Katalog

Pazar 2 Aralık 2018 hafta sonu Külleri Ege’yeEDİTÖR:MÜNEVVEROSKAYTASARIM:EMİNEBİLGET 13 piyanosu bize düştü ‘La Divina’ Maria Callas 95 yaşında 2 Aralık 1923’te New York’ta doğan ve La Divina (İlahe) unvanıyla tüm zamanların en tanınan sopranosu olan Maria Callas, sansasyonel olaylarla da gündeme geldi. Çağdaşı ünlü soprano, Tebaldi ile rekabeti ve atışmaları, İtalyan iş insanı Meneghini ve Yunan armatör Onassis’le aşkları ve zayıflamak için denediği yöntemler, sesini kaybetmesi, yarıda bıraktığı konserler nedeniyle hep tartışmaların odağında oldu. Sansasyonlar ölümünden sonra da yakasını bırakmadı. Vasiyeti gereği yakılan Callas’ın bu kez de külleri çalındı. Külleri bulunduktan sonra Ege Denizi’ne serpildi. Piyanosu da Amerika’dan okyanusu aşarak Yunanistan’a, oradan da Türkiye’ye doğru yolculuğa çıktı ve son durağı Pera Müzesi oldu. Gelin, La Divina’nın ve piyanosunun yolculuğuna eşlik edelim... Mordo Dinar, müzik dünyası ile içli dışlı uluslararası üne sahip bir hukukçuydu. Şili Fah ria Callas’ın kendisine hediye ettiği piyanosunu da beraberinde getirir. Hidalgo, Ankara’da Leyla Gencer, Suna Korat ve ri Başkonsolosu unvanına da sahip Esin Afşar gibi sanatçılar yetişmesine ve Dinar’ın yaşamında hukuk, müzik ve şa sile olur. Hastalanıp Türkiye’den ayrıldı rabın ayrı bir yeri vardı. İlhan Selçuk’la MİYASE 2000’li yılların başında Mordo Dinar’ın İLKNUR ğında ise öğrencisi Callas’ın kendisine hediye ettiği piyanoyu müzik dünyasının Ayaspaşa’daki evinde yemeğe davetliy içinde olan Av. Mordo Dinar’a bırakır. dik. Mordo o gece bize birbirinden güzel Şili şa İşte o piyanoyu da Dinar alır Istanbul’daki rapları ikram etti. İlhan Abi şarapları içtikten evine getirir. Çok yer kapladığı için piyanoyu sonra kadim dostu Mordo’ya takıldı: antikacıya satan Dinar, birkaç gün sonra radyo Mordo, bu güzel şarapları sana göndersinler da Callas’ı dinlediğinde “Ben ne yaptım” diye diye mi Şili’nin Fahri Başkonsolosu oldun? Ne rek antikacının yolunu tutar. Piyanoyu satmak akıllı adamsın sen böyle ya... tan vazgeçtiğini söyler. Ama antikacı piyanoyu Şili’yi çok sevdiğini söyleyen Mordo, “Fahri Dinar’dan aldığı fiyattan geri vermeye yanaş Başkonsolos olmamda şaraplarının da payı var maz. Piyanoyu satın aldığı Mordo Dinar’a iki kuşkusuz. Ayrıca beni akıllı bulmana sevindim” katı fiyata geri verir. dedi. İlhan Abi, Mordo’ya takılmayı sürdürdü: 2004’te Mordo Dinar yaşamını yitirdiğin Akıllı olman Şili, şarap ve hukuk konularında de piyano yurtdışında yaşayan kızına kalır. İspanya’da yaşayan kızı, Steinway pi Maria Callas’ın piyanosu yanoyu Inan Kıraç’ın Pera Müzesi’ne bağışlar. Callas’ın piyanosu halen Te Pera Müzesi’nde... pebaşı’ndaki Pera Müzesi’nde sergi lenmektedir. Onassis’i daha önce “züppe ve görgüsüz” bulduğunu açıklayan Callas, bir partide tanışınca deliler gibi âşık olup onunla yaşamaya başlar. ‘Çirkin ördek yavrusu’ Yunanistan’ın Mora Yarımadası’ndan Amerika’ya göç eden bir ailenin ikinci kızı olarak 2 Aralık 1923’te New York’ta dünyaya gelir Maria. Babası George Kalogeropoulos, 1929 yılında soy ismini Cal Onassis yüzünden geçerli sadece. Diğer konularda çok akıllı oldu las olarak değiştirir. Annesi Litsa’ya göre, “çirkin ördek yavrusu” olan Maria, evde hep ablasının gölgesinde kalır. Abla Jackie, annesinin gelecekte yatırım yaptığı yegâne ki kocasını terk etti ğun söylenemez. Akıllı olsaydın Maria Callas’ın şidir. Zarafet kursları, piyano dersleri hep Jakie piyanosunu bire satıp üçe geri almazdın. İlhan Abi, bu sözüyle Mordo’nun yarasına do kunmuştu. “Yaa evet piyano konusunda sen haklısın” demişti. Bu sohbeti dinledikten sonra Callas’ın piyanosunu görmek istedim. Mordo gösterdi ve piyanonun öyküsünü anlatmaya başladı. Piyano, Callas’a doğduğu New York’ta ailesi tarafından alınmış. Annesi, babasından boşanınca Maria Callas ile ablasını yanına alarak Yunanistan’a dönmüş. Tabii Callas’ın piyanosu ile birlikte. Okyanusu gemi ile aşarak Pire limanına gelen piyanoyu Callas, babasını bulmak için 1945’te içindir. Maria’ya sadece gıpta ile izlemek düşer. Onun tek sığınağı ilgi ve sevgi gördüğü babasının eczanesidir. Eczanede el ve kol hareketleri ile bağıra çağıra şarkı söylemek en mutlu anlarıdır. Sesindeki büyüyü ilk keşfeden de babasının eczanedeki yardımcısı Rosalinda’dır. Sonunda annesi de evde yatırım yapılması gereken kişinin büyük kızı Jackie değil, küçük tombul kızı Maria olduğunu fark etmiştir. Maria, 9 yaşında piyano dersleri almaya başlar. 1937’de ailesi şiddetli geçimsizlik yüzünden ayrılınca, Maria, annesi ve kız karde şi ile Atina’ya döner. Annesi Maria’yı İkinci Dünya Savaşı sonrası Amerika’ya dönerek babasının izini sürer. Babasını bulduktan sonra Metropolitan Operası’na giren Maria Callas, bir süre Amerika’da kaldıktan sonra operanın mabedi İtalya’ya giderek orada sahne alır. 1952’de Emi şirketi ile ilk plak anlaşmasını yapar. Londra’da Maria Callas, bir yandan sanattaki başarıları manşetleri süslerken diğer yandan skandallarıyla basının ilgi odağıdır. Bir gün İtalyan cumhurbaşkanının onuruna sahnelenen operaya rahatsızlığını gerekçe göstererek sahneye çıkmak istemediğini söylemesine karşın sahneye çıkmaya zorlanınca şarkı söylemeden sahneyi terk etmesiyle gündeme gelir, başka bir gün anlaşma yaptığı halde Amerika’ya dönerken hocası Elvira ‘5 drahmi ve bir tabak çorba’ kar da plaklar yaptıktan son konsere çıkmaz. Başka bir gün de Hidalgo’ya hediye etmiş. şılığında miçoların gittiği bir ra yeniden Amerika’ya Onassis’le birlikteyken kendi Hidalgo kimdir? tavernada işe verir. İlk gecesi kâbus gibidir. Sah dönen Callas, Lu Çino Fiskonti ile çalışma lerini takip eden gazetecilere çantasında ne bulduysa fırla Peki Maria Callas’ın ho neye çıkan şişman kızla ya başlar ve New York tır. Kilolarından kurtulma yön cası Elvira de Hidalgo dalga geçerler. Islıklar, Metropolitan Operası’nın temiyle de manşetlerdedir. Za EŞİ YOKtdyrdkyYatçmreddaeaeırreoüaaaiu,mlimkenaNlvannn1CsTlsoeaaydey?Aiaa9ıüulntrzlaniahanl31rirmıieerdnsrjnkie68çakadtksıiaihneian9vknteiKayyaupaliy2dsatireeıghtonrıyialiaşla’nnnlışniaod’işıninynamt1d’ancsaevkreıeda’ea9bmgaCedoitoçİayrlş8iiislbaıaalrCv1tıeoğ0kdpdşmrviğia9rar1.arlu,aaeedltyal3İ6eerdnvEuğslbaltıo6siaşlaöluuybvşayybenilseAnnoanareşeata’oinuınalrirerlç1rdşsrpna,nıtıtiisıtkbo9e’nemçnn1anadhnapi4hırir9nıerıAao5oaynşs3,aakccfel.ov6o’Atıamuayytn1nek’sinrladı9şdarııldtkğaatln3aidHuaiyıanr9yadnMrkarimva’ıadıatgtdAArtal’eaaraöiyiyeeedaTTDrnrotşnnrlğarnlıaiüegü.ankieekarplctrcsyorsrduveageakaieokC’ıeknsreonryrnrekntiiaaikar,cauinyt.’lş’MiakiyleyeHraröa’ad.atdsğiıe’eklEalvCiraalldmyrnCltayvtKsrgyltaaeuıoaialeeeiaeisradodrrilnazsDnlbmnarnşiıaöTiıvztlH,anmanarotğmasdnarekaiıitşğıkıednRridnıençeaarasmreu.hyioıaıurnorıvdğtrİğuoşonry.laillıos’aiıgaiyüt.kilrroncksnttltSa,udoK.uemiiuraeldiPbnmecSsuaıurmlsvrüemeaasuaaiarmvnıaglçnnişıllacheçradnyüealidhlrcaııŞonaat,glmok’kdteia’IuneparyMeınenlsağelkndubanaveayldioınikiaaynirnanselpeşvlyr1idaıdMaratdrWeCie1k6rsiaaaelodgartbok4aaıVöZbmyfaeeiidnkillaryeyrlzaelylngtoıaidieisşaevöalevşrarBlanlersrüylnaasaeegn.dım,epşaauıuken,otvdrnü1iklıYrğeısNbrçztl’danneiil9ı.lnet’ıekmaiauenankaüinoedzerrf4sinrişnnnrelvaışrnaideşsiaC1ylmnfbmeaSroteanikkhçgi’loairkidiplyvaeaaüriravpeeiMergne’trçylayemeaime.ürlalırudlr,iakAae,rsüeoEöknivlçkitknşeayapleiMSaütü,bandllveeCoşüvpMssmyıieaarırarlnlreaaıkitaksaüils1Slhlnokr.9mlllskirekiyanynaeü.eniyvyMo7çrzısad.erat’lmdeeeiroal7iln,kaüneezaet.yetbnbsabPmdtrzineenaeuliaisoaaaüaertilçsrrorrryazlnzstyZiiiaiolaynahkrpleisııdeığlğarılanmliıi’ırraığtmnynsiığşsai1rs’esn9adnoıüıaıaonıfeerıkend7dznemnl.hondsazile4eNdaraacrsaimaePaan’rağasrieutrbvehasiıyıagetinnsOöuşirıabroPaannöEieamlJyslrelaknladudügızadaneS’ekşarnatinelmaerpoşinieoyetssasaytüogıpıriüskDkkrnlnniiPandrnioriniüesızü.kaaèlCvıyeliülb’zilnnıznilvereaylvneaışııeeiıovarr’rzulilaokrdlınl.aribeyiüyiamrLlavi’aaSkdiunnaikbsokalerlermkeaereeıv,ucraçtld.nsanmnah.eehlaalegsyanuaırıâkirzağrCyekeyağeıldneatlnan.iıaiâzşrilsıaçualnlBkakiıypoinzaaelkirlrlrrsıoulli.mnadlat.aldivöebi1şasnrrük6nMsyieCayra.’ğoeonıiiaMİrrlnşannebateikıapznaalsisruemgtaslıbirlaanannaıyerıkrnniesnrlaeea,rçdeaume.’ausbırsklngı1eCktemlrğneaLniKlçıGilienhaaır9naraasırna,şvtİa.iılisii‘drdiiba4taenlşlanMyıoaoünırelianDeıyt,,easya9nişitvçnihıelaıRaibhstairrrsıyetalibı,veliyedla.loan,enaioaınageyitirkriıkkkelknl1dntnpüylbrniatelpıtaraietciaiaı9inemrikBziaamfalorrbvaa’üaşstidd5iBşievrelflaseninulostieaıei0vılsıiallşdıriknktlğtocıinnşmonTmüm’kttüedlıaalyvmlitİesiesnrsaarnretriiinaştaaobskı.oreaaoa(anvtpa1klon9eı69) yıflamak için tenya yumurtaları bile yutar. Kennedy olayı ile yıkılır... Kocası Meneghini’ye olan büyük aşkı, Yunan armatör Onassis’le tanışmasına kadar sürer. Onassis’i daha önce “züppe ve görgüsüz” bulduğunu açıklayan Maria Callas, bir partide onunla tanışınca deliler gibi âşık olduğu kocasını terk ederek Onassis’le yaşamaya başlar. Öyle ki, onunla daha çok zaman geçirme uğruna konserlerini ve provalarını bile aksatır. Varlık nedeni olan operayı bile bırakacak kadar sevdiği Onassis ile evlenmeyi çok isteyen Callas’ın bu düşü ne yazık ki gerçekleşmeyecektir. Onassis, Maria ile birlikteyken ABD’nin suikast sonucu öldürülen Başkanı Jonh F.Kennedy’nin dul eşi Jackie Kennedy ile evlenince bunalıma girer. Kennedy ile evli iken bile Onassis’i terk etmek istemez. Hamile kalıp Onassis’in baskısıyla düşürdüğü bebeğini sahte isimle bile gömmeye razı olur. Sonunda Onassis’i kaybettiğini kabullenerek 1962’de yeniden sahnelere döner. 1969 yılında Pier Paolo Pasolini’nin yönettiği “Medea” filminin çekimi için Türkiye’ye geldiğinde Pera Palas’ta konaklar. Pera Palas Oteli’nin önü onu görmeye gelenlerle dolup taşar. Hiç şarkı söylemediği filmin çekimleri Kapadokya’da Göreme Milli Vadisi’nde yapılır. C MY B