Katalog

EKONOMİ DOLAR AVRO 3.6450 3.9000 0.3 kuruş 1.6 kuruş 8 EDİTÖR: PELİN ÜNKER TASARIM: SERPİL ÜNAY Venezüella’da yangın büyüyor FAİZ BORSA ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 11.22 0.07 puan 92.423 384 puan 1014.14 99 kuruş 150.40 15 kuruş Cumartesi 22 Nisan 2017 Venezüella’da ekonomik kriz derinleşirken protesto gösterileri de şiddetini artırıyor. Büyük şirketler ise ülkeden bir bir çıkıyor Yüksek enflasyon ve ekonomik daralmayla boğuşan ması ve ülkedeki ekonomik krizi çözmek için bir çözüm bulması talep edili Örgütü’nün (OPEC) ikinci büyük üyesi olan Venezüella, son yıllarda düşen petrol fiyatlarından oldukça olum Venezüella’da büyüme gerilerken enflasyon ve işsizlik had safhaya ulaştı. İktisat literatüründe ‘stagflasyon’ de Venezüella’da su yor. Peki, “dünyanın lar durulmuyor. Dev PELİN let Başkanı Nico ÜNKER en kötü ekonomisi” olarak adlandırılan las Maduro’ya kar Venezüella bu nokta şı 2014’ten beri görülen en ya nasıl geldi? suz etkilendi. Ülke, 2014 sonlarına kadar geçen 10 yılda yüksek petrol fiyatlarından faydalanırken kamu harcamalarını artırdı. Ülke nen bu duru mun 2019’a kadar sür HAFTANIN mesi bekleniyor. Ulus ÜLKESİ şiddetli protestolara sahne olan ülkede gözler yeniden Üç yıl daha sürebilir nin döviz gelirlerinin yaklaşık yüzde 95’i petrol satış lararası Para Fonu’nun çökme noktasındaki ekonomiye çevrildi. Bu ayın başından beri dokuz kişinin yaşamını yitirdiği protesto gösterilerinde Maduro’dan muhalefet Krizin başlangıç noktası sır değil. Pek çok ihracatçı ülkeyi vuran petrol fiyatlarındaki düşüş Venezüella’yı da yıllarca sürecek bir depresyonun içine soktu. larından geliyordu. Bu arada enerji dışı yatırımlara yönelmekte ise gecikti. Haziran 2014’te 114 dolar olan Brent petrolün fiyatı 50 dolarlar civarına gerileyince (IMF) hafta içinde güncellenen Dünya Ekonomik Görünüm Raporu’na göre, ülkede enflasyon yıl sonunda yüzde 720.5’e ulaşacak. Gelecek yıl ise neredeyse üçe katlana le müzakere koltuğuna otur Petrol İhraç Eden Ülkeler işler de değişmiş oldu. rak yüzde 2068.5’e çıkacak. 2016’da enflasyon 254.9 se Şirket sayısı 4 bine düştü viyesindeydi. Yüzde 7.4 küçülecek Ayrıca 2016’da yüzde 18 General Motors’un da (GM) ülkeden çıktığını duyur küçülen ekonominin bu yıl yüzde 7.4, gelecek yıl yüz masının ardından analistler bir de 4.1 küçülmesi bekleni uluslararası şirketin daha faali yor. Ülke ekonomisi son üç yetine son vermesinin ekono yıldır küçülüyor. İşsizlik miye zarar verebileceğini belirtiyor. Son 20 yılda ülkede üretim faaliyetinde bulunan şirketlerin sayısı 12 bin 700’den 4 bine düştü. Pepsi, Delta, Monde oranının ise bu yıl 2016’daki yüzde 21.2 seviyesinden 25.3’e, 2018’de 28.2’ye çıkacağı öngörülüyor. lez, Bridgestone, Clorox, Kim Ülkenin 2535 milyar do berly Clark ülkeden çıkan ulus lar arasında dış finansman lararası şirketler arasında yer aldı. Coca Cola şeker sıkıntısı nedeniyle üretimini geçen yıl kısa bir süre erteledi. McDonald’s ise sığır etine güvenilir erişimi ihtiyacı var. Hükümet ve Merkez Bankası, 2003’ten beri sıkı döviz kontrolü uyguluyor. Bu yılın başından olmadığı için Big Mac üretimi itibaren ikili döviz sistemi ni askıya aldı. Maduro ise GM ve ne geçildi ve ülke para biri diğer yabancı firmaları, hükümetinin solcu ekonomik politikalarını sabote etmek amacıyla kasıtlı olarak araç üretimini ya Çatışma ve yağma: 15 ölüvaşlatmaklasuçluyor. Muhalif protestocular çöp tenekelerini ateşe verdi, bir reklam panosunu sökerek barikat olarak kullandı. Polis protestoculara basınçlı su, plastik mermi ve göz yaşartıcı gaz ile yanıt verdi. minin değeri yüzde 37 develüe edildi. Buna göre 1 dolar, 10 Venezüella Bolivarı ediyor. Venezüella’da muhalifler Anayasa Mahkemesi’nin meclisin yetkilerini elinden almasıyla alevlenen, mahkemenin geri adım atmasına rağmen dinmeyen hükümet karşıtı protestoları sürdürecekleri mesajını verirken yetkililer başkent Caracas’da önceki geceki yaşanan çatışma, şiddet olayları ve yağma sıra sında en az 12 kişinin öldüğünü, 6 kişinin yaralandığını açıkladı. Ölenlerin çoğunun Caracas’ın El Valle semtinde elektrik telleriyle korunan bir fırına yağma için girenler olduğu belirtildi. Protestolar sırasında çarşamba gecesi de 3 kişi vurularak öldürülmüştü. Muhalefet bugün ülke çapında ‘Sessiz Yürüyüş’ çağrısı yaptı. Devlet Başkanı Nicolas Maduro ise “Venezüella’daki devrimin başarısız olduğu” yönünde açıklama yapan Kolombiya Devlet Başkanı Juan Manuel Santos’u FARC’la yaptığı barış görüşmelerinin sırlarını açıklamakla tehdit etti. Maduro, elinde Kolombiya’nın FARC liderlerini öldürmeye hazırlandığı yönünde istihbarat olduğunu iddia et ti. Bolivya Devlet Başkanı Evo Morales de muhalefeti darbe yapmaya çalışmakla suçladı. Maduro kitlesel gösteriler için mesaj atıldığı iddiasıyla İspanyol Teleforica SA ile bağlantılı mobil şirketi Moviestar hakkında soruşturma emri verdi. 11 Nisan’da gözaltına alınan iki Fransız gazeteci ise serbest bırakıldı. l Dış Haberler Aramco’dan Uber’e... Suudilere neler oluyor? Son yıllarda petrol fiyatlarındaki dalgalanmalar petrol ihraç eden ülkelerin ekonomi politiğini de radikal biçimde etkilemeye başlıyor. Bu durum, dünyanın bir ucunda Latin Amerika ülkesi Venezüella’da ekonomik kriz ve siyasi karmaşa olarak kendini gösterirken öteki uçta dünyanın en büyük petrol ihracatçısı Suudi Arabistan farklı bir çıkış yolu arayışında: Bir kamu şirketi Suudi Aramco’yu halka açmak. Bu karar geçen ekimde açıklandı. Fikir babası Suudi Arabistan Kralı Selman’ın yardımcısı, oğlu veliaht Prens Muhammed bin Salman. Bu halka arz, genç veliahtın “ülkenin petrole olan bağımlılığını azaltmak” için açıkladığı ekonomik reformların merkezinde yer alıyor. Ülkenin gelirlerinin yüzde 87’sinin petrol ihracatından geldiğini ve önümüzdeki 5 yıla yönelik öngörülerin petrole olan talebin daha da azalacağı yönünde olduğunu göz önünde bulundurduğumuzda eğer reformlar yaşama geçirilmezse Suudi Arabistan’ın da ciddi sorunlarla karşı karşıya kalması olasılığı hayli fazla. Zaten buradan yola çıkılarak geçen yıl “Suudi Vizyon 2030” adlı petrol sonrası plan açıklanmıştı. Birçok yabancı yatırımcıya ülke kapılarını açacak hisse satışının değeri Suudi Prens’e göre 2 trilyon dolara ulaşabilir. Ayrıca uzmanlar halka arzın yalnız Suudi ekonomisini değil Japonya’dan Kanada’ya kadar tüm piyasaları etkileyebileceği gö rüşünde. Aromco’nun yalnızca yüzde 5’inin satışının bile 100 milyar dolardan fazla gelir getireceği öngörülüyor. Çin ve Hong Konglu fon şirketlerinin görüş alanına şimdiden girdiği belirtiliyor. Tabii Londra, New York, Tokyo ve Toronto’dan da yatırımcılar izlemede... Ancak önünde engeller var. Bunlardan biri fiyat konusu. Aramco’nun halka arzının fiyatını belirleyecek olan yine petrolün değeri olacak. Zira, 2014 ortasında ham petrolün varili 100 dolarlardı. 2016 Şubat’ta 22 dolar, şimdilerde 55 dolar civarında... Suudi Arabistan reform planlarına bir süreden beri enerji çeşitliliğini de eklemiş durumda. Bu bağlamda doğalgaz ve gazolin üzerine yoğunlaşıyor. Ayrıca Suudi Arabistan kamu yatırım fonu, internet üzerinden teksi hizmeti veren Uber’e de 3.5 milyar dolar yatırım yaptı. Kadınların araba kullanmalarının yasak olduğu ülkede Uber’in müşterilerinin yüzde 80’i kadın. Peki, tüm bu değişimlerin gerçekleşebilmesi kolay mı? Middle East Eye’da çıkan bir analize göre değişim o kadar da kolay değil. Petrol fiyatlarının oynaklığı işin sadece bir yanı. Bir diğeri ülkede liderlik değişimlerinin reform kararlarını da tamamen etkiliyor olması. Kral Salman’ın olası bir vefatı ve ardından veliaht Prens Muhammed’in başa geçememesi durumunda bu proje de suya düşebilir. Bir diğer engel ülke içindeki farklı grupların çıkar Dünya Ekonomisinden... Çin, yolsuzlukla mücadele edecek Çin Devlet Konseyi, yolsuzlukla mücadelede yeni kararlar aldı. Devlet yetkililerine yönelik varlık beyanı düzenlemelerinin kapsamını genişleten konsey, kamu personeline yurtdışı varlıklarını da bildirme talimatı verdi. Kamu personellerinin medeni hal, yurtdışı seyahati, hukuki ceza kaydı, maaş haricindeki kazanç, gayrimenkul varlığı, hisse senedi, fon ve diğer yatırımlarını doğrudan Çin Komünist Partisi’ne rapor etmeleri zorunlu hale getirildi. Çin, yolsuzlukla mücadele kapsamında 2010’dan itibaren vali yardımcısı düzeyi ve üzeri yetkililerin 14 farklı kategoride beyan zorunluluğunu içeren yasayı yürürlüğe koymuştu. Ülkede ilgili yasayı ihlal ettikleri saptanan 9 bin yetkilinin terfisi dondurulmuş, 124 bin 800 kişi de çeşitli disiplin ve hukuki cezalara çarptırılmıştı. dığı çatışmaların artmaya başladığı ve bunun yatırımcılara geri adım attırabileceği endişesi. Ve tabii Suudi Krallığı’nda reform yapma tarihinde başarı hanesinin hayli zayıf olması. İnternet ve sosyal medyada gördüklerinize hemen inanmayın. Doğrulama araçlarını kullanın. Dijital bilgileri doğrulama rehberi İnternette karşılaştığınız bilgi, görsel ve diğer içerikler her zaman gerçeği yansıtmayabilir. Özellikle de Türkiye gibi sosyal medyada ‘trol’lerin, dijital ortamda manipülasyon ve bilgi kirliliğinin yoğun olduğu ülkelerde... Türkiye, sosyal medya kullanımında dünyada ilk 10 ülke arasında ama internetteki haberlere “güven”de ise sonlarda. Hal böyle olunca da temel doğrulama araçlarını kullanmak şart oldu… 1 Bu fotoğraf gerçek mi? Sosyal medyada karşılaştığınız bir fotoğrafın gerçek veya sahte olup olmadığını anlamak için en yaygın kullanılan yöntem, Google’ın görsel araması. https:// images.google.com/ adresinden ulaşılan bu servise, fotoğraf yükleyerek veya URL adre sini kopyalayarak, sözkonusu fotoğrafın kaynağına, benzerlerine ve içeriğin tarihine ulaşabilirsiniz. Böylelikle o olayın ne zaman meydana geldiği konusunda da sağlıklı bilgiler edinebilirsiniz. 2 Bu hesap kime ait? Facebook, Twitter, Instagram ve YouTube’da takip ettiğiniz hesaplar, gerçekten o kurum ve kişinin olmayabilir. Dolayısıyla paylaşımlarının doğruluğuna da şüphe ile bakmanızda fayda var. Bunun için Facebook ve Twitter’daki hesapların, “Onay lanmış/Doğrulanmış Hesap” olduğunu gösteren “mavi tık/rozet”e dikkat edilmeli. Bu özellik Instagram’da “doğrulanmış profil/simge”, YouTube’da ise “onaylanmış hesap rozeti” olarak karşımıza çıkıyor. 3 Bu internet sitesi kimin? İnternette karşılaştığınız bir sitenin kime ait olduğunu, alan adının ne zaman ve kim tarafından oluşturulduğunu, ne zamana kadar tescil edildiğini, yer sağlayıcısını, eğer gizlenmediyse alan adı sahibinin adsoyad, adres ve telefon bilgilerine ulaşmak mümkün. Bunun için söz konusu internet adresinin URL’sini Who. is veya BTK’nin Site Bilgileri Sorgu Sayfası olan http://internet.btk.gov. tr/sitesorgu/ adresinden sorgulatabilirsiniz. 4 Bu ekran görüntüsü gerçek mi? Sosyal medyada pek çok ekran görüntüsü (caps) paylaşılıyor. Tabii bunların resim formatında olması, gerçek olduğunu göstermiyor. İnternette bu şekilde çok sayıda ‘caps’ elden ele dolaşıyor. Sahte ‘caps’ yapmak için pek çok prog ram da var. Bunun için söz konusu görselin/ fotoğrafın çekildiği tarih, yer, boyut ve ekipman gibi bilgilerini içeren EXIF bilgilerine bakılabilir. Ancak sosyal medyada paylaşılan görsellerin EXIF bilgilerini silen de pek çok araç mevcut. 5 Bu bilgiler doğru mu? İnternetteki yalan haberlerle mücadele etmek için Google, bu alanda küresel ölçekte çalışan sivil toplum kuruluşu Reporters’ Lab ile işbirliği yapıyor. Google’ın arama ve haber sonuçlarına eklediği bu bilgi doğrulama (Fact Check) özelliği arama so nuçlarından çıkan ancak doğruluğundteaDrnnüaentmiyfilnaeroEslkuunnoumnyoaoymra. nDisübininlygdiaeldenar.id.ç.oinğrfualrukklıaanlalizi yapan 115 organizasyon bulunuyor ve Türkiye’de ise bu işi Doğruluk Payı yapıyor. HÜARFÜTNAÜNIN Samsung Galaxy S8 Samsung’un yeni akıllı telefonu Galaxy S8 ve S8+, dünya ile aynı anda Türkiye’de de satışa sunuldu. 5.8 inç ekra na sahip Galaxy S8 ve 6.2 inç ekranla su nulan Galaxy S8+ modelle ri, çerçevesiz tasarım, 12 MP ana ve 8 MP’lik ön ka mera ile geliyor. Fiyat dü zenlemesi yapan Samsung Türkiye’in Galaxy S8’i 3 bin 999 TL, Galaxy S8+’ı ise 4 bin 499 TL’ye satışa çıktı. Buluşum: Sesli Durak UHYAGFUTALANMINASI Boyner Grup’un sosyal girişimcilere kitlesel fonlama sağlamak amacıyla kurduğu “Bu luşum’’ platformunda destek toplayan Ses li Durak uygulaması, Ankara’nın ardından tüm Türkiye’ye yayılmayı hedefli yor. Sesli Durak, uygulama yı indiren görme engelli birey lerin konumunu tespit ede rek, bulunduğu durak ve ge len otobüslerin hangi hata ait olduğu hakkında sesli olarak bilgilendirme yapıyor. HAFTANIN TRENDİ Apple’dan Türkçe 23 Nisan mesajı Apple’ın CEO’su Tim Cook, Apple’ın 23 Nisan kampanyası için Türk çocuklarla gerçekleştirdiği kampanya ile ilgili Türkçe mesaj yayımladı. Apple’ın CEO’su Tim Cook, kişisel Twitter hesabı üzerinden “Türkiye’de Ulusal Ege Tim Cook menlik ve Çocuk Bayramı’nı genç yeteneklerin çektiği müthiş fotoğraflarla kut luyoruz” mesajını paylaştı. Cook, Apple Türkiye’nin 23 Nisan için gerçekleştirdiği ve 812 yaş aralığındaki 16 çocuk tarafından iPhone ile çekilen fotoğraflara da Twitter üzerinden yayımladığı mesajında yer verdi. C MY B