Katalog

EKONOMI Deutsche Bank’tan Trump’a kolaylık Deutsche Bank, Trump’ın 300 milyon dolarlık borcunu yapılandıracak. Trump’ın yanı sıra Trump’ın damadı Jared Kushner’in de bankaya 370 milyon dolarlık kredi borcu var. 8 ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY Garanti’ye 5 yıl vadeli kredi Garanti Bankası, yurtdışı borçlanma programı çerçevesinde, 310 milyon Amerikan Doları ve 50 milyon Avro tutarında 5 dilimden oluşan, 5 yıl vadeli seküritizasyon kredisi aldı. Pazar 25 Aralık 2016 TÜİK ani zenginleşmemizi anlatacak Biliyorsunuz değil mi? Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) sayesinde, bir gecede yüzde 20’ye yakın zenginleştik. Kurum’un iki hafta önce ulusal hesaplarda yaptığı “güncelleme” ile: 720 milyar dolar olan milli gelir, 861 milyar dolara, 9 bin 257 dolar olan kişi başına gelir ise 11 bin 14 dolara yükseldi. TÜİK’in revizyonu, sadece milli gelir değil, öteki verilerin üstüne de masalsı bir yıldız to zu serpti. Öylesine sihirli bir yıldız tozu ki bu, sade ce milli gelirimiz değil, cari açık, bütçe açığının milli gelire oranı, tasarruflar, her şey daha olumlu hale geldi. Üstelik bütün bunlar, tüketim harcamaları azalır, Türkiye ekonomisi küçülürken gerçekleşti... Haliyle bu “yaman çelişki” güvenilirlik tartışmasını da beraberinde getirdi. Zira TÜİK herhangi bir kurum değil. Benzetme yapmak gerekirse; devletin bütün dünyaya açılan ve hiçbir saatte perde takılmaması gereken bir penceresi. Ekonomi daralırken ilan edilen bu gelir artışı, kurum olarak TÜİK’i tartışmaya açtı. Bu tartışmaların etkisiyle olsa gerek, Ku Mehmet Aktaş rum yaptığı hesap değişikliğini anlatmaya karar verdi. TÜİK Başkanvekili Mehmet Aktaş, bu hafta içinde milli gelir revizyonunu anlatacak. “Ülke ekonomisi küçülürken, tüketim harcaması düşerken, nasıl oluyor da milli gelir artabiliyor?” sorusuna ne yanıt gelecek, göreceğiz. Sonuçları paylaşacağım. Gemilere Türk bayrağı teşviki ama... SİCİL NOTU 3. havalimanına akaryakıt limanı 3.havalimanının ilk etabı Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın bir sonraki doğum gününe (26 Şubat 2018) yetiştirilmeye çalışılıyor. İGA A.Ş, yapişletdevret modelli bu projeyi yürüten ve beş şirketin bir araya gelerek kurduğu “görevli şirket”in adı. Şirket ortaklarından Limak’ın sahibi Nihat Özdemir, bir süre önce havalimanının en önemli ihtiyacının akaryakıt ve tedariki olduğunu açıklamıştı. İGA ortakları, şimdi de aynı adı taşıyan bir akaryakıt şirketi kurdu. Cengiz İnşaat, Mapa İnşaat, Kolin İnşaat, Limak İnşaat, Kalyon İnşaat’ın eşit paylarla katıldığı İGA Havalimanı Akaryakıt Hizmetleri A.Ş. adlı şirketin sermayesi 100 bin TL. 19 Ekim 2016 tarihli Ticaret Sicili gazetesinde yayımlanan kararın “Amaç ve konu” başlığın da şöyle yazıyor: “Her türlü hava aracı için petrol ürünleri, madeni yağlar ve gresler ile petrol kimyası ürünleri kimyevi maddeler ve boyalarının yurtiçi ve yurtdışına satımı, ithali ihracı ve deniz vasıtalarıyla boru hatlarıyla naklini yapmak ve yaptırmak”. İGA Akaryakıt, uçakların ihtiyacı olan akaryakıt için havalimanı içinde depolar ve enerji santralları da kuracak. “Yakıt çiftliği” adı verilen bu tesisler için bölge sakinlerinin ne düşündüğünü merak ediyoruz. Sahibi Türk olduğu halde direğine yabancı bayrak çeken tekne, kotra gemi sayısı 5600’müş. Buna karşılık Türk bayraklıTürk sahipli tekne sayısı ise 4500. Konu, geçen perşembe TBMM Plan Bütçe Komisyonu’nda torba kanunla gündeme geliyor. Memura emekli ikramiyesi, işletmelere, yatırımcılara teşvik düzenlemeleri tasarıda, sıra bu konuya geldiğinde hararetli bir tartışma yaşanıyor. Torba kanunla getirilen düzenlemeye göre, yabancı bayraklı Türk sahipli gemi, Türk bayrağına geçerse ondan vize harcı alınmayacak. Bitmedi. Yurtdışındaki yabancı bayrak çekmiş yolcu gemileri ile yat, kotra, tekne ve gezinti gemileri; Türkiye’deki gerçek ve tüzel kişilere bedelsiz verilirse her türlü vergiden muaf olacak. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Ahmet Selçuk Sert, bu maddelerin amacını anlatırken, Türk sahipli yabancı bayraklı gemilerin üç nedenle zafiyet yarattığını söylemiş: Deniz güvenliği Türk bayrağının itibarı Gelir kaybı Sert’in verdiği bilgiye göre toplamda 16 milyon bir gelir kaybı göze alınmış ancak karşılığında denetim zafiyeti ortadan kalkacakmış. Gelir görün ki, bu gerekçe ne eski Maliye Bakanı Zekeriya Temizel’i ne de CHP İzmir milletvekili Musa Çam’ı ikna etmiş. Temizel diyor ki: “Bu nasıl iştir? Şu andan itibaren, yurtdışından birileri sürekli olarak Türkiye’deki insanlara gemi bağışlasalar bunların hepsi tek kuruş vergi ödemeden gelecekler buralara bağlanacaklar. Peki, bizim zavallı tersaneler ne olacak? Ne olacak bizim tersaneler?” Çam da ilginç bir konuşma yapıyor: “Büyük bir muafiyet getiriyoruz biz bununla. Bu kadar büyük bir muafiyet getirince insanın ister istemez aklına başka şeyler geliyor. (...) Cumhurbaşkanı’nın çocukları bu işleri yapıyor, Başbakan’ın çocukları bu işleri yapıyor ve ister istemez diyoruz ki: Adrese teslim bir düzenleme midir bu 1314’üncü maddeler? Benim aklıma onu getiriyor yani. Dolayısıyla, neden... Ağustos ayındaki varlık vergisiyle ilgili konular düzenlenirken yine getirilmişti, çıkarıldı; şimdi yine bu torba kanuna monte edilmiş. Çok doğru bulmuyorum yani bu düzenlemeyi.” TMSF’nin şirketleri Mali büyüklüğü, parasal değeri saptanamayan bir meta satılır mı? Bir malın değeri bilinmeden satışa çıkarılırsa bunun anlamı nedir. CHP Genel Başkanı Yardımcısı Çetin Osman Budak sormuş bu soruyu. Konu, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’nun (TMSF) kayyım olarak görevlendirildiği 694 şirket. Budak, bu şirketlerin 596’sı için satış sürecinin başlatıldığını ancak şirketlerin mali büyüklüğünün hâlâ açıklanmadığını söylüyor. Başbakan Yardımcısı Nuret tin Canikli, TMSF yönetimine geçen şirketlerle ilgili soru önergesini yanıtlamış. Ama cevabın özeti “Çalışmalar sürüyor”. Yani şirketlerin mal varlığı, sermaye büyüklüğü, istihdam durumları gibi verilerin temin edilmesiyle ilgili çalışmalar henüz tamamlanmamış. Budak ise aradan üç ay geçtiğini ve bu kadar sürede bunların derlenememesinin büyük eksiklik olduğunu anımsatıyor. TMSF’ye geçen bu şirketlerle iş yapan firmaların ciddi sıkıntı içinde olduğunu vurguluyor. ‘AVM’lerin çalışma saatleri kısıtlansın’ Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, sayıları hızla artan AVM’lerin açılış ve kapanış saatlerine kural konulmaması sebebiyle küçük esnafın ayakta kalmakta zorlandığını, AVM’lerin çalışma saatlerine belirleyici bir kısıtlama getirilmesi gerektiğini belirtti. Palandöken, “AB Küçük İşletmeler Yasasında ‘önce küçük olanı düşün’ maddesi yer aldığından birçok ülkede küçük esnafın desteklenmesi için AVM’ler pazar günleri kapalı. Ülkemizde alışveriş merkezlerinin yoğun çalışma saatlerinin serbest bırakılması küçük esnafın kazancını olumsuz etkileyerek, vatandaşın esnaftan değil AVM’lerden alışveriş yapmasına zemin hazırlıyor” dedi. l Ekonomi Servisi Türk Akımı anlaşması onaylandı Rus gazını Türkiye’ye ve Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıması planlanan Türk Akım doğalgaz boru hattı projesinin hükümetler arası anlaşmasının onayına ilişkin karar, Resmi Gazete’de yayımlandı. Rusya’nın Krasnodar bölgesindeki Russkaya kompresör istasyonundan, Karadeniz üzerinden Türkiye’deki alım terminaline ve devamında Türkiye üzerinden Avrupa’ya uzanacak proje, ilk defa 2014’te Rusya Başkanı Vladimir Putin tarafından duyurulmuştu. Projede hükümetler arası anlaşma iki ülke arasında 10 Ekim’de imzalanmıştı. Proje kapsamında, her biri 15.75 milyar metreküp kapasiteye sahip iki boru hattı inşa edilmesi planlanıyor. l Ekonomi Servisi Gelir yükseldi Ev sahibi ülkeler göçmenler için başlangıçta kamp inşası ya da kent bölgelerinde çö züm bulma gibi barınma ve gıda temin ederek acil insani zorlukları karşılama ihtiyacı içindeler ancak orta ve uzun vadede eğitim, sağ lık ve diğer sosyal hizmetlerin temini içeren ve cid di mali talep gerektiğine dikkat çekilen raporda Türkiye’nin Suriyeli göçmen akımına karşılık vermek için 8.5 milyar dolar harcadığı buna karşın uluslararası toplumlardan 470 milyon dolar aldığı belirtildi. ama ortalamanın altında Türkiye’nin önceki yıl düşük gelirli ülke kategorisinde yer alırken bu yıl orta gelirli ülkeler sıralamasına girdiği dile getirilen OECD raporuna göre, gelir düzeyi hâlâ OECD ortalamasının yüzde 40 gerisinde Türkiye’de gelir bir türlü arzulanan boyutlara ulaşamıyor. Her ne kadar lebilir Büyüyen” ülkeler klasmanında gösteren OECD raporunda şu noktalara da dikkat çekildi. de 10 indirdiler ancak bu ülkelerde gelir hâlâ OECD ortalamasının yüzde 40 altında. düşük gelirden orta hatta yüksek gelirli ülke sıralamasına gir En çok Türkiye’de 4 Göçmenlerin yüzde 87’si düşük ve orta gelirli ülkelerde barı se de ortalamaların epey aşağı 4 Raporda göç rakamları da nıyor, bu oran 10 yıl önce yüzde sında kalıyor. yer aldı. Türkiye sayı olarak en 70 idi. Türkiye, Pakistan ve Lüb Ekonomik İşbirliği ve Kalkın fazla göçmen barındıran ülke. nan göçmenlerin en büyük bölü ma Örgütü’nün (OECD) “Küresel 2.5 milyondan fazla göçmen ba münü misafir ediyor. Düşük ve Kalkınma Hakkında Perspektifler rındıran Türkiye böylece dünya orta gelirli ülkeler aynı zamanda 2017” raporu yayımlandı. göçmenlerinin yüzde 16’sını ba sığınma başvurularının en büyük Raporda, “2015 yılında düşük rındırıyor. bölümünü alıyor. gelirli ülke olarak sınıflandırıl 4 Servette değişkenlik geliş 4 Türkiye’de kampların dışın mış olan birçok ülke, orta gelirli mekte olan ülkelerde kişi başına da yaşayan göçmenlerin yarıdan ülkeler sıralamasına girdi. Bu ye geliri iyileştirdi ancak gelişmiş fazlası asgari ücretin altında ge ni orta gelirli ülkeler sonuç ola ülkelerle gelir uçurumu çok bü lire sahip. Kalabalık ortamlarda rak Resmi Kalkınma Yardımı için yük oranda daralmış değil ve yıl yaşayan ve çocukları okula git uygun olma noktasından ayrıl lar boyunca açık kaldı. meyen ailelerle hayat son dere ma, ancak uluslararası işbirli 4 Brezilya, Meksika ve Güney ce zorlu. ği ve finansmanın diğer biçimle Afrika 19902014 arası OECD ge 4 Türk emek piyasasında Suri rine erişebilme noktasına geldi lirleriyle aralarında yakınlaş yeli göçmenlerin varlığı, kayıt dı ler. 2015’in kimi orta gelirli ül ma anlamında ilerleme sağla şı sektörde düşük eğitimli kadın keleri Çin, Kolombiya, Kosta Ri yamadı, hatta Meksika ve Gü Türk işçilerini yerinden ederken, ka, Endonezya, Kazakistan, Mek ney Afrika’da uçurum hafifçe daha yüksek maaşlı kayıtlı istih sika, Güney Afrika ve Türkiye gi arttı. Örneğin Kolombiya, Peru, dam yarattı ve artık ortalama üc bi şu anda yüksek gelirli ülkeler Tayland ve Türkiye gibi ülkeler retleri daha yüksek olan Türk iş dir” denildi. OECD ülkeleriyle gelir uçurum çilerinin mesleki gelişimini sağ Türkiye’yi “Yüksek ve Sürdürü larını 19902014 arasında yüz ladı. l Ekonomi Servisi Sanayici İstanbul’a iki yeni OSB istiyor İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, “Biri Avrupa diğeri Asya’da olmak üzere İstanbul’daki sanayimizin dönüşümüne imkân sağlayacak iki yeni Organize Sanayi Bölgesi (OSB) kurulmasını talep ediyoruz” dedi. Sanayi sektöründe diğer illere göre açık farkla lider olan İstanbul’un, Türkiye’nin amiral gemisi olduğuna dikkat çeken Erdal Bahçıvan, “Türkiye sanayi sektörü üretiminin yaklaşık üçte birini İSO üyeleri ger çekleştiriyor. Sanayi ihracatının yaklaşık yarısını, ödenen vergilerin de yaklaşık yüzde 40’ını sağlamaktayız. İstanbul sahip olduğu bu Erdah Bahçıvan ekonomik güçle dünyanın 17’nci büyük ekonomisi olan Türkiye’nin de amiral gemisidir. İstanbul sanayisiz olmaz. Geçen ay Bayrampaşa’da geniş çaplı maddi hasara neden olan yangın da gösterdi ki İstanbul’un daha nitelikli bir sanayi yerleşimine ve gelişmiş bir altyapıya ihtiyacı var. Sanayinin yerleşik bir düzende olması, geleceğini daha iyi planlaması açısından önemlidir. OSB’ler sanayiye yerleşiklik kazandırmak noktasında büyük bir önem taşıyor” dedi. Öte yandan Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü de, “OSB’ler, endüstri bölgeleri ve sanayi sitelerinin sanayimizin fiziksel gelişiminin ve planlı sanayileşmenin en önemli unsurlarıdır. Bu bölgeler, sanayicimizin dünya standartlarında üretim yapmalarını sağlayan altyapılar sunmaktadır.” ifadelerini kullandı. Bakan Özlü, şu anda 295 OSB’de 1 milyon 640 bin kişinin istihdam edildiğini, önümüzdeki 7 yılda ise 70 yeni OSB daha kurarak 1 milyon ilave istihdam oluşturmanın hedeflediklerini bil dirdi. l Ekonomi Servisi C MY B