Katalog

Çarşamba 6 Eylül 2017 EDİTÖR: NECDET ÇALIŞKAN TASARIM: SERPİL ÜNAY Enflasyon canavarı rekorla geri döndü Ağustos ayında enflasyon tekrar çift haneye çıktı. Geçen ay aylık bazda son 5 yılın, yıllık bazda ise son 9 yılın en yüksek ağustos ayı enflasyonu gerçekleşti Ağustos ayında tüketici fiyatları yüzde 0.15 ile yüzde 0.20 arasındaki beklentileri yaklaşık üçe katlayarak yüzde 0.52’ye çıktı. Temmuz ayında yüzde 9.79’a inen enflasyondaki tek hane, sadece bir ayın ardından tekrar çift ha ÇEKİRDEK ALARMI Gelecek aylardaki fiyat artışlarının öncü işareti olarak kabul edilen çekirdek enflasyondaki yüzde 10.16 artış neye ulaştı. Ağustos ayında yıl dikkat çekti. lık enflasyon yüzde 10.68 ola Merkez Bankası’nın rak gerçekleşti. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı ağustos ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) sonuçlarına göre geçen ay gerçekleşen yüzde 0.52’lik aylık fiyat artışları, 2012 yılının ardından son 5 yı da yakından izlediği çekirdek enflasyondaki artış, para politikasında sıkı duruşa devam edilip, faizlerin de kısa vadede kolay kolay düşürtülme lın en yüksek ağustos ayı enf yeceğinin sinyalini lasyonu oldu. vermiş oldu. Yurtiçi Geçen ayki yüzde 10.68’lik yıllık enflasyon ise 2008 yılından sonra gerçekleşen son 9 yılın en yüksek yıllık bazdaki ağustos ayı enflasyonu oldu. Ana harcama grupları itibarıyla 2017 yılı Ağustos ayında en üretici fiyat endeksi (YİÜFE), 2017 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre yüzde 0.85, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 16.34 ve on iki aylık fazla artış aylık yüzde 2.05 ve ortalamalara göre yıllık yüz yüzde 12.05 artış de 17.38 ile ulaştırmada gerçekleşti. Madde bazında ise gösterdi. YİÜFE yıllık bazda yüzde 16.3 ile son 4 ayın en hızlı artışını gösterdi. tüketici fi 4CAumğuhsutroiyse2t0G17aztaertaiehysliien yatlarında geçen yüksek ar ‘Gıda yetmez’ Asgari ücretli kayıpta tış, yüzde 16.85 ile yumurtada oldu. Geçen ay en fazla fiyat düşüşü ise yüzde 19.81 ile sivribiberde gerçekleşti. Enflasyon rakamlarını değerlendiren Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, “Enflasyonda gıdanın etki Birleşik Metal İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi’nin “Enflasyon ve Hayat Pahalılığı rak gerçekleşti. Profesyonel meslek grupları yüzde 11.4 ile enflasyonu en fazla yaşayan grup oldu. Ra si ağustosta da ulaştırmanın altında. Ağustos 2017 Dö porda “Asgari ücret geçen ÇİFT HANE KALICI MI? Sadece gıdaya odaklanmak enflasyo nem Raporu”nun yıla göre yüzde 7.9 artarak nu düşürmez” dedi. Bayraktar, “Kalı sonuçlarına göre asgari geçim indirimi dahil İş Yatırım Ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu: Önümüzdeki aylarda da enflasyonun çift hanedeki dalgalı seyrine devam edeceği beklentisi ile aralıkta yüzde 9.4 ile tek haneye inmesini bek cı düşüş, bütün harcama gruplarında enflasyon gerileterek sağlanır. Gıda ve alkolsüz içeceklerde yıllık enflasyon sıfıra inse bile, ağustos ayında yüzde 8.07’lik bir enflasyon olacaktı” yıllık TÜFE kendi hesabına çalışanlar için yüzde 11.2, ücretsiz aile işçilerinde 1404 TL seviyesinde. Buna karşın asgari ücret geçen yılın aynı ayına göre enflasyon karşısında alım gücünü yüzde 2.5 kaybet liyoruz. diye konuştu. yüzde 11.3 ola ti” denildi. İntegral Yatırım Araştırma Direktörü Tuncay Turşucu: Enflasyondaki bu dalgalanma, mevduat ve kredi faizlerindeki yüksek seyrin de devamına neden olacak. Alnus Yatırım Araştırma uzmanı Vahap Taştan: Tarihsel olarak ağustos ayları içerisinde 2012’den sonraki en yüksek ağustos enflasyonunu gördük. Asıl so BENZ İN, MOTORİNPVetrEolOTOGAZA Ürünleri İşverenler Sendikası dün gece yarısından Z TÜFE çıktı, Citi Türk tahvili sattı Ağustos ayında hayal kırıklığı yaratan enflasyon verisi sonrasın TÜFE verisi, gelecek 2 ya da 3 zorlu TÜFE verisi serisinin başlangıcı, gıda fiyat AM itibaren geçerli olmak üzere benzin, da uluslararası yatırım banka ları yukarı yönlü baskıya maruz kalma motorin ve otogaz fiyatlarının zamlandığını sı Citi, Türk tahvillerinde satı yı sürdürecek” denildi. Morgan Stanley duyurdu. Buna göre rafineri çıkış fiyatlarındaki şa gitti. Bankanın stratejisti Luis de yıl sonu enflasyon beklentisini yüzde değişiklikten dolayı 6 Eylül 2017 tarihinden Cost’un imzasıyla yayımlanan ra 9.4’ten yüzde 9.8’e çıkardı. Enflasyon ve ru yılı çift hanede mi kapa geçerli olmak üzere motorinde 7 kuruş, porda “26 Temmuz’da 2026 vade risi açıklanmasından önce 3.43 TL sevi tacağız? Bunun net cevabını son çeyrek rakamları ile birlikte göreceğiz. benzinde 9 kuruş, otogazda ise 13 kuruş fiyat artışı meydana geldi. li TL tahviller için verdiğimiz tavsiyede kâr alımına geçtik. Bugünkü yesinde olan dolar kuru, 3.45 TL seviyesine kadar çıktı. l Ekonomi Servisi Azerbaycan ‘çamaşır’ları Bu fiyat maliyeti kurtarmaz Trakyabirlik tarafından yağlık ayçiçeği ön alım fiyatları açıklandı. Açıklanan fiyatlara göre 2016 yılında ton başına ön alım fiyatı 1675 lira olan yağlık ayçiçeği, 20172018 yılları için 1823 lira olarak belirlendi. Yeni belirlenen fiyatlarla göre ayçiçeği ön alım fiyatındaki artış oranı yüzde 8.8 ile enflasyon oranının altında kaldı. Açıklanan fiyata tepki gösteren CHP’li Orhan Sarıbal, çiftçilerin ton başına ay çiçeği üretimi için 2 bin TL harcadığını belirterek, “Bu, ayçiçeği üreticisinin ne kadar mağdur edildiğini ortaya koyuyor” dedi. l Ekonomi Servisi ortaya döküldü Azerbaycan Çamaşırhanesi adı verilen rapora göre, ülkede 2.9 milyar dolar kara para aklama ve lobi faaliyetleri için kullanıldı Azerbaycan’da 2.9 milyar dolar değerindeki da her gün ortalama 3 milyon dolar, Avrupalı siyasetçi gizli bir fonun kara para akla lere ve gazetecilere para da ma, lobicilik ve Avrupalı siya ğıtmak, lobicilik faaliyetleri setçiler ile gazetecilere para yürütmek, lüks ürünler satın dağıtmak için kullanıldığı id almak ve kara para aklamak diaları, gözleri Avrupalı ban için transfer edildi. kalar, şirketler ve diğer kuruluşlara çevirdi. Aliyev’e uzanıyor İngiltere’de yayımlanan Gu Habere göre; Türkiye ve ardian gazetesinin haberinde, Birleşik Arap Emirlikleri’nde sivil toplum kuruluşu Organi ki şirketlere büyük oranda pa ze Suç ve Rüşvet Kaydı Proje ranın gönderildiği iddia edil si (OCCRP) tarafından hazır di. Gazete, 20122014 arasın lanan ‘Azerbaycan Çamaşır da faaliyet gösteren gizli fon hanesi’ adlı raporun detayla daki paranın, İngiltere mer rı yer aldı. Haberin ay kezli dört adet şeffaf olmayan rıntılarını aktaran şirket aracılığıy BBC Türkçe’ye gö la dağıtıldığı re, Avrupa Konse nı ortaya koy yi Parlamenter Mec du. Araştır lisi (AKPM) eski üye lerinden bazıla rının da liste lerde adı ge çiyor. Guardi an’ın iddiası na göre, 2012 ve 2014 arasın İlham Aliyev ve eşi Mihriban Aliyeva. maya göre paranın kaynağı her ne kadar belli olmasa da araştırmayı yürütenler para kaynağının Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’e ve ailesine kadar uzandığını iddia ediyor. Gizli fondan, Azerbaycan’daki insan hakları ihlallerine göz yummaları için Avrupalı siyasetçilere ve gazetecilere para verildiği öne sürülüyor. Azerbaycan ve Rusya’dan gelen paranın İngiliz şirketleri üzerinden dağıtıldığı, Avrupa’nın önde gelen bankalarından Danske’nin Estonya şubesi üzerinden ödemelerin yapıldığı aktarıldı. Danimarka merkezli Danske Bankası, ‘kara para aklama ve yasa dışı faaliyetlerin’ gerçekleştiğini kabul ederken ilk başta 2014’te kaynağı belli olmayan ödemelerin meydana geldi ğini ifade etti. l Ekonomi Servisi İlginç isimler OCCRP’nin raporuna göre para aktarılan bazı kişiler şunlar: 4 İtalya’nın merkez sağ Avrupa Halk Partisi’nin Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi’ndeki (AKPM) eski grup başkanı Luca Volontè, 4 Almanya Başbakanı Angela Merkel’i destekleyen Bavyera partisi Hıristiyan Sosyal Birliği’nin eski milletvekili Eduard Lintner. 4 Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) Direktörü olarak görev yapmış olan Kalin Mitrev’in de bankada özel danışman olarak görev aldığı dönemde, Bulgaristan ve İsviçre’deki hesaplarına para aktarıldığı bilgisi raporda var. Mitrev fonun asıl kaynağını bilmediğini ve paranın sadece danışmanlık çalışmalarının yasal geliri olduğunu savunuyor. 4 Lobicilik faaliyetleri için fondan önemli miktarda para alanlardan bir diğer isim ise ABD merkezli yayın kuruluşu CNN’in eski yapımcısı Eckart Sager. Sager’in İngiltere merkezli şirketler üzerinden başında olduğu halkla ilişkiler şirketine 2 milyon Avro para geçirdiği, buradan da Azerbaycan hükümetinin propagandasını yaptığı ifade ediliyor. ekonomi 9 Derinden Gelen Kökler... Yaz sona eriyor. Yaz ayları boyunca en anlamlı yıldönümlerinden birisi de Birleşik Metalİş Sendikası tarafından kutlanan metal ve makine işkolunda emeğin 70 yıllık örgütlenme mücadelesi idi. Sendikanın Madenİş Tarihi Çalışma Grubu’nca yayımlanan Derinden Gelen Kökler III, (Sosyal Tarih Yayınları, Temmuz 2017) bu örgütlenme tarihinin önemli dönemeçlerinin, deneyimlerinin ve mücadele azminin yakın bir tanığı olarak elimize ulaştı. Söz konusu tarihçe, Birleşik Metalİş Sendikası Yönetim Kurulu’nun deyişiyle, “demire, çeliğe, bakıra yani metale şekil verenlerin, sendikaları ile birlikte mücadeleyi ören ve yön veren metal işçilerinin yetmiş yıllık örgütlü mücadelesini” dile getirmekte. Satır satır okuyoruz: Türkiye Madenİş Sendikası’nın öncülü olan Demirİş Sendikası 27 Temmuz 1947’de İstanbul Haliç’te bir semt kahvesinin ev sahipliğinde, “İstanbul Demir ve Madeni İşçileri Sendikası” adı altında ve Yusuf Sidal başkanlığında 11 kurucu ile kuruldu. Demirİş 1956’da İstanbul dışına taştı ve adını Madenİş olarak değiştirdi. Ancak, “Madenİş Tarihi Çalışma Grubu’nun” öyküsü 1947’den değil, çok daha gerilerden, neredeyse maden emekçisinin tarihi köklerinden başlıyor. “Çok uzaklardan geliyoruz / Çok uzaklardan” dizeleriyle başlayan tarihçe bir ara 1587’de Sultan Üçüncü Murat döneminde vezir Mehmet Paşa’nın cami inşaatında çalışan dülgerler ve taş yontucuların 16 akçe olan gündeliklerinin Osmanlı parasında yaşanan değer kaybına karşı giriştikleri iş bırakma eylemine uğruyor, örneğin. Maden emekçisinin tarihi, 1826’da Haliç’te kurulan Feshane, 1845’te Hereke’de kurulan halı, ipekli ve yün dokuma fabrikası, 18301850 arasında Beykoz’da, Yıldız’da, Paşabahçe’de kurulan çini ve cam eşya fabrikalarındaki direnişler; 1872 Haliç Tersanesi’nde önce İngiliz işçilerce başlatılan, daha sonra tüm yerli emekçilerce kucaklanan Tersane grevi ve 1908 grevleri; Düyunu Umumiye İdaresi’nin Tütün gelirlerini idare eden Reji; Anadolu Demiryolları; Ereğli kömür madenlerindeki örgütlenme ve grevlerinin öyküleriyle devam ediyor. Demirİş, 7 Ekim 1956 tarihinde yapılan X. Genel Kurulu’nda örgütlenmesini İstanbul dışına, tüm Anadolu’ya taşıma kararı aldı ve adını Madenİş olarak değiştirdi. Genel Başkanlığa Kemal Türkler getirildi. Kemal Türkler 22 Temmuz 1980’de faşistlerce katledileceği güne kadar Madenİş Sendikası’nın başkanı olarak maden emekçisinin yanında olacaktı. Derinden Gelen Köklerin tarihçesinde 13 Şubat 1961’de Türkiye İşçi Partisi’nin kuruluşu; 31 Aralık 1961 Saraçhane mitingi; 27 Ocak 1963’te kıvılcımlanan Kavel grevi; 13 Şubat 1967’de DİSK’in kuruluşu ve 1516 Haziran 1970 büyük işçi direnişleri önemli yapı taşlarıdır. 1516 Haziran direnişi, sandallarla girilen İzmit SEKA Kâğıt fabrikasının kapılarından, İstanbul’a, oradan da tüm yurt sathına yayılır ve Türkiye’de işçi sınıfının bir sınıf olarak varlığını ve gücünü dost düşman herkese gösterir. İşçi sınıfı 1 Mayıs 1976’da 1 Mayıs Emeğin Bayramı ve Uluslararası Direniş Günü’nü kitlesel olarak kutlar. 1977 katliamını yaşar. 12 Eylül faşizmi özellikle Madenİş, DİSK ve tüm örgütlü sol düşünceyi hedef alır; sendika liderleri tutuklanır, faşist baskı tüm ülkede özgür düşünceyi baskı altına alır. Sıkıyönetim koşullarında anayasada ve İş Kanunu’nda yapılan değişiklikler aracılığıyla emeğin örgütlenme hakkına ciddi kısıtlamalar getirilir; grev ve toplusözleşme hakları kaldırılır, emeğin kazanımlarına ve örgütlü mücadelesine karşı yıllarca sürdürülecek olan hukuk ve demokrasi dışı baskı dönemi başlar. DİSK ve Madenİş davaları açıldığından 10 yıl 10 ay sonra, 16 Temmuz 1991’de Askeri Yargıtay 3. Dairesi’nin “beraat” kararıyla sonuçlanacaktır. Bundan sonrası deneyimlerin paylaşılması ve bir araya getirilmesi dönemidir. Metal işçisinin temsilcileri, “birlik... işçi sınıfının tüm tarihi boyunca gündeminde bulunan ve sorunlarının biricik çözüm yolu...” olduğu tespitinden hareket eder. Böylece “...metal işkolunun kendine özgü koşullarını ve deneyimlerini dikkate alan Otomobilİş ve T. Madenİş sendikaları, örgütsel varlıklarını tek bir çatı altında toplamaktan çok, tüm güçlerini işçi sınıfının çıkarları doğrultusunda oluşturulan ortak ilke ve program çerçevesinde kaynaştırma, güçlü bir sendikal çekim merkezi yaratma anlayışından yola çıkarak Birleşik Metalİş’e” ulaşır. Otomobilİş ve Madenİş sendikaları 5 Eylül 1993’te, bu satırların yazıldığı günlerden tam 24 yıl önce Birleşik Metalİş çatısı altında birleşti ve DİSK’e katılım kararı aldı. Bir çeyrek yüzyıl geride kalmış; nice çeyrek yüzyıllara... Özbek parasını dalga çarptı Özbekistan’da dalgalı kur sistemine geçilmesiyle ulusal para birimi som, dolar karşısında yüzde 92, Avro karşısında da yüzde 94 değer kaybetti. Cumhurbaşkanı Şavkat Mirziyoyev’in 2 Eylül’de imzaladığı döviz piyasasının serbestleştirilmesine ilişkin kararın ardından daha önce 4210 somdan işlem gören dolar 8100 som, 4966 somdan işlem gören Avro da 9645 somdan işlem görmeye başladı. l Ekonomi Servisi C MY B