsen partilerine dönecek olursak Holmov’un favorisi 7.Ad5 Ad5 8.ed5 devamyolunun maça damgasını vurduğunu görmekteyiz.d6 erinin zafiyeti ve önündeki kare d5’den yararlanmak yerine Vezir Kanadı er çoğunluğunu kullanmak bilinen bir strateji.8...Ae7 (8...Ab8 9.a4!?) 9.c4 Af5!? (9...Ag6 10.Va4 Fd7 11.Vb4) benim çocukken tercihimdi.10.Fd3 Fe7 11.00 00 12.f4! ef4 13.Ff4 Ah4g6 refüte olmuş değil.) a6 8.Aa3 b5 9.Ad5 (9.Ff6 gf6! 10.Ad5 f5 Ural Dağlarının üstüne kurulu Çelyabinsk şehrinde Sveşnikov, Timoşçenko gibi oyuncuların bu açılışı revize ederken dinamik er yapısına güvenmeleri öncelikliydi.) Fe7 10.Ff6 Ff6 (Son dünya şampiyonluğu maçında hiç kullanılmayan ana varyantın en önemli figürü Ad5. Bu noktadan itibaren Beyaz doğru değiş tokuşlarla iyi Ata karşı Kötü Filin görüleceğin bir senaryo oluşturuyor.) 11.c3 (Günümüzde ana varyantın çehresinin 11.c4!? b4 12.Ac2’ye dönüşü de ilginç zira bu kez Beyaz d4 karesini zayıflatmakta.) 00 12.Ac2 Kb8!? (12...Fg5 13.a4 ba4 14.Ka4 a5 15.Fc4 Kb8 16.b3 Şh8 17.00 sonrası hem 17...f5 hem de g6,f5 fikirleri Siyaha aktif oyun verir. Oyundaki hamle aslında olmayan bir tehdidi engellerken ileride Fe6,Vd7 oynanacağından Ab6 ile gelecek beyneli de bertaraf ediyor.) 13.Fe2 Fg5 14.00 Fe6 15.Vd3! (15.Acb4 Ab4 16.Ab4 Vb6 doğru bir değişim değilken Beyaz şimdi 15.Vd3 f5 16.Ff3!’e de hazır.) Vd7?! (15...a5 16.Aa3 Aa7 hamle sırası değiştirilip öne alınmalıydı.) 16.Vg3 f6? (Dolmatov 16...h6 17.h4 Fd8 18.Ace3’den çekiniyor. Fakat 17...Fe7! 18.Ace3 Vd8! bilgisayarın yükseldiği yılların keşfi.) 17.h4 Fh6’ya razı Dolmatov erlerin geri dönemeyeceğini unutuyor. Siyahların d5 karesine karşı elindeki koz Fil Çifti ve er yapısının özelliği olarak c8h3 diyagonalinden gelecek Fil değişiminin fe6 olasılığıyla Siyahı korkutmadığı bilinir. 17.Kfd1 a5 (17... Şh8 18.h3 g6 19.Fg4 f5 20.Ff5!) 18.Aa3 Aa7 19.h3! (Beyaz çok önemli bir değiş tokuşu zorunlu kılıyor.) Şh8 20.Fg4 Kfc8 21.Fe6 Ve6 (Beyaz Fillerin değişim şekli Ad5/Fg5 savaşındaki dengeyi bozdu.) 22.Vd3 Kc5 23.Ac2 g6 24.b4! (Karpov ikinci bir doğru değişimle Siyah kampa girebilmek için vezir kanadını açmaya başlı yor.) ab4 25.Acb4 Kb7 26.a4! ba4 27.Ka4 f5 28.Ka6 Ac8 29.Ka8 Şg7 30.Ve2 Beyazların konumsal üstünlüğü sabit. Müşkül durumdaki 1978 Dünya Gençler Şampiyonu er fedası yapmaya karar veriyor.30... fe4 31.Ve4 Vf5! 32.Ve2! (Capablancavari 32.Af6 Ke7 33.Ah5 Şg8 34.Ag3 tarzı bir fikri Karpov’un o devirde görmemesine imkân yok fakat 32...Kf7! 33.Vf5 gf5 34.Ae8 Şg6 35.Ad3 Kc3 36.Kc8 Kc8 37.Ad6 Kff8 38.Ac8 Kc8 39.Ae5 Şf6 40.Af3 Kc1! 1927’deki unvan maçından beri beraberlik ihtimalinin yüksek olduğu bir finale gider.) Kf7 33.c4 Fh4 34.Kf1! (34.g3? Vh3 35.gh4 Vh4 ile Siyaha şah kanadı atağı vermeye hiç gerek yok.) Ae7 35.Ka6 Vd7 36.Ve4 Ad5 37.Ad5 (Karpov açılışta kurguladığı senaryoyu aynen uygulamayı başardı.) Fe7 38.Kfa1 Ff8 39.Ve2 Kc6 40.K6a3! Kc5 41.Kf3! Kf3 42.Vf3 (Doğru zamanlı değiş tokuşlar neticesinde Beyaz taşlar belirgin derecede aktif kaldılar,42...Kc4? 43.Ab6) Vf7 43.Vg4! (43.Vf7? Şf7 44.Ka7 Şe6) h5 44.Ve4 Kc8 45.Ka3 Vf5 46.Ka7 Şh6 (Zorunlu çünkü 46... Şh8 47.Af6! Vf6 48.Vb7 hemen kazanır.) 47.Ve3 g5 48.Ve2 Kb8 (48...h4 49.Ae3) 49.g4 hg4 50.hg4 Vb1 51.Şg2 Kb7 52.Kb7! (Vezir+Atın, Vezir+Filden daha iyi işlev gördüğü bilinir. Son kırışmayla tahtada kalan tandemin çıkardığı mat hücumu durdurulamaz.) Vb7 53.Vf3 Vc8 54.Vf6 Şh7 55.Vf7! Siyah terk eder çünkü 55...Fg7 56.Af6 Şh8 57.Vh5 mat. 10 C MY B