Katalog

Perşembe 4 Şubat 2016 EDİTÖR: ŞEHRİBAN KIRAÇ TASARIM: SERPİL ÜNAY GFI’ye göre Türkiye kara para akışında 149 ülke arasında 12’nciliğe yükselirken 1725 Aralık skandallarının patlak verdiği 2013’te yasadışı ticaret 26.5 milyar dolara çıktı olsuzluğa karşı ulussayan geçen yılki raporlararası duyarlılığı arda Türkiye kara para aktırmaya yönelik çalışlamada 35.6 milyar dolarmalar yapan ABD’li Global Fila 145 ülke arasında 26. nancial Integrity’nin (Küresel sırada yer alıyordu. Buna Finansal Dürüstlük Örgütü PELİN göre Türkiye 1 yılda 14 GFI) Aralık 2015’te yayımla ÜNKER basamak yükseldi. nan “Gelişen Ülkelerden YaTürkiye’den yasadısadışı Sermaye Akımları” raşı sermaye çıkışı 2004’te poruna göre, 20042013 arasında 9 milyar 677 milyon dolar iken ki 10 yıllık süreçte Türkiye’den bu rakam 2005’te 12 milyar 393 154 milyar 508 milyon dolar yasa milyon dolar, 2006’da 11 milyar dışı yollarla yurtdışına çıkarılarak 50 milyon dolar, 2007’de 17 milaklandı. Aklanan kara para mikyar 237 milyon dolar, 2008’de 18 tarı da yıllık ortalama 15 milyar milyar 435 milyon dolar, 2009’da 450 milyon dolara ulaştı. 11 milyar 431 milyon dolar, 2010’da 13 milyar 365 milyon 12. sıraya çıktı dolar, 2011’de 16 milyar 900 Rapora göre Türkiye, kara para milyon dolar, 2012’de 17 milaklamada 149 ülke arasında 12. yar 524 milyon dolara çıktı. sırada yer aldı. Yolsuzluk ve rüş 2013’te ise 1725 Aralık’ta vet skandallarıyla sarsılan Türkiye de kara para aklama konusun patlak veren yolsuzluk ve rüşvet skandalının da pek çok dünya ülkesini geride bıraktı. Ukrayna, Irak, Bengla kara para aklama rakamlarına yansıdıdeş, Katar, Mısır, Venezüella sıralamada Türkiye’nin altında yer ğı görülüyor. Yolsuzluk skandalalıyor. 20032012 yıllarını kaplarıyla sallanan 2013’te 26 milyar 487 milyon dolar ile kara para çıkışı had safhaya ulaştı. Buna göre 10 yıllık Küresel Finansal Dürüsttoplam rakam 154.5 lük Örgütü (GFI) 2006 yılınmilyar doları aştı. da kuruldu. Kâr amacı gütmeyen Washington merFaturasız ticaret kezli araştırma şirketi, yaTürkiye’de fatura edilsadışı finansal akışların anameyen ticaret rakamlarının bülizini yaparak gelişmekte yüklüğü de yasadışı para akışınolan ülke hükümetlerine etda yolsuzluk ve rüşvetin etkili olkili politika çözümleri koduğunu gösteriyor. Fatura edilnusunda danışmanlık verimeyen ticaret 20042013 yıllayor. GFI’nın başekonomisti rı arasında 154 milyar 273 milise göreve gelmeden önce yon dolara ulaştı. Bu rakam yıllık IMF’de Kıdemli Ekonomist ortalama olarak GSYH’nin yüzde olarak görev yapan Dev Kar. 2.4’ünü ifade ediyor. Türkiye fa32 yıl boyunca IMF’de çalıturasız ticarette Çin, Rusya, Hinşan Kar, George Washingdistan, Meksika, Malezya, Breton Üniversitesi’nden dokzilya, Güney Afrika, Tayland ve tora derecesine sahip. Endonezya’nın ardından 10. sırada yer alıyor. Kara para en çok 1725 Aralık döneminde aklandı 14 S A B AMAK YÜKSELDİ ekonomi 9 Fantezi, felaket, fetiş iberal entelektüellerin “AKP demokratikleştirecek” fantezisi çökerken bir felakete dönüştü. Dün bu fanteziye kapılanlar, bugünkü felakete katkıda bulunmuş olmanın ağrılarına katlanabilmek için bir “kötü Erdoğan” fetişi yaratıp ona tutunmaya çalışıyorlar. Ne bu gerçekle ne de hatalarının kaynağıyla yüzleşmeye hiç niyetleri yok. Aksine, dün kendilerini aldatanların çevrelerinde dolaşmaya, masalarına oturmaya devam ediyorlar. Sanırım liberalizmin “doğasında var”... HHH Liberal entelektüeller, biteviye hem kendilerini hem de halkı, demokratikleşme, barış, savaş hatta devrim gibi toplumsal dönüşümlerde, sınıflar arası ilişki ve çelişkilerin değil, bireylerin belirleyici olduğuna ikna etmeye çalışır. Kapitalizmi tek seçenek olarak sabitlemenin bir yoludur bu. Ancak bu ikna ve sabitleştirme bir imkânsızlıktır, çabalar biteviye sınıfsal ilişkilerin, çelişkilerin realitesine çarparak dağılır. Bu ikna ve sabitleştirme çabalarının, sürekli realiteye çarpmasının yarattığı ağrılara rağmen devam edebilmesi için de destekleyici fanteziler, düş kırıklıklarını yadsımaya yardımcı olacak fetişler üretilir. Bu bağlamda Türkiye’nin son 20 yılı ilginç bir örnek oluşturuyor. Bu ülkeyi 1950’lerden bu yana, hep dinci akımlarla flört eden, sürekli dini araçlaştıran, Müslüman, kültürel açıdan muhafazakâr, ekonomik açıdan liberal eğilimli liderler, partiler, ABD ve NATO’nun onayıyla yönetmiştir. Ne zaman bu yönetimler toplumsal muhalefetin, sınıf mücadelesinin basıncı ile verimliliğini kaybetse bu basıncı kaldırmak için devreye ordu girmiştir; ABD ve NATO’nun onayıyla... Tüm bunlara karşın, 2000’li yılların başında, liberal entelektüeller, bu “ülkede Müslümanlara baskı yapılıyor”, “ordunun vesayeti var” gibi iddialarla, esas vesayet odağı, sermaye düzenini sabitlemeyi başardı. HHH Küresel krizi yönetme rejimi (neoliberal küreselleşme) ve ABD’nin Büyük Ortadoğu projesi için “ılımlı İslam” arayışı ile, Türkiye’de 12 Eylül darbesinin katkılarıyla önü açılan, “28 Şubat” ile BOP gereksinimleri doğrultusunda yenilenen İslamcı entelijensiyanın (bir entelektüeller sınıfı) iktidar hamlesi birleşince, ortaya siyasal İslamın partisi AKP çıktı. Liberal entelektüeller, geleneksel ikna ve sabitleme işlevine hizmet edeceğini düşünerek bu olgunun üzerine, “artık değişti muhafazakâr demokrat oldu”, “demokratikleştirecek”, “Kürt sorununu çözecek”, “vesayeti kaldıracak”, “ülkeyi dünya gücü yapacak” fantezileriyle atlayıverdi. Bu fantezilerin hepsi zaman içinde “gerçekleştikçe” müstehcen biçimler sergilemeye başladılar. Demokratikleştirme fantezisi yerini, kuvvetler uyumuna dayalı başkanlık rejimi arzulayan, Hitler Almanya’sını örnek göstereni, devlet görevlilerini mevzuatı bir kenara koymaya çağıran, rejimin fiilen değiştiğini açıklayan, kendisine Şef denilmesine izin veren bir liderin tek adam yönetimine açıldı. Kürt sorununu çözecek fantezisi, yerini “kökünü kazıma”, “imha etme” projesine; askeri vesayeti kaldırıyor fantezisi, yerini kentlere tanklarla girmeye bıraktı. Ülkeyi dünya gücü yapma fantezisi, ülkeyi “Suriye”ye benzetmeye başlayan bir sürece dönüştü. Liberal entelektüellerin bu gelişmelere yaptıkları katkıların sonuçlarıyla yüzleşmeye hiç niyetleri yok. Fanteziler de yok oldu. Şimdi onlar, bu yokluğu yadsımaya yardım edecek bir “kötü Erdoğan” fetişi yaratıp ona tutunmaya çalışıyorlar: “Devlet Erdoğan’ı teslim aldı”, “AKP iyi de Erdoğan olmasa”; “Gül iyiydi Erdoğan Kötü”; “Başbakan farklı düşünüyor ama Erdoğan”... “Arınç farklı...” Liberal entelektüeller, hâlâ geçmişin “yel değirmenlerine” saldırmaya, muhalefet cephesinin toparlanma çabalarını sabote etmeye devam ediyorlar. Yakında bu fetiş de kırılacak, durumun, hakikati yadsınamaz olacak ama o zaman da “artık çok geç” olacak! Y L GFI NEDİR? Türkiye’ye 345.5 milyar dolar geldi aporda incelenen 10 yılda Türkiye’de yüksek faturalandırılan ithalat 93 milyar 35 milyon dolar, düşük faturalandırılan ihracat ise 61 milyar 238 milyon dolar oldu. Yasadışı yollarla yurtiçine 345.5 milyar dolar girer R ken, yurtdışına 154.3 milyar dolar çıktı. Türkiye’den yasadışı yollarla sıcak para çıkışı ise 10 yılda toplam 227 milyon dolar oldu. Yıllık ortalama 23 milyon dolar Türkiye’den çıktı. Yasadışı yollarla sıcak para çıkışın da ilk sırayı ise 272.8 milyar dolarla Çin aldı. Rapora göre 10 yıllık süreçte gelişen ülkelerden çıkan yasadışı sermaye akışı ise 7 trilyon 848 milyar dolara ulaştı. Buna göre bu ülkelerde aklanan para miktarı her yıl yüzde 6.5 arttı. İki günde iki iflas geldi Güney Akım’a yeni talip çıktı Aynes Gıda’nın ardından Leke Jeans de iflas erteleme istedi. Aynes Gıda 500 büyük şirket arasında yer alırken Leke 380 mağazada satılıyor flas erteleme isteyen firmalara her gün bir yenisi ekleniyor. Komşu ülkelerle yaşanan problemler iş dünyasını olumsuz etkiliyor. Rusya, Irak ve Suriye’de iyi bir pazara sahip olan Denizli merkezli Aynes Gıda, son dönemde Türkiye’nin bu ülkelerle yaşadığı sorunlar ve iptal edilen ihaleler sebebiyle mahkemeden iflas erteleme istedi. Leke Jeans yaşadığı mali darboğazı aşamayınca mahkemenin yolunu tuttu. İflas erteleme isteyen şirket hakkında tedbir kararı verildi; kayyum ataması yapıldı. 2 bine yakın kişinin çalıştığı şirketlerin cirosu ise 250 milyon lira seviyesinde. Son dönemlerde iflas erteleme isteyen şirketler arasında Aziz Bebe Tekstil, Ankaralı Turyapı İnşaat, Gumi Gıda, Tuncay İnşaat, Ömer Okutan Beton, Akteks Akrilik İplik de bulunuyor. Okul sütü ihalesinin kazananı Aynes Gıda Acıpayam Asliye Hukuk Mahkemesi’ne iflas erteleme talebiyle dava açtı. Mahkeme 27 Ocak’ta verdiği kararla icra takiplerini, ihtiyati haciz ve tedbirleri durdurdu. Türkiye’nin ilk 500 firması arasında yer alan Aynes Gıda, Türkiye’den AB’ye ve Rusya’ya ilk süt ihracatını gerçekleştirmişti. Bundan 20 yıl kadar önce Cengiz Acar’ın kardeşleri ile temelini küçük bir atölyede attıkları Leke Jeans, entegre üretim tesislerine sahip. İstanbul Hadımköy, Gürpınar, Çerkezköy, Malatya ve Mısır’da tesisleri bulunan Leke Jeans, toplam 381 satış noktasına sahip. l Ekonomi Servisi İ ürkiye ile Rusya arasındaki krizden yararlanmak isteyen Bulgaristan, Güney Akım doğalgaz boru hattının Avrupa’ya kendi toprakları üzerinden gaz taşıması için girişimde bulundu. Bulgaristan Enerji Bakanı Temenuzhka Petkova, Rus tarafına yeni bir gaz dağıtım merkezi inşa etme teklifi götürdüklerini söyledi. Rusya Adalet Bakan Yardımcısı Sergei Gerasimov ise Avrupa Komisyonu ile ilgili bir dizi teknik sorunun çözülmesini beklediklerini, bu nedenle Bulgaristan’ın teklifi hakkında fazla iyimser olamadıklarını belirtti. l Ekonomi Servisi T Haluk Dinçer Ziya Hakan Ergin Mehmet Nane Batıklar artıyor 2015’e satın almalarla damga vuran CarrefourSA, Kiler’in 85 hissesini satın almıştı. İran’da gaza tahkim umudu ran’ın Ankara Büyükelçisi Ali Rıza Bikdeli, Türkiye ile İran arasında doğalgaz fiyatları konusunda tahkimin sonuçlanmasının iki ülke arasındaki gaz işbirliği için yeni bir başlangıç olacağını söyledi. Bikdeli, “İki ülke arasındaki doğalgaz ve enerji işbirliğinin bir kısmı tahkim sürecinin bitmesini bekliyordu. Söz veriyorum bu sürecin bitmesi ile birlikte daha iyi bir işbirliği olacaktır” dedi. l Ekonomi Servisi İ CarrefourSA’da Nane dönemi sona eriyor abancı Holding şirketlerinden CarrefourSA’da 2.5 yıldır genel müdürlük görevini yürüten Mehmet Nane görevini 8 Şubat’ta Ziya Hakan Ergin’e devredecek. CarrefourSA Yönetim Kurulu Başkanı Haluk Dinçer, Mehmet Nane ve yönetim ekibinin 2013’te koyulan büyüme hedefine planlanandan erken ulaştığını ifade etti. Dinçer, “Sabancı Yahoo 1700 kişiyi işten çıkartacak S Holding’de 18 yılını dolduran ve son 12 yıldır beraber çalıştığım değerli arkadaşım, gelinen bu noktada kariyerinde yeni bir yolculuğa çıkmak için benden izin istedi. Bu bir bayrak yarışıdır” dedi. Mehmet Nane de, “Görev yaptığım 2.5 yıllık süreçte sevgi ve saygı üzerine kurduğumuz sağlam ilişkinin yeni yönetim döneminde de devam edeceğine yürekten inanıyo rum” diye konuştu. CarrefourSA’da genel müdürlük koltuğuna oturacak olan Ziya Hakan Ergin, 1961’de Adana’da doğdu. Lisans eğitimini Boğaziçi Üniversitesi İşletme bölümünde tamamlayan Ergin, 27 Temmuz 2001’den bu yana CarrefourSA Yönetim Kurulu’nda Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yapıyor. l Ekonomi Servisi İnternet şirketi Yahoo, yeniden yapılanma kapsamında 2016 sonuna kadar işgücünü yüzde 15 oranında azaltarak 1700 kişiyi işten çıkartacağını duyurdu. Şirketin işgücünü ve ürün türünü azaltarak 1 milyar dolar tasarruf yapması bekleniyor. Geçen yılın son çeyreğinde 4.43 milyar dolar zarar ettiğini açıklayan Yahoo, son yıllarda özellikle Google ve Facebook’a kayan internet reklamı pastasından pay kapmakta güçlük çekiyor. Şirketin Genel Müdürü Marissa Mayer, şirketin rekabet yeteneğini artırabilmek için kaynak ve ürünlerinde büyük değişiklikler yapacaklarını bildirdi. Açıklanan 4 maddelik plana göre, Yahoo eposta servisinde, blog sitesi Tumblr’da ve arama motorunda kullanıcı deneyimini öne çıkaracak ve bu platformları reklam verenler açısından çekici hale getirecek. l Ekonomi Servisi C M Y B