Katalog

EDİTÖR: EZGİ ATABİLEN TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN Pazar 27 Mart 2016 21 Haslet Soyöz’ün Türkiye sahillerinde gemilere göz kulak olan tarihi fenerleri yorumladığı sergisi, nisan ayında Rahmi M. Koç Sanayi BirerMüzesi’nde sevgili gibi ufku gözleyen fenerler Çizer, ressam Haslet Soyöz, Türkiye’nin dört bir ucundan mavilikleri aydınlatarak kaptanlara İstanbul Deniz Müzesi’nde iki, Rahmi M. Koç Müzesi’nde 10’dan fazla tablosu bulunuyor. yol gösteren tarihi fenerleri betimlediği Haslet Soyöz’ün bizi çıkardığı ışıltı sergisi ‘Fenerler’ ile, Rahmi M. Koç Sana lı Türkiye turunda, Çanakkale Bozcaa yi Müzesi’ne konuk oluyor. Hattat Meh da’daki 1861 tarihli Ponente Feneri’nden met Özçay’ın eski dille Trabzon’a gelmeden önceki son burunda yazdığı, imzalı ve tarih 1926’da yapılan Yoros Feneri’ne uzanan li ‘Fenerler’iyle taçlan birçok tarihsel değer seyredilebiliyor. So dırılmış albümüyle de yöz, eserlerini ortaya koyarken fenerle öne çıkan sergi, 20 fe rin ve atmosferin kendisinde bıraktığı nerin farklı ışık ve duy duygusal izlenimin de etkisiyle, kâh za gularla beslenip yorum man yolculuğuna çıkıyor, kimi zaman da EAVLRTUİMĞ landığı özel bir seyirlik fırsatı veriyor. Sergiye, yazar ve gazeteci bu yaşayan anıtları günümüzdeki halleri içinde betimliyor. Önlerinden tarihi teknelerin, antika otobüslerin, iri tan Meriç Köyatası’nın ‘De kerler ve minik kılavuz gemileri nizci ve Fenerci’ başlıklı yazısı da ayrı bir nin geçtiği, çoğunluğu beyaz fener esinti getiriyor. Köyatası, Soyöz’un imge lerin yer aldığı bu tabloların tümü lerinden söz ederken, “birbirlerini tanı yağlıboya ile üretilmiş bulunuyor. mayan insanların can dostluğu”na atıfta Soyöz bu seriye girişmişken, fe bulunarak şunları vurguluyor: “Fenerler nerler kadar işlevsel olan ‘çakar’la denizcilerin can dostudur... Hele yanında rı da unutmuyor ve tıpkı ‘Yeniköy lojmanı olan fenerler... Günümüzde artık Çakarı’ndaki gibi bizleri ele aldığı lojmanlar boş. Fenercilere ve ailelerine konuyla ilgili birikiminden haber gerek kalmadı. Enerji güneş panelleri ile dar ediyor. Bu resimde ayrıca hay sağlanıyor. Dijital olarak da fenerin ka ranlık uyandıran bir unsur da, gü rakterini belirten ışığın kaç saniyede ça nümüzde artık bir hatıraya dönüş kacağı ayarlanıyor. Eskiden bu kadar ko müş olan tarihi şehir hatları vapu lay mıydı? Ne cefalar çekilirdi... Fedakâr ru ‘Kalender’ ile kendini gösteri fenerciler ve aileleri şiirlere, romanlara, yor. Ressam, fenerlerin yapım yıl filmlere konu olmuştur.” 16 yıldır resimle de profesyonel düzey de ilgilenen Soyöz, ‘Fenerler’iyle olduğu kadar, 2003’ten bu yana yine aynı müzeye sergileriyle konuk ettiği “Cennetin Gemileri”, “Vesaiti Havaiye, Berriye, Bahriye” ve “Delkos’tan Karaburun’a” gibi dizileriyle de biliniyor. Sanatçının halen Cumhurbaşkanlığı Huber Köşkü’nde bir, ları ve konumlarını da belirttiği ayrıntılı sergisinde panoramik işlere olduğu kadar, küçük ebatlı, sempatik çalışmalara da yer veriyor. Soyöz’le sergisi üzerine söyleştik... ‘Yoros Feneri çocukluğum’ n Türkiye’deki fener çeşitliliği, dünyayla kıyasladığınızda sizde ne ler çağrıştırıyor? Ülkemizdeki fener çeşitliliğini dün yanın geri kalanıyla kıyaslamak yanlış, çünkü bir fenerin inşası gereksinmelerle olur. Yani dekor olsun diye fener inşa edilmez. Bu soruyu ancak “Bizde fenerlere diğer ülkelerdeki gibi önem verilip korunmaları için gerekenler yapılıyor mu?’’ diye ele alırsak, yanıtı her Suyun yönünüCJrovuehydafnfa’a değiştiren efsane! Haslet Soyöz’ün atölyesinden bir kare. şeyimiz gibi “maalesef” olabilir. n Gemiler ve fenerler arasındaki yakınlığa işaret eden Meriç Köyatası’nın ifadelerinden hareketle, bu ortak varoluşta romantik bir yön olduğunu hissettiniz mi? Sergi kitapçığıma önsöz yazan dostum Meriç Köyatası’nın söylediği gibi “Fenerler, denizciler için can dostudur. Fenerlerle dost olmayan, fenerin karakterini okuyamayan denizcinin sonu pek hayırlı değildir. Ya teknesi kayalıklarda parçalanır ya da sonsuz deryalarda kaybolur.’’ Ayrıca romantizm söz konusu olunca yine sergi kitapçığımın kapağını süsleyen Yoros Feneri benim için çocukluğumun aşkıydı diyebilirim. Bilgi: www.rmkmuseum.org.tr ‘Fenerler çok acil ihtiyaç’ n Kendinizi bir fenerde mi, gemide mi daha huzurlu hissederdiniz? Eğer bir fenerden denize doğru bakıyorsam, deniz fırtınalıysa kendimi fenerin kollarında huzurlu hissederim ama bir teknede huzur denizin insafına kalmıştır. n Politik bir soru olarak “Türkiye’nin güvenli limanlara ulaşabilmesi için fenerlere ihtiyacı var mı?’’ Bu sorunun cevabını biraz genişleterek vermek istiyorum: ‘’Bütün dünyanın güvenli bir liman için fenerlere acilen ihtiyacı vardır. n Sergilerinizi ağırlıkla Rahmi M. Koç müzesinde açmış olmanızın gerekçesi nedir? Ben resim yapmaya karar verip deniz ve teknelerle ilgilenmeye başlayınca, konsept olarak en uygun yerin Rahmi M. Koç Müzesi olduğunu hayal ettim ve bütün bunları Sayın Rahmi Koç’a yazdım. Anında cevap verdiler ve müzenin kapılarını açtılar. Ayrıca bu müze benim İstanbul’da en çok sevdiğim mekânlardan biriydi. Bütün bunlar için Sayın Rahmi Koç’a ne kadar teşekkür etsem azdır. n Gezilerinizi yaparken fotoğraflar da çektiniz mi? Desenler ürettiniz mi? Bu sergiyi hazırlarken de bol bol fotoğraf çektim, bazı kaynaklardan da yararlandım. Sonra konuyu tuvale aktarırken eskizlerimi karikatürize ederek çizdim, bu çizimler resmin grafiksel dengesi için kafamda oluşması içindi. n Bu serginin küresel bir versiyonunu yapmayı hayal ettiniz mi? Bu beni mutlu eder, ancak her şey maddi ve genel şartlara bağlı. Cruyff Dünyanın gelmiş geçmiş en büyük futbolcularından için Camp Nou’da anı köşesi Johan Cruyff’un yasını tutarken, ülkesi Hollanda’dan sonra en büyük üzüntüyü Barcelona yaşadı oluşturuldu. Ekim ayında akciğer kanseri teşhi si konulan, dünyanın gelmiş geçmiş en bü yük futbolcularından Johan Cruyff, geçen perşembe günü ha ORHUN ATMIŞ yatını kaybetti... Baş ta efsane haline geldi ği ülkesi Hollanda ve doğduğu şehir Amsterdam’ın Ajax kulübü yıldız is min yasını tutarken, ülkesinden son ra en büyük üzüntüyü Barcelona yaşa dı. Katalan ekibiyle futbolcu ve antre nör olarak kazanılmadık başarı bırak Cruyff’ten önce ve sonra... mayıp, başarıdan da öte arkasında bıraktığı futbol mirasıyla günümüz futboluna 30 sene önce bambaşka bir yol Amsterdamlı yıldız, önce futbolculuğunda Ajax’tan sonra çizdi Cruyff... Barcelona’nın yolunu tuttu, ardından menajerliğinde... 20. yüzyılın takımı olarak Real Mad Efsane isim futbolcuyken Katalanlarla bir La Liga, rid görüldü geçen asırda. Buna çok bir de İspanya Kral Kupası kazanırken, onu Bar fazla itirazı olan da yoktu futbol dün celona efsanesi haline getiren bölüm menajer yasında... 1920’de kurulan Eflatun liğiyle başladı. Cruyff’ün Barcelona ile mena Beyazlılar, La Liga’yı 27 ve Şampi jerlik ve yöneticilik bağının örüldüğü 1988 yı yonlar Ligi’ni 8 kez kazanmıştı. lından önce ve sonra aşağıdaki istatistik or En büyük rakibi Barcelona ise ba taya çıktı: şarılarıyla ‘Los Galacticos’a yak Cruyff’ten önce: 10 La Liga, 21 İspanya Kral laşamıyordu bile. İşte bu istatis Kupası, 1 İspanya Süper Kupası, 2 UEFA Ku tiği Johan Cruyff değiştirdi... 21. pası (Toplam: 34) yüzyılın başlarındayız, bu yüzyı Cruyff’ten sonra: 13 La Liga, 6 İspanya Kral lın nasıl devam edeceği bilinmez, Kupası, 10 İspanya Süper Kupası, 5 Şam ancak Barcelona’nın bu asrın ba piyonlar Ligi, 3 UEFA Kupası, 5 UEFA Süper şında en büyük rakibinden daha Kupası, 3 Kıtalararası Kupa (Toplam: 45) çok ilgi gördüğü kesin. Samir Amin Liberal Virüs Sürekli Savaş ve Dünyanın Amerikanlaştırılması Fransızcadan Çeviren: Fikret Başkaya Samir Amin Modernite, Demokrasi ve Din Kültüralizmlerin Eleştirisi Fransızcadan Çevirenler: Fikret Başkaya Uğur Günsür Güven Öztürk C MY B