Katalog

EKONOMİ Milyoner sayısı 127 bine yaklaştı Hesabında 1 milyon lira veya üzeri parası olan yurtiçi yerleşik mudi sayısı, geçen yıl kasımda 126 bin 805’e yükseldi. BDDK verilerine göre milyonerlerin toplam mevduatları da 844 milyar 454 milyon lira oldu. Pazar 7 Ocak 2018 ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY İnşaat için zor yıl İnşaat sektörü yeni yıla artan faizler, jeopolitik riskler, yüksek enflasyon ve maliyet artışlarının gölgesinde girdi Destekler sürmeli Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Mithat Yenigün, ekonomik büyüme hızlanırken cari açık ile bütçe açığının artması ve enflasyondaki yükseliş trendinin sürdürülebilirlik bakımından soru işaretlerine yol açtığını söyledi. betmeden ilerleyebilmek adına, kapsamlı bir orta vadeli pers etkili oldu. Kentsel dönüşüm süreci inşaat sektöründe büyüme ivmesini desteklemeye devam edecek. 4 Yüksek finansman gereksinimi bulunan altyapı projelerinin seyri açısından piyasa koşulları önem taşımakta; küresel li 4 Mevcut ekonomik konjonktür, gayrimenkul stoku ve ekonomik beklentiler dikkate alındığında, sektörü desteklemeye yönelik uygulamalara devam edilmesi önem taşıyor. Genel konjonktürden ve Mevcut büyümeyatırımbütçe ve cari açık kompozisyonunun, ekonominin 2018 yılı performansında da belirleyici olacağına işaret eden Yenigün’ün sektöre ilişkin değerlendirmeleri şöyle: 4 Küresel ekonominin 2018’deki seyrinde de jeopolitik riskler belirleyici olacağından, başat risk merkezlerinin ortasında yer alan Türkiye açısından pi pektif oluşturulması ve kararlılıkla uygulanması gerekiyor. Yatırım ortamı şart 4 Belirsizliklerin böylesi yüksek olduğu bir dönemde, ülkenin kalkınma potansiyelini iyileştirmek, ekonomik büyümeyi sürdürülebilir kılmak üzere atılacak etkin adımlar hayati önem taşımaktadır. 4 Son açıklanan veri kidite koşullarında önümüzdeki dönem için öngörülen daralmalar, jeopolitik risklerde artış eğilimi, döviz kurlarının yüksek seyri ve faiz tarafındaki gelişmeler inşaat yatırımları üzerindeki risk unsurlarını arttırıyor. Geçen dönemde, alınan tedbirlerin de etkisiyle toplam konut satışları yılın 10 ayında yıllık bazda yüzde 8.2 arttı. İpotekli konut satışları geçen ekim özellikle ana pazarlardaki gelişmelerden en ağır etkilenen sektörlerden birisi olan yurtdışı müteahhitlik sektörü tarafında ise, 2017’nin 11 ayında yurtdışında 11.6 milyar dolar değerinde 175 yeni proje üstlenildi. Önümüzdeki dönemde, belirli düzeyde artış ivmesi kazanan enerji fiyatları, Suudi Arabistan, Cezayir, Türkmenistan gibi, Türk yurtdışı müteahhitlik yasa koşulları zorlayıcı olacak. lere göre inşaat yatırım ayında yüzde 20 geriledi. hizmetlerinin referanslarının Son dönemde gerilimin kimi zaman tırmandığı TürkiyeABD ve TürkiyeAB diplomatik ilişkileri ile yurt içinde izlenen diğer politik ve ekonomik gelişmeler, piyasa dinamikleri üzerinde belirleyici olmayı sürdürecek. 4 Uzun vadede, dönemsel büyümenin ötesinde sürdürülebilir kalkınmayı sağlamak, büyüme kompozisyonunu iyileştirmek, büyüme dinamikleri ları 2017’nin ilk çeyreğinde yüzde 13.3, ikinci çeyreğinde yüzde 22.5, üçüncü çeyrekte yüzde 12 artış gösterdi. Sektörün son dönemde kaydettiği büyümede özel sektör yatırımlarının yanı sı Konut edinmek isteyenlerin ipotekten kaçınma eğilimine işaret eden bu tablonun, mevcut konut kredi si faiz oranlarının yüksek bulunmasıyla ve faizlerin düşeceği beklentisiyle ilgisi olabileceği gibi, genel ekonomik koşullarda borç yükü altına girilmek son derece güçlü olduğu pazarlarda yatırım ortamına ve finansman koşullarına olumlu yansıyabilecek. Rusya ile ilişkilerde kademeli normalleşme ile Sahraaltı Afrika’nın başta olduğu potansiyel pazarlardaki fırsatlar da değerlendirildiğinde, önümüzdeki dönemin, yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinin gelişimi açısından son 10 yıllık dönemde kazanılmış ivme ni desteklerken ekonomik kırılganlıkları kontrol altına alabilmek, mali disiplin çapasını kay ra büyük ölçekli altyapı projeleri de Mithat Yenigün istenmemesiyle de ilgili olabilir. nin maalesef kaybedildiği bir dönem olan 20162017 döneminden daha olumlu olacağı umulmaktadır. Kışın nakit akışı bozuldu Cendere’ye 165 milyon liralık proje Gayrimenkul piyasası da 2018’e yeni lansmanlarla başladı. 2005’te Zekeriyaköy’de Doğa Evleri Projesi’ni ve 2011’de Hasdal’da Finanskent Projesi’ni hayata geçiren Tümyapı; İstanbul Kâğıthane Cendere Caddesi’nde Porta Vadi Projesi’ni hayata geçiriyor. 165 milyon TL yatırım ile hayata geçirilen projede teslimatlar, 2018 sonunda gerçekleşecek. Porta Vadi projesinde metrekareleri 95’den 310’a kadar ulaşan konutların fiyatları da 900 bin TL ile 3 milyon TL arasında değişiyor. Tümyapı Yönetim Kurulu Başkanı Cavit Savcı “Ev almak isteyenler artık çok daha bilinçli hareket ederek hangi projeye, hangi şartlarla yatırım yapacağını biliyor” dedi. Türkiye İMSAD Yönetim Kurulu Başkanı Ferdi Er doğan, finansman sorunlarının inşaat malzemesi sanayisi için risk haline geldiğini vurgula yarak, yazın hafifleyen finans man sorunları son üç ayda artı şa geçtiğini ifade etti. Erdoğan, 2017’nin yılın ilk ya rısında hızla genişleyen ban ka kredisi olanaklarının son ay larda önemli ölçüde sıkılaştığını anlatarak, “Bu gelişmeden inşa at sektörü de olumsuz etkilendi. Bir diğer neden faiz oranlarında ve döviz kurlarında görülen ar tışların yarattığı maliyet baskısı iken üçüncü neden üretici firmaların uyguladıkları kampanyaların yarattığı nakit sıkışıklığı oldu. Konut üretimi tarafında yüzde 5 peşinatlı, peşinatsız ve hatta 2019’a kadar ötelenen ödeme kampanyalı satışlar yoğun bir rekabet yaratırken nakit akışlarını da bozdu. Yoğun kampanyalar nedeniyle konut fiyat artışları çok sınırlı kaldı” dedi. yar dolara çıkmasını hedefliyoruz” açıklamasını yaptı. 2013’ten bu yana yapılan yeni konutlarda, konut stokunun arttığını ve bunun çift hanelerle ifade edildiğini dile getiren Erdoğan, “Stokları artıran lüks konutlardan ziyade arz yetersizliği olan düşük ve orta gelir grubu insanların ihtiyaçlarına çözüm üretmek önemli” dedi. Erdoğan, sektör açısından atılması gere Stoklar şişti ken adımları şöyle özetledi: 4 Denetimde yaşanan aksa Türkiye İMSAD olarak, Tür malar acilen düzeltilmeli. Ül kiye ekonomisinin 2017 so kemizde halen bir yapı nunda yüzde 67 büyümesini yasamız yok. Yapı işle 2018’de yüzde 34 büyüme ri genelde yönetmelik öngördüklerini kaydederek, lerle düzenlenmiş du “İnşaat sektörünün 2017’de rumda. Ancak birçok yüzde 6.5 büyümesini, bu yönetmelikte, diğer yö oranın 2018’de yüzde 45 ara netmeliklerle çelişen lığında olmasını bekli hususlar var. Tüm yoruz. Türkiye inşa yönetmelikle at malzemesi sektö ri aynı çatı rü olarak, 2017 ihra altında bir catımızın 1617 mil araya geti yar dolar aralığın recek bir da gerçekleşmesi ‘Yapı Ya ni, 2018’de bu ra sası’ ive kamın 1718 mil Ferdi Erdoğan dilikle oluşturulmalı. 4 Binanın tasarımından yapı mına kadar, denetimin de içinde olduğu bütüncül bir sistem kurulmalı ve toplumda güvenli yapı bilinci oluşturulmalı. 4 İnşaatlarda sadece betonun, demirin değil, yalıtım başta olmak üzere tüm malzemelerin, yapım/uygulama süreçlerinin de denetlenmesi gerekiyor. Denetimdeki aksaklıkları çözemezsek kalitesiz ve plansız yapılaşmadaki sorunları önlemek mümkün değil. 4 “Kayıt Dışı” ve “Haksız Rekabet” sektörün potansiyelini ortaya koyması ve giderek artan bir ivmeyle küresel pazara yön verir hale gelmesi önündeki önemli bir engel. 4 Kentsel doku odaklı bir dönüşüm planlanmalı. Şu an uygulandığı haliyle, kolay satılabilir lokasyonlardaki ‘binasal dönüşüm’den çıkarıp esas ihtiyaç olan alt yapı ve alan düzenlemesi yaparak daha fazla insan, çevre ve kentsel doku odaklı bir dönüşüm planlaması yaratmalıyız. Gıda, Kimya ve Ziraat mühendisleri, tarımda sıkıntının artacağına dikkat çekti Şekerin tadı, tütünün keyfi kaçtı Şeker Kurumu ile Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu, Olağanüstü Hal (OHAL) kapsamında hazırlanan 696 Sayılı KHK ile kapatılması üzerine tarıma bir darbe daha vurulduğu belirtildi. Gıda Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Songül, Kimya Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Ali Uğurlu ve Ziraat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Özden Güngör yaptıkları yazılı açıklamada, OHAL kapsamında hazırlanan bir KHK ile kapatılan kurumların tarıma zarar vereceğini dile getirdiler. 2001’de Derviş Yasaları olarak bilinen yasalar sonucu zaten şeker pancarı ekiminin kısıtlandığı, çiftçinin pancar ekemez hale geldiği hatırlatılan açıklamada, “Şeker Kurumunun karar organı olan, kotalarının tespiti, iptal ve transferleri hakkında kararlar alma ve uygula ma yetkisine sahip olan Şeker Kurulu da, KHK düzenlemesiyle kapatılmış oldu. Şeker Kurulu kimi sorunlara karşın, sektörde gerek kotaların tahsisi ve gerekse pancar şekeri ve NBŞ üretiminde, temsilcilerin sektö rün paydaşlarından oluşması nedeniyle denge unsuru olmuştu” denildi. Kuruldan, Nişasta Bazlı Şeker (NBŞ) lobisinin rahatsız olduğu da dile getirildi. Şekerde NBŞ’lere tütünde de üretimin ağırlıklı olarak çok uluslu şirketlere açıldığı anlatılan açıklamada, “Tütün ve şeker sektöründe yetkilerin devredildiği Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nı, sigara ve şeker sektörünün hammaddesi olan tarımsal ürünlerin ülkemiz kaynaklarından karşılanmasına, tütün ve şeker pancarı üretimi yapan çiftçilerimizin desteklenmesine yönelik “Milli Tarım Projelerini” uygulama konusunda etkin adımlar atmaya çağırıyoruz” denildi. l Ekonomi Servisi Havada trafik azaldı, yolcu arttı İstanbul’daki Atatürk ve Sabiha Gökçen havalimanlarından geçen yıl hizmet alan yolcu sayısı 5 milyon artışla 95 milyona yükselirken; inişkalkış yapan uçak sayısı 698 binden 680 bine geriledi. 9 Et ve Süt Kurumu (ESK), yılın ilk 5 ayında 152 bin baş sığır ve 51 bin ton karkas et ithal etmeyi planlarken ikili ilişkilerde tarım ürünlerinin ağırlığı artıyor. Fransa’dan 5 bin 700 ton et ithal edilecek Türkiye, Fransa’dan et ithalatına hazırlanıyor. Önceki gün Fransa’da mevkidaşı Emmanuel Macron ile buluşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, yapılan ortak basın toplantısında et ithal edileceğini açıkladı. Et ithalatı; Rusya, Sırbistan, Sudan gibi ülkelerle birlikte düşünüldüğünde “et diplomasisi” haline geldi. Erdoğan, “Hastalık sebebiyle Fransa’dan canlı hayvan ithalatına getirdiğimiz sınırlamaları kaldırdık. Benzer bir yaklaşımı ülkemizden kiraz alımında Fransa’nın da göstereceğini düşünüyorum” dedi. Macron da, “Sığır eti konusunda önemli mesafeler kat ettik. 5 bin 700 ton et ihracata açıldı ve bu önemli bir konu. Tavuk eti, kanatlı hayvan ve meyveler konusunda ilerleme kaydetmek istiyoruz” şeklinde konuştu. l Ekonomi Servisi YumUrta yeniden ÖnYSasİltpTla6ctBşidtmrteaaiaeendeüaioaieulmnytrruaanlnyrnekgkenmleadlfriykkie’i.ğyrdnaştönAıeuliikuiyl.aıaykmiizbendknletvra5S,GieilüimdtaaEarknuhRa0usd2,auynekesydlyornoeb0övaüpıoıanbÜrudlagnkemöş1ynmikcaen7imlnrarnutdaecdaeo’pmalaa,ıüdpruieğmYtuStnst.kamkleırıiykkiıourınlekysuctnddüuueiüanntatak1iişıeı9llSzmamalr.alearbieubgeehgre.ençYgr5useudrkairrtrritlibiauaönerlısiianvşemMimbytnicrmydtnlierhaasytuiüaaaeiuiadiltiadauntmnylyyüHrdmikeıryk.ımeku,iar.tbüesüuravueeİrdaisiaulralnrzlaeetşarnnarı ABD, Venezüella’ya yaptırımları genişletiyor ABD Hazine Bakanlığı Yabancı Varlıklar Kontrol Ofisi’nden (OFAC) yapılan yazılı açıklamada, Venezüellalı 4 kamu yetkilisinin daha yaptırım listesine eklendiği belirtildi. Venezüella’nın Aragua eyaletinin Valisi ve devlete ait petrol şirketi PDVSA’nın Yönetim Kurulu Üyesi Rodolfo Clemente Marco Torres hakkında gıda ithalatında yapılan yolsuzluklara karıştığı için yaptırım kararı alındı. Marco Torres, daha önce Venezüella’nın Ekonomi ve Finans Bakanı, Merkez Bankası Başkanı ve Gıda Bakanı olarak görev yapmıştı. Bolivar eyaletinin eski Valisi Francisco Jose Rangel Gomez de yine ordu içindeki yolsuzluk ağına karıştığı için kara listeye eklendi. Yaptırımlar çerçevesinde bu keşilerin, ABD’deki tüm mal varlıkları donduruldu ve Amerikalılarla ilişki kurmaları yasaklandı. ABD yönetimi, ülkenin Devlet Başkanı Nicholas Maduro dahil olmak üzere 20’ye yakın Venezüellalı hakkında yaptırım kararı almıştı. l Ekonomi Servisi Antalya’ya gelen turist geçen yıl 10 milyonu aştı Antalya Valisi Münir Karaloğlu, 2017 yılında Antalya ve Gazipaşa havalimanları ile İstanbul’dan transit olmak üzere kente gelen turist sayısının 10 milyon 486 bin 191 kişi olduğunu açıkladı. Rus turistler ise tüm zamanların rekorunu kırdı ve 2017’de yüzde 671 artışla 3 milyon 796 bin turist sayısına ulaştı. Geçen yıl Antalya ve Gazipaşa havalimanları ile İstanbul’dan transit olmak üzere kente havayoluyla 184 ülkeden turist geldi. Artışın yüzde 57 olduğuna işaret eden Karaloğlu, herhangi bir sorun yaşanması halinde 2018’in sonunda 14 milyonların konuşulacağını söyledi. Rusya pazarında 2017’de bütün zamanların rekorunun kırıldığı bilgisi verildi. l Ekonomi Servisi Futbol turizmi yüz güldürecek Önemli futbol takımlarının hazırlık çalışmaları için tercih ettiği Antalya, nisana kadar yaklaşık 1500 kamp faaliyetine ev sahipliği yapacak. Spor Turizm Birliği Başkanı Recep Şamil Yaşacan, kamp turizminden 100 milyon Avro gelir hedeflediklerini belirtti. 20’ye yakın ülkeden süper lig, alt ligler ve farklı yaş kategorisinde takımlar devre arazı hazırlık çalışmalarını Antalya’da yapacak. l Ekonomi Servisi Maden pazarı genişliyor Maden sektörünün 2017 ihracat rakamlarını yüzde 25 artırarak seneyi 4.6 milyar dolarla kapattığını aktaran Çevik Grup Üst Yöneticisi (CEO) Mustafa Selçuk Çevik, sektörün yeni pazarlarının Güney Amerika ülkeleri olduğunu söyledi. Sektörün en çok ihracat yaptığı ülkenin Çin olduğunu söyleyen Çevik, 2017’de yalnızca Çin’e olan ihracatın yüzde 23 artarak 1.7 milyar dolar olduğunu dile getirdi. Çevik, Çin’i yüzde 12.5 artış ve 437.5 milyon dolar ihracatla ABD’nin izlediğini belirterek, “2017’de ilk defa önemli mik tarda ürün sattığımız Tanzan ya, Namibya gibi Afrika ile Pe ru ve Şili gibi Amerika ülkele ri açılmakta olduğumuz pazarların yönlerine dair fikir veriyor” de di. 2018’de yeni pazar fırsatlarıyla doğaltaş alanında yüzde 30’luk bir artışın yakalanabi leceğini kaydeden Çevik, toplamda 6 milyar dolar lık ihracat ya pılacağını be lirtti. l Ekonomi Servisi Mustafa Selçuk Çevik C MY B