Katalog

BULMACA 14 TASARIM: SERPİL ÜNAY Pazar 4 Haziran 2017 BULMACA SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA 1 Resimde gördüğünüz, “Kızım ve Ben”, “İtalyan Usulü Evlenme”, “Özel Bir Gün” gibi filmleriyle tanınmış İtalyan sinema oyuncusu... Serseri, haşarı, saygısız kimse. 2 Mevlevi şairlerinin yaşamöykülerini anlatan tezkiresiyle tanınan divan şairi... Geminin zinciri toplayıp demirini kaldırmaya hazır bulunması... İnsan gözünün algıladığı ışık şiddeti. 3 ABD’de plajlarıyla ünlü bir kent... Trabzon’un Maçka ilçesinde, Anadolu’nun en eski manastırlarından biri... Van’ın Çaldıran ilçesinde bir kaplıca. 4 Su birikintisi... İlaç... Samsun’un 19 Mayıs ilçesinde bir yayla. 5 “ var mı bu âlemde nekahet gibi tatlı” (Y.K. Beyatlı)... Halat gibi örülmüş iplik çilesi... Finlandiya mitolojisinde güneş tanrısı... Gelenek. 6 Bir toplumdaki etnik ya da kültürel azınlıkların egemen kültür içinde eritilmesi süreci... Ahşap gemilerde borda kaplamalarını yerleştirmek için açılan yuva... “ tutmuş söylemez olmuş / Ağızda dilleri gördüm” (Yunus Emre). 7 Tavlada “üç” sayısı... Telli bir çalgı... Karadeniz Bölgesi’ne özgü bir zeytin cinsi... Elektrik teknolojisinde “üçfazlı” anlamında kullanılan terim. 8 Hayvanlara vurulan damga... Kimliği ve kendine özgü nitelikleri yerine sadece benzerleriyle ortak özellikleri canlandırılmış roman ya da öykü kişisi... Kalıtımın maddi temeli olan maddenin kısa yazılışı... Bir dileği yerine getirme... Çukur yer. 9 Aşının tutması için yinelenmesi... Doğu Karadeniz yöresine özgü, sütün içine mısır unu karıştırılarak yapılan yemek... Bir seslenme ünlemi. 10 Tahta ya da metal çubuklara iki değnekle vurularak çalınan bir çalgı... Büyük yankı uyandıran, utanç verici ya da küçük düşürücü olay... Batı Avrupa’da bir ırmak. 11 Büyük tepsi... “Ufuklar” anlamında eski sözcük... Denizde ağır cisimleri kaldırmaya, batık tekneleri çıkarmaya yarayan vinçli tekne. 12 Görünüşe göre olacağı sanılan... Saldırı, hücum... Rütbesiz asker... Zeki ve yaramaz çocuk. 13 “ attım da şeş oynadım / Yine Bu haftaki bulmaca ödülü Ekonomik Kriz ve Sol Hazırlayanlar: Leo PanitchGreg AlboVivek Chibber Yordam Kitap 21 MAYIS 2017 1625 KAZANANLAR: Yüksel Savaş, Vural Yurdakul, Uğur Burnak, Şevket Cankılıç, ANKARA, Şükrü Kıysüren, Nazım Uluocak, ADANA, Ahmet Sezgin, SAMSUN, Veli Yel, Hatice Dinçer, Gülay Çelikcan, Nurcan Şahin, Sabri Ünal Erkol, Oktay Pekdemir, Akan Pınar Öncan, İZMİR, Bektaş Aykanat, Nurullah Can, Beliz Kanar, Mehmet Güleren, İSTANBUL, H. Murat Akdağ, TOKAT, Şükran Taşdemir, GAZİANTEP, Abdullah Fidanboy, HATAY, Sami Akpınar, ÇORUM, Mehmet Güngör, BOLU, Kenan Duman, MANİSA, İsmail Alataş, AYDIN Not: Bulmaca yanıtlarını bundan böyle aycin@cumhuriyet.com. tr veya (0212) 343 72 64 numaralı faksa gönderebilirsiniz. Posta ile gönderilen yanıtlar ise aynı adrese gönderilmeye devam edecek. 21.04.2017 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’nde yayımlanan bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayanlar arasında yapılan çekilişte Nikolay Ostrovski’nin Fırtına Çocukları (Yordam Kitap) kitabını kazananlar: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 S EM İ HPOROY S E KUNDANT 2EL İ F İ T E K İ NARA L İRİ S 3 LV ANDON D EMAV E ND FA 4 ÇAT TA KL İ P S E MO J İ M 5 UN İ KORN İ Ş AB L A E N İ P 6K PO T AAM İ DEA AR EKA 7DA İ R E İL S T E L AD İ A 8 EN AMA L İ KA SAZL I DE R E 9MAB L AK D ENK BO YUKON 10 İ L E YA S AN URAN İ A ESE 11 R I K A BİT F LORA M İ N N 12 E K E Ş M E K A İ L T G A Z E B İ 13 L U R A A U L A R O G A N K İ K 14 Z E A M E T İ MPAKA 15 G U L L U R İ K Y A Y V 16 E L AR İ F E S T OMA 17 R U S İ M RAT İ NA J 18 N KEY AV L AN Ş 19 İ S A B E H Z A T B E Y M 20 K E T E R AN A ROMA felek yendi beni” (Türkü)... Lifleri halat, çuval gibi şeylerin yapımında kullanılan bitki... Davanın görülmekte olduğu mahkemeye gönderilmek için, başka bir yerde bulunan bir tanığın oradaki mahkemece ifadesinin alınması. 14 Yelkenli bir yarış teknesi... İslam mimarlığında, sınırların önemli noktalarına yapılan asker barınağı. 15 Arap ülkelerinde kullanılan bir tahıl ölçeği... Temiz, saf... Cilacılıkta kullanılan bir tür zamk. 16 Öbür dünya, ahiret... Belli bir birim alan içinde yaşayan tüm canlıları, fiziksel çevrelerini ve aralarındaki her türlü ilişkiyi içeren kavram. 17 Keman yapımıyla ünlü bir İtalyan ailesi... Geleneksel Japon şarkılarına verilen ad... Radyum elementinin simgesi. 18 Saydam ve pelte kıvamında karışım... İskambilde dört işaretten her birine verilen ad... Eski Roma’da gladyatör yetiştiren okul. 19 “Hortlaklar”, “Bir Halk Düşmanı”, “Yaban Ördeği” gibi tiyatro oyunlarıyla tanınmış Norveçli yazar... Istranca Dağları’nda yetişen mor renkli ormangülü. 20 Yunanistan’a özgü, şarapta bekletilen bir peynir cinsi... “Yangın kavmindeniz / Ne giysek ” (Hulki Aktunç). YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 19102004 yılları arasında yaşayan ve Türkiye’de operanın gelişimini etkileyen ünlü kadın opera sanatçımız... Ukraynaca ile Rusçanın karışımı olan dil. 2 Eski Mısır’da ölülerin koruyucusu olan tanrı... Malezya’nın ulusal yemeği... “Sedef su almayınca i nisandan güher vermez” (Fuzuli). 3 Marksist terminolojide, dünyayı dönüştürmeyi amaçlayan etkinliklerin tümü... Bir iskambil oyunu... Güney Amerika’daki Titicaca Gölü’nde kullanılan sal. DÜZELTME 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 S E L İ M İ L E R İ + İ S T İ VADOR 2 ARAVU L SAC İ Y E L ADUR İ 3 T E LAT İ N BAZOFOB İ ŞUP 4 UN ZAMAK DANA AZMAK 5KL E NEGAT İ F REY AK I 6BERAT AS İ İ NA S CH AS 7URAĞAN ARA ADA P AZAR I 8 Ğ S NAUT İ LU S TARATOR 9 RAMA ARU S E K P İ S R NA 10 A N U Ş A B U R L A F AZAN AYN 11 H U S E R BAKUL İ Y E US TA 12 A B YUZU İ SALE E ŞKE R 13 N İ F SE E MU A T AHUA L P A 14 S E R İ M O N LUR L 15 Z NAY İ L E R Z İ KA 16 E S E M E AKO S ZAÇ 17 L İ R A A Y Z E M M A 18 İ Ğ ZAR AB RAMAK 19 L E G A S T E N İ DAY I 20 İ R O N İ KAF KASÖR 28.04.2017 tarihli bulmaca çözümü yanlış çıkmıştır. Doğrusu yukarıdadır. Düzeltir, özür dileriz. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:......................................................................................................................................... Adres:...................................................................................................................................... ................................................................................................................................................. Tel:.......................................................................................................................................... 4 Gözeten, koruyan... Avcının gizlendiği yer... İnternette, istenmeyen elektronik postalara verilen ad... Notada durak işareti. 5 Hayvanların beğenmeyerek yemedikleri iri saman... Uluslararası Çalışma Örgütü’nün kısa yazılışı... İslam devletlerinde maaş yerine ya da hizmet karşılığı olarak asker ve ricale bırakılan toprak... İtalya’da bir ırmak. 6 Şöhret... Atılmış, eğirilmeye hazırlanmış, top biçiminde yün ya da pamuk... Bir nota... “Gözetleme, dikiz” anlamında argo sözcük. 7 Kocası ölen kadının kaymbiraderiyle evlenmesini öngören gelenek ya da yasa... Lüfer balığının irisi... Kişnişe verilen bir başka ad. 8 Yeniçeri kışlası... İskambilde bir kâğıt... Rönesans sanatçılarının en büyüklerinden biri sayılan İtalyan heykelci... Fazla yağmur nedeniyle tahıllarda görülen sürme hastalığı. 9 İnce talaş... Başıboş hayvan... Şarap mahzeni... Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın bir şiir kitabı... Lityum elementinin simgesi. 10 Cinsel iktidarsızlık... Antalya yöresine özgü, daha çok pekmezle yapılan ve “çivirdik” de denilen bir tatlı. 11 Hizmet hayvanlarının ayağına çakılan demir... Eski Mezopotamya halklarının gök tanrısı... Yapma, etme... Endonezya’nın plaka imi... Buhar banyosu. 12 Bodur boylu atlara verilen ad... Osmanlı donan masında tümamirale karşılık gelen rütbe... Kurşun boruların ağzını açmakta kullanılan ucu sivri takoz... “Uslan ey uslan artık, ihtiyar olmaktasın” (Şarkı). 13 Osmanlı dönemi seyirlik oyunlarında gösteri yapan yüzü maskeli ya da boyalı oyunculara verilen ad... İspanya’ya özgü, hafif alkollü bir içki... Gelinlerin oturması için hazırlanmış süslü sedir. 14 Bir renk... Osmanlı donanmasında kullanılmış bir savaş gemisi... Bitkilerde gaz alışverişine yarayan aralıklar... Tuzağa düşürülen şey. 15 Bir konser için sahneyi kuran ve gerekli malzemeleri hazırlayan kişi... Avusturya devlet televizyonunun simgesi... ŞanlıurfaGaziantep karayolunda bir dağ geçidi. 16 Eskiden kadınların yüzlerine örttükleri ince peçe... Üzerinde düz geniş çizgiler olan bir tür kumaş. 17 “ dedeye para saydım / Sattı bana çocukluğumu” (C.S. Tarancı)... Müslüman bir devletin gayrimüslim vatandaşlarından aldığı vergi... Hindistan’a özgü bir tür kalın kurabiye. 18 Kendi adını taşıyan İncil ile de tanınmış, Hz. İsa’nın havarilerinden biri... Hindistan’da büyük toprak sahibi prenslere verilen san. 19 Kars’ın doğusundaki ünlü eskiçağ kenti... Başka bir şiir örnek alınarak aynı ölçü ve aynı uyakla yazılan şiir... Eski dilde su. 20 Nohut ve parça etin de konulduğu bir tür mantı... “Hawaii kazı” da denilen bir kuş. BRİÇ VOLKAN DENİZCİ vdenizci@gmail.com El Saymak SATRANÇ GM SUAT ATALIK suata@hotmail.com Harcırah İmp KG zonda ¦ AD94 ¦ AV97 ¦ AD4 ¦ R10 Ancak Kahraman kör Asa gittiğinde Doğu RV’lerden birini teklemek zorunda; piki teklerse pik As çekilip Rua düşürülür, karoyu teklerse karo Damla çıkılır. Doğu eli alır ama AD pike yatar. İşte savunmanın dağılımı: ¦ ¦ 103 ¦ 732 ¦ ADV97653 ¦ 8762 ¦ D854 ¦ 98 ¦ 842 ¦ RV1053 ¦ R63 ¦ RV1065 ¦ Batı Kuzey 2SA Herkes pas Doğu Güney Kontr* 6trefl *Pikkaro ya da körtrefl, en az 55. Atak karo 9’lu. Nasıl oynarsınız? Analiz ve çözüm: Deklerasyona göre Doğuda pik ve karo var, atak da tek veya ikili. Buna göre iki karo bir kör kaybımız var. Kayıplarımızdan birini yerdeki pik asına atıyoruz, fakat hâlâ bir kaybımız var. Türkiye Şampiyonasında gelen bu eli Ahmet Kahraman şöyle oynuyor: Karoya As girip küçük bir pike çakıyor ve kozları çekmeye başlıyor. Son koz çekilmeden önce durum (Başta Doğunun RV beşli piki, RV beşli karosu ve R üçlü körü vardı.): İmp KG zonda ¦ AD ¦ AV ¦D ¦ ¦ RV ¦R ¦ RV ¦ ¦ ¦ 103 ¦ 73 ¦6 Kahraman şimdi son trefli çekip yerden kör atınca Doğunun rahat defosu var, o da kör atıyor. Haftanın Problemi İmp DB zonda ¦ R943 ¦ AV3 ¦ RD93 ¦ R3 ¦ AV65 ¦ D107 ¦ AV86 ¦ A10 Kuzey 2trefl 4karo* pas Güney 1SA 2pik 6pik 4karo dengeli elle pikten şlem davetiydi. Üç As ve bir doubleton ile daveti kabul ettiniz. Atak trefl 2’li. Nasıl oynarsınız? İyi bir hafta sonu diliyoruz. Santa Vittoria’nın Sırrı isimli film Türkiye’de Kasabanın Sırrı adıyla gösterilmişti. 1969 yapımı bu film o devirde Türkiye’ye hangi yıl gelmişti hatırlamıyorum ama lalettayin bir grup insanın organize bir orduyu yenmesi bende değişik bir etki, hatta korku yaratmıştı. Hayatta çok fazla şeyden korktuğumu söyleyemeyeceğim ama vasıfsız insanların bir araya gelerek oluşturdukları çark eğer denetim altına alınmazsa önüne çıkan her şeyi öğütebilir! Federasyonlar ülkelerde o spor dalıyla ilgili konularda faaliyet göstermek ve eğer varsa o dalda başarılı olan kişiler için kurulmuşlardır. Konu bir anda 40 yaşından sonra satrancın varlığını ve doğru yanlış kelimenin nasıl telaffuz edildiğini öğrenen kişilerin yeri haline gelirse korkulacak bir şey var demektir. Peki bu kişilerden oluşan kadroları neyle besleyeceksiniz: Harcırah! 2008 yılı seçimlerinde, selef dönem boyu en fazla yatırımın Türkiye’nin en yüksek reytingli oyuncusuna yapıldığını söylerken, aslında gönüllü bir işte çalıştığı halde, maaş almadan şahsına harcanmış daha büyük rakamları gözden ırak tutmaya çalışıyordu. En iyimser haliyle söylendiğinde sübjektif kriterlere bağlı olarak seçilmiş kadrolar seyahat ve harcırahla beslenirken, bu kişilerden dışarıda kalsalar bile kurtulmak mümkün olmuyor! Kimi satrançta yetenek ölçer yaptığını iddia ediyor, kimi 2100 reytingle unvanlı oyuncu, FİDE hakemi, antrenörü ve organizatörü sıfatlarına aynı anda haiz olan dünyadaki 10 kişiden biri haline getiriliyor. Halefin model aldığı selef üç kelimelik dağarcığıyla kendi zamanında yapılanların aynısını devam ettirenin dönemi için, sırf kendisi yönetimin dışında kaldığı için, her şey çok kötüden başka bir laf edemiyor! Kasabanın sırrında ortak payda kasabalı olmak, konumuzdaysa arkadaşlık, tanışıklık ve oy potansiyeli devreye giriyor. Kendi ne harcırah çıkartmaktan öteye geçemeyecek kişilerden oluşturulan komisyon tarih yazma görevini üstlendiğinde satranççılardan anekdotlarını göndermelerini istiyor! Asıl konu nedir biliyor musunuz? Asıl konu daha evvel de dile getirdiğim üzere satrancı denetleyecek bir toplum ve camia olmayışı. Bilgisi ve mantığı her konuda futbol analojisi kurmaktan öteye geçemeyen bir güruh, satrancın yüz akı İsviçre Sistemini iptal etmeye çalışırken, satranç oynamadan, lisan bilmeden hakemlik ve yöneticiliğin en üst seviyelerine kadrolu olarak harcırah alması üzerine getirilmiş kişi satranç kuralları üzerine ahkâm kesiyor. Türkiye’nin olimpiyatta aldığı genel kategori 6.’lığı son devrin en önemli neticesi. Selef bundan söz edemezken, halef aynı dönemde Avrupa Bayanlar Şampiyonasında 100. olana yılın sporcusu ödülü verdiriyor! Takımı 6. yapan ‘Burhaniyeli İpatov’ geldiği gibi sessiz sedasız Türk Satrancından ayrılıyor. Satrançtan bihaber kişilerin kurulduğundan beri yönetmeye cüret ettiği devlet kurumu teknik konuları tamamen teslim ettikleri Mihalçişin vasıtasıyla Ukraynalı bir gence yıllarca maaş ödedikten sonra Dünya Takımlar Şampiyonası’na katılmaya hak kazanmış ekibi bozuyorlar. Harcırahın heba oluşunu, gençlik aşısı ve ne anlama geliyorsa Türklere dönmek olarak dahi nitelendirenler çıkıyor! Satranç bir çocuk veya genç oyunu değil, 7den 77ye herkesin, çocukların da yapabileceği bir spor. Harcırah Komisyonu ne aşamada bilmiyorum ama istek üzerine geçende 15 günde kaleme aldığım ‘Rus Satranç Tarihi’ ki bu bir nebze Dünya Satranç Tarihidir, gösteriyor ki Botvinnik’den Kasparov’a birçok isim, Petrosyan, Spaski, Korçnoy, Polugayevski en az bir çeyrek asır zirvede kalmışlardır: GM Karpov (2655)GM Korçnoy (2598), Odessa (Rapid) 2008, Nimzo Hint Savunması 1.d4 Af6 2.c4 e6 3.Ac3 Fb4 4.Vc2 d6!? 5.a3 Fc3 6.Vc3 c5?! (Konumun Fil Çifti için açılışı mantığa uygun değil, normali 6... Abd7) 7.dc5! dc5 8.Af3 00 9.b4 Ac6 10.Fb2 19731982 döneminin en önemli iki isminin arasındaki karşılaşmalardan hep Korçnoy’un kazandığı minyatür hatırlanır. Rövanşın oluşmaması için10...cb4! 11.ab4 a5 12.b5 Ab4 şarttı! 10... Vb6? (Kötü bir planın başlangıç noktası!) 11.b5 Ad4 12.Ad4 Ae4 13.Ve3 (Tek hamle ,13.Vc2? Va5) Va5 14.Şd1 Va4 15.Vb3!? (Rapid oyunlarda neyin nasıl geliştiğini tasvir etmek zor ama Beyazların bu konumda hamle tekrarına girme lüksü var!) Va5! 16.Ve3 Va4 Karpov bir ‘petite combinaison’la g7 karesinden matla Va4’ün düşüşünü birleştiriyor: 17.Ab3! Af2 18.Şe1! (18.Vf2? Vb3 19.Şc1 Kd8 hücum çok güçlü!) Ah1 19.Vc3! Terk çünkü 19...f6 20.Ac5 Vezir kazanır. 10 C MY B