Katalog

Cuma 9 Kasım 2018 Erkekler mış gibi yapıyor KATLANABİLEN TELEFON Samsung, merakla beklenen katlanabilen telefonunu San Francisco’da tanıttı. BBC’nin haberine göre, cihaz, katlı haldeyken normal cep telefonu, açıldığında ise tablet boyutuna sahip. BBC’deki habere göre telefonun boyutu 18.5 santimetre. Samsung, katlanabilir telefonun seri üretimine gelecek aylarda başlamayı planlıyor. l AA SÜPER LOTO 6 BİLEN: 3.471.507 TL (2. devir) 5, 6, 10, 16, 17, 27 5 BİLEN: 6.659 TL 4 BİLEN: 143 TL 3 BİLEN: 13 TL ikramiye kazandı EDİTÖR: MÜNEVVER OSKAY / ELİF TOKBAY TASARIM: EMİNE BİLGET HASTA ÇOK YETERİ KADAR ORGAN YOK Eşitliğe inanıyor ama ‘Kadın çalışmak için benden izin almalı’ diyorlar Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Araştırması’ndan ilginç sonuçlar çıktı. Unilever için IPSOS tarafından 15 yaş üzeri 1374 kişiyle gerçekleştirilen araştırmaya göre gençler, 35 yaş üzeri kuşağa kıyasla kadınların gücüne ve liderliğine daha çok inanıyor. Araştırmada görüş belirten katılımcıların yüzde 51’i erkek, yüzde 49’u ise kadın. Her 4 kişiden 1’i, kadın ve erkeğin hayatın her alanında eşit olması gerektiğini savunuyor ama kadınların yüzde 58’i toplumsal hayatta eşitliği hissetmediğini ifade ediyor. Öte yandan toplumun yüzde 42’si ve erkeklerin yüzde 55’i, kadınların çalışmak için önce eşlerinden izin alması gerektiğini savunuyor; kadınların ise yüzde 72’si bu fikre katılmıyor. Ayrıca erkeklerin yüzde 43’ü erkeğin iyi kazanması durumunda kadının çalışmasına gerek olmadığını düşünürken kadınların yüzde 79’u bu bakış açısına karşı çıkıyor. Kadının iyi kazanması durumunda erkeğin çalışmasına gerek olmadığını söyleyen erkeklerin oranının sadece yüzde 11’de kalması ise erkeklerin zihinlerinde kadınların iş hayatında yer almasını ekonomik refah ile ilişkilendirmediğini gösteriyor. l Cumhuriyet NECATİ SAVAŞ Dünya Organ Nakli Derneği Başkanı Haberal: Şiraz’da organ bağışı oranı yüzde 95, bizde yüzde 30... Kabul edemiyorum İKİNCİ CAN Mutluluk araştırması Humeyni’nin fetvası: Topkapı’da cimnastik Aerobik cimnastikte dünya ve Avru Çin’in Ankara büyükelçiliği tarafından desteklenen pa şampiyonu unvanları projede kamera karşısı na sahip milli sporcu Ayşe Begüm Onbaşı, Topkapı Sarayı’nda gerçekleştiri na geçen Onbaşı, senaryo gereği kapanış saatini kaçırdığı Topkapı Sarayı’ndan len tanıtım projesinde ye güvenlik lazerlerini cim teneklerini sergiledi. Kültür ve Turizm Bakanlığı ile nastik becerilerini kullanarak aşmaya çalışıyor. l AA Para saadet getirmiyor Belçika’da 4 yıl süren Ulusal Mutluluk Araştırması’na göre, sanılanın aksine, fazla para saadet getirmiyor. Aylık geliri 4 bin 500 Avro’nun üzerindeki kişiler, düşük kazançlı kişilere göre kendilerini daha mutsuz hissediyor. Gent Üniversitesi sağlık ekonomisti Prof. Dr. Lieven Annemans ve ekibi tarafından gerçekleştirilen araştırmaya göre, Belçika’da ortalama ay lık gelir 1716 Avro. Toplumun beşte biri, ayda 1000 1500 Avro ile geçiniyor. Araştırmaya göre, 2 bin 3 bin Avro aylık gelire sahip olanlar kendilerini mutlu hissediyor. Ortalamanın altında bir gelire sahip olanlar yeterince mutlu değil. Ancak asıl çarpıcı olan, mutsuzluğun en fazla kazanan kesimler arasında da yaygın olması. l BBC Türkçe Çetindoğan’a ödül İyilik meleği Merkezi New York’ta bulunan ye hazırım” dedi. Ödül, Türkiye’de Türk Hayırseverlik Vak sosyo ekonomik fı, Turkey One Derne gelişme, cinsiyet ği Yönetim Kurulu Baş eşitliği ve eğitim kanı Demet Saban konularını hedefle cı Çetindoğan’a “Hayır yen projeleri nede severlikte Mükemmellik” (Excellence in Phi Çetindoğan niyle verildi. Geceye ko lantrophy) ödülü verdi. Ödü nuşmacı olarak katılan lünü Brooklyn Belediye Baş Prof. Dr. İlber Ortaylı’ya da kanı Eric Adams’tan alan Çe Türkiye’nin Birleşmiş Millet tindoğan, “Bütün enerjimi ler Daimi Temsilcisi Feridun dünyanın barışı ve ortak me Sinirlioğlu tarafından özel deniyetin inşası için verme onur plaketi sunuldu. l DHA 40 BİN YIL ÖNCE ÇİZİLDİ Endonezya’ya bağlı Borneo Adası’ndaki bir mağarada keşfedilen 40 bin yıl öncesine ait çizimin, bugüne kadar bulunan en eski hayvan resmi olduğu açıklandı. İspanya, İtalya ve Fransa’da yapılan keşifler mağara çizimlerinin bugüne kadar Avrupa’da ge liştiğini gösteriyordu. Bu çizimler, teoriyi de değiştirmiş oldu. Prof. Maxime Aubert, "Bugüne kadar tarihlendirdiğimiz en eski mağara sanatı resmi, tanımlanamayan bir hayvan. Muhte melen Borneo ormanlarında hâlâ bulunan bir yaban sığırı türü" dedi. l AA Bağışlamak sevaptır İran’ın Şiraz şehrinde ölen insanlardan karaciğer nakli yüzde 90, böbrek nakli yüzde 95 oranında. Tahran’da yüzde 60. Humeyni döneminde fetva verilmiş, “organ bağışlamak sevaptır” diye. Bizde yüzde 30. 20 binin üzerinde kronik böbrek, 2 binin üzerinde kronik karaciğer hastası var. 1 bin civarında kalp hastası var. Şu anda ölen insanların organlarını bekliyorlar. Türkiye canlıdan transplantasyonda dünyanın 5 ülkesinden biri. Dünyada herhangi bir şey yokken, biz en etkin yasaları çıkarmışız. Teknik imkânlarımız var. Maalesef kadavradan nakillerde kabul edemeyeceğim rakamlar içindeyiz. Atatürk’ün “Beni Türk hekimlerine emanet ediniz” sözü var. Önce Türk hekimlerine güveniniz. Bilelim ki insanların sağlam organla rı birçok kronik hastaya yaşam sağlıyor. Aldıkları birkaç ilaçla, normal yaşamlarını sürdürüyorlar.” Organ ticareti Tabii bunun etik kurallara ve yasalara göre yapılması gerekiyor. Dünya Organ Nakli Derneği Başkanı olarak yaptığımız en önemli şey, organ ticareti ile mücadele etmek. Transplantasyonun genelde aynı ülkeden olması gerekir. Canlıdan nakil, akrabalar arasında olmalıdır. Akrabalık kuralı çok önemli. Yeter ki etik kurallara, yasalara sahip çıkalım, ülkemize sahip çıkalım. Şimdi Dünya Organ Nakli Derneği Başkanı olarak, bölgesel bir kongre düzenliyorum ilk defa, İstanbul’da 2829 Mart 2019’da, canlıdan organ bağışını artırabilmek için. Prof. Dr. Mehmet Haberal; Cumhuriyet’in sorularını yanıtlamadan önce, ödüller ve plaketlerle dolu odasında; Atatürk için 5 Nisan 1920’de verilen idam fermanını ve Einstein’ın Atatürk’e gönderdiği mektubun tıpkıbasımlarını gösterdi. Haberal, “Bu ülke; boynunda idam Dünyada bir ilktifetvası olan Atatürk ve arkadaşları tarafından kuruldu ve bize emanet edildi.” “Türkiye’de, Ortadoğu’da ve Kuzey Afrika’da ilk başarılı karaciğer naklini 1988’de yaptık” diyen Haberal şöyle devam ediyor: “Ölen bir insanımızdan, o zamana kadar yapamıyorduk. Benim hedefim ‘acaba karaciğerin bir kısmını kullanabilir miyim?’ 1990 yılında Türkiye’de, bölgede ve Avrupa’da çocuklarda canlıdan kısmi karaciğer nakli yaptım. Dünyada ilk kez erişkin canlıdan kısmi karaciğer naklini de yaptık. Öyle hastalar var ki, hem böbrek hem karaciğer rahatsızdır. Canlı donörden, annesinden hem karaciğer hem böbrek naklini gerçekleştirdik, bu da dünyada bir ilk. ‘Oğlumu bana tekrar veriniz’ “Hasta çok, yeteri kadar organ yok” diye konuşan Haberal, “Birçok vatandaşımız sağlam organlarla vefat ediyor, birçok insanımız da buna ihtiyaç duyarak aramızdan ayrılıyor. Ölen insanlarımızın organlarından yeteri kadar faydalanılamıyor. 22 yaşında bir vatandaşımız, trafik kazası geçirdi. Tüm işlemler yapıldı, beyin ölümü teşhisi kondu. Hastanın babası ile konuştum, oğlunuzu kurtarmak için her şey yapıldı, dedim. Verdiği cevap çok önemli, ‘Doktor Bey, Allah razı olsun, her şeyi yaptınız, ama kaderi değiştiremediniz. Şimdi ne yapacaksanız yapınız, oğlumu bana tekrar veriniz” diye konuştu. SİNAN TARTANOĞLU Hem canlıdan hem kadavradan böbrek ve karaciğer nakline Türkiye’de ilk kez imza atan, birçok ülkeden önce Türkiye’de organ naklinin yasal zemine kavuşmasını sağlayan Prof. Dr. Mehmet Haberal, Türkiye’de kadavradan organ bağışı oranlarının “kabul edemeyeceği seviyede” olduğunu söyledi. Başkent Üniversitesi’nin kurucu rektörü, Dünya Organ Nakli Derneği Başkanı Prof. Dr. Haberal; 20 binin üzerinde kronik böbrek, 2 binin üzerinde kronik karaciğer, bin civarında da kronik kalp hastası olduğuna dikkat çekerek “Hasta çok, yeteri kadar organ yok. Birçok vatandaşımız sağlam organlarla vefat ediyor, birçok insanımız da buna ihtiyaç duyarak aramızdan ayrılıyor. İran’ın Şiraz kentinde yüzde 95 oranında, ölen insanların karaciğerinden yararlanılıyor, Tahran’da yüzde 60. Bizde yüzde 30” dedi. Prof. Dr. Mehmet Haberal, Organ Bağışı ve Nakli Haftası’nda Türkiye’nin adı ile özdeşleşen 43 yıllık organ nakli serüvenini Cumhuriyet’e şöyle anlattı: ‘Yeni bir kapı araladık’ “1967’den sonra kronik karaciğer, kalp ve böbrek hastaları için yeni bir dünya başladı. O dönemlerde Türkiye’de herhangi bir yasa yok. 1975’te kronik böbrek hastaları için Türkiye’de yeni bir kapı araladık. Hasta çok, ama yasa olmadığı için sadece birinci derece akrabalar arasında organ alabiliyorduk. Ölen hastaların böbreklerinin tedavide kullanılabileceğini göstermem gerekiyordu. Cumhuriyet’te slogan Cumhuriyet gazetesinde bir slogan çıkarttırdım, ‘Böbreklerinizi bağışlayın, en az 4 kişiye tedavi sağlayın.’ O zaman makine yok, ölen insanların iki böbreği bağışlanırsa, iki makine boşalacak, oraya iki yeni hasta gelecek. 10 Ekim 1978’de Avrupa Organ Nakli Vakfı’ndan ilk kadavra böbreğini getirttim, nakli yaptım. İkinci bir kapı açtım. Bu ameliyatı yaptığım döneme kadar, ölüden çıkarılan böbrekler 12 saat saklanabiliyordu. Gördüm ki, bu böbrek 24 saatin üzerinde... Organ nakli yapan dünyadaki bütün merkezlere teleks gönderdim, ‘ne kadar kullanmadığınız böbrek varsa gönderin.’ Böbreklerin 100 saatin üzerinde bile saklanıp kullanılabileceğini, dünyanın her yerine gönderilebileceğini gösterdim, tranplantasyonun yönünü değiştirdim. ‘Diyanet’le görüştüm’ Diyanet İşleri başkanları ile görüştüm, onlarla TV’ye çıktım. Din İşleri Yüksek Kurulu, ‘tıbben beyin ölümü gerçekleşmiş hastaların ogranlarının kullanılmasında dinen sakınca yoktur’ dedi. Basın bana çok yardımcı oldu; Cüneyt Arcayürek, Jülide Gülizar, Emin Çölaşan... 1979’da yasayı çıkarttık, dünyada bu denli bir yasa yok. İlk çıkan yasalardan biridir. Yasadan sonra ilk uygulamasını 27 Temmuz 1979’da (yerli kaynaklı kadavradan nakli) yaptım. Böylece ülkemizde hem ölen insanların organlarının alınmasını hem de naklini başlatmış oldum.” l ANKARA C MY B