Katalog

Çarşamba 17 Ocak 2018 EDİTÖR: EMRE DEVECİ TASARIM: SERPİL ÜNAY Güne beş vergiyle VmugyöeuarrsegnluiıTruğüuzurymkaalaeçnnmrm,ıavOakezzlraaygnübi özaBdşyinleııkgymaöoemlr’yeaek içinirçok kişi onu, “Parayı Lidya lılar, vergiyi Sümerler, vergi Bnin vergisini Türkler buldu” sözüyle tanıdı. Twitter’da neye, ne ka dar vergi ödediğimizi en çarpıcı ör nekleriyle yazarak vergi farkındalı ğı oluşmasına büyük katkı sağladı. Vergi uz manı Ozan Bingöl ile Tedx* konuşması için geldiği İstanbul’da bu EMRE DEVECİ luştuk. n Neden vergi farkın dalığı gerekli? Verginin halkta karşılığı olma Yakzidtıakblıaorlı dduers dgglÜObUroeüiiiıznkztrğhhuKliuaiıvükuunıntkezntkkuiısreBitluulvsouüaikkeçintyprtçuraegeolHsunalösırGiosşrat.il,’ut,ecanddıv.la.zdeaeeV’ieyirvrreilnaŞyrdüaezk sı lazım. Bizim vergi kanunları çok başlıyoruz Gerçek rekortmen ücretliler n Kurumlar vergisinde 2 puanlık artış oldu. Dünyada nasıl? Kurumlar vergisi yüzde 22 oldu diye tepki gösterenler var. Fransa’da yüzde 34, Almanya yüzde 30. Türkiye’de kurumlar vergisinde o kadar çok muafiyet ve istisna var ki! 2016’da 740 bin kurumun ödediği vergi 43 milyar, maaşlı çalışanın ödediği vergi 59 milyar lira. Bu ülkede gerçek vergi rekortmeni maaşı kaynağında kesilenlerdir. Almanya’da bir asgari ücretli 1.6 motor Volkswagen araba aldığında 19 ay karışık. Vatandaş anlamıyor. Çünkü vergi kötü, tanımı çok kötü. Kimdir vergi ödeyen? Yükümlü! Fransa’daysa vergi ödeyene “katkıda bu kt*iekTmaElısDkilxck,iolefnarfriekklroıatnneusmşlamarılanacralıado3ıl.a0rYayakyılsdılemırçadilyiüyazoedrn.elğeener nfik18irldearin asgari ücretle alabiliyor. Bunun 17 ayı arabaya, 2 ayı vergiye çalışıyor. Bizde 111 aylık maaşıyla alabilir. 58 ayı arabaya, 53 ayı vergiye çalışıyor. lunan” deniyor. Fransa’da metroya biniyorsunuz, girişte büyük bir yazı var: “Bu metro Fransız vatandaşlarının katkısıyla yapılmıştır.” n Niye yok? Çünkü neye, ne kadar vergi ödediğini bilmiyor. Bilmediği için kamu harcamalarını sorgulayamıyor. Bu da karşımıza mali açıdan hissizleştirilmiş, mali anestezi uygulanmış bir topluluk çıkarıyor. Vatandaşın anlayacağı dille yazmak lazım. Vergi farkındalığı vergi ahlakını ve vergi bilincini doğurur, bu tabana yayıldıkça kayıt dışı ekonominin önüne geçilir. Bilinçli seçmen olarak rasyonel oy davranışı gösterebiliriz. nVerginin vergisini Türkler buldu demiştiniz? Örneği yok mu? Vergiyi bir ürün ya da hizmetten alırsınız, verginin vergisi olmaz. Ama Türkiye’de verginin vergisinin vergisi var. 1 TL’ye yurtdışından cep telefonu getirirse setmedikçe yöneticiler yüklendi. Türkiye yüzde 28 ile kayıt dışı eko nomide OECD ülkeleri arasında birinci sırada. Bu rakam ABD’de yüzde 7. Kayıt dışı ekonomi aslında bir vergi isyanıdır. Vergi adil olsa bu kadar kayıt dışı olmaz. Kayıt dışı, dolaylı vergileri de artırıyor. Türkiye’de kaçak ürün deyince aklımıza gelenleri sayalım. Sigara; vergi yüzde 82. Rakı; ver gi yüzde 65. Vergi oranı alkol oranının 12.5 katı. Mazot; vergi yüzde 60. Her ocaktemmuzda otomatik güncelleme geliyor alkol fiyatlarına, asgari maktu ÖTV artışı geliyor. n Özel Tüketim Vergisi aslında lüks tüketim için gelmemiş miydi? Evet, ÖTV’nin 2002’de geliş amacı sağlığa zararlı ürünler ile lüks tüketimi vergilendirmekti. Ama limonata ve soğuk çaya bile ÖTV geldi. Yatta, gemide, kotrada, teknede, elmasta, pırlantada, yakutta sıfır olan ÖTV, güneş kreminde yüzde 20. Cilt kanserinin bu kadar yaygın olduğu bir ülkede güneş kremi özel tüketim midir? Deodorantta yüzde 20, tıraş köpüğünde yüzde 6.7, doğalgazda yüzde 2. n KDVÖTV devlete gidiyor mu? Vatandaş ÖTV ve KDV’yi ödüyor ancak aracı mükellef, örneğin market sahibi, bu vergiyi devlete ödemeyebiliyor. Son 5 yılda 4 kez, 15 yılda 9 kez vergi affı geldi. Bu vergi afları vatandaşları vergiye gönüllü uyumunu ze deledi, Maliye’nin de tahsil kabiliyetini bozdu. KDV’de tahakkuk tahsil oranı yüzde 80’lerden yüzde 42’ye kadar düştü. Vergi afları siyasi olarak oy için kullanılıyor. 2019’da seçim var, piyasada herkes “Ozan Bey rahat olun, af gelecek zaten” diyor. n Vergilendirmede ‘bu kadar da olmaz’ dediğiniz neler var? 100 bin TL’ye giren bir otomobilin daha bayi kârı olmadan fiyatı 311 bin oluyor. 211 bin lira vergi var. 1000 liraya ülkeye giren cep telefonundan TRT payı, ÖTV, KDV olmak üzere 623 lira vergi alıyoruz. 1 liraya girse gümrükte, maktu 160 lira ÖTV, onun da KDV’si olduğu için 188.80 liradan aşağı satılamıyor. Sinema biletinde Türk Hava Kuvvetleri güçlendirme payı var. Yurtdışı çıkış harcı TOKİ’ye aktarılıyor. Radyolu duşakabinde TRT payı var. niz 180.80 TL’den aşağı satılmıyor. Maktu ÖTV var, ÖTV’nin KDV’si var, TRT payı var. Vatandaş sabah musluğa açtığında güne 5 adet vergiyle başlıyor. KDV, çevre temiz Ölüm bile statüye göre lik vergi, atık su bedeli, katı atık bertaraf bedeli, Bugün bir SGK’li öldüğünde katı atık toplama bedeli. yakınlarına 595 lira cenaze n Dolaylı vergilerde yardımı veriliyor. Ama ne durumdayız? milletvekili öldüğünde bu 2017’de OECD ortala rakam 12 bin 374 lira. Bir ması dolaylı vergilerde milletvekili öldüğünde yüzde 35. Bizde yüzde yakınlarının aldığı cenaze 67. En kötü ülkeler ara yardımı miktarı, yaşayan bir sındayız. 1980’lerde baş asgari ücretlinin sekiz aylık ladı verginin vergisi uy maaşına denk. Hani ölüm gulamaları. Vatandaş his aynı ölümdü? Türkiye futbolcuya cennet n Ödediği verginin karşılığını alıyor mu vatandaş? Bu kadar vergi ödediğim ülkede güvenlikli sitede oturmak zorunda kalıyorum, köprüye, yola para veriyorum. Sağlığa para veriyorum. 2016 yılında 458.7 milyar lira vergi toplanmış. Toplam bütçe gelirinin yüzde 82’si vergi. Milyonluk futbolcuyu yüzde 15 stopaja tabi tutup da, ki bu da ödenmiyor, 56 bin brüt ücretli yüzde 35’e kadar vergi dilimine tabi tutan bir vergi sistemi olmaz. 2 milyonluk bir taksi plakasından yılda 8 bin 500 lira vergi öderken, 6 bin lira brüt ücret alan bir vatandaş 25 bin 120 lira kaynağında SGK, gelir vergisi ve damga vergisi ödüyor. Bunlar sadece doğrudan vergiler. Bir de dolaylı vergiler var. İspanya’da futbolculardan yüzde 56 vergi alınıyor. Ülkemiz işçimemur için ver gi cehennemi, futbolcu için vergi cenneti! Bir işyerinde patron çocuğunu özel okula gönderiyor, özel okul masrafını gelir vergi beyannamesinde yazıyor, kâr dağıtımı yaparken yüzde 10’a kadar matrahtan düşerek vergi avantajı sağlıyor, siz hiçbir şey yapamıyorsunuz. Bu yüzden, herkes vergi beyannamesi vermeli, harcamalarını beyannamede göstermeli, vergi avantajlarından faydalanmalı. OECD’de işsizlik yüzde 5.6 Türkiye’nin de üye olduğu Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) üyesi ülkelerdeki Kasım 2017 itibarıyla ortalama işsizlik yüzde 5.6’da kaldı. Türkiye’de bu oran yüzde 10.3. Tüm OECD ülkelerindeki işsiz sayısı 35.1 milyon olurken, bu rakamın Nisan 2008’deki düzeyin 2.5 milyon üzerinde olduğu belirtildi. Avro bölgesindeki işsizlik oranı ise yüzde 8.7 olarak açıklandı. Japonya’da ise işsizlik yüzde 2.7 oldu. OECD’de genç işsizliği ise yüzde 0.1 artarak yüzde 11.9’a ulaştı. Avro bölgesinde genç işsizliği ise yüzde 18.2 olarak gerçekleşti. Yunanistan’da bu oran yüzde 39.5. OECD’de erkek işsizliği 5.4 olurken, kadın işsizliği 5.8 oldu. l Ekonomi Servisi Türkiye 47 ülkeyle birlikte gri listede. Pierre Moscovici AB’den kara listede geri adım Avrupa Birliği’nin (AB) vergi cennetlerine karşı kararlılığı kısa sürdü. AB yetkilileri, geçen ay kara listeye alınan sekiz ülkenin listeden çıkarılması önerisi sundu. Panama, Güney Kore, Birleşik Arap Emirlikleri, Barbados, Grenada, Makau, Moğolistan ve Tunus’un vergi yasalarında değişiklik yapacakları bildiriminde bulundukları için listeden çıkarılacakları belirtildi. Öneri, gelecek hafta AB maliye bakanları toplantısında karara bağlanacak. l Ekonomi Servisi Kaortmıkşduadhaagzroevr Yunanistan’da parlamento, genel grev ve eylemlere rağmen bir kurtarma paketini daha önceki gece onayladı. SyrizaAnel hükümeti, yeni kurtarma fonları karşılığında ülkeye kredi veren şirket ve ülkelerin taleplerine bir kez daha boyun eğdi. Onaylanan pakette, borçlu kişilerin mülklerine doğrudan el konulması ve aile ödeneklerinin kısılması dışında grev yapılmasını zorlaştıran maddeler yer alıyor. Grev yapılması için gerekli baraj, yüzde 33’ten yüzde 50’ye çıkarıldı. Yasa karşılığında 6.5 milyar Avro yeni kredi verilecek. Cerattepe eylemdeEti Bakır İşçileri greve çıktı, üretim durdu. DİSK destek verdi ÖMER ŞAN Artvin halkının bütün tepkileri ve yargı kararlarına karşın Cerattepe mevkiinde maden çıkarma çalışmalarını sürdüren Cengiz Holding’e bağlı Eti Bakır AŞ’nin Cerattepe ve MurgulDamar’daki işletmelerinde çalışan maden işçileri, maaş zammı talebiyle eşzamanlı greve çıktı. DİSK’e bağlı Türkiye Gıda Sanayi İşçileri Sendikası (Gıdaİş), “Eti Bakır A.Ş işçilerinin haklı ve meşru mücadelelerinin yanındayız” mesajı yayımladı. Geçen hafta sonu gece saat 02.00’de greve başlayan işçilerin eylemi nedeniyle üretimin tamamen durduğu işletmede, hak ettikleri maaşı alamadıklarını belirten işçiler, talepleri karşılanana kadar grevi sürdüreceklerini ifade ettiler. Grev başlamasının ardından Eti Bakır yetkilileri, işçi temsilcilerini görüşmek için idari binaya çağırdı. İşçiler kesin bir sonuç almadan idari binaya gidip görüşmeyi reddetti. Eti Bakır işçileri 4/12 vardiyası araçlarının önünü keserek diğer işçileri de greve kattı. Eti Bakır Murgul İşletmeleri Müdürü Sinan Kabaloğlu, işçi temsilcileri ile görüşerek yüzde 20 zammı kabul ettirmeye çalıştı. Ancak işçi temsilcileri yüzde 25 zam ve iki ikramiye taleplerini tekrarladı. Grevdeki işçiler işverenin teklifini kabul etmedi. l RİZE ekonomi 9 Eleştiriye neden olan uygulama için KİT’lere BİT formülü uygulanacak. 50 bin işçi KİT’lere alınacak Kapsam dışında kalan KİT’lerdeki taşeron işçiler için de çalışma yapılıyor. MUSTAFA ÇAKIR Hükümet, gelen tepkiler üzerine kadro kapsamı dışında kalan kamu iktisadi teşebbüslerindeki (KİT) 50 bin taşeron işçi için çalışma başlattı. Çalışmada, belediyelerdeki taşeron işçilerin belediye iktisadi teşekküllerine (BİT) alınması modelinin KİT’lerde de uygulanması formülü üzerinde duruluyor. Bu modele göre işçiler, Devlet Memurları Yasası’nın güvenceli kadroyu ifade eden 4D maddesi kapsamına değil, KİT’lere alınacak. Sadece aradaki taşeron firmalar kaldırılacak. Formül bulundu Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Tokat’ta, kalabalıktan “kadro” sloganları atılması üzerine, “KİT’lerin de BİT’lerin de kadroları normal taşeron gibi değil, ne gibi olacak? KİT’ler şu anda hangi sistemle çalışıyorsa orada olanlar da aynı sisteme dahil olacak. Oraya girecek. BİT’lerdekiler de aynen” demesi yeni düzenlemenin işareti olarak yorumlandı. Bu arada KİT’ler dışında ihaleleri “anahtar teslimi” kapsamında olduğu için kapsam dışında bırakılan Karayolları’ndaki işçiler de sorunun çözülmesini bekliyor. Bu konuda Yolİş Sendikası hükümet ile görüştü. Karayolları’ndaki taşeron işçilerin “asıl işi” yaptıklarına dikkat çeken Yolİş Sendikası, kadro talebini iletti. l ANKARA Yıldırım: Hazine kadro verecek Başbakan Binali Yıldırım, dün gazetecilerin KİT’lerde taşeron düzenlemesine ilişkin sorularını yanıtladı. Yıldırım, “Buradaki çalışanların memur veya kamu işçisi gibi düşünülmemesi lazım. KİT’lerin mülkiyeti Hazine’ye ait. Sahibi Hazine. Hazine bunlara kadro verecek. Bu kadrolara da vasıflı elemanlar, taşeronlar istihdam edilecek. Hemen başlayacak. Şartları sağlayan herkes bundan yararlanmış olacak” dedi. İzmir Ticaret Odası’nda istifa YUSUF ÖZKAN İzmir Ticaret Odası’nda (İZTO) nisan ayında gerçekleştirilmesi beklenen yönetim seçimleri öncesi istifa depremi yaşandı. Eski Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) Başkanı Mahmut Özgener’in, 26 yıllık başkan Ekrem Demirtaş’a karşı adaylığını açıklamasının ardından, İZTO yönetimindeki Nevzat Artkıy, Mert Pala, Mustafa Tüzün ve Jak Eskinazi de “değişim” isteyerek istifa etti. İstifacılar yapılan ortak yazılı açıklamada, tabandan yenilenme ve değişim baskısı geldiği savunularak, “5 yıllık bir süredir büyük bir istek ve arzuyla sürdürdüğümüz bu anlamlı görevde yaklaşan yeni seçimler öncesinde yepyeni ve dinamik bir girişimin değişim vizyonuyla yola çıktığını gözlemliyoruz. Tabandan gelen bu yenilenme ve değişim baskısının gerekliliğine olan inancımız, bizlere bu yeni vizyonun destekçisi olmanın doğru olacağını göstermiştir” denildi.Kurumda geçen hafta da Süleyman Subaşı yönetimden ayrılmıştı. l İZMİR Kart yasağı eticareti zorlar Eticaret sektör temsilcileri, onay lanmamış kredi kartlarının 1 Şubat’ta online işlemlere kapatılacak olmasının sektörde yüzde 25’lik bir daralma yaratabileceği uyarısı yaptı. Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği ve Bilişim Sanayicileri Derneği, eticarette büyümede ve yeni girişimlerde yavaşlama, vergi ve istihdam kaybı gibi olumsuz yan etkileri de çözecek bir düzenleme yapılabileceğini işaret ederken, uygulamanın yalnızca “Elektronik Ticarette Güven Damgası” almamış şirketlerde yapılan işlemlerle sınırlı kalmasını önerdi. l Ekonomi Servisi C MY B