Katalog

Salı 23 Mayıs 2017 EDİTÖR: NECDET ÇALIŞKAN TASARIM: BAHADIR AKTAŞ Bir domatesi çözemediler ekonomi 9 Önce Cumhurbaşkanı Erdoğan Soçi’ye gidip Putin ile görüştü. Dün de Medvedev İstanbul’a gelip ortak bildiriye imza attı ama Türk domatesine yine vize çıkmadı Türkiye ile Rusya arasında ticari ilişkilerin önündeki engel ve kısıtlamaların kaldırılması amacıyla ortak bildiri imzalandı. Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü’nün 25. Kuruluş Yıldönümü Zirvesi’nde Rusya Federasyonu Başbakanı Dmitriy Medvedev ile Başbakan Binali Yıldırım bir araya geldi. Heyetler arası görüşmenin ardından Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek ile Rusya Federasyonu Başbakan Yardımcısı Arkady Dvırkoviç, iki ülke arasında ticari kısıtlamaları kaldırmak için hazırlanan ortak belgeyi imzaladı. Ticari ve ekonomik ilişkilerin normalleştirilmesi öngören ortak bildiriye değinen Medvedev, Türkiye’den domates alımına yönelik yasağı ‘şimdilik koruyacaklarını’ söyledi. ‘Aynı tavrı bekliyoruz’ Türkiye’den bir dizi ürünün alımına yönelik yasakları ve Türk vatandaşlarının Rusya’da çalışmalarına yönelik kısıtlamaları kaldıracaklarını belirten Medvedev, Türkiye’nin de ‘aynı biçimde davranmasını’ beklediklerini kaydetti. Binali Yıldırım ise taze üzüm, elma, armut, çilek, salatalık va beyaz ete yönelik yasakların bir hafta içinde sonlandırılacağını açıkladı. 2015 yılının Kasım ayında bir Rus savaş uçağının düşürülmesinin ardından Rusya Türkiye’den sebze ve meyve başta olmak üzere tarım ürünleri alımına yönelik birçok ticari engel koymuştu. Diplomatik krizden ilk ülke arası charter seferleri ve turizm de olumsuz etkilenirken, Rusya Türkiye’ye vize uygulamaya başlamıştı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rus ya Devlet Başkanı gelini kaldırmazken, Vladimir Putin, 3 Türkiye ise aynı zi Mayıs’ta Soçi’de yaretin ardından gerçekleştirdikle Rusya için önem ri görüşmede, do li bir ihracat kalemi mates hariç tüm olan buğday ticareti tarım ürünle nin önündeki en rinde en gellerin orta gellerin dan kalktı kaldırıl ğını açık ması ko lamıştı. nusunda l Eko anlaşma nomi ya varmış Ser tı. Rusya visi Türkiye’ye uyguladığı domates en Dmitriy Medvedev Binali Yıldırım Gıdaya ithalat sopası ‘CIA, Athena ile herkesi izliyor’ Hükümetlerin hassas belgelerini kamu yararı gözeterek yayımlayan İsveç merkezli uluslararası organizasyon Wikileaks, ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı CIA’in geliştirdiği casus bir yazılımla tüm Windows kullanıcılarını takip ettiğini iddia etti. Wikileaks’in iddiasına göre CIA, Athena isimli casus yazılımla tüm Windows sürümlerini istediği gibi izleyebiliyor. Athena, Windows XP’den Windows 10’a kadar bütün sürümlerin piyasaya sürülmüş herhangi bir versiyonuna sızabiliyor. Varlığını korumak için antivirüs yazılımlarını da “bypass” edebilen Athena, Windows 7 ve 8’de “netsvcs” adıyla, Windows 8.1 ve 10’da ise “NetworkService” adıyla çalışıyor. l Ekonomi Servisi Bitcoin 2 bin doları da aştı Dijital para Bitcoin’in değeri 2 bin doları da geride bırakarak tüm zamanların rekorunu kırdı. Dünyayı sarsan WannaCry siber saldırısının ardından hızla yükselişe geçen Bitcoin’in değeri dün 2200 doları geçti. Bu yılın başında 1000 doları aşan Bitcoin son 5 ayda yüzde 120 değer kazandı. Tam 7 yıl önce Bitcoin’e sadece 100 dolar yatırım yapanların toplam varlığı da dün itibarıyla tam 73 milyon dolara ulaştı. Dünyada artan politik istikrarsızlık ve Japonya başta olmak üzere özellikle Asya’da Bitcoin’in resmileşmesi yönünde atılan adımlar, Bitcoin’e bu yıl rekor üstüne rekor yaşatırken; uzmanlar, yeni balon riskine de dikkat çekiyor. l Ekonomi Servisi Microsoft rekabete takıldı Rekabet Kurulu, Microsoft hakkında Rekabet Kanunu’nun hâkim durumun kötüye kullanıp kullanmadı ğını belirlemek amacıyla so ruşturma başlattı. Karar, in ternet kafeler için hazırla nan ‘3+ Projesi’nin Rekabet Kanunu’nu ihlal edildiği iddi asını içeren şikâyet başvuru su üzerine alındı. l Ekonomi Servisi Hükümet işlenmemiş gıdada aşırı fiyat artışlarını önlemek için ithalat tedbirlerinin otomatik olarak devreye girdiği bir mekanizma hazırlıyor Yılsonu enflasyon beklentileri yükselen gıda fiyatları öncülüğünde çift hanede kalma yı sürdürürken, aylardır somut adımlar atması beklenen Gıda Komitesi yakın zamanda ilave tedbirleri duyu racak. Konu hak kındaki açıklama yı dün Başbakan Yardımcısı Meh PELİN ÜNKER met Şimşek yaptı. Geçen hafta Gıda Komitesi’nin cumartesi gıda fi yatlarıyla ilgili çalışmaya son şeklini vereceği belirtilse de toplantı sonrası bir açıklama gelmemişti. Mehmet Şimşek, “Gıda enflas yonunu düşürecek ilave tedbir YERLİ ÜRETİM SIKINTILI leri yakın zamanda devreye sokacağız” derken, yine ithalat önlemlerine vurgu yaptı. Şimşek, Rus gümrüklerinden hâlâ vize alamayan domates için Irak pazarı da kapandı. Irak Tarım Bakanlığı, yerel üretimi desteklemek için 21 Mayıs itibarıyla domates ithalatını durdurdu. Toprak Mahsulleri Ofisi ise hububat sezonuna tarihinin en düşük stokları ile giriyor. TMO, yeni sezona 740 bin tonu buğday, 900 bin ton stokla girerken, tedarikçiler Rusya ile buğday krizinin çözülmesini istiyor. Kısa vadeli çözüm olur başta seralar olmak üzere taze meyvesebze üretimini teşvik eden uygulamaların da hazırlandığını söyledi. Belirsizlik var Şimşek’in açıklamasına göre işlenmemiş gıdada yaşanan aşırı fiyat artışlarında dış ticaret tedbirleri otomatik olarak dev Ekonomist Haluk Bürümcekci, “İşlenmemiş gıdada ithalat tedbiri zor. Bakliyat gibi ürünler için etkili olabilir. Meyvesebze için seracılık teşvikinin ise kısa vadede etkisi görülmez” dedi. Kapital FX Araştırma Müdürü Enver Erkan “Gıda enflasyonu günlük kararlarla veya iklim koşullarında görülen iyileşmeyle geçici olarak düşürülebilir. Ancak uzun vadeli çözümler ve ciddi yapısal düzenlemeler yapılmadıkça fiyatlar son derece oynak olmaya devam eder. Maliyet unsurlarını hafifletmek için arzı uzun dönemde sürekli ha le getirecek ve tarladan nihai tüketiciye ulaşana kadar oluşan fiyat farklarına sebep olan maliyet unsurlarını hafifletecek yapısal önlemler alınmalı. Türkiye acilen tarım politikaları kompozisyonunda önemli değişiklikler yapmalı ve bir tarım ülkesinde olması gerektiği gibi net ihracatçı pozisyonuna geri dönüş yapmalı. Çiftçiye kullanacağı tohum, gübre ve mazot için verilecek desteklerde önemli düzenlemeler olması gerek” yorumunu yaptı. Enflasyon nisanda yıllık bazda yaklaşık dokuz yılın zirvesi olan yüzde 11.87’ye çıktı. Enf lasyona en büyük katkıyı gıda kalemi yaptı. Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda aylık yüzde 1.23, yıllık yüzde 15.63 artış yaşandı. Merkez Bankası mayıs ayı beklenti anketine göre yılsonu enflasyon beklentisi nisandaki yüzde 9.28’den yüzde 9.53’e çıktı. Merkez, aylık enflasyonu ise mayısta yüzde 0.59, haziranda yüzde 0.22, temmuzda yüzde 0.35 tahmin etti. Bu da temmuza kadar yıllık enflasyonun çift hanede kalması demek. Özetle Merkez, enflasyonu kısa vadede tek haneye indiremeyeceğini kabullenmiş durumda. reye girecek. Şimşek hazırlanan mekanizmanın dinamik olacağını ve günün şartlarına göre güncelleneceğini aktardı. Şimşek, bakliyat gibi talebin kısmen de olsa ithalat ile karşılandığı ürünlerde ise kapsamlı bir üretim planlaması yapıldığını, üretimin yapılacağı havzaların belirlendiğini bildirdi. Ayrıca lojistikte maliyeti düşürmek için çalışmalar yürüttüklerini de belirtti. Ancak bütün bu tedbirlerin ne zaman devreye gireceği henüz belli değil. Ekonomistlere göre ise Gıda Komitesi kısa süreli fiyat indirimleriyle fiyatları kontrol altına alabilir, ancak bu sürdürüle bilir değil. Rus turist ‘ucuz’a döndü Cornelia Diamond Golf Resort Spa Genel Müdürü Alkaya, Antalya’ya Rus turistin gelmeye başladığını, ancak gelenlerin ucuz otelleri seçtiğini söyledi Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği Yönetim Kurulu Üyesi ve Cor nelia Diamond Golf Resort Spa Genel Müdürü Zafer Alkaya, Türkiye’ye gelen Rust turist pro filinin tamamen değiştiğini artık para harcayan tu rist değil tama ŞEHRİBAN men ekonomik KIRAÇ ve düşük fiyat odaklı turistin gelidiğini söyledi. Antalya’nın ana pazarının Almanya ve Rus ya olduğuna vurgu yapan Alka ya, bu iki pazarın açığını tela fi edecek başka pazar olmadığı nı aktardı. Alkaya, “Oteller fiyat indirim leri konusunda telafisi olmayan hatalar yaptılar, yapıyorlar. Tu rizm sektörünün geleceği tehlikeye atıldı. 7 gün uçak dahil 500 dolara tatil satılıyor. Bu fiyatlarla yarını tehlikeye atarız” ifadesini kullandı. Antalya’nın 12 milyon turist alan bir destinasyon olduğuna işaret eden Alkaya’nın değerlendirmeleri şöyle: 4 2016’da Türkiye’ye Rus turist gelmedi. 2017’nin ilk 4 ayında Zafer Alkaya Antalya’ya gelen Rus sayısında yüzde 1000 artış var. Ama Rus turist profili tamamen değişti. Daha çok ucu otelleri tercih ediyor. Lüks otellere dönüş olmadı. Rusya, BDT, Türki Cumhuriyetler gibi ülkelerden gelen turistin lüks ürün talebi bitti. Villa gibi üst segment ürüne ilgi az. Sadece dolulukla ilgili sıkıntı yaşamıyoruz. Fiyatlarla il Ali Şahin gili tehlike de kapımızda. Tehlike çanları 4 Bazı bölgelerde fiyatlar dramatik şekilde indi. Bu Türk turizminin geleceğini tehlikeye koyuyor. Oteller panik havasında, herkes doldurma telaşına düştü. Fiyat indirmek bir pansuman tedavi. 7 liralık ürünü 5 liraya indirirsen onu tekrar 7 liraya çıkarmak zor. 4 2016’da Yunanistan, İspanya ve Portekiz’e yönelen Rus turist tekrar döner sandık. Ama tamamen dönmedi. Cornelia De Luxe Resort Otel Genel Müdürü Ali Şahin de son dönemlerde iç pazırın önemli olmaya başladığını belirterek, golf ve kongre turizminde de 2016’da ciddi düşüşler yaşandığını dile getirdi. Resmen AKP Başkanı, ya ‘Cumhurbaşkanı?’ Referandum sonuçlarına ilişkin hukuksal tartışmalar, yargısal itiraz süreçlerinin noktalanmadığı, itiraz kapılarının tümünün kapanması halinde dahi, YSK’nin açık yasa hükmünü geçersiz sayması ile ortaya çıkan şaibe, hukuksuzluk, geçersiz oylara ilişkin, kamu vicdanındaki “çoğunluk hayırlar evetlere kaydırıldı” inancı, kamu vicdanında tarihe yazılacak.. Biz bugünün tablosunda, YSK’nin ilan ettiği seçim sonucu ile evetçilerin yüzde elli sınırını aştığı tek adam rejimini getirecek “cumhurbaşkanı” anayasa değişikliği metninin geçerliliği üzerinden gelişmelere bakalım.. Yürürlükteki anayasal, laik parlamenter cumhuriyet rejiimi hükümlerine göre seçilmiş, yeminini etmiş, resmen partisiz, tarafsız, herkesin cumhurbaşkanı, öyle istediği için, partisi de kucak açıp, hemen üyelik başvurusunu yapmasının ardından genel kurulunu toplayıp oybirliği ile genel başkan seçince ne olur? Başkanlık rejmine geçişin seçimine bu anayasa metnine göre daha iki yıl varken, resmen parti liderliği ile birlikte, ad benzerliği üzerinden resmen olamasa da, fiili durum olarak başkanlık rejiminin de yetkilerini kullanabilecek cumhurbaşkanı olabilir mi? HHH YSK’nin resmen geçerliliğini ilan ettiği referandum metnindeki anayasa değişikliği hükümlerine göre, üyelik başvurusu, genel kurul seçim sonuçlarına göre resmen AKP liderliği şapkasını taktığı doğru da.. Resmen geçerlilik kazanan başkanlık rejiminin adı yine “cumhurbaşkanı” olan başkanlık rejimi yetkilerini kullanabilmesi söz konusu değil. Resmen parti lideri seçildiği genel kurulda, Başbakan ve Ak Partililerin coşkuyla alkışladıkları, bağırlarına bastıkları Cumhurbaşkanı Erdoğan resmen yürürlükteki parlamenter rejim içinde seçilmiş Cumhurbaşkanı.. Türkçesi Başbakan, AKP Hükümeti, parti lideri Erdoğan’a resmen gönüllü teslim ettikleri yetkilerini, laik cumhuriyetin parlamenter rejimi işleyişi için de Cumhurbaşkanı Erdoğan’a teslim etmeye kalkışırlarsa ağır anayasal suç işlerler. Başbakan, Hükümete ait yürütme, icra yetkilerinden, Meclis yasama yetkilerinden ödün veremezler. Cumhurbaşkanı referandumdaki anayasa değişikliklerinin resmen onayı ile, başkanlık rejiminin tek adam yetkilerini kazanmış olmuyor. Sözün özü Ak Parti’nin liderlik karizması ile yeniden derlenip toparlanması adına yaşanan koşturmacanın, gönüllü tam yetkilerin teslimi, cumhurbaşkanlığı icraatlarına da kaydırılırsa, ağır hukuksal ihlallere, suç, sorunlara yol açabilir. Cumhurbaşkanlığı’nın dokunulmazlık zırhı, yetkilerini kötü kullanan Hükümet, Meclis için ağır hesap verilmesi gereken sorunlar üretebilir.. HHH Çok doğru tek adam rejiminin otoriterleşmede dünyadaki en uç yetkilerini toplamış Başkanlık rejiminde; Cumhurbaşkanı’nın hem kamu hem de siyasi parti yönetim yetkilerini bir arada kullanılabilmesine kapı açan sorunlar öyle altından kalkılabilecek boyutlarda değil. İnsan hakları, hukuk devleti, demokrasi kaygılarından kopuk evetçiler cephesinin hafifletici gerekçelerine karşın, en otoriter başkanlık rejimlerinin sorunlarını katlayacak sonuçlarının çıkacağından hiç kuşkunuz olmasın. Parti başkanlığının korunmasına izin veren düzenleme, kimi dünya, tarih örnekleri çarpıtılarak masum gösterilse de bizdeki duruma hiç uymuyor. Ak Parti, evetçiler cephesi, bizdeki parlamenter rejim içinde seçilmiş cumhurbaşkanının partisinden ayrılmasının zorlama olduğundan yola çıkıyorlar. Anayasa değişikliği metnine de konan partisine dönebilme, istenirse resmen parti lideri seçilebilme hükmünü de böyle savunuyorlar. Başkanlık rejiminin seçimi yapılmadan öncesinde parti üyeliği, liderliği hakkının tanınmasını savunuyorlar. Resmen parti liderliği hakkı tamam da, yürürlükteki anayasal, laik parlamenter rejimin hukuku içinde seçilmiş, tarafsız, herkesin Cumhurbaşkanı olma yeminine bağlı Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, fiili dayatma olarak seçilmiş tek adam, hem devletin, hem de partisinin tek başı yetkilerinin Ak Parti’nin kendi kurtuluşu adına fiilen dayatılması tablosunda durum ne olacak? Aynı tek adam rejiminin anayasa metninde bile bu kadarı yazılamamış. Parti başkanı kimliği ile seçilebilmeye başkanlık seçimlerinden öncesinde zaman verilmiş. Ama başkanlık seçimini düzenleyen, geçici 2. maddenin A) fıkrasında “Seçimin yapılacağı tarihe kadar Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri ve Cumhurbaşkanı görevi devam eder” hükmü konulmuş. Hayırcılar, Ak Parti’yi kurtarma önceliğiyle herkesin cumhurbaşkanı olma sorumluluğundan kaçan, tarafsızlığını yoka sayan Erdoğan için, “Artık bizim cumhurbaşkanımız değil” derken haksızlar mı? KISA... KISA... n Dün gece yarısından itibaren motorinin litresinde sekiz kuruş zam yapıldı. n Hilton Parksa, haziran sonunda kapılarını kapatacak. Bina Sabancı Üniversitesi’ne tahsis edilecek. n Pegasus, iki Boeing uçağını 92 milyon dolara Ouidell Limited ve Wilmington Trust SP Services firmalarına sattı. C MY B