Katalog

DUNYA Suriye’de ABD ile el ele savaşma teklifi Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, ABD’ye Suriye’de güçlerini birleştirme ve birlikte Rakka’yı kurtarma operasyonu yapmayı teklif ettiklerini duyurdu. Ama YPG’nin dışlanması şartıyla... YPG armalı ABD askerlerinin görüntülenmesi sonrası konuşan Çavuşoğlu, iki ülkenin özel kuvvetlerinin müttefiklerin ve Arap savaşçıların desteğiyle güç birliği yapmasını teklif etti. Çavuşoğlu 8 dishab@cumhuriyet.com.tr TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN Salı 31 Mayıs 2016 ‘Soykırım tasarısı bizimALMANMECLİSİNDE2HAZİRAN’DAOYLANACAKTASARININCDU’LURAPORTÖRÜBERGNER için siyasi değil zaruri’ Almanya’da Yeşiller Partisi’nin öncülüğünde hazırlanan ve hükü met ortağı partilerin destekle diği, 1915 olaylarını “soykırım” olarak niteleyen ortak tasarı 2 Haziran’da fede ral mecliste oyla nacak. 2 Haziran il ELMAS TOPCU ginç bir tarih. 2 Haziran 1921’de Berlin Moabit Eyalet Mahkemesi’nde, Mart 1921’de yakın mesafeden ateş edilerek öldürülen bir adamın katilinin davası başladı. Öldürü len, 1915 olayları sırasında da hiliye nazırı olan Talat Paşa’ydı. Öldüren Ermeni 24 yaşında ki Soğomon Tehliryan. “Katil olan ben değilim, asıl oydu” di ye savundu mahkemede 2 Hazi ran 1921’de Tehliryan kendisi ni. Ve Talat Paşa’yı, 1915 olay larından sorumlu tuttu. Henüz ikinci duruşma günü bile sona ermeden skandal bir gelişme ol du. Hâkimler, genç Ermeninin beraatına hükmetti. tı. 20 Nisan 1915’te Alman Federal Meclisine gelen tasarı sorumlu meclis komisyonuna aktarılmış, akabinde karşı karşıya kalınan mülteci krizi nedeniyle tekrar meclise gelmemişti. Tehditlere rağmen Şimdi ise NDR’in Erdoğan şarkısı, Böhmermann’ın belaltı Erdoğan şiiri, ABTürkiye arasındaki vize muafiyeti çıkmazı, Türkiye’de muhaliflere yönelik muamele nedeniyle BerlinAnkara hattında iplerin iyice gerildiği bir dönemde Alman parlamentosunda oylanacak. Ve bütün açıklamalar Türkiye’nin eleştiri ve “sonuçları kötü olur” tehditlerine rağmen tasarının geçeceğine işaret ediyor. 2015’te başladı 95 yıl sonra, 2 Haziran 2016’da Alman Federal Meclisi, Osmanlı topraklarında 1915 ile başlayan olaylarla yüzleşmeyi ve Jön Türkler’in de Alman İmparatorluğu’nun da rolüne resmi tanımlar getirmeyi öngörüyor. Alman Yeşiller Partisi, Hıristiyan Birlik ve Sosyal Demokratların 5 sayfalık ortak tasarısında, 1915 ile başlayan olaylar ilk kez “soykırım” diye niteleniyor. Almanya’da ilk kez geçen yıl 1915’in 100’üncü yıldönümü anmasında soykırım kavramı kullanılmış NTEALESRARVIADRA? müAespsİnhgümodlsguanmiauföverreçprrulaertcEaecçaeomnürermamdrstrymraknlatiieueaiytt.aaşetcl’enolndulkclenaeetrlğaav“rıiolkbğluSkıheuenosaığo.yenraukstrnluöyuseıuaikşyökanAşblkoma,Tıpzdırluaysnmeüıleambaoiurloyaşuekrçtl”laanm.alla,ğaecAyribartailhliaaikmkmirdana ACLEMPAHNEYSAİ Tasarı 1915 olaylarını soykırım olarak tanıyor. Almanlar kararın siyasi olmadığını söylese de Erdoğan’a artan tepkinin de bunda etkili olduğu yo rumları yapılıyor. Merkel Merkel’in partisi Hıristiyan Demokrat Birlik CDU adına tasarının raportörlüğünü ya pan, federal meclis milletve kili Dr.Christoph Bergner,”14 aydır meclisin sorumlu ko misyonunda bekleyen tasarı nın artık oylanması zaruri” di yor. Ancak yapılan açıklama lara bakılırsa, görev bilinci ka dar, artık Erdoğan’ın tehditle rine ve danışmanlarından ge len “haddinizi bilin” tarzı alt tan alınmak da istenmiyor. Erdoğan’ın “Siz yolunuza, biz yolumuza” veya “Şimdi bize yeni şartlar koşuyorlar” lafla rı da herkesi kızdırmışa ben ziyor. Böylesi bir dönemde tasa rı Türkiye ile Almanya arasın da daha da ciddi bir krize ne den olursa, ABTürkiye mül teci anlaşmasını bile çık maza sokarsa ne ola cak? CDU’lu vekil Dr. Christoph Bergner: “Alman politikacı lar olarak tarihi ger çekleri açık ve net biçimde dillendir mekle yüküm lüyüz. Bundan yüz yıl önce Al manya Osman Erdoğan lı İmparator luğu’nun müttefikiy di. Arşiv lerimiz, o dönem yaşananlara dair belgelerle dolu. Ayrıca 2 Haziran’da meclise gelecek tasarı Alman hükümetinin değil, Alman Federal Meclisi’nin karar vereceği bir belge. İlaveten bu Ermeni tasarısının AB’nin Türkiye ile yaptığı mülteci anlaşmasıyla da hiç bir bağlantısı da yok. AB üyesi ülkeler, Türkiye ile mülteci anlaşmasının kabulünden çok daha önce, Osmanlı topraklarındaki olaylar konusunda duruşlarını ortaya koymuşlardı.” ‘İlk Almanlar yaptı’ Tasarının hazırlanmasında öncülük yapan Yeşiller Partisi’nin Eşbaşkanı Cem Özdemir ise birçok çevrenin iddia ettiğinin aksine, bu tasarının Türkleri, Ermenileri ve Almanları birbirine düşman etmek için değil, geçmişle yüzleşip, artık huzura ermeleri için önemli olduğunu vurguluyor. Özdemir: “‘Soykırım’ olarak nitelemesinin hiçbir siyasi art niyeti olmayıp, aksine bambaşka bir önemi var. Nitekim Almanya, o dönemki Osmanlı İmparatorluğu’nun müttefikiydi ve Alman İmparatorluk ordusunun üst düzey subayları ile diplomatlarının Osmanlı devleti içerisinde ciddi ağırlığı vardı. Almanya’nın artık üzerine düşeni yaparak tarihsel sorumluluğunu kabullenmesi çok önemli. Papa’nın iddiasının aksine 20. yüzyılın ilk soykırımı Ermenilere karşı girişilen soykırım değildir. Maalesef bu ayrıcalık Almanlara ait olup Alman İmparatorluğu tarafından kolonisindeki Herero ve Nama’lara karşı yapılmıştır.” Yıldırım’dan Merkel’e: Sağduyu bekliyoruz Almanya Başbakanı Angela Merkel, dün Başbakan Binali Yıldırım’ı telefonla arayarak, yeni görevi dolayısıyla tebriklerini iletti. Ancak görüşmenin gündeminde, 1915 oylamasının da olduğu öğrenildi. Edinilen bilgiye göre, Yıldırım yapılan telefon görüşmesinde Merkel’e “Almanya Parlamentosu’nda 1915 olaylarına ilişkin mesnetsiz ve haksız siyasi yargılar içeren girişimin endişeyle izlendiğini, Almanya Hükümeti ve parlamentosu tarafından bu konuda sağduyulu bir yaklaşım sergilemesinin beklendiğini” iletti. Başbakanlık kaynakları, ikilinin AB ile göçmen konusundaki mutabakatı, mali yardımları ve vize serbestisi konularını da görüştüğünü belirtti. ‘İlişkiler yıkılmasın’ Başbakan Yardımcısı ve Hükümet Sözcüsü Numan Kurtulmuş, “Alman meclisinin üçbeş politikacının hatırını yapmak için ilişkileri yıkacağını sanmam. Eğer böyle bir şey yaparlarsa, bizim için hiçbir ilmi değeri olmayan bir metinden ibaret olur.” 3 partiden bildiri TBMM Dışişleri Komisyonu’nun AKP, CHP ve MHP’li üyeleri de ortak bir bildiriyle Alman meclisindeki tasarıyı kınadı.AKP, CHP ve MHP’nin ortak olarak hazırladığı bildiride “Tarihi gerçekleri tahrif eden ve hukukla bağdaşmayan tasarıyı şiddetle kınıyor ve reddediyoruz. Türkiye ile Almanya’nın dostluk ve müttefiklik ilişkilerine zarar vereceği endişesi taşıdığımız böylesi bir tasarının Federal Meclis’ten geçmemesi, aklıselimin de galip geldiğinin en önemli göstergesi olacaktır” ifadeleri yer aldı. HDP’li üyeler ise TBMM Dışişleri Komisyonu’nda hazırlanan bildiriye imza atmadı. Irak askerleri kenti IŞİD’in elinden geri almaya çalışıyor. Tepki Merkel’e endeksli Alman meclisi “soykırım” derse, Büyükel çi Avni Karslıoğlu’nun çekilip çekilmemesi konusunda he nüz karar veril medi. Bu kararsız lıkta, Almanya’nın 2005 tarihli “soy kırım” ifadesi ni içermeyen ka DUYGU GÜVENÇ rarının yanı sıra Başbakan Angela Merkel’in hem vi ze serbestisi hem de AB ile ilişki lerde Türkiye’ye kapı açması rol oynadı. 1915’in 100. yılın da Ankara’nın 7 defa yaptı ğı girişimler sonuç vermiş ve Almanya’da “soykırım” tasarısı çıkmamıştı. Ancak bu defa Cum hurbaşkanı Erdoğan üzerinden AB’de Türkiye aleyhine dönen hava nedeniyle Ankara’nın giri şimlerinde başarı sağlanamadı. Hazırlıklar tamam AB ile sığınmacı karşılığı vize serbestisinde belirsizlik sürerken Merkel’in oynadığı rol ve AB’de Türkiye için yaptığı girişimler nedeniyle Ankara, Berlin ile kriz yaşamak istemiyor. Bu TCÜERPKHİYEESİ Berlin’de pazar günü yaklaşık 1000 kişi protesto gösterisi yaptı. nun için bir yandan Almanya’nın benzer bir kararı 2005’te kabul ettiğine ve Türkiye’nin “soykırım” kararları her kabul edildiğinde elçi çekmediğine işaret ediliyor. Dışişleri, elçinin “istişareler için” çağrılmasına yönelik hazırlıkları da yaptı. Nihai karar için hükümetin kararı bekleniyor. Öncesinde Almanya Dışişleri Müsteşarı 1 Haziran’da Türkiye’ye gelecek. Almanya’da 1993 yılında 5 Türkiye vatandaşının yakılarak öldürdüldüğü olay nedeniyle Türkiye, anma etkinlikleri yapıyordu. 20. yıldaki anma faaliyetlerini bizzat Türkiye düzenlenmişti. Ancak Dışişleri, bu faciayı anan açıklama yapmaya kritik oylamadan önce, 23 yıl sonra karar verdi. Açıklamada, 1915 oylamasına yönelik mesaj dolaylı verildi: “Özellikle Avrupa’da son dönemde ciddi boyutlara ulaşan ırkçılık, yabancı düşmanlığı ve İslam karşıtlığından duyduğumuz endişeyi bir kez daha vurgulamak istiyoruz. Bu tür elim hadiselerin tekrar yaşanmamasını temenni ediyoruz. Bu çerçevede, başta siyasetçiler olmak üzere, omuzlarında toplumsal sorumluluk bulunan kamuoyuna mal olmuş şahsiyetleri ayrıştırıcı ifade ve tutumlar yerine, birleştirici söylem ve eylemlerde bulunmaya davet ediyoruz.” Felluce’ye üç koldan girildi IŞİD’in Ocak 2014’te ele geçirdiği Irak’taki ilk büyük kent olan Felluce’yi kurtarmak için bir hafta önce başlayan operasyonda dün şafakta üç koldan kente girildi. En eğitimli ve tecrübeli terörle mücadele biriminin (CTS) öncülüğünde girilen Felluce’de bazı mahalleleri ele geçirildi. 2004’te de işgalci ABD güçleri Felluce’deki direnişçilere düzenlediği operasyonda Vietnam Savaşı sonrasının en zorlu şehir savaşını vermişti. Şimdi de ABD ve Irak savaş uçaklarının havadan desteği altında son derece tehlikeli şehir savaşı aşamasına geçildi. En önemli soru işaretlerinden biri IŞİD’in Felluce’nin içinde esir aldığı 50 bin sivilin akıbeti. BM insanların açlıktan öldüğü uyarısı yapıyor. Güvenli koridorlardan kaçabilen ve 3 bin kişilik kampa yerleştirilen yüzlerce Felluceli, iki yıldır gıdayı kendi dağıtan IŞİD’cilerin en iyi yiyecekleri kendine sakladığını, halkı ise aç bıraktığını anlattı. SURİYE Japon gazeteci Nusra’nın esiri Japonya, Suriye’de kaçırılan gazeteci Jumpei Yasuda’nın önceki gün internette yayımlanan fotoğrafının gerçek olduğunu düşündüklerini açıkladı. Yasuda fotoğrafta “Lütfen yardım edin. Bu son şansım” yazılı kâğıtla görülüyor. Yasuda’nın geçen yıl El Kaide bağlantılı Nusra Cephesi tarafından kaçırıldığı düşünülüyor. IRAK İki bombalı saldırıda 22 ölü Irak’ın başkenti Bağdat ve çevresinde düzenlenen bombalı saldırılarda en az 22 kişi hayatını kaybetti. Saldırıları IŞİD üstlendi. İlk saldırı Şiilerin çoğunlukta olduğu Şaab bölgesindeki bir askeri kontrol noktasında, ikinci saldırı ise Bağdat’ın kuzeyindeki Termiye kasabasında bir pazaryerinde düzenlendi. ABD Trump dilini yine tutamadı ABD’de Cumhuriyetçi başkan adayı Donald Trump, ülkesinde kaçak göçmenlerin gazilerden daha iyi muamele gördüğünü savundu. Washington’da gaziler ve kayıp askerler anısına düzenlenen mitingde konuşan Trump, bu tespiti nasıl yaptığını açıklamadı. Trump “Bunun sürmesine izin vermeyeceğiz” demekle yetindi. ÇAD Eski başkana ömür boyu Çad’ın eski devlet başkanı Hissene Habre, Senegal’in başkenti Dakar’daki Olağanüstü Afrika Mahkemesi’nde “insanlığa karşı suç” ve “savaş suçu” işlemekten ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı. Habre, devlet başkanlığı döneminde binlerce kişinin öldürülmesi ve işkenceye uğramasından sorumlu tutuluyor. İSRAİL First Lady’ye soruşturma İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun eşi Sara Netanyahu; ‘kamu kaynaklarını kendi çıkarına kullanmakla’ suçlanıyor. Polis, Sara Netanyahu hakkında cezai soruşturma açılması için savcılığa talepte bulundu. First Lady, babasının bakımı ve özel davetlerini devlete fatura etmekle itham ediliyor. SURİYE Avustralyalı YPG’li öldü Suriye’de Rakka’nın IŞİD’den alınması için başlatılan operasyonda bir Avustralyalı da hayatını kaybetti. IŞİD ve YPG arasında çıkan, Rojava’nın Şedade ve Tişrin Barajı çevresindeki çatışmalarda ölen 4 YPG’liden birinin Avustralya vatandaşı Jamie Bright olduğu ortaya çıktı. YUNANİSTAN Syriza rekor düşüş yaşıyor Makedonya Üniversitesi’nden araştırmacıların Yunanistan’da düzenlediği bir ankete göre Başbakan Aleksis Çipras liderliğindeki Syriza Partisi’ne destek yüzde 17.5 ile rekor bir düşüş gösterdi. Ankete göre Syriza seçmeni küçük sol partileri ya da muhalefetteki muhafazakâr partileri tercih ediyor. SURİYE Başmüzakereci istifa etti Suriyeli muhaliflerin oluşturduğu Müzakere Yüksek Komitesi (MYK) heyetinin başmüzakerecisi Muhammed Alluş istifa etti. Muhalif gruplardan İslam Ordusu temsilcisi de olan Alluş, kararına gerekçe olarak iç savaşın sona ermesi amacıyla yürütülen barış görüşmelerinin başarısız olmasını gösterdi. C MY B