Katalog

10 EKONOMİ EDİTÖR: ZEKİ TEZER Vodafone tedarik zinciri bir Türk’e emanet Vodafone Türkiye’nin dünyaya ihraç ettiği yöneticiler, Vodafone Grubu bünyesinde hızla yükseliyor. Eylül 2013’ten bu yana Vodafone İngiltere ve İrlanda Tedarik Zinciri Yönetimi Direktörü olarak görev yapan Tolga Tomruk, Vodafone Avrupa Tedarik Zinciri Yönetimi Direktörlüğü’ne getirildi. Tomruk, İTÜ Makine Mühendisliği bölümünden mezunu. Pazartesi 3 Ağustos 2015 on dönemde hacizlerle gündeme gelen Mardan Palace oteli için uluslararası markalardan satın alma, ortaklık ve kiralama teklifleri geldiği açıklandı. Otelin Genel Müdürü Çetin Pehlivan teklifleri değerlendirdiklerini duyururken, haciz haberlerinin doğru olmadığını savundu. Azeri asıllı Rus işadamı Telman İsmailov tarafından dünyanın en lüks otellerinden biri olarak 1.4 milyar dolara yaptırılan Mardan Palace 2009’da büyük bir organizasyonla açılmıştı. l Ekonomi Servisi Dev otele talip çıktı S Akıllı saatte bilek güreşine tutuştular pple Watch’un çıkıle Watch sayesinde geçen yışıyla birlikte akıllı lın aynı dönemine göre yüzsaat piyasası da iyide 457.3’lük’bir büyüme sağden iyiye hareketladı. 2014’ün ikinci lendi. çeyreğinde tüm dünTEKNOLOJİ Geçen yıl pazarın yada 1 milyon akılhâkimi Samsung’un lı saat satışı gerçekakıllısı Galaxy Geleşirken, bu rakam ar modeli yaklaşık 1 2015 ikinci çeyreğinmilyon 200 bin adet de 5.3 milyon adete satış rakamı yakalaçıktı. 2015’in 2. çeydı. Geçen yıl pazarın reğinde düşüş yaşaŞehriban yan Samsung’un ise yüzde 70’ten fazlasını elinde bulundubu çeyrekte 400 bin Kıraç ran Samsung, Apple akıllı saat satışı gerWatch’un çıkışıyla bu tahtını çekleştirdiği belirtiliyor. da kaptırdı. Satış rakamlarıyla ilgili net 20 milyonu aşacak bilgiler verilmekten kaçınılan Dünyada 10’dan fazla akılApple Watch’un dünyadaki lı saat üreticisinin bulunduakıllı saat piyasasının yüzde ğu sektörde, satış rakamla75’ine hâkim olduğu belirtili rı milyonları görmüş durumyor. Henüz geçen nisan ayında. Smartwatch Group ve dida piyasaya sürülen Apple’ın ğer araştırma firmalarının raakıllı saatinin bu kadar kısa kamlarına göre 2014’te bütün sürede büyük bir başarı yaka dünyada 6.8 milyon adet akıllaması dikkat çekiyor. lı saat satışına ulaşıldı. Önde gelen akıllı saat üretiApple zirvede cileri arasında Pebble, Fitbit, Strategy Analytics tarafınSony, Lenovo ve LG markadan yayımlanan rapora göları yer alıyor. Araştırma şirre Apple Watch akıllı saketlerinini tahminlerine göre at 2015’in ikinci çeyrek dilibu yıl dünyada akılminde akıllı saat sektörünün lı saat satışları 20 yüzde 75.5’lik dilimine samilyonu aşacak. hip. Akıllı saat piyasası App ‘Kürt Bu yıl dünyada akıllı saat satışları 20 milyonu aşacak. Türkiye petrolü’nde ise gümrük vergileri nedeniyle emekleme aşamasında tahkim soruları A Küresel akıllı saat bayi pazar payı Marka Apple Samsung Diğer Toplam Marka Apple Samsung Diğer Toplam 2014 2. Çeyrek % 0.0 %73.6 %26.4 %100 2015 2. Çeyrek %75.5 %7.5 %17.0 %100 Memura zam masada aklaşık 2 milyon 300 bin memur ile 2 milyon memur emeklisinin maaşına 20162017 yılları için yapılacak zam oranı bugün başlayacak toplu görüşmelerle belirlenecek. Görüşmeler, Kamu İşveren Heyeti temsilcileri ile MemurSen, Türkiye KamuSen ve KESK yetkililerinin katılımıyla Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nda gerçekleşecek. Yetkili konfederasyon olan MemurSen, memur maaşları için 2016’nın ilk 6 ayında yüzde 8, ikinci 6 ayında yüzde 8 olmak üzere toplam yüzde 16, 2017 yılının ilk 6 ayında yüzde 7, ikinci 6 ayda yüzde 7 olmak üzere toplam yüzde 14 zam teklifi sunacak. Türkiye KamuSen ise 2014 ve 2015’i kapsayan dönemde memurların 2 bin lira kayıp yaşadığını açıkladı. Y Toplam büyüme yıllık bazda %457 A Türkiye ağır ilerliyor tış rakamlarında en büyük etken, ithalattaki sorunların çözülememesi. Uzmanlar daha gümrük tarifeleri belirlenmemiş olan akıllı saatlerin Türkiye’de satış potansiyelinin henüz yüzde 5’i bile yakalamadığını vurguluyor. pple’ın merakla beklenen akıllı saati Watch, 31 Temmuz’dan itibaren Türkiye’de satışa çıktı. Türkiye’de akıllı saat ve giyilebilir teknolojiler pazarı henüz beklenen ivmeyi yakalamadı. Türkiye’deki düşük sa SEKTÖRDEN u Türk Telekom Grubu, Türk Patent Enstitisü verilerine göre yılın ilk altı ayında 18 patent başvuruyu yaptı. Grubun yaptığı patent başvuruları arasında Türk işaret dili simultane çevirisi, görme engelliler için sesli “arayanı bil” özelliği yer alıyor. u Intel, Micron ile üzerinde çalışmalar yaptığı 3D XPoint teknolojisini duyurdu. 3D XPoint ile halen kullanılan sabit belleklerden bin kat daha hızlı ve daha dayanıklı olacak ve sabit belleklere göre 10 kat fazla kapasite sunacak. u Flash depolama çözümleri alanında faaliyet gösteren SanDisk Corporation 2 milyar microSD sevkıyatı gerçekleştirdiğini duyurdu. Bu da tahminen 11.103 milyar megabayt veri depolayabiliyor. Komşuda borsa açılıyor rizdeki Yunanistan’da beş hafta önce kapatılan Atina Borsası bugün yeniden açılıyor. Maliye Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, borsada bazı işlemlere getirilen kısıtlamaların devam edeceği, yerel yatırımcıların Yunanistan’daki hesaplarından para çekip hisse almasının engelleneceği belirtildi. Yatırıcımlar sadece ellerindeki paralarla hisse alımı yapabilecek. Bakanlık, bu kararın bankacılık sisteminden para çıkışını önlemeyi amaçladığını duyurdu. l Ekonomi Servisi vrupa’da muhafazakâr, sosyal demokrat partileri, SYRİZA, Podemos gibi işkence aletleriyle taciz eden Zeitgeist (zamanın ruhu) nihayet İngitere’ye de geldi, İşçi Partisi başkan adaylarından, beyaz sakallı, sakin, mütevazı Jeremy Corbin’in bedeninde... Fatih Özkadı Tesislerin faaliyete başlamalarından bugüne yaklaşık 100 bin adet ürünün geri dönüşümü tamamlandı. K Arçelik eskileri dönüştürecek rçelik AŞ Eskişehir ve Bolu’da geri dönüşüm tesisi kurdu. Eskişehir tesisi eski buzdolaplarında var olan, ozon tabakasına zararlı CFC’li gazları da kapalı sistemle toplayabilen Türkiye’deki ilk geri dönüşüm tesisi olma özelliği taşıyor. Tesislerde atık elekt A rikli ve elektronik eşyalar yeniden doğaya kazandırıyor. Arçelik AŞ Sürdürülebilirlik ve Resmi İlişkiler Direktörü Fatih Özkadı’nın verdiği bilgilere göre, tesislerde buzdolabı, soğutucular ve iklimlendirme cihazları, beyaz eşyalar ve küçük ev aletleri dönüştürülüyor. amsung Electronics, Galaxy A serisinin en yeni üyesi Galaxy A8’i tanıttı. Galaxy A8, bugüne kadar pazara sunulan Galaxy cihazları arasındaki en ince akıllı telefon. Tamamen metal gövdeye sahip cihaz, 5.7 inç Full HD Süper AMOLED ekran ve 2.5 mm kalınlığında. Galaxy A8, F1.9 mercek ve HDR işlevselliği bulunan, yüksek çözünürlüklü 5MP ön ve 16MP arka kameralara sahip. 3050 mAH pile sahip Galaxy A8, ağustosta beyaz, aiyah ve Altın renk seçenekleriyle raflardaki yerini alacak. Galaxy’nin en incesi A8 S A da sevinmeleri gerekirken öyle ya İşçi Partisi muhalefete mahkum ediliyor “İşçi Partisi intihar edecek” diye gözyaşı döküyor olmalarının gösterdiği gibi, onlar da Corbin’in İşçi Partisi başkanlık seçimlerini kazanmasını istemiyorlar. Ama niye? Aniden bir adam... İşçi Partisi genel seçimlerde berbat bir yenilgi aldı, lideri hemen istifa etti. Böylece, bir başkanlık seçimi gündeme geldi. İşçi Partisi’nde başkanı parti üyeleri seçiyor. İlk aşamada ortaya üç isim çıktı: Kazanma şansı sırasıyla, Andy Burnham, Yvette Cooper, Liz Kendall. Seçimleri kaybeden Miliband’ın daha “normal versiyonu” olmaya çalışan Burnham, başkanlık kampanyasını iş çevrelerine yaptığı bir konuşmayla açmıştı; muhafazakâr partinin sosyal yardımlarda yeni kesintiler getiren yasa tasarısı oylanırken de ortadan kayboldu. “Değerler”, “adalet”, “teknoloji” filan gibi içi boş lafların ötesin Zeitgeist şimdi de İngiltere’de de bir şey söylemeyi başaramayan Cooper de o oylamada yoktu. Kendall, başka bir döneme, farklı koşullara ait “III. Yol”u yeniden canlandırmaya çalışıyor. Her üç aday değişik derecelerde Miliband’la muhafazakârlar asında bir orta yol arıyorlar. Sonra birden, The Independent’den Ash Burt’un “yolun ortasında durmaya çalışanların başına ne gelir biliyorsunuz değil mi” uyarısını haklı çıkaran bir gelişme oldu. İşçi Partisi seçkinlerinin, düzenin entellerinin, adaylar arasında adını anmaya bile tenezzül etmedikleri, 1983’ten bu yana milletvekili, sol eğilimli Jeremy Corbin’in parti üyelerindan aldığı destek hızla artmaya başladı. Önceki hafta Corbin, Burnham’dan 17 puan önde gidiyordu, geçen hafta fark 22 puana yükseldi... Sendikalar da desteklerini açıklamaya başladılar. İki haftadır da panik, nefret, hakaret, küfür, “simgesel şiddet” yükseldikçe yükseldi. İşçi Partisi’nin diğer üç adayını destekleyen entelijensiya, bürokrasi, “Corbin partiyi muhalefete mahkum edecek” diyor; sanki şu andaki adayların bir seçim kazanma olasılığı varmış gibi. Blair devreye girdi: “Kalbi Corbin’de olanlar gidip kalp nakli yaptırmalı”ymış. Bu nefret korosunun sesi yükseldikçe, Corbin’e verilen destek de yükseliyor. Muhafazakâr Parti’den yazarların, aslın ‘Başı dik ve ilkeli’ Muhafazakâr partide bakanlık, Meclis grup başkanlığı yapmış deneyimli bir siyasetçi Andre Mitchel, Corbin için “Seçmen arasında gerçek/ otantik olmanın değeri artarken o başı dik yürüyor” demiş. Zeitgeist’in Corbin’in kimliğinde kendini göstermesi de bu saptamada yatıyor. Muhafazakârlar iktidarda. Muhalefetin onlardan farkı yok. Her ikisi de çalışanlardan yana değil. Egemen ideoloji, “neoliberal gerçekçilik” özellikle gençler (neoproletarya) üzerinde etkisini hızla kaybediyor. Bu kesim açık, kesin konuşan, çalışanların, gençlerin, azınlıkların çıkarlarını savunan, neoliberal mutabakata karşı çıkmaya çekinmeyen bir politikacı arıyor. Corbin tam böyle biri. 1983’ten bu yana, her seçimde oylarını arttıran Corbin, gayet açık konuşuyor, sosyalist düşüncelerini saklamıyor, uzlaşmadan yana görünmüyor, “Bana İşçi Partisi’nin gerçek üyeleri oy versin” diyor, Muhafazakâr partinin entelektüellerinin esas korkusu Corbin’in İP’ye başkan seçilmesi değil. Bunlar bir taraftan andaki “durumun yapısına” bakarak “Corbin gerçekçi değil, İP’ye başkan olursa gelecek seçimler de bizim” diye seviniyorlar. Diğer taraftan, “ya neoliberal muhafazakâr mutabakatı sarsacak bir şey gelişiyorsa? Ya ‘gerçeklik’ değişiyorsa” diye korkuyorlar. Sosyal demokrasi, kimi “sosyalistler” daha kolay seçilmek umuduyla “orta yola” toplanmaya, muhafazakâr düşüncelere, mutabakata yakınlaşmaya çalışırken kimi aklı başında muhafazakâr yazarlar Financial Times’ta, bu yeni “şeyin” gelişme olasılığına karşı Avrupa sosyal demokrasisinin zamanın koşullarına uygun yeni bir kriz yönetim modeli yaratacak “radikal düşünceler geliştirmesi gerektiğini” savunuyorlar. ürt petrolü” olarak adlandırılan Kuzey Irak’ta çıkarılan petrolün, Ceyhan terminali üzerinden uluslararası piyasalara satışı, Irak ile Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) arasında uzun süredir uyuşmazlık konusu. Irak hükümeti, sevkıyatın Irak Anayasası’na aykırı olduğunu savunuyor. IKYB ise bu sevkıyatı, Irak hükümetinin bütçeden aldığı yüzde 17 payı kesmesi nedeniyle ihtiyaç duyduğu geliri sağlamak amacıyla yaptığını söylüyor. ABD yönetiminin de olumsuz tutum bildirerek taraf olduğu bu uyuşmazlık; Irak’ın 2014 Mayıs’ında, kısa adı ICC olan Uluslararası Ticaret Odası’na yaptığı başvuru ile Türkiye’yi de içine alarak genişlemişti. Hatırlatalım: Irak Merkezi hükümeti, Paris’teki ICC’ye yaptığı tahkim başvurusunda, Türkiye’den 250 milyon dolar tazminat talep ediyor; anlaşma ihlaline son verilmesini istiyor. Gerekçeleri ise KerkükCeyhan petrol boru hattından yapılan bu sevkıyatın, Irak Merkezi Hükümeti’nin onayı olmaksızın yapıldığı. (Irak’ın başvurusu öncesinde BOTAŞ’a acil kodlu yazılar göndererek Kuzey Irak petrollerinin Ceyhan’da depolanması ve ihracının durdurulmasını istediğini, aksi halde ICC’ye başvurulacağı uyarısını bildirdiğini de not düşelim.) HHH Konu, bir yıl önce TBMM gündemine de geldi. Enerji Bakanı Taner Yıldız, MHP Samsun Milletvekili Cemalettin Şimşek’in soru önergesine verdiği yanıtta, Irak ile petrol faaliyetinin uluslararası anlaşmalara uygun yürütüldüğünü belirtiyor. “Irak Merkezi Hükümeti’yle yapılan anlaşmanın dışında Kuzey Irak Kürt Yönetimi’yle de ayrıca bir petrol sözleşmesi var mıdır” sorusuna petrol faaliyetlerinin “Irak’ın kuzeyi ile güneyi arasında herhangi bir ayrım gözetmeksizin” yürütüldüğü, anlaşmalara ve hukuka uygun davranıldığı yanıtını veriyor. Bakan Yıldız ayrıca Irak ile iyi ilişkilerin sürdüğünü vurguluyor. HHH Bu özetten sonra konuya gelelim. Irak’ın iddiaları ciddi... Ülke çıkarlarını yakından ilgilendiren bu önemdeki bir dosyada, normalde kamuoyunun bilgilendirilmesi beklenir. Ancak Türkiye’de kamu adına yapılan mal ve hizmet alımları, sonradan yapılan yasa değişiklikleriyle uzun süredir şeffaflıktan uzaklaştı. O nedenle, enerji kulislerinde yaygın olarak konuşulan “duyum”ları, sorular biçiminde yönelteceğim: Enerji Bakanlığı ya da BOTAŞ, Irak’ın ICC nezdinde yaptığı tahkim başvurusunda, savunma için avukatlık hizmeti satın aldı mı? Aldıysa hangi yöntemle? Bu kadar kritik bir dosyada, avukatlık hizmeti satın alırken daha önceden belirlenmiş kriterler var mı, neler? Bu hizmet için adı bende saklı avukatlık şirketiyle 2.1 milyon dolar tutarında sözleşme imzalandığı doğru mu? Sözleşmeye konu tutar, neye göre belirlendi? Avukatlık sözleşmesi yapılan hukuk bürosunun ortaklarından biri, BOTAŞ’ın üst düzey yöneticilerinden birine aynı zamanda danışmanlık hizmeti veriyor mu? Yanıt gelirse, bu köşede yer vereceğim. “K Yatırımcı 5 milyar TL’lik altın bozdurdu iyatlardaki dalgalanma ile altını bırakıp konut ve dövize yönelen yatırımcı, 2015’in ilk yarısında yaklaşık 5 milyar liralık altın bozdurdu. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) verilerine göre, 2014 sonu itibariyle bankalardaki altın mevduatı 16 milyar 250 milyon lira olarak gerçekleşti. Bu rakamın yaklaşık 15 milyar 926 milyon lirası yurtiçi yerleşik mudilere, 323 milyon lirası ise yurtdışı yerleşik mudilere aitti. Bu yılın haziran sonu itibarıyla bankalardaki altın mevduatı hesapları 11 milyar 374 milyon liraya geriledi ve bu rakamın 11 milyar 4 milyon lirası yurtiçi yerleşik mudilere, 369 milyon lirası ise yurtdışı yerleşik mudilere ait. Aynı dönemde bozdurulan altın miktarı 4 milyar 876 milyon lira olarak hesaplandı. F C M Y B