Katalog

DUNYAKatalan lider mahkemeye çıktı İspanya’da Katalan özerk bölgesi parlamentosu başkanı Carme Forcadell, bağımsızlık yol haritasına dair oylama yapılmasına izin verdiği için “anayasa mahkemesi kararına itaatsizlik” suçlamasından dün mahkemeye çıkarıldı. 12 Çin ABD’nin insansız deniz aracına el koydu ABD Başkanı seçilen Donald Trump’ın, Pekin ile gerilimi tırmandırdığı bir dönemde Çin, ABD’nin insansız bir sualtı deniz aracına el koydu. ABD’ye göre Çin donanması Güney Çin Denizi’ndeki tartışmalı sularda Amerikan oşinografi araştırma gemisi USNS Bowditch’i alıp götürdü. Pentagon’a göre gemi okyanus verilerini toplayan gizliliği olmayan bir çalışma yürütüyordu. [email protected] TASARIM: MÜGE KAYGUSUZ Cumartesi 17 Aralık 2016 Umudun yeni adresi Astana Suriye’de çözüm için MoskovaAnkara arasında işbirliği artıyor. Planlar arasında, Şam ve muhalifleri masaya oturtma var Halep’te yenilen cihatçılara ölmekten başka bir seçenek sunan tahliye anlaşmasının mi cilerinin” görüşmesinin planlandığını vurguladı. 22 Aralık’ta İslam İşbirliği Teşkilatı’nın Cidde toplantısı ve 27 kez geri dönen Trump’ın vaadinin, iyi ilişkiler yürütmek istediği Rusya’ya ters gelmesinden ötürü akıbeti soru marları Moskova ile Ankara, şimdi de Aralık’ta Türkiye, Rusya, İran dışişle işareti. ABD Başkanı Barack Obama ise Suriye hükümeti ile muhalefeti arasın ri bakanlarının Moskova toplantısın giderayak yaptığı yılsonu konuşmasın da barışı birlikte sağlama misyonuna da gündemin Suriye olacağını belirten da “Halep’teki mezalim yüzünden Suri soyundu. Rusya Devlet Başkanı Vladi Çavuşoğlu, bir yandan tahliyenin dur ye, Rusya ve İran rejimlerinin ellerinin mir Putin, Suriye’nin tamamında ateş masından “rejim ve destekçilerini” so kanlı olduğunu” ileri sürdü. ABD’nin kesin sağlanması konusunda ülkedeki rumlu tuttu, diğer yandan “Bunu aşa rolüne değinmeyen Obama, “Esad’ın silahlı muhalif gruplarla Türkiye’nin bilmek için İran Dışişleri Bakanı ile iki katliam yapa yapa meşruiyet kazana aracılık ettiği aktif görüşmeler yürüt kez görüştüm. Arkadaşlarımız da Rus mayacağını” söyledi. tüklerini açıkladı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da “Rusya’ya muhaliflerle bir araya gelmenizde fayda var dedik” ifadesini kullandı. Şam ile muhalifleri Şangay İşbirliği Örgütü üyesi Kazakistan’da buluşturma konusunda görüş birliği sağlandı. En çok Erdoğan’la araştı Dün Tokyo’da konuşan Putin, sonraki adımın “Suriye’nin tamamında ateşkesi tam anlamıyla sağlayacak bir anlaşmaya varmak” olduğunu söyledi. Rus lider, son telefon görüşmesinde Cumhur ve İranlı muhataplarıyla görüşüyor” dedi. Böylece Suriye için TürkiyeRusya ortaklığına İran’ı da dahil etmek istediklerinin altını çizdi. Erdoğan’dan 3 dilde mesaj Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da dün resmi Twitter hesabından Türkçe, İngilizce ve Arapça açıklama yaptı. Erdoğan, “Türkiye’nin yoğun çabalarıyla Halep’te varılan ateşkesin ve tahliyelerin devamı, Halep’teki masumlar için belki de son umuttur. Bütün tarafları ve uluslararası toplumu bu ateşkese 8Tü0rbkiiynek’dişeilnikSkuarmiype’de Reuters’e konuşan iki Türk yetkili, yaralılarla hastaları Türkiye’ye almayı sürdüreceklerini, ama diğerlerini Suriye’de kuracakları kampa yerleştireceklerini söyledi. Suriye’nin 3.5 km içinde 80 bin kişilik kamp kurulacak. başkanı Tayyip Erdoğan ile barış görüşmelerini Kazakistan’ın başkenti Astana gibi yeni bir yerde yapma konusunda anlaşmaya vardıklarını duyurdu. Bunun Cenevre görüşmelerine rakip değil takviye olacağını belirtti. Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Andrey Karlov da “Putin telefonda Erdoğan ile konuştuğu kadar kimseyle konuşmamıştır. Son üç ayda 11 kez görüştüler” dedi. Ankara’da konuşan Çavuşoğlu, Astana’da Putin ile Erdoğan’ın değil, “muhalif gruplarla rejimin temsil riayet etmeye davet ediyorum” dedi. Trump ‘güvenli bölge’ dedi ABD Başkanı seçilen Donald Trump da “Suriye’de olanlar çok üzücü ve biz o insanlara yardım edeceğiz. Suriye’de güvenli bölgeler kuracağız ve kurulmasına yardım edeceğiz ki insanların bir şansı olsun” dedi. Bunun maliyetini Körfez ülkelerine karşılatacağını belirtti. İstihbarat brifingleri sonrası kampanyasının başında söz ettiği güvenli bölgelere ilk 7 YAŞINDA ÇOCUĞU HAVAYA UÇURDULAR Doğu Halep’te önceki gün başlayan tahliyeler dün askıya alınırken, Şam’dan şoke edici bir haber geldi. Başkentin güneydoğusundaki Midan semtinde bir karakolda meydana gelen patlamayla ilgili el Vatan gazetesine konuşan polis kaynakları 7 yaşındaki bir kız çocuğunun canlı bomba olarak kullanıldığını söyledi. Buna göre çocuk içeri girip tuvaleti kullanmak için izin isterken üzerindeki patlayıcılar uzaktan kumandayla infilak ettirildi. 3 polis memuru da yaralandı. TAHLİYE PAZARLIĞI Suriye hükümet güçleri Halep’i kurtardı ama kavga bitmedi. Doğu Halep’i tümüyle kaybeden militanlar ve bağlantılı sivillerin İdlib’e gönderilmesi anlaşması dün bir kez daha sekteye uğradı. Asıl sebebin, Nusra’nın kontrolündeki İdlib’de cihatçı kuşatması altındaki Şii kasabaları Fua ve Kefreya’dan yaralı sivillerin tahliyesine yönelik İran’ın şartının yerine gelmemesi olduğu belirtildi. FuaKefreya’ya kilitlendi Hem Suriye hükümetinden kaynaklar hem Hizbullah kaynakları hem de Ankara destekli Nureddin en Zengi grubu, Halep için iki Şii kasabasının akıbetinin beklendiğini söyledi. Fua ve Kefreya’dan tahliye yollarına saldıran Nusra ile Ahraruş Şam’ın dün baskı sonucu tahliyelere izin vermeyi kabul ettiği açıklaması geldi. Halep’te ise hükümetin kontrolündeki Rasmuse’de otobüslere silah ve havanlarla ateş açılmasının ardından tahliye askıya alındı. Hükümet bundan cihatçıları sorumlu tuttu. Ardından cihatçılar da çıkmaya çalışan bir araç konvoyunu İranlı milislerin kaçırıp soyduğunu iddia etti. Ancak Rusya rehin, gasp ve can kaybı iddialarını kesin dille yalanladı. ‘İdlib sonraki Halep olur’ Rusya’ya göre militanlarla ailelerinin tahliyesi tamamlandı, içerde sadece en radikal ve en uzlaşmaz militanlar kaldı. Rus Savunma Bakanlığı’na göre Doğu Halep’ten 4500’ü militan, 9500, muhaliflerin Gözlemevi’ne göre 3 bini militan 8500, Çavuşoğlu’na göre hepsi sivil 7500 kişi tahliye edildi. BM Suriye Temsilcisi Staffan de Mistura, “Siyasi uzlaşma sağlanmazsa tahliye rotası İdlib bir sonraki Halep olur” dedi. ORTADOĞU’YU KARIŞTIRACAK ATAMA ABD’nin müstakbel başkanı Donald Trump, seçim kampanyasında kendisine ABDİsrail ilişkileri konusunda danışmanlık yapan avukat David Friedman’ı yeni İsrail Büyükelçisi olarak seçti. Trump’ın ekibinden yapılan açıklamada, ‘Friedman’ın İsrail’le güçlü ilişkilerinin diplomatik görevininin temelini oluşturacağı’ vurgulandı. Friedman, Filistinlileri kızdıracak bir açıklama yaparak “İsrail’in ebedi baş Friedman kenti Kudüs’teki ABD Büyükelçiliği’nde çalışmayı dört gözle beklediğini” kaydetti. Trump’ın danışmanlarından Kellyanne Conway, yeni başkanın İsrail’deki ABD büyükelçiliğini Tel Aviv’den Kudüs’e taşımak istediğini söylemişti. BM, Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanımıyor ve ülkedeki ABD elçiliği de Tel Aviv’de bulunuyor. Yerleşim inşalarına desteğiyle bilinen Friedman, iki devletli çözüme de karşı. Friedman, iki devletli çözüme destek veren liberal Yahudileri “Kapolardan daha kötüler” diye nitelendirmişti. Kapolar, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Kampları’nda SS’lerin görevlendirdikleri Yahudi muhafızlardı. ‘BORCUMUZA KARŞILIK ROM VERELİM’ Küba’nın, Çek Cumhuriyeti’ne olan 276 milyon dolarlık borcunu dünyaca ünlü romuyla ödemeyi teklif ettiği belirtildi. Çek Finans Bakanlığı, Havana’nın bu ihtimali konu üzerine yapılan son görüşmelerde dile getirdiğini açıkladı. Eğer teklifi kabul ederse, Çek Cumhuriyeti’nin önümüzdeki 100 yıldan fazla bir süre için yetecek romu olacak. Obama giderayak kılıcı çekti ABD seçimlerine Rusya’nın hacker’lar yoluyla müdahalede bulunduğu iddialarının ardından Obama, misilleme mesajı verdi: ‘Kendi seçtiğimiz yer, zamanda...’ Görevi Donald Trump’a devretmeye hazırlanan ABD Başkanı Barack Obama’dan, Rusya’nın ABD başkanlık seçimlerine Trump lehine müdahale ettiği iddiaları üzerine misilleme mesajı geldi. ABD merkezli NPR radyosuna önceki gün konuşan Obama, “Yabancı bir hükümetin seçimlerimizin sonucunu etkilemeye çalıştığı zaman harekete geçilmesi gerektiği konusunda bir kuşku yoktur. Bunu yapacağız, kendi seçtiğimiz yer ve zamanda” dedi. CIA’nın 17 istihbarat örgütünün katılımıyla hazırladığı raporunda Kremlin hükümeti ile bağlantılı hacker’ların Demokrat Parti’nin başkan adayı Hillary Clinton ile ilgili bilgileri WikiLeaks’e sızdırarak başkanlık ya PutinObama, geçen eylülde G20 zirvesinde bir araya gelmişti. rışını Trump lehine çevirmeye çalıştıkları öne sürülmüştü. Trump daha önce “gülünç” olarak nitenlendirdiği suçlamalara sosyal medya üzerinden “Eğer Rusya veya başka birileri müdahale ettiyse neden Beyaz Saray ha rekete geçmek için bu kadar süre bekledi? Neden Hillary kaybettikten sonra yakınmaya başladılar?” yanıtı verdi. Rusya’dan da tepki gecikmedi. ‘Kanıt sunmalı’ Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in sözcüsü Dimitri Peskov, “Bu noktada ya konuşmayı bırakmalı ya da bu konuda bir kanıt sunmalılar. Aksi halde bu çok yakışıksız bir durum teşkil ediyor” ifadelerini kullandı. Öte yandan TASS ajansının haberine göre Putin’in yardımcısı Yuri Ushakov ise eylül ayında Çin’de düzenlenen G20 zirvesinde iki liderin karşılıklı görüşmesinde bu konuya da değinildiğini ve Putin’in Obama’ya oldukça net bir yanıt verdiğini söyledi. bdPadubaPruapaaışcarpaaıcışaıa Vatikan’ın dünkü konukları Kolombiya’da hükümet ile FARC arasında varılan tarihi barış anlaşmasının iki karşıt cephesinin lideri; Devlet Başkanı Juan Manuel Santos ile selefi Alvaro Uribe’ydi. FARC ile anlaşmaya imza atarak Nobel Barış Ödülü’ne layık görülen Santos ile uzlaşıya karşıt siyasi cephenin lideri eski Devlet Başkanı Alvaro Uribe, Papa Françesko tarafından kabul edildi. Görüşmenin Papa tarafından istendiği belirtildi. Kolombiya’da geçen ay anlaşmaya ilişkin Kongre’den Uribe cephesinin muhalefetine karşın onay çıkmıştı. Santos’un görüşmede Papa’ya Uribe cephesini ikna için arabulucu olması çağrısında bulunduğu iddia edildi. Noel pazarına saldırı şüphesi Almanya’nın Ludwigshafen kentin de Noel pazarına IŞİD’in saldırı girişiminde bulunduğu, intihar eylemcisi olarak da 12 yaşındaki Irak kökenli Alman vatandaşı bir çocuğu kullandığı iddia edildi. Focus dergisinin haberine göre, “radikal akımların etkisindeki” şüpheli çocuk ilk olarak 26 Kasım’da eylem yapmak üzere harekete geçti, sırt çantasında el yapımı çivi bombası ile pazara gitti ancak patlayıcı mekanizmasında yaşanan teknik arıza nedeniyle bomba infilak etmedi. 5 Aralık’ta da bu kez cam kutu içinde yanıcı bir maddeye kent merkezinde bir alana bıraktı. Olayın polise bildirilmesinin ardından şüpheli çocuğun gözaltına alındığı savunuldu. [email protected] Rasputin’den Assange’a Rus ‘devlet aklı’ Rasputin’in ölümünün bugün tam 100. yılı oluyor. II. Nikola’nın ardındaki “karanlık güç” diye bilinen Rasputin’in ölümünden tamı tamına yüz yıl geçmiş. “Beni öldürürlerse (çarlık amblemi) çift başlı kartalın bir kafası kesilmiş olacak, ardından Romanov hanedanı yok olacaktır!” kehanetiyle bilinen ünlü üfürükçünün ölümünün ardından sahiden “1917 Bolşevik Devrimi” patlak veriyor. Ve süreçte çar ailesi kurşuna diziliyor. “Rasputin” denince aklıma hep St. Petersburg’da gördüğüm Yusupov Sarayı’nın gizemli bir odası gelir. Mahzendeki bu odada zehirlendiği söylenen Rasputin’in “son yemeği”; balmumu müzesine dönüştürülen bir masa etrafında canlandırılmış. Kristal sürahi ve kadehlerde sunulan “siyanürlü Madeira şarabı” ve “siyanürlü tatlıların” temsili örneklerinin sergilendiği masanın etrafına dört heykel konmuş… Başköşede sakalları, beyaz Rus gömleğiyle Rasputin oturmakta… Onu buraya tuzak kurarak getiren, çarın yakın çevresinden bir aristokrat ve asker üniformalı birkaç kişi odada temsil ediliyorlar. Biri siyanürü sağlayan ve ölüm raporunu verecek olan doktor, diğeri bir Duma üyesi ve bir de Nikola’nın ardından tahta geçmesi beklenen “müstakbel yeni çar adayı” görülüyor… Birinci perde “Rasputin’in cinayeti” “darbe” olarak planlanmış. Üfürükçünün yok edilmesiyle çarın al aşağı edileceği varsayılmış. “Rus devrimi” tabii hiç hesapta yok. II. Nikola gidince yerine başka bir çar gelecek diye düşünülüyor. Rasputin, çarlık başkenti “St. Petersburg satrancı”ndaki “vezir”. “Vezir” düşünce… “Şah” denicek. Yerine sonra başka bir “şah” konacak. Bir üfürükçünün “güç satrancında” bu kadar önemli bir yer tutmasının sebebi; çarlık siyasetini gizemli rahibin yönetmesi. Rasputin, çara akıl veriyor. “Savaşa gir” derse Rusya savaşa giriyor. “Çık” derse… çıkıyor. “Satranç”ın son evresinde Rasputin, çara, Almanya ile özel bir anlaşma yaparak I. Dünya Savaşı’ndan çıkmasını önermiş. Bunun, savaş dengelerini aleyhlerinde değiştireceğini değerlendiren İngilizler sonra devreye giriyor. Londra MI6’yı devreye sokup, muhalif Rus aristokratlarıyla birlikte “çar karşıtı bir darbe” sayılan “Rasputin cinayetini” planlıyor. “1917 Devrimi”nin “ilk perdesi” böyle açılıyor. Rusya’da bu Rasputin hikâyesini dinlediğimde afallamıştım. Koca Rus İmparatorluğu’nun kendisini bir Rus köylüsü din adamının kehanetlerine emanet etmesine şaşmıştım. Devlet aklının, masalsı öğeler içeren entrikalarla teslim alınmasına hayret etmiştim. Putin’in ‘satrancı’ Yüz yıl arayla günümüz “Rus devleti” ilişkilerine, şimdi gene entrikalar damga vuruyor. Bu kez masal öğelerinin yerini, “kurgubilimvari” olaylar örgüsü almış durumda. “New York Times”da (NYT) Kremlin’in “ABD’deki son başkanlık seçimleri” ve “Amerikan demokrasisine” karşı açtığı siber savaşın önceki gün uzun bir dökümü vardı. İngilizce bilen okurlara bu iki sayfalık yazıyı (“Hacking the Democrats” 15 Aralık) okumalarını salık veririm. Bu kez Rasputin yok. Ama geri planda postmodern zamanların “karanlık şahsiyeti” Julian Assange var. “İpleri” o yönetiyor. Assange’ın üstünde de onu yönlendiren ve uzaktan kumanda eden “yeni Rus çar”ı Putin görülüyor. Rus devleti hesabına çalışan bilgisayar korsanları, Demokrat Parti bilgisayarlarından elde ettikleri bilgileri WikiLeaks’te yayımlıyorlar. Bu bilgilerle seçimleri koşullayıp, Trump’ın başkan seçilmesini sağlıyorlar. Seçimlerde “şehir efsanesi” gibi ortalığa yayılan bu akıllara durgunluk veren “siber savaş öyküsü”nün ayrıntılarını NYT şimdi tüm detaylarıyla açıklıyor ve yaşananları bir yeni “Watergate skandalına” benzetiyor. Watergate’te rakip partilerden biri diğerini dinlerken, bu kez “yabancı bir güç” dışardan ABD’nin siyasi çarklarına giriyor. Yüzyıl önce dönemin süper gücü Britanya İmparatorluğu ajanları çarı oynatırken; günümüzün “çar”ı zamane süper gücüne tuzak kurmayı başarıyor. Rus İmparatorluğundan “Putin İmparatorluğuna” uzanan yolun en kısa öyküsü belki de bu. İtalya’da belediyelerde yolsuzluk skandalı İtalya’nın başkenti Roma ve Milano belediyeleri yolsuzluk skandalları kapsamında açılan soruşturmalarla sarsıldı. İktidardaki Demokratik Parti’den Milano Belediye Başkanı Giuseppe Sala, geçen yılki Uluslararası Expo Fuarı’nın ihalelerine fesat karıştırıldığı iddiasıyla açılan soruşturmaya dahil edilmesi nedeniyle görevini “askıya aldı”. Roma’da da önceki gün mali polis belediyeye baskın düzenledi. Ardından Belediye Başkanı’nın özel kalem müdürü yolsuzluk suçlamasıyla gözaltına alındı. C MY B nilgun@