Katalog

KULTUR İsfendiyar Erzik’i yitirdik Ahmet Aziz ve Hayrettin Bulut takma adlarını kullanan yazar ve yayıncı İsfendiyar Erzik hayata veda etti. Bir dönem May Yayınları’nın editörlüğünü yapan ve son dönemde Yalçın Yayınları’nı yöneten İsfendiyar Erzik tarihsel roman türünde eserler vermiş bir yazardı. “Trium Cuma 10 Şubat 2017 EDİTÖR: ÖZNUR OĞRAŞ ÇOLAK vira”, “Aşkale Yolcusu Kalmasın”, “Lale Zamanında İsyan” ve “Biz Cenneti Yeryüzünde Kuracaktık” adlı romanların yazarı olan Erzik, bugün öğle namazını müteakip Ataköy 5. Kısım Camii’nde kılınacak cenaze namazının ardından Karacaahmet Mezarlığı’nda toprağa verilecek. kultur@cumhuriyet.com.tr 15 Bunca kötülükChapman Biraderler’in “Hell Cehennem” serisi ilk kez bir sergide bu kadar yer kaplıyor. varken... KardeşsanatçılarJakeveDinos Chapman’ın Türkiye’deki ilk kişisel sergileri ‘Anlamsızlık Âleminde’ 7 Mayıs’a kadar Arter’de görülebilir Kardeş sanatçılar Jake ve Dinos Chapman’ın Türkiye’deki ilk kişisel sergileri ‘Anlamsızlık Âleminde’ savaşın, kötülüğün, tüketim toplumunun acı komik bir yansımasını sunuyor. emrah kolukısa Fotoğrafta gördüğünüz Nazi subaylarının boyu serçe parmağınızı geçmiyor. Maket/model işiyle ilgilenenler bilir, bu minyatür figürler tek tek elle boyanır, işlenir ve bir yandan insan sabrının sınırlarını zorlarken bir yandan da kişiyi tarifsiz bir iç huzurluğuna eriştirir. En azından öyle söylerler, inanıp inanmamak size kalmış. Arter’de başlayan Jake ve Dinos Chapman kardeşlerin “Anlamsızlık Âleminde” başlıklı sergisinde yer alan en etkileyici işlerden biri olan ve binlerce minik figürün kullanıldığı devasa “Tüm Kötülüğün Kökeni” ise sanatçıları bilemeyiz ama, izleyiciyi tedirgin eden, içine alıp yoğuran, yoran ama son tahlilde heyecanlandıran, dimağını zorlayıp zihnini açan, uzun uzun tefekküre zorlayan bir eser. Karşısında hayrete düşmemek, korkmamak, saygıyla susmamak imkânsız gibi bir şey. Neredeyse. Ronald’ın acı sırıtışı Chapman Biraderler’in gerek “Hell Cehennem” serisindeki işlerinde gerekse Arter’in üçüncü kattaki heykel çalışmalarında olsun hep tekrar tekrar karşımıza çıkan bir logo ve tanıdık bir sima var. Kapitalist dünya Jake ve Dinos Chapman. nın en bilindik markalarından olan McDonalds’ın logosunu ve Ronald McDonald’ı görüp de tanımamak mümkün mü? Peki bu kadar popüler bir ikonu eserlerine serpiştiren, “Tüm Kötülüğün Kökeni”nde sayısız Ronald McDonald figürünün çarmıha geren Chapman Biraderler yaşadığımız zamanların, açgözlü kapitalist ekonominin ve tüketim çılgınlığının eleştirisini yapmıyorlar mı sizce de? O kadar basit değil elbette. Bu analizi yapmak, bu cümleleri ezberden savurmak o kadar kolay ki işin içinde başka bir iş olduğunu görmek gerek. Gerçekten de Chapman’lar bu kadar yüzeysel yorumlamaları hak etmeyecek kadar incelikli işle Tracey Emin’in yerine... Küratörlüğünü Nick Hackworth’ün üstlendiği serginin ikinci katında bir çadır karşılıyor bizi. Bu çadır İngiliz çağdaş sanatçı Tracey Emin’in “Everyone I Have Ev er Slept With Bugüne Kadar Beraber Olduğum Herkes” adlı eserinden hareketle yapılmış bir iş ve adı da “Aynısı Hatta Daha İyisi”. Hikâyesi ise kısaca şöyle: Tracey Emin’in 1995 yılında yaptığı ve içinde Billy Childish, Tracey Thorn, Carl Freedman gibi isimlerin yer aldığı bu çadır 2004 yılında bulunduğu sanat depo sunda çıkan bir yangın sonucu yok olmuş. Emin yangından sonra işinin tekrar edilemez ve duygusal niteliğinden dem vurarak bir kez daha aynı yapıtı üretemeyeceğini açıklamış. Aynı yangında kendi eserlerinin de bazıları kül olan Chapman Biraderler ise hemen kolları sıvamışlar ve ellerindeki fotoğraflara baka baka Tracey Emin’in eserini yeniden üretmişler. Daha iyi mi olmuş, bunu asla bilemeyeceğiz herhalde. re imza atıyorlar ve alt okumalardan önce ele aldıkları meselenin sanat eserinin bizzat kendisi olduğunu vurgulamak istiyorlar. Bu da onların herkesçe kabul edilen kötümserliğinin bir yandan acıtıcı bir mizahla yoğrulduğu bir yandan da felsefi bir derinliğe sahip olduğu gerçeğiyle yüzleştiriyor bizi. Dönüp dolaşıp “Anlamsızlık Âleminde” buluyorsak kendimizi bundandır. Chapman’lar her şey için birtakım anlamlar üreten ve çağdaş sanatı bu kodlar üzerinden okuyan sanatçı ve eleştirmenlerle dalga geçiyorlar bir yerde. Goya’nın çizimlerine yaptıkları müdahalelerde de, Tracey Emin’in eserinin yeniden üretiminde de bu yaklaşımın izleri var aslında. 1990’ların başlarından itibaren birlikte çalışan Jake Ronald McDonald serginin başat simalarından. ve Dinos Chapman nasıl bir yaratı süreci sonucu üretiyorlar diye bir soru düştü aklıma sergiyi gezerken. Tamda Jake Chapman bir köşede kendisine sorulan sorulara yanıtlamaya başlayacakken diğer kardeşi, Dinos Chapman’ı yakalıyor ve bu soruyu hemen yöneltiyorum kendisine. Bir an düşündükten sonra şunu söylüyor Dinos Chapman: “Konuşarak. Bol Bol konuşuyoruz, bu çok önemli bizim için. Bir fikir, bir konu ya da bir iş üzerine hep konuşuyoruz.” Ya pratikte diye soruyorum, kim neyi yapıyor mesela? “Öyle bir düzenimiz yok” diyor Dinos. “Kurallarımız yok anlamında söylüyorum bunu. Birimiz çizimleri yapıyor, diğerimiz heykelleri dersem çok yanlış olur. Hatta birimizin iyi yaptığı bir şey varsa, diğerimizin onu yapması daha doğru geliyor bize. Eseri yaratırken mücadele etmek gerek.” O zaman aranızda da çelişiyorsunuzdur bazen dediğimde hemen onaylıyor beni: “Evet sürekli. Çelişmek çok önemli bizim için. Sürekli aynı fikirde olmak iyi bir şey değil. ne kadar tartışırsak, ne kadar fikir ayrılığına düşersek o kadar iyi. Önemli olan ortaya çıkan işte anlaşıyor olmak. Üstelik ben üç yıldır Los Angeles’da yaşıyorum, Jake ise Londra’da. Bu ayrılık da bizi ayrıca zorluyor ki, bu da iyi bir şey.” Bunu dedikten sonra Jake’in kendisini çağırdığını görüyor ve izin isteyerek ayrı lıyor. Ben de bir türlü aklımdan çıkaramadığım ve giriş katındaki salonun neredeyse tamamını kaplayan “Tüm Kötülüğün Kökeni” adlı devasa eseri yakından incelemek üzere aşağı iniyorum. Yaklaşık yarım saat bakıyo rum o birbirine işkence eden nazi subaylarına, üstüste yığıl mış ceset dağlarına, iskeletler halinde ellerideki mızraklarla oradan oraya koşuşturan askerlere. nereden çıktı bunca kötülük, ne zaman yaşadık bunları, ne zaman öldük böyle, ne zaman öldürdük... diye düşünürken nerede yaşadı ğım geliyor aklıma, hangi zamanda ve hangi şartlar altında. İçim ürperiyor, Chapman Biraderler’in kötümserliği beni de sarmalıyor ve Ronald McDonald’ın acı sırıtışını unutmaya çalışırcasına hızla Beyoğlu’na çıkıyorum. İlk fırsatta döneceğimi bile bile. Aslı Erdoğan’a Avrupa Kültür Ödülü Aslı Erdoğan, Avrupa Kültür Vakfı tarafından verilen Princess Margriet Kültür Ödülü’ne layık görüldü. Aslı Erdoğan, merkezi Amsterdam’da bulunan Avrupa Kültür Vakfı tarafından verilen Princess Margriet Kültür Ödülü’ne layık görülen isimlerden biri oldu. Erdoğan ile birlikte ödüle değer görülen isimler arasında, Almanya’dan yazar ve bilim insanı Navid Kermani, Belçika’dan müzisyen Luc Mishalle ve Berlinli sanatçı Marina Naprushkina bulunuyor. Geleceğin toplumunu kültür şekillendirir Aslı Erdoğan’ı ödüllendiren Avrupa Kültür Vakfı’nın internet sitesinde yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Avrupa’nın içinden geçtiği bu çalkantılı zamanlarda, Avrupa Kültür Vakfı (European Cultural Foundation – ECF), 2017 ECF Prenses Margriet Kültür Ödülü’nü ilk kez, başarılarıyla öne çıkan dört isme vermeyi kararlaştırdı: Gazeteciyazar Aslı Erdoğan (Türkiye), akademisyenyazar Navid Kermani (Almanya), müzisyen Luc Mishalle (Belçika) ve görsel sanatçı Marina Napruşkina (Almanya). Avrupa Kültür Vakfı’nın, kültürü, siyasal ve toplumsal değişimin ayrılmaz bir parçası olarak görme inancının altını çizen bu ödül, insanların yaşadıkları toplumları şekillendirme yöntemlerinde değişime ilham veren sanatçılara ve düşünürlere takdim edilmektedir. Ödül Töreni, 9 Mayıs 2017 günü (Avrupa Günü) Amsterdam’da Paradiso Kültür Merkezi’nde gerçekleşecektir.” Avrupa Kültür Vakfı Direktörü Katherine Watson, “Ödül sahiplerinin tamamı, kendileriyle fikir birliği içinde olmayan kişileri bile etkilemeye, önyargıları sorgulamaya, dinlemeye adanmış isimler ve bizleri de aynısını yapmaya davet ediyorlar” dedi. Watson konuşmasına şöyle devam etti: “Luc Mishalle ve Marina Napruşkina, farklı kültürlerden insanların yeni toplumsal katılım formları ürettiği, kendi yerel topluluklarında çok aktifler. Navid Kermani ve Aslı Erdoğan, kendi ağlarıyla temas ettiklerinin çok ötesine ulaşabilen ve edebiyat, gazetecilik ve medya yoluyla zihinleri kurcalayarak ve tartışmalar başlatarak, sınırlarının çok ötesinde, geniş ve kapsayıcı bir toplumun yaratılması için ilham kaynağı olmaktadırlar.” l Kültür Servisi Cumhuriyet’e sahnede destek... Trabzon Halkevi Halk Tiyatrosu, Türk tiyatrosunun büyük ustalarından Vasıf Öngören’in 1977 yılında kaleme aldığı ve emeksermaye çelişkisini anlatan 2 perdelik epik oyun Zengin Mutfağı’nı sahneledi. Hakan Ulaş Urcu’nun yönettiği oyunda, yazar ve yöneticileri tutuklu olan gazetemize destek vermek için bir sahnede, gazetenin “Adalet istiyoruz’’ manşeti kullanıldı. Yener Çakmak yaşamını yitirdi Karikatürist, çizgi roman tarihçisi ve fotoromancı Tevfik Yener Çakmak 7 Şubat’ta hayata veda etti. Kalp krizi yüzünden hayata veda eden Çakmak’ın cenazesi bugün Kızıltoprak Camisi’nde kılınacak öğlen namazını müteakip düzenlenecek törenden sonra Karacaahmet Mezarlığı’nda toprağa verilecek. Foto muhabirliği, grafikerlik, sayfa sekreterliği gibi çeşitli dallarda da çalışan Tevfik Yener Çakmak son kişisel sergisini Kasım 2016’da İBB Karikatür ve Mizah Merkezi’nde açmıştı. Aslı Özge’nin filmi Alman Sinema Ödülleri’ne aday.... Aslı Özge’nin Almanya’da Almanca olarak çektiği ‘Ansızın’ adlı 3. uzun metrajlı filmi Alman Film Akademisi tarafından verilen Alman Sinema Ödülleri’ne aday gösterildi. Almanya’nın en prestijli ödülü kabul edilen Lola’ya aday olan yılın en iyi Alman filmleri dün başlayan Berlin Film Festivali kapsamında da gösterilecek. Alman Sinema Ödülleri 28 Nisan’da yapılacak törenle sahiplerini bulacak. C MY B