Katalog

BULMACA 16 TASARIM: SERPİL ÜNAY BULMACA SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA 1 Resimde gördüğünüz, uluslararası bir üne sahip olan flütçümüz... XX. yüzyıl başlarında İtalya’da ortaya çıkan, sözcüklerin anlamlarından çok tınılarına önem veren bir şiir akımı. 2 Gözyuvarının pigment ve kan damarlarını içeren katmanının iltihaplanması... Mikroskop camı... Hawaii inancında ateş tanrıçası... Osmanlı donanmasında kullanılmış, iki direkli bir savaş gemisi. 3 Arkeolojide eski kentlerin mezarlıklarına verilen ad... Verdi’nin tanınmış bir operası... Bulgur ya da pirinçle pişirilen, üzerine yoğurt dökülerek yenilen ıspanak, semizotu gibi sebze yemeği. 4 Cezayir’in plaka imi... Kapalı bir yerde seslerin dağılım biçimi... Yayılma, genişleme. 5 Medine kentine verilen bir başka ad... İnsan boğmakta kullanılan yağlı ip... Eski İran’da kullanılan Zerdüşt takviminde yılın sekizinci ayı... Bir nota. 6 Budizm’in, Japonya’da büyük önem taşıyan kolu... Yiğit, kahraman... “Bakaka lırım giden geminin ardından / Atamam kendimi denize dünya güzel / ’de erkeklik var ağlayamam” (Orhan Veli)... Parkinson hastalığının başlıca belirtisi olan, otomatik hareket yeteneğinin kaybolması. 7 “Oynaş, metres” anlamında argo sözcük... Afrika müziğine özgü, ağaç gövdelerinden yapılan bir tür ksilofon... Herhangi bir yükün bir yerden bir yere taşınması için kiralanan yük gemisi. 8 Kaynağı antik çağlara dayanan kirişli bir çalgı... Yardım amacıyla toplanan para... Üstü kapalı olarak anlatma... Artvin’in Yusufeli ilçesinde bir şelale... Önü hendekli siper. 9 Meyve ve sebzelerin suyunu ya da yağını sıkarak çıkarmaya yarayan aygıt... Rize’nin Çamlıhemşin ilçesinde bir vadi... Kum, çakıl ya da mucurla yapılan ve buldozerle sıkıştırılan yol. 10 Sanat, hüner... Aslan takımyıldızının Latince adı... Uyarı... Uluslararası Gazeteciler Federasyonu’nun simgesi. Bu haftaki bulmaca ödülü Küresel Isınmayı Durduralım, Dünyayı Değiştirelim! Jonathan Neale Yordam Kitap 20.03.2016 tarihli Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayanlar arasında yapılan çekilişte RobertWean Longuet’ın “Büyük Dedem Karl Marx” (Yordam Kitap) kitabını kazananlar: 20 Mart 2016 1565 KAZANANLAR: Galip Evinay, M. Nedim Çiçek, Banu Cengiz, Şaban Özbek, Yüksel Savaş, Uğur Burnak, Ercan Erdoğan, Ömer Sulukan, ANKARA, Gür Karasu, İsmet Çiçek, BURSA, Güler Güven, ELAZIĞ, Cihat Kasapoğlu, GİRESUN, Mehmet Güleren, Gökçe Berktan Hammas, Orhan Manyaslı, Gülay Çelikcan, İSTANBUL, Oktay Pekdemir, Ercan Önder, Sabri Ünal Erkol, Hatice Dinçer, Veli Yel, Gülay Çelikcan, Salih Eroğlu, İZMİR, Handan Bilgiç, İZMİT, Betül Mavi, SAMSUN, Halit Alper, YOZGAT Not: Bulmaca yanıtlarını bundan böyle aycin@ cumhuriyet.com.tr veya (0212) 343 72 69 numaralı faksa gönderebilirsiniz. Posta ile gönderilen yanıtlar ise aynı adrese gönderilmeye devam edecek. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 ANDR E Y TARKOV S K İ HUDA 2NAR E K E P ENYA FOB İ TUZ 3 GR E İ L İ ON ARUS İ Y E RA 4 L İ N İ MENT İ NAM S OR GUM 5 EN S OĞARAÇ GAG D E RME 6ECE Z EN K İ NE TOFOB İ T 7 E RG N İ Ş RULO AFULA 8İ KÖR ZAH İ R E ORO S AK 9L İ KA L AMAK İ ASOR ARO 10 H O Ş O U S U L Y O R KMM İ L E T 11 A A V A R Y A M E B T U N C A O 12 N A V A R O İ N R L A P A Z A N 13 U R A A Y N A K K U K U R İ Z A R U 14 S A L A K O K A R A K U M 15 M AR YURMU T R 16 A N K İ L O Z ET E TA 17 N İ Fİ AĞ US KUR 18 B O R A B A Y ABU LA 19 A B A N O Z OL E HUK 20 Ş E K E R A H M E T P A Ş A Pazar 3 Nisan 2016 11 Gece ve karanlık korkusu... İstanbul Boğazı’nda, Anadolufeneri’nin bulunduğu burun... Resmi kurumların gereksinimlerini karşılayan kuruluşumuzun kısa yazılışı... Asker. 12 Dağcılık... “Bin ’den yeğrektir / Bir gönül ziyareti” (Yunus Emre)... Kırgızistan’ın plaka imi. 13 Otomobilin ön düzeninde bulunan, her yöne dönebilen ve mafsal olarak kullanılan küre biçiminde parça... Bir dil topluluğunun anadili olarak yerleşmiş karma dil... Devletler arası savaşa ara verme amacıyla yapılan anlaşma. 14 Kuzey Amerika’da yaşayan Kızılderili bir halk... Ankara’nın bir ilçesi. 15 Havadaki su buharı... Hindistan’a özgü bir tür kalın kurabiye... Rize ilinde bir yayla. 16 Temel ağırlık birimi... Hawaii inancında savaş tanrısı... Asya ile Avrupa’yı ayıran dağ sırası. 17 Dilimize de çevrilen “Sahilde Kafka”, “Zemberekkuşunun Güncesi”, “Kadınsız Erkekler” gibi yapıtlarıyla tanınmış Japon yazar. 18 Ejderha takımyıldızının en parlak yıldızı... Eskişehir’in tanınmış bir içme suyu. 19 Ruh... Galapagos Adaları’nda yaşayan pembe renkli iguana türü... Hicap. 20 Bağışlama... Hayat arkadaşı... Bir şeyin açık ve görünür olması. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 Osmanlı Devleti’nin kuruluş yıllarında büyük yararlılıklar gösteren Kayı beyi... İtalya’da mafya tipi bir suç örgütü. 2 Muşmulaya benzer bir yemiş... Ordu’nun Perşembe ilçesinde bir plaj... Bir savaşı yönetme sanatı. 3 İzmir’in Tire ve Ödemiş ilçelerine özgü bir tür bilye oyunu... Bir yapının giriş bölümü... Birbirine bağlanmış iki paralel tekneden oluşan deniz taşıtı. 4 Kaliteli bir kırmızı şarap, veren üzüm cinsi... İç sürdürücü bir madensuyu... ““ oluban eriyem / Yanam hey dost deyü deyü” (Yunus Emre). 5 Yalnızca ahlak üzerine kurulu yönetim biçimi... Pamuk, keten ya da ipekten dokunmuş bir tür ince kumaş... Kiraz rakısı. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:......................................................................................................................................... Adres:........................ ............................................................................................................. ................................................................................................................................................. Tel:.......................................................................................................................................... 6 İpek ipliği... Asıl adı “Mehmet Maruf” olup XVI. yüzyılda yaşamış divan şairi... Yahudi İspanyolcası. 7 Muğla’nın Fethiye ilçesinde antik bir kent... Knut Hamsun’un bir romanı... Bir iskambil oyunu... Suudi Arabistan’ın plaka imi. 8 18981976 yılları arasında yaşamış, XX. yüzyılın en özgün yapılarını gerçekleştirerek uluslararası bir ün kazanmış Finlandiyalı mimar ve kent tasarımcısı... Saçın küçük tutamlarının değişik renklerde boyanması... Etiyopya’nın para birimi... Sık ağaçlı ormanlarda yaşayan bir guguk kuşu. 9 Türkmenistan’ın plaka imi... Yamaçlarda yapılan kazılarda, yıkılma ya da çökmeyi önlemek için toprağı tutan kaplamalara verilen ad... Alçak enlemlerde esen düzenli rüzgâr... İşe yaramaz, yıpranmış eşya. 10 Kredi mektubu... Japon mutfağına özgü, hamur kıvamına getirilmiş pirinçle yapılan bir tatlı... Meydan. 11 Çemberin çevresinin çapına oranını gösteren sayı... Yahudilikte kutsal büyü zarları ya da çubuklarına verilen ad... Rey... Edirne yöresine özgü, patlıcan, biber, domates gibi sebzelerle yapılan bir yemek. 12 Kara batmamak için, bir kasnağa gerilmiş şeritlerden oluşan kar ayakkabısı... Gözü kapalı inanılan düşünce; dogma... “ atılır kalasından / Hak saklasın belasından” (Köroğlu)... Amasya’nın Taşova ilçesinde, doğal güzelliğiyle tanınmış bir göl. 13 Mezopotamya’da kurulmuş eski bir krallık... Şöhret... Güney Amerika’da yaşayan tavuğa benzer bir kuş... Hesap, tahmin. 14 Bir nota... Çanakkale ilinde bir baraj... Çoban şiiri. 15 Babanın kız kardeşi... Tanrı buyruklarını yerine getirme. 16 Yalnızca kendi görüşüne, kendi çıkarlarına değer verme eğilimi. 17 1960’larda ortaya çıkan yöresellik anlayışının ilk temsilcilerinden biri olan ünlü ressamımız... Aşıboyası. 18 Gelir... Japonya’da, 1100’lerde ortaya çıkan tüccar ya da zanaatçı loncalarına verilen ad... Akdeniz’de Fransa’ya ait küçük bir ada... Tavlada “üç” sayısı. 19 Sanı... Küçük çocuklarda görülen, sünnet derisinin penisin başına yapışık olması. 20 Afrika müziğine özgü, bir dizi bambu dilden oluşan bir çalgı... Önyargı, peşin hüküm. BRİÇ VOLKAN DENİZCİ vdenizci@gmail.com ÖzbayÖztürk Şampiyon SATRANÇ Saygı GM SUAT ATALIK suata@hotmail.com 2627 Mart tarihlerinde oynanan İstanbul İkili Birinciliğine 284 çift katıldı. Sonuçlar: 1. Tolga ÖzbayBircan Öztürk ............................. % 60.94 2. Uğurcan SüzerSarper Uslupehlivan ................ % 60.33 3. Enver KöksoyZiya Hakan Atilla ..................... % 58.79 Karışık 1. Vera AdutOrhan Aker ......................... % 60.32 60+ 1. M.Ali İnceNamık Kökten ......................... % 60.32 Genç 1. Burcu ÜsküpAlican Üstünboyacıoğlu ..... % 56.13 Sekizle hep dokuzla hiç ¦ A865 ¦ AR9 ¦ T43 ¦ A76 ¦ RV742 ¦ 73 ¦ 97 ¦ RV84 Artırma: Batı Kuzey Doğu 1¦ x pas pas 4¦ herkes pas *2¦ :811 op, 4’lü; 3¦ :811 op, 5’li Güney 3¦* Analiz: Aslında bu probleme pik ve trefli empaslarından birisi başarılı olursa kontrat yapılacağından “%75’e oynayın”, Doğuya el verdiğimizde onun trefl dönüşü kontratımızı tehlikeye düşüreceğinden “Tehlikeli Rakip”, kozları toplamadan önce el tuttuğunda Batının çıkışını elinden almak için bir köre çakmak gerektiğinden “(Kısmi) Eliminasyon” gibi başlıklar da verilebilirdi. Fakat bir briç oyuncusunun her zaman esnek olması, yaptığı planı her an tekrar gözden geçirmesi, her kuralı her duruma göre uyarlaması gerektiğini vurgulamak, kalıplaşmış sözlere düşünmeksizin bağlı kalmanın yanlışlığını göstermek için bu başlığı seçtik. Dam koz dışardayken “Sekizle hep, dokuzla hiç!” (empas atmayın) şeklinde bir “briç atasözü” vardır. Fakat bu kural burada çalışmıyor. Burada şu kural çalışır: “Briçte tek bir kural vardır, o da hiçbir kuralın olmadığıdır!” Çözüm: Çakılır, (Doğunun 2254/2263 dağılımına önlem olarak) ¦Asa gidilip ¦AR çekilir ve üçüncü köre çakılır. ¦Asa gidilir ve yerden pik çevrilir. Doğu uymazsa Rua ile alınır ve pikle el Batıya verilir. Batının kırmızı renk dönüşlerine çakılarak dağılım ve puan sayılıp treflde karar verilir. Burada vurgulanmak istenen yerden ikinci kozu oynadığımızda Doğunun uyduğu şu pozisyondur: ¦ 865 ¦ ¦ ¦ 76 ¦ V(?) ¦ ¦ xx ¦ ?x ¦ (?) ¦x ¦x ¦ ?x ¦ RV ¦ ¦ ¦ RV8 Şimdi dokuz saymamıza rağmen empas atılır, Doğu alırsa ya trefl çatalımıza gelir ya da el çaka yer çaka; bu da bize kontratımızı yaptırır. Batı boş verirse en fazla bir trefl vererek amacımıza ulaşırız. İşte savunmanın dağılımı: ¦9 ¦ D52 ¦ ARD86 ¦ D932 ¦ DT3 ¦ VT864 ¦ V52 ¦ T5 Artırma Sorusu Takım maçı, DB zonda, Batı olarak eliniz: ¦AR5 ¦T743 ¦RT3 ¦AT4 Artırma: Batı Kuzey Doğu Güney 1¦ pas pas pas ? 1¦ x* 3¦* pas *Baraj, 7’li renk, x: Puan gösteriyor. Sıra sizde, ne dersiniz? Değerlendirme: 3NT: 100, Pas: 70, 4¦: 60, 3¦/3¦/4¦: 50 Haftanın Problemi ¦ RV642 ¦ 753 ¦ AD6 ¦ A7 ¦ AD852 ¦ AD2 ¦ RT95 ¦8 Takım maçı, DB zonda. Güneyden oynadığınız 6¦ kontratına Batı ¦ Vale atak ediyor. Nasıl oynarsınız? İyi bir hafta sonu diliyoruz. ‘Türkiye Satranç Federasyonu Başkanı Gülkız Tulay satrancı ekonomik anlamda ihtiyacı olan kadınların yapabileceği en rahat meslek kolu olarak tanımlıyor.’ Yukarıdaki satırlar TSF Başkanı’yla günlük bir gazetede yapılan röportajdan alınma ve dolayısıyla dünyanın en zor konularından biri olan belki de bu yüzden hak ettiği ilgiyi göremeyen satrancı Tulay herkesin yapabileceği bir iş olarak görüyor. ‘Kadınlar federasyona, il temsilciliklerine müracaat ederek antrenörlük belgesi alacak ve çeşitli kurumlarda antrenörlük yapmaya başlayacaklar. Antrenörlük belgesi almak için sadece beş gününüzü veriyorsunuz.’ Aynı röportajdan alınmış incilerle itiraf edilen 5 günde oluşturulan 70 küsur bin antrenörün yetiştirilme şekli satranca büyük saygısızlık. Bir konu hakkında araştırma yapmadan, hiçbir şey bilmeden röportaj yapıp, çekilen resimlerin bir bölümünü prizmasız başka bir deyişle aynadaki yansıması şekliyle basmak gibi. Güzel görünsün diye tahtanın sol köşesine beyaz kareyi getiren zihniyetin ‘Mardin’den Mersin’e 81 vilayeti dolaşan ve Türkiye’nin dört bir yanında çocukların satranç öğrenmesi için elinden geleni yapan Gülkız Tulay, şimdi küçük sporcuların idolü!’ cümlesi her şeyi özetliyor. Bana göre kadın erkek farkı gözetmeksizin en rahat meslek kolu satranç idareciliği. Hayatınızda hiç satranç oynamamış olsanız bile bu ülkede seçildiğiniz zaman Mardin’e akrabanızı, Mersin’e lise arkadaşınızı yerleştirir, oğlunuza TSF adına yurtdışında sunum yaptırıp harcırah çıkartır, geçmişte ibra edilmeyen yönetim kurulunun üyesiyken ceza alacağınıza başkan olursunuz! Moskova’da düzenlenen Adaylar Turnuvasını Karyakin kazanarak dünya şampiyonu Carlsen’le unvan maçı yapmaya hak kazandı. Caruana sondan bir tur evvel Svidler’e karşı Philidor pozisyonunu değerlendiremeyerek büyük fırsat kaçırdı: Konumun saat yönünde 90° ilerlemiş hali kitaplarda sıkça gördüğünüz şekil. Buna bir de zaman darlığı eklenince Caruana çalışmış olduğu yöntemi oyunda gösteremedi: 1.Kb2! (İşlem her zaman kısa kenarda yapılmalı.1.Ff6? Şa5 2.Fd4 Kh6 Şahların At mesafesinde durduğu artık kazanç olmayan Szen pozisyonunu getirir.) Kh3 (1...Şa3 iki ayrı biçimde kaybeder: a)2.Kb1 Kh2 3.Kb8 Şa2 4.Ka8 Şb1 5.Ka1 Şc2 6.Ka2 arkadan Kaleyi toplar, b) 2.Ke2 Kh4 3.Ke6 Şa2 4.Ke1! sıkça görülen bir motiftir.) 2.Ff2! (Siyah Kaleyi f2 ve f6 karelerinin tutulu olduğu f hattına çekmek kazanç fikri.) Kf3 (2...Şa3 3.Ke2 Şa4 4.Ke6 Kh5 5.Fe1! Şa3 6.Ke2! ve Fb4,Ka2 önlenemez.) 3.Fc5 Kf4 4.Fd4 Kf3 5.Kb4! (Kale f hattındayken önem kazanan kiş Ke2,Fe3 perdesini forse edecek.) Şa3 6.Kb8 Şa2 7.Kb2 Şa3 8.Ke2 Şa4 9.Fe3! kazanır. Ne rahat bir meslek kolu şu satranç! Turnuva tüzüğünde yer alan eşitlik bozma kriterleri, son tura eş puanda giren oyunculardan daha çok kazancı olan Karyakin’e şans tanırken, sadece Anand’ın bu turda kazanıp ikiliye yetişme ihtimalinde oluşacak üçlü grubun arasındaki oyunlarda en fazla puanı toplamış olan Caruana’yı birinci yapacaktı. Bu ahvalde kesin kazanmak zorunda hisseden Caruana fikirlerimden birini seçti: GM Karyakin (2760)GM Caruana (2794), Moskova 2016, Sicilya Savunması, Rauzer Varyantı 1.e4 c5 2.Af3 Ac6 3.d4 cd4 4.Ad4 Af6 5.Ac3 d6 6.Fg5 e6 7.Vd2 a6 8.000 Fd7 9.f4 h6!? (9...b5 10.Ff6 gf6! 11.f5 sonrası 11...Ad4 12.Vd4 Fh6f4e5 manevrası popülerken 11...h5 12.Şb1 Vb6 13.fe6 fe6 14.Ac6 Vc6!? DalyAtalık, Manila Olimpiyadı 1992 partisinde oyunda oluşacak fikir ilk kez uygulandı.) 10.Fh4 b5 11.Ff6 gf6 12.f5 Vb6 13.fe6 fe6 14.Ac6 Vc6!? 15.Fd3 h5 16.Şb1 b4?! Yenilik (Ben 16...Vc5 17.Vf4 Fe7 18.Khe1 000 ile devam eden oyunu kazanmış olsam da 17.e5! Ve5 (17...fe5 18.Ae4 sonrası Vg5) 18.Khe1 problem.16...000!) 17.Ae2 Vc5 18.Khf1?! (18. e5! f5! 19.ed6 Fh6 20.Ve1 Fg7 21.Vh4 00 keskin.) Fh6 19.Ve1 a5 20.b3!? (20.Kf6 Fg7 ve Ve5 diyagonali açar.) Kg8 21.g3 Şe7 22.Fc4 Fe3 23.Kf3 Kg4 24.Vf1 Kf8 25.Af4 Ff4 26.Kf4!? (26.gf4 f5!) a4 (Bu sürüş 56 hamle boyunca yapılabilirdi.) 27.ba4! Fa4 28.Vd3 Fc6 29.Fb3 Kg5!? (29... Kf4 30.gf4 f5 de olası.) 30.e5! Ke5 31.Kc4 Kd5 32.Ve2 Vb6?! (32...Kd1 33.Vd1 Vd5 34.Vd5 Fd5 35.Kb4 Ff3! kesilen Vezirler ve merkez erlerinin potansiyeli turnuvanın kaderini değiştirebilirdi.) 33.Kh4 Ke5 34.Vd3! (34.Vd2 Fe4!) Fg2!? (34...d5 35.Vd2 ile Fili kapatmak istemiyor.) 35.Kd4 d5 36.Vd2 Ke4? (36...Fe4 37.Kb4 ile eri geri vermek lazımdı.) Satrançta materyalist yaklaşımın bedeli ağır olur! 37.Kd5!! ed5 38.Vd5 Vc7 39.Vf5!(Vh7 tehdidi oyunu bitiriyor.) Kf7 40.Ff7 Ve5 41.Kd7! Şf8 42.Kd8 Terk çünkü 42...Şf7 43.Vh7 Şe6 44.Vd7 mat. 10 CMY B