Katalog

EKONOMİ 8 SEVİNÇ ALTUNKAYA Binlerce işçi çıkardı, CEO’sunu ihya etti Dünyanın büyük petrol şirketlerinden Schlumberger, tarihi rekor düzeyine düşen petrol fiyatları nedeniyle 25 bin çalışanının işine son verdiğini açıkladı. Verilere göre şirket gelirleri yüzde 27 düştü, kâr oranı Paal Kibsgaard TASARIM: BAHADIR AKTAŞ yüzde 41 azaldı. 85 ülkede faaliyet gösteren şirket, gelir kaybına rağmen Üst Yöneticisi (CEO) Paal Kibsgaard’a 2015’te 18.3 milyon dolar ödemede bulundu. Kibsgaard’a, 2014’te 18.5 milyon dolar ödenmişti. Pazartesi 22 Şubat 2016 EDİTÖR: PELİN ÜNKER 75 bin ton bal kaçak rem bal ve toz balın Türkiye’deki üreticilerinden Anavarza Bal’ın Genel Müdürü Can Sezen, bal konusundaki bilgi kirliliği nedeniyle ‘organik bal’ sattığı iddiasıyla pek çok firmanın ortaya çıktığını belirterek tüketicilere “sahte bala dikkat” uyarısı yaptı. Türkiye’nin bal üretiminde dünyada ikinci sırada olduğunu vurgulayan Can Sezen, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2015 verilerine göre, bal üretiminin yıllık 103 bin ton civarında olduğunu söyledi. Toplam üretimin dörtte üçünün kayıt dışı satıldığına dikkat çeken Sezen, “Perakendeye konu olan kayıtlı bal yaklaşık 25 bin ton. Yani geride 75 Türkiye’de yıllık 103 bin ton bal üretimi yapılırken, bunun 75 bin tonu kayıt dışı satılıyor. Son bir yılda 174 Alo Gıda hattını arayan yaklaşık 20 bin kişi sahte bal şikâyetinde bulundu K bin ton kadar kayıt dışı alınan ürünler var” dedi. Sezen, tüketicilerin bal hakkında çok fazla bilgiye sahip olmaması, sektör ile ilgili birçok farklı bilginin oluşması sebebiyle bilgi kirliliğinden istifade eden bazı kişi ve firmaların “Karakovan Süzme Balı veya Organik Bal” adı altında tüketicileri aldattığını söyledi. Son bir yılda 174 Alo Gıda hattını arayan yaklaşık 20 bin kişinin sahte bal şikâyetinde bulunduğunu belirten Sezen, sahte balın kokusundan, kıvamından ve renginden değil sadece laboratuvar ortamında anlaşılabileceğini ifade etti. Kristalleşen yani halk dilinde donan balların gerçek bal olduğunu belirten Can Sezen şöyle devam etti: “Tüketiciler aldıkları ürünlerin markasına, üretildiği yere ve belgesine, özellikle “BRC” (Global gıda teknik standart belgesi) belgesi ve aldığı ödüllere de dikkat etmeli.” Sezen, bundan 20 yıl önce doğru dürüst labaravatuar tesislerinin olmadığını ifade ederek eskiye nazaran tesisler, 20 bin şikâyet DOğRu BİlİnEn yAnlIşlAR Devletleşmiş şirket ehir ayakta. Kendisini gören yok. Aslına bakılırsa, buna gerek de yok. Özel güvenlik şirketlerine para dökse, bu çeşitlilikte “sonuç” alamayacağı her türden ezayı, devletin polisi uyguluyor zaten Artvin halkına. Şehri halkına yasaklıyor, yürüyen kadınları ayakları kırılıncaya dek dövüp plastik mermi kullanıyor, TOMA’dan buzlu su püskürtüyor. Hastaneyi dahi hedeflemekten çekinmeyen bütün bu zorbalığın faturası ise bütçeden Emniyet’e aktarılan sizin benim vergilerimizden karşılanıyor. ANAP hükümetlerinden bu yana, milyonlara “değen” milyar dolarlık projelerin verildiği Mehmet Cengiz’i, kamusal herhangi bir alanda, projelerini anlatırken göremeyişimizin sırrı biraz da burada gizlidir: “Bayraklaşmış millet”in günümüz versiyonuna dönüşen “devletleşmiş şirketin” görünmez, neredeyse ilahi bir aktörüdür o. Sesinin duyulması yeter. Vaktiyle diyeceğini gayet veciz biçimde demiş, Türk yargısı 8 bin TL bedel biçse de, gerçekte her harfi milyon dolarlık bir ihaleye karşılık gelen küfrünü, kolektif belleğimize, ülke mirasımıza armağan edip çekilmiştir çoktan. Ülkenin başbakanı, TV ekranından bu hukuksuz madenin, cari açığı kapatmaya yarayacağını söylemişken; millete yönelik o “misyon”un, devlet aygıtına devrolmasından tabii ne olabilir. Kaldı ki o özlü söz, içerik ve üst anlam itibarıyla devamlılık arz etmektedir. Millet ve “fiil”i icra edecek kudret var oldukça da yapılması gereken bellidir: Yazılım programları misali ara ara güncellenmelidir. Bazen bir bakanlık, bazen bir mahkeme, bazen de polis bu güncelleme misyonunu ziyadesiyle yerine getirmektedir. HHH “Devletleşmiş şirket” gerçeği, Cerattepe direnişinin, AKP rejimi ile “paramiliter” gücü havuz medyasında yol açtığı huzursuzluğu; beraberinde “dış mihraklar” masalının yeniden tedavüle sokulmasını anlaşılır kılıyor. Kitlesel hiçbir tepkinin bir günde ortaya çıkmadığını bilmeyenlerse Cengiz’in “devletleşme” sürecine göz atmayı deneyebilir. Artvinlilerin yaşam alanlarına, doğalarına sahip çıkma kararlılığının çeyrek yüzyıla ulaşan bir tarihi var. Rastlantı bu ya (!) Cengiz’in devletleşme miladına denk düşen bir mücadele bu. Daha önce de yazdığımız bu tarihi birkaç örnekle hatırlatalım: Mevcut ruhsat sahibi Özaltın İnşaat’tan önce, yabancı şirketlerin ilgi gösterdiği Cerattepe’de alınan ilk maden ruhsatı, 2008’de Danıştay kararıyla iptal edilmesine ve saha mühürlenmesine karşın 2010’da yasa değişikliğiyle tekrar ruhsat alımına açılıyor. (Ruhsat iptaline yol açan iki somut olgu; heyelan tehlikesi ve içme suyunun kirlenme olasılığı ortadan kalkmamışken.) Özaltın İnşaat, bu ruhsata 2012’deki ihalede 97.6 milyon TL teklifle sahip oluyor. Faaliyet hakkını, bir rödovans sözleşmesiyle Cengiz’in sahibi olduğu Eti Bakır’a devrediyor. Bakır çıkaracağım diye alınan ruhsat, daha sonra bakır ve altın diye değiştiriliyor. Rize İdare Mahkemesi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca verilen “ÇED olumlu” raporunu Kasım 2014’te iptal etmesine karşın, Özaltın İnşaat, mahkemenin gerekçeli kararını beklemeden, yeniden “ÇED olumlu raporu” alıyor. Şirketdevlet işbirliğiyle hazırlanan ikinci ÇED raporunda, mahkemenin “yer değişikliği” uyarısı dikkate alınmıyor. Kısaca özetleyebildiğim bu tarihçede; vergi borçlarının silinmesi, Eti Alüminyum’un yanında hediye edilen ve devletin elektrik ürettiği Oymapınar’ın lisansının değiştirilerek özel otoprodüktör yapılışı gibi Cengiz’i “devletleştiren” kara jestleri de arka plan notu olarak düşelim. Özetle, “devletleşmiş şirket”ten beslenen havuz medyasının “terör” alarmı hükümsüzdür: Cerattepe, eşine az rastlanır biçimde yasallık ile meşruiyetin iç içe geçtiği bir direniştir. 1. “Balı yakarsanız bal yanıyorsa gerçektir, yanmazsa sahtedir.” Bu doğru değil. Gerçek bal yalnızca labaratuvar analizleriyle anlaşılabilir. Ş 2. Türkiye’de balın dünya fiyatlarına göre pahalı olduğuna dikkat çeken Sezen, bunun da arıcının gelirini yükseltecek polen, arı sütü, arı zehiri gibi katma değerli ürünleri alamamasından kaynaklandığını belirtti. ürünler ve tüketicilerde gelişmelerin, bilinçlenmelerin artığını söyledi. Balın tahlili en zor, taklidi en kolay yapılan gıda olduğuna işaret eden Sezen, “Bu yüzden tüketiciden istediğimiz, markalı balları tüketmeleri. Çünkü balın sahte mi gerçek mi sorununun yanında bir de temiz mi kirli mi diye bir sorunu var. Balı aldığınız arıcı güvendiğiniz biri olabilir ama içinde antibiyotik kalıntısı, pestisit kalıntısı ya da naftalin olabilir. Ağır metal kalıntısı olabilir. Yani ürün doğal ama kirli olabilir. Bunların hepsi, insan sağlığını olumsuz etkileyecek unsurlar. Markalı malların yönetmenlik gereği tüm kontrolleri yaptırmaları şart” dedi. 3. Kristalleşen yani halk dilinde donan ballar sahtedir algısı yanlış. Gerçek bal bir süre durduktan sonra mutlaka kristalize olur. Markalılar tüketilmeli 4. Açıkta satılan balların ‘daha doğal’ olduğu düşünülmemeli. Çünkü kontrolü yapılmıyor. İçinde katkıların olup olmadığını bilemezsiniz. Raf ömrü yok. Tebliğin getirdiği şartlarda 18 ay bir raf ömrü yazılıyor ama su ve hava ile temas etmediği sürece yüzyıllar boyu bozulmadan kalabilir. Vatandaşı sahte bal konusunda uyaran Anavarza Bal Genel Müdürü Sezen, “Markalı ürünler tercih edilmeli” dedi HÜKÜMET ASGARİ ÜcRETE yAPTIğI 300 LİRALIK zAMMI vERGİLERLE GERİ ALAcAK HÜKÜMETTEn İTİRAF ! MUSTAFA ÇAKIR ükümet, seçim vaatlerinin bedeli ile asgari ücrete yaptığı 300 liralık zammı yine yurttaştan çıkaracak. Maliye Bakanı Naci Ağbal, CHP Plan ve Bütçe Komisyonu üyesi Bülent Kuşoğlu’nun komisyonda yönelttiği sorulara yazılı yanıt verdi. Kuşoğlu, Ağbal’a seçimden önce ekim ayında yayımlanan 20162018 dönemi Orta Vadeli Program’da (OVP) bütçe büyüklüğünün 540 milyar lirayken, seçimden sonra yayımlanan 20162018 dönemi OVP’de bütçe büyüklüğü H nün 570 milyar liraya çıktığına dikkat çekti. Bütçe açığında da yüzde 100 artış meydana geldiğine işaret eden Kuşoğlu, Ağbal’dan bilgi istedi. Ağbal’ın verdiği yanıta göre, seçim öncesinde yayımlanan OVP’de bütçe açığı 15.4 milyar liraydı. Ocakta güncellenen OVP’de ise bütçe açığı 29.7 milyar liraya yükseldi. Yanıta göre hükümetin seçim vaatleri ile asgari ücrete yapılan Fatura yurttaşa 300 liralık zammın maliyeti 15.5 milyar lira oldu. Buna karşın bütçe gelirlerinde de 15.4 milyar liralık bir artış meydana geldi. Bu artış vergi gelirlerindeki artıştan kaynaklandı. Üstelik vergi gelirlerindeki artışın önemli bir bölümü de doğrudan yurttaşlardan alınan dolaylı vergilerden gelecek. Vergi gelirlerinde hedeflenen 15 milyar liralık artışın 3.1 milyar lirası gelir vergisi, 2 milyar lirası kurumlar vergisi, 6.1 milyar lirası özel tüketim vergisi, 1.8 milyar lirası dahilde alınan KDV, 2.8 milyar lirası ithalde alınan KDV tahsilatlarında beklenen artıştan kaynaklandı. Bülent Kuşoğlu, hükümetin bir eliyle verdiğini, diğer eliyle geri aldığına dikkat çekerek, “Hükümet asgari ücrete zam olarak verdiğini, vergilerle geri aldığını itiraf etti” dedi. l ANKARA Kuşoğlu, 2015 sonu itib arıyla Maliye Bakanlığı’nın vergi alacağının ne kada r olduğunu da sordu. Ba kan Ağbal, vergi alacak ları toplamının 84 milya r 33 milyon lira olduğunu bildirdi. Kuşoğlu, MİT Müsteşarlığı bütçesinde 20062016 arasında ki yüzde 454’lük artışın ge rekçesinin ne olduğunu da sordu. Ağbal yanıtın da, “MİT Müsteşarlığı’nın bütçe ödeneklerinde 20062016 yılları arasın da meydana gelen artış ta esas olarak 2016 yılı sermaye giderleri öde neğinin 2006 yılına göre artış göstermesi etkil i olmuştur” dedi. vERGİ ALAcAğI 84 MİLyAR LİRA Samsung Galaxy S7 görücüye çıktı G5 kutudan çıktı G markası dün G5 modelini kutusundan çıkardı. G5’in dokunmaya duyarlı kasası ile telefonun ekran yüzeyine dokunmadan, aramalara yanıt verilebilecek. spanya’nın Barselona şehri bugünden itibaren ‘mobil şenliğinin’ merkezi haline gelecek. 25 Şubat’a kadar sürecek olan 2016 Mobil Dünya Kongresi’nde sayısız firma geliştirdikleri teknolojilerini sergileyecek. Güney Kore’nin önde gelen şirketlerinden Samsung, dün kongre kapsamında Galaxy S7 ve S7 Edge modellerini tanıttı. Görkemli bir programla 5.1 inç büyüklüğünde ekrana sahip Samsung Glaxy S7 ve 5.5 inç büyüklüğünde ekranlı S7 Edge modellerini tanıtan şirketin, resmen duyurduğu 360 derece video çekebilen cihazı da büyük ilgi çekti. Yeni telefonların su geçirmez, sürekli açık ekran ve hızlı şarj özellikleri ise ön plana çıktı. Cihazların getirdiği yeniliklerden sürekli açık özelliği sayesinde bildirimler, saat, takvim gibi içerikler daima görülebilir halde. Ayrıca söz konusu modda iken yeni cihazlar değişik ekran desenlerini de kullanıcıya sunuyor. Galaxy S7 modelinin kamerasıyla düşük ışık koşulların Teknoloji fuarı Mobil Dünya Kongresi bugün başlıyor. Samsung’un tanıttığı Galaxy S7 ve S7 Edge modellerinin su geçirmez, sürekli açık ekran ve hızlı şarj özellikleri ön plana çıktı İ Galaxy S7 modelinin kamerasıyla düşük ışık koşullarında dahi kaliteli fotoğraf çekebiliyor. ‘Sürekli açık’ özelliği sayesinde bildirimler, saat, takvim gibi içerikler daima görülebilir halde. L Mark Zuckerberg Samsung Mobil’in başkanı Dongjin Koh’un tanıttığı Galaxy S7’nin 699 Avro, Galaxy S7 Edge ise 799 Avro fiyat etiketiyle sunulacak. Tanıtım gecesine Facebook’un kurucusu Mark Zuckerberg de katıldı. G 360 VR ürünü de 130 inçlik bir TV’yi 2 metrelik mesafeden izliyormuş hissine kapılmayı vaat ediyor. Görüntü aktarımını USBC bağlantısıyla sağlıyor. Sanal gerçeklik gözde Dongjin Koh L da dahi kaliteli fotoğraf çekebiliyor. Güney Koreli şirket, 23 Şubat ila 18 Mart tarihleri arasında ön sipariş veren ya da telefonları satın alan kullanıcılarına Gear VR sanal gerçeklik gözlüğü ve altı adet oyunu ücretsiz verecek. Galaxy S7’nin 699 Euro, Galaxy S7 Edge ise 799 Euro fiyat etiketiyle sunulacak. Samsung’un yeni telefonlarının 11 Mart’tan itibaren Türkiye’de satışa çıkması bekleniyor. Vodafone Türkiye Üst Yöneticisi (CEO) Gökhan Öğüt, bu yılki kongrenin temasının “Mobil her şeydir” olarak belirlendiğine dikkat çekerek, “Bugün olduğu gibi gelecekte de her şey mobil, mobil de her şey olacak. Mobili her şey yapan her yere gidebilmesi. Biz Mobilin gücü de 1 Nisan 2016 günü 4.5G’yi Türkiye’nin dört bucağına taşıyarak mobilin bu gücünü göstereceğiz” dedi. Dünya devi, saatlik çalışma ücretini artırdı Dünyanın en büyük perakende zinciri Walmart, saatlik asgari ücreti 9 dolardan 10 dolara yükseltti. Şirket yaklaşık 1.2 milyon çalışanının ücretini artırmış olacak. Ücret artışı sadece, saatlik ücretle çalışanları değil, yönetici olarak çalışanları da kapsayacak. Yeni düzenlemeye göre Walmart’ta ‘tam zamanlı’ (full time) çalışanların ortalama ücreti saatlik 13.38 dolara yükselmiş oldu. ‘Yarım zamanlı’ (part time) çalışanların ortalaması ise 10.58 dolar oldu. l Ekonomi Servisi 5G gösterimleri Bu yılın Mobil Dünya Kongresi 5G gösterimleri ile de canlı hale gelecek; Intel gibi endüstrinin önemli oyuncuları da bir sonraki nesil cep telefonlarının nasıl gelişeceğine dair sunumlarda bulunacak. C M Y B