Katalog

DUNYA AÇLIK GREVİNE BAŞLADILAR İspanya’da Katalonya Özerk Yönetimi’nin merkezi hükümet ile tansiyonu yükselten bağımsızlık referandumunun ardından isyana teşvik suçlamasıyla tutuklanan eski Katalonya Ulusal Meclisi (ANC) lideri Jordi Sanchez ile hükümet sözcüsü Jordi Turull’un açlık grevine başladığı duyuruldu. Avukatları tarafından basına okunan açıklamada, Sanchez ve Turull “İspanyol mahkemelerini adaletsiz davranmakla” suçladı. “Biz özel muamele istemiyoruz. Ancak ayrımcılığı ve kasıtlı gecikmeleri kabul etmeyeceğiz” denildi. Orban’ın medya tekeli10 dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN Pazar 2 Aralık 2018 Basın özgürlüğü ve çoğulculuğu konusunda Avrupa’da eleştiri oklarının hedefinde olan Macaristan’da hükümet çizgisindeki yaklaşık 500 gazete, televizyon, radyo kanalı ve web sitesi tek bir holding bünyesi altında birleştirildi. Basın özgürlüğü kuruluşları, Avrupa Birliği’nden bu adımın ardından göçmen karşıtı, aşırı sağcı otokratik Başbakan Viktor Orban liderliğindeki hükümete tepki yükseldi. Gözler onay sürecinde New York Times gazetesinin haberine göre, hükümet çizgisindeki 10 yayıncı kuruluşa ait yaklaşık 500 gazete, televizyon, radyo, web sitesi tek bir holding çatısı altında bir araya getirildi. Bu kuruluşlar hisselerini ağustos ayında kurulan Orta Avrupa Basın ve Medya Vakfı adındaki holdinge devretti. Holdingin, Başbakan Orban’a sadık bir isim olarak nitelendirilen Gabor Liszkay tarafından yönetileceği belirtildi. Holding tarafından yapılan Macaristan’da hükümet çizgisindeki 10 yayıncı kuruluşa ait yaklaşık 500 gazete, televizyon, radyo tek bir çatı altına alındı Ülkenin muhalif gazetesi Nepszabadsag, 2016’da yayın hayatını askıya aldığını açıklamıştı. Sol görüşlü gazetenin kapatılma kararının ekonomik gerekçelerle olduğu belirtilmiş ancak Orban’ın basına yönelik baskısının sonucu olduğu yorumları gündeme yansımıştı. Karar protesto edilmişti. açıklamada “milli değerler temelinde kamusal söylemin” geliştirilmesinin hedeflendiği ifade edildi. Macar tekel dairesinin 476 medya kuruluşunun aynı şirket tarafın dan yönetilmesine ve bu kuruluşlarda üretilen haberlerin aynı çatı altından çıkmasına onay verip vermeyeceği ise henüz belli değil. Macaristan’daki bu gelişme ülke içinde ve dışında tepki çekti. Alman Gazeteciler Sendikası (DJV) Avrupa Komisyonu’na çağrıda bulunarak Komisyon’dan “Macar hükümetinin medya özgürlüğü ve çoğulculuğu kısıtlama çabalarını, ciddi ve sistematik bir güç istismarı olarak gündemine almasını” istedi. AB’de örneği yok “Orban hükümeti, basın özgürlüğünü ilk kez ihlal etmiyor” diyen DJV Başkanı Frank Überall, “Medyada çoğulculuk ve vatandaşların kamusal tartışmalara katılmalarına, fikir ve görüşlerini korkusuzca ifade etmelerine imkân sağlayan bir ortamı güvence altına almak, Avrupa Birliği’ne üye devletlerin yükümlülükleri arasındadır” diye konuştu. Budapeşte merkezli düşünce kuruluşu Mertek Media Monitor’dan Gabor Polyak da Fransız haber ajansı AFP’ye yaptığı açıklamada, “Medya gücünün bu tarzda bir kuruluşun elinde toplanmasının herhangi bir Avrupa Birliği ülkesinde eşi benzeri yok” dedi. 2010 yılında göreve gelen Orban’ın Macar medyasını özel şirketler aracılığıyla hükümetin siyasi çizgisine soktuğu belirtiliyor. Basının can damarlarından olan resmi ilanların, medya üzerinde baskı aracı olarak kullanıldığı kaydediliyor. Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü’nün raporuna göre, Macaristan basın özgürlüğü açısından 180 ülke arasında 71’inci. Orban’ın Fidesz partisi iktidara geldiğinde ülke listede 23’üncü sıradaydı. Gazeteciye hapis cezası İran’da muhalif liderlerden Mehdi Kerrubi’nin bir dönem danışmanlığını üstlenen kadın gazeteci Hengame Şehidi’ye, 12 yıl 9 ay hapis cezası verildi. Temmuz ayından bu yana tutuklu olan İranlı gazeteciye yöneltilen suçlamalar, resmi makamlar tarafından açıklanmadı. Şehidi, tutuklanmadan kısa süre önce Londra merkezli rejim muhalifi bir gazeteye verdiği röportajda ülke liderlerini eleştirmişti. İran güç gösterisinde İran, Batı Asya’nın “en gelişmiş savaş gemisi” olarak nitelendirdiği gemiyi Hürmüz Boğazı’nda suya indirdi. “Sehend” adı verilen gemi, üst düzey askeri komutanların katıldığı törenle Basra Körfezi ve Umman Denizi’nin kesiştiği Bender Abbas Limanı’nda İran donanma filosuna eklendi. Törende konuşan Tuğamiral Hüseyin Hanzadi, 1300 ton ağırlığında, 96 metre uzunluğunda olan geminin, yerel imkânlarla altı senelik bir sürede yapıldığını, tek seferlik yakıt alımıyla 150 gün boyunca açık denizlerde hareket edebileceğini söyledi. İlk savaş gemisini 2010 yılında yapan İran, geçen günlerde sığ sularda yapılan operasyonlar için tasarlanmış iki yeni denizaltıyı donanma filosuna kattığını duyurmuştu. Öte yandan, İran’ın ABD yaptırımları nedeniyle Güney Kore’ye mal karşılığı petrol satacağı da dün gündeme yansıyan haberler arasındaydı. IRNA’nın haberine göre “İranlı şirketlerin Güney Kore’den ithal ettiği malların ödemeleri bu ülkeye ihraç edilen petrol fiyatından düşülecek.” Fransa’da öfke dinmiyor SÜLEYMAN TOSUNOĞLU Fransa’da, akaryakıt zamlarıyla birlikte alevlenen Macron yönetimine karşı protestolar başta başkent Paris olmak üzere ülke genelinde dün de sürdü. Yaklaşık iki hafta önce sosyal medyadan başlatılıp meydanlara inen, “Sarı Yelekliler” adı altında gerçekleşen eylemlerde dün Paris sokakları adeta savaş alanına döndü. Paris’teki ünlü ChampsElysees Caddesi polis tarafından kapatıldı. En az 80 kişi yaralandı Alana girmeye çalışan eylemcilere polis göz yaşartıcı gaz ve tazyikli suyla müdahale etti. Kimi gruplarla polis arasında çatışmalar yaşandı. Bazı eylemciler arabaları, çöp kutularını ateşe verdi. Olaylarda 14’ü güvenlik görevlisi 80 kişinin yaralandığı yerel basına yansıdı. Fransa Başbakanı Edouard Phi lippe, Paris’te 5 bin 500 olmak üzere Fransa genelinde dünkü eylemlere katılımın 36 bin olduğunu savundu. Eylemleri düzenleyenler ise bu sayının daha fazlasına işaret etti. Paris’teki gösterilerde 205 kişinin gözaltına alındığı da belirtildi. Zafer Takı anıtının önünde toplanan yaklaşık 3 bin eylemci Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron yönetiminin tartışmalı ekonomik reform paketine, akaryakıt fiyatlarına, vergi artışına zamma tepki gösterdi. Eylemciler “Macron İstifa”, “Vergileri durdurun”, “İşe gitmek artık bizim için lüks haline geldi”, “Eylemler, devrime dönüşebilir” sloganları attı. Paris’teki eylemleri engellemek için polis 8 metro istasyonu ve şehir merkezine giden bütün yolları kapattı. Ama engellemelere rağmen Paris’in merkezine akın eden grupların bir kısmı Champs Elysees Caddesi’ne giriş yaptı. Güvenlik güçleri, eylemlerde aşırı sağcı grupların provokasyona giriştiği görüşünü dile getirdi. Hükümet ikna edemedi Macron yönetimi protestoların önünü kesmek için hafta arasında petrol fiyatlarındaki artışın küresel ısınma ile mücadeleye aktarılacağı açıklamaları yapmış, eylemci grupların temsilcileriyle bir araya gelme yönünde adım atmış ancak ikna çabalarından sonuç alamamıştı. Dünkü eylemler sırasında Macron, G20 zirvesi çerçevesinde Arjantin’deydi. Paris’te geçen haftaki eylemlerde de çatışmalar yaşanmış, çok sayıda kişi yaralanmış, yüzlerce eylemci gözaltına alınmıştı. Fransa’daki “Sarı Yelekliler”‘ eylemi önceki gün akaryakıt zammını protestolar çerçevesinde Belçika’ya da sıçramıştı. l PARİS Ahbapçavuş kapitalizminin başkan yaptığı adam: Baba Bush ABD’nin 41. Başkanı George H. W. Bush 94 yaşında ha bu ailenin tek bir bireyin de bile rastlanmamıştır. Petrol sanayii yatını kaybetti. 19891993 yılları ile askeriyenin doğurduğu hane arasında sürdürdüğü Başkanlık dan Bushlar, soylarını İngiliz Kra görevine seçildiği gün, çok büyük bir ABD efsanesinin bir pa Mustafa K. Erdemol liyet ailesine kadar götürmekten pek hoşlanırlardı ama büyük bir lavradan ibaret olduğunun anla palavradır bu da. Hanedan ana şıldığı gündür. tarafından büyük büyük dede George ABD’de “en iyiler ile en başarılıla H. Walker ile başlamıştır. rın” zirveye çıkmasını sağlayan sistem dedikleri Meritokrasi bu zatın Servetin kaynağı... seçilmesiyle gerçekten çökmüştü. Wall Street merkezli W.A. Harriman Çünkü ne kendisinin ne de mensu & Co.’nun başkanıydı bu Walker. Bi bu olduğu son derece karanlık Bush rinci Dünya Savaşı sırasında İngilte Hanedanı’nın “en iyi” ya da “başarı re ve Fransa’nın silahlanmasına meş lı” sayılacak bir tarafı yoktu. (Nere hur Morgan House’la para karşılığı ta deyse tüm Bush ailesini incelemiş bii, yardım ederek yaptı büyük serve olan David Zirin’in ABD’nin en ciddi tini. 1920’lerde Baku petrol sahaları ve de saygın dergisi Nation’daki yazı nın yeniden inşasını da üstelendi ki, larını okumanızı öneririm). Özetle be ne para kazandırmıştır bu iş ona. lirtelim, Bush’ların sistem içinde yük Şu ölen Bush’un diğer büyük büyük selmeleri “ahbap – çavuş kapitaliz babası olan Samuel Bush da yine Bi mi” nin (Crony Capitalism) bir azizliği rinci Dünya Savaşı sırasında serveti dir. Bu da bir “başarı” sayılabilir kimi ni küçük silahlar için malzemeler üre lerince ama entelektüel birikim, incel terek yaptı. Bir de Pescoot Bush var miş zevk vs gibi ABD’liliğin olmazsa dır ki hanedanda, yaptığı onca ka olmazları sayılan/sanılan özelliklere ranlık işin arasında en bilineni Hitler Almanyası’na yaptığı mali destektir. Bu adamın atom bombasının üretilmesinde de payı var derler. Son derece “hümanist” aile belli ki. Walker’la, Bush’ların evlilik yoluyla kurdukları bir hanedandır bu. İşte bu ölen Bush böyle bir ailede doğdu. Özel okulllarda okudu. Tama ticarette asıl voleyi her zaman ilişkili olduğu petrol sanayiinden kazandı. Kesmedi tabii. Siyasette de olması lazımdı. Reagan’ın yardımcılığına gelmeden önce girdiği birçok seçimi kaybetmişti. O dönemlerde hatırlanan siyasi faaliyeti(!) Kongre’deki oturumlarda, tartışmalarda partisine (Cumhuriyetçi Parti, tabii ki) bağış yapanlara notlar yazmasıydı. ‘Bağdat kasabı’ CIA Başkanlığı döneminde Reagan’ın Irak’taki Saddam rejimine dolarlar akıtmasını sağladı. İran ile anlaşmazlığında Irak’ı İran’a savaş açması konusunda teşvik etti. Nikaragua’daki solcu Sandinista hükümetini devirmek için eli kanlı Kontraları bu Her ikisi de ABD Başkanlığı koltuğuna oturan Babaoğul Bush’lar... kurdurup, destekledi. ABD’nin kontralara yasadışı silah satmasındaki uğursuz parmak onundu. Irak’ın sonradan ABD tarafından yok edilmesi gereken bir güce dönüşmesi de onun marifetidir. Reagan’ın yardımcısı olduğu dönemde istihbarat desteği, askeri malzeme ve hatta gelişmiş kimyasal / biyolojik silahlar verdiği Saddam Hüseyin, Kuveyt’i işgal edip “Ortadoğu petrolünün akışını tehdit eder” hale gelince, Başkan olduktan kısa bir süre sonra Irak’a saldırarak başlattığı Körfez Savaşı’nda 200 bin Iraklının ölümüne yol açtı. “Bağdat Kasabı” diye adlandırılmasının nedeni budur. Bush, yedi haftalık savaş sırasında onca insanı öldürdükten sonra bu kez Irak halkını rejime karşı çıkmaya çağırdı. Fakat Kürtler ve Şiiler başkaldırdığında, Bush birden Saddam’la ilişkileri geliştirdi. Saddam isyanı bastırdı. Kürt ve Şiilerin mezar kazıcısı da bu adamdı. Dayansın ehli kubur. Erdoğan, Trump ve Putin’le görüştü ‘Fırat’ın doğusunu kurtaracağız’ Arjantin’in başkenti Buenos Aires’te gerçekleşenen G20 Zirvesi kapsamında dün Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ayrı ayrı görüştü. Yaklaşık bir saat süren Putin’le görüşmesinde Erdoğan’ın Rusya liderine “İdlib ile ilgili bir zirve daha düzenlemek gerektiğini” söylediği belirtildi. Soçi’de eylül ayında buluşan iki lider İdlib’de silahsızlandırılmış bölge konusunda uzlaşıya varmıştı. Putin’in de dünkü görüşmede Ankara’nın Moskova için güvenilir bir ortak olduğunu söylediği kaydedildi. İstanbul’a gelerek Türk Akım doğalgaz boru hattının açılış törenine katıldığını hatırlatan Putin, “Türkiye, politikalarının bağımsız olduğunu bir kez daha doğrulamış oldu” dedi. Erdoğan ise görüşmenin ardından, “Hayati konularda görüşme fırsatımız oldu. İdlib’le ilgili atmamız gereken farklı adımlar var. Türk Akımı ile ilgili görüşmeler önem arz ediyor” ifadelerini kullandı.? Trump ile ikinci görüşme Erdoğan, Putin ile görüşmesi sonrasında ABD Başkanı Trump ile G20 Zirvesi çerçevesinde ikinci kez bir araya geldi. İkili ilişkilerin ele alındığı belirtilen görüşme yaklaşık 50 dakika sürdü. Erdoğan, İngiltere Başbakanı Theresa May ile de görüştü. İkili görüşmelerinin ardından basın toplantısı düzenleyen Erdoğan, Trump’la ErdoğanPutin zirvede bir araya geldi. gerçekleştirdikleri görüşmede, Suriye’deki süreci değerlendirdiklerini, Halkbank ve FETÖ konularını ele aldıklarını söyledi. Erdoğan Suriye’deki YPG varlığına ilişkin, “Fırat’ın doğusunu çok yakında bölücü terör örgütünün işgalinden kurtaracağız” açıklamasında bulundu. Kaşıkçı cinayetine de değinen Erdoğan, “Suudi tarafından gerekli desteği görmüyoruz. Bizim Kraliyet ailesini yıpratmak gibi bir niyetimiz yok. Kaşıkçı’nın 7.5 dakikada boğularak öldürüldüğünün kanıtı var. Yerli işbirlikçi diyorlar. Kimdir bu yerel işbirlikçi? Bunu bize açıklayacaksınız” diye konuştu. Öte yandan, yayımlanan G20 Zirvesi Sonuç Bildirgesi’nde uluslararası düzenin kurallara bağlı şekilde sürdürülmesine, ABD’nin itirazlarına rağmen Paris İklim Anlaşması’nın aynen uygulanmasına ve Dünya Ticaret Merkezi’nin bazı fonksiyonlarının yetersiz kaldığına ve bunların reforme edilmesi gerektiğine vurgu yapıldı. Ayrıca, G20’nin 2019 dönem başkanlığını Japonya’nın, 2020 dönem başkanlığını ise Suudi Arabistan’ın yapacağı açıklandı. ‘İlericiler birleşin’ DOĞAN ERGÜN Enternasyonal’in kurulması çağrısında bulundular. Dünya genelinde aşırı sağ hareketlerin yükselişe geçtiği bir dönemde ABD ve Avrupa’dan çeşitli sol hareketler İlerici bir Enternasyonal’in kurulması çağrısı yaptı. “Küresel adalet için bir taban hareketi” olarak tanımlanan İlerici Enternasyonal için yapılan çağrıda “Dünyanın ilericilerinin birleşme zamanı” ifadeleri kullanıldı. Yabancı düşmanlığı, ırk DiEM25 hareketinin liderlerinden David Adler’in Cumhuriyet’e yaptığı açıklamada, çağrıya ABD’de geçen başkanlık seçimlerinde Demokrat Parti’den aday adayı olan Vermont Eyaleti Senatörü Bernie Sanders’ın yanı sıra İngiltere’de Jeremy Corbyn’in liderliğindeki İşçi Partisi, İzlanda’da iktidarda bulunan YeşilSol Hareket ve Brezilya İşçi Partisi’nin de çağrıya des çılık, silahlanma yarışı, çev tek verdiği bildirildi. resel yıkım ve daha önce benzeri görülmemiş boyut Küreselleşme llstlürdddlrbslilsuraDTklArpaaiirııeaaauueeamnğğrkazlaeeaavorrruuBbppeğççiıtnrnnraıAign,,mlsydnnömteuaaoriiıecelmmnaiBslaseoeuıirrmpllarıanlPBpsielliporaelliydeanrvlldırdyanoer”aaeeilırarcyater’rdlieüşuikzndtrnTrraneilraeonsaıenialiniiş.çaaoarycrğğalnniklyynemuiimaıysrakatimgiçodiı,ıal’otobmryüınikiniekgrsaüykaavm’n’ıeriöktaddntıaaernzpieikAanisltşallAeuzlrçı’aekieivetııİndarnenrBsro“rhm(liiınçamlkATvatD.saebbsamyedertduBArşeaaaeoıblçeveaş)emaBsşşğpaeklaönsboikakDeilneenkaıeaaşlatn,’mitsrednışnenelArbıeieğlıazçvJıerkikaıBernnrstyydşlyrvrmkEieıiiaüeaaıayanaerckertdıodrpsVSrsmsiaüııkkşiciryııatsken”sğll.ıtoiıonaüıirtuııdızşkSdküçmndnymalpbeiüerıaeysoaeğğoakvernğaüv“rylraıeesnol”İğrsıi’arçişnlydnisertnıiiugyykiaçtey’edöfmftveğiıkfğuaionelmlaneelueirurrdererrmvbkvüalsıru.rlkaöavsnlbaresetaiigatmaledmerenİneeoenkıtleusSnulvnşeuin,kenismsnecınıelanlaamrrrışmzğçeaaraetnueutiçnişndbieulyezdrçntvkskecefanledıeiiatyglvaaiaataü.irierluünrkeebakeriihryşinçEg“FrçtlmeacrtebalkeeuPgbaıvüenamüsyvykpçetrrasrsebeeakntüaeekıiiiaeşeleşzlraaa,oeğ,lzrnt VSaanroduefraskitistifakı hareketinin yaratılması gerektiği de öne çıkan vurgular arasında. Yunanistan’ın eski Ma Uluslararası dayanış liye Bakanı, DiEM25 hare ma çağrısı yapılan metinde ketinin kurucusu Yanis Va “İlerici Enternasyonal’imiz roufakis ile ABD’de San ve kurmak için birlikte çalı ders Enstitüsü’nün yöne şacağımız Yeni Uluslararası ticisi Jane Sanders önceki Düzen’le toplumlarımızı, ül gün ABD’nin Vermont eya kelerimizi, gezegenimizi ge letinde ortak bir “açık mek ri alacağız” ifadelerine yer tup” yayımlayarak İlerici veriliyor. May’e bir darbe daha İngiltere’nin AB’den çıkışı (Brexit) anlaşmasına onay veren Londra hükümetinde sular durulmuyor. Başbakan May’in kabinesinden Üniversiteler ve Bilimden Sorumlu Devlet Bakanı Sam Gyimah anlaşmaya muhalefet ederek istifa etti. Gyimah, temmuzdan bu yana Brexit gerekçesiyle istifa eden 10. bakan. C MY B