Katalog

Pazartesi 6 Temmuz 2015 TASARIM: YALÇIN ERZAN haber 13 Yunanistan halkı AB’ye boyun eğmedi unan halkı, “Avrupa’ dan dışlanma” restine meydan okudu; dün tarihi referandumda ABIMF’nin önlerine koyduğu kurtarma paketi anlaşmasını reddetti. Sonuç paketi “ulusal aşağılama” diyerek halkını “Hayır” demeye çağıran SYRIZA lideri ve Başbakan Alexis Çipras için büyük zafer oldu. Ancak Çipras’ın yeniden ABIMF ile müzakerelere oturup oturamayacağı, oturursa bunun hangi koşullarda olacağı ve Yunanistan’ın avro bölgesinden çıkışına (Grexit) yol açacak bir sürecin başlayıp başlamayacağı meçhul. Yunanistan’da ocaktaki seçimlerden % 36 ile çıktığında dünyayı şaşırtan SYRIZA’nın 40 yaşındaki lideri Çipras, Yunanlıları yine ikna etti. 1974’te monarşinin ilgasından bu yana 41 yıldır ilk kez düzenlenen referandumda ABIMF anlaşması yüzde 39’a yüzde 61 oranıyla reddedildi. Sonucu atbaşı gösteren anketler yanıldı. Oyunu Atina’da kullanan Çipras, “Bugün demokrasi korkuyu yeniyor. Çok iyimserim” dedi. Solcu lider “yarın Avrupa’nın tüm insanları için yeni yol açacağız. Bu Avrupa’nın demokrasi ve dayanışma gibi kurucu temellerine götürecek bir yol” diye ekledi. Müzakerelerin sivri ismi Maliye Bakanı Yanis Varufakis, Atina’da 90 yaşındaki babasıyla oyunu atarken, referandumu “kutsal an” diye niteledi. Varufakis, sonuçların ardından kameraların karşısına geçip “Yunan halkının bu cesur “Hayır”ı ile yardım elimizi borç verenlerimize sunacağız. Her birini arayıp ortak zemin arayacağız. Yarın kalbi Yunanistan’la atan Avrupa yaralarını sarmaya başlayacak. Bugünün ‘Hayır’ı demokratik Avrupa’ya bir büyük ‘Evet’tir” dedi. ABIMF’nin önlerine koyduğu kurtarma paketi anlaşmasını reddettiler ATİNA Y HAYIR: %61 EVET: %39 KESİN OLMAYAN SONUÇLAR Şimdi ne olacak? Esas şimdi dayanışma zamanı! alkoylamasından SYRİZA ve Çipras tartışmasız bir zaferle çıktı. Evet ve hayır arasında 20 puana yakın bir fark var. Yüzde 60 katılım oranı da SYRİZA’nın zaferine gölge düşürmüyor. Evetle hayır arasında kararsız kalıp sandığa gitmeyenler de işi çoğunluğun kararına bırakmış sayılır. AB kurumlarının, Yunanistan’da medyanın büyük bölümünün evet için yaptığı baskı ve tehdidin boşa çıkmış olması da son derece anlamlı. Alacaklıların dayattığı bağnaz kemer sıkma politikasının devam etmesine hayır derken Yunanlılar bunun sonrasının güllük gülistanlık olmayacağını da gayet iyi biliyorlardı. Bu hayır oyu Çipras ve partisinin sırtına çok büyük bir sorumluluk yüklüyor. Büyük bir güven tazeleme, ama aynı zamanda yeniden başlayacak müzakerelerde yeni olası tavizleri de daha zorlaştırıyor. Çipras geçen çarşamba AB’ye yolladığı son mektupta, alacaklıların önerilerini genel olarak kabul ettiklerini belirtirken oylama sonrası elini biraz rahatlatacak bir adım atmış oldu. Karşılığında dile getirdiği taleplerse aslında herkesin kaçınılmaz olduğunu kabul ettiği birkaç madde. 5 Temmuz Avrupa Birliği tarihinde yer alacak bir gün olacak. Bunun Avrupa boyutunda bir dönüşümün miladı olup olmadığını Avrupa’nın diğer halklarının Yunanistan örneğinden esinlenmesi belirleyecek. Zaten AB oligarklarının Yunanistan karşısında takındıkları tavır domino etkisi korkusundan kaynaklanmıyor muydu? Esas şimdi Yunan halkıyla dayanışma zamanı! l ATİNA DUYGU GÜVENÇ Çipras, oyunu kullanırken keyifliydi. Çipras hükümeti AB ile yeniden masaya oturmak arzusunda. Ancak AB’nin stratejisi bilinmiyor. Yunan bankalarının kısa sürede açılması beklenmezken, ortaya çıkan belirsizlikte Yunanistan’ın avro bölgesinden çıkması (Grexit) tartışmaları da kızışacak. Böylesi bir durumda Almanya Başbakanı Angela Merkel’in “kriz yönetimi” başarısızlıkla sonuçlanmış olacak. Merkel tarihe “Yunanistan’ı avro bölgesinden çıkartan lider” olarak geçecek. H Binlerce Yunan, Atina’nın Sintagma Meydanı’nı doldurarak referandum sonuçlarını kutladı. Samaras istifa etti Krizde payı büyük olan muhafazakar Yeni Demokrasi’nin lideri ve eski başbakan Antonis Samaras ise akşam saatlerinde liderlikten istifasını açıkladı. eferandumda ‘hayır’ sonucu çıkmasıyla birlikte piyasalar bölgedeki borç krizinin zirve yaptığı 2012’den bu yana gördüğü en büyük oynaklığa hazırlanıyor. Bu hafta Avrupa ile Yunanistan arasındaki görüşme trafiği ve ülkenin Avro bölgesindeki geleceğine dair belirsizlik, en fazla borç sorunu yaşayan İspanya ve İtalya gibi ülkeleri vuracak. Avrupa’nın yanı sıra gelişmekte olan piyasalar da olumsuz etkilenecek. Goldman Sachs, “Hayır” oyu çıkması durumunda Avrupa’nın en değerli 50 şirketinden oluşan Euro Stoxx 50 hisseleri yüzde 10’a kadar düşebilir öngörüsünde bulunmuştu. Geçen haftayı 1.1114 seviyesinden kapayan Avro/dolar paritesinin ise 1.10 seviyesinin altına geriledi. Yıla güçlü bir başlangıç yapan Avrupa hisseleri geçen ay boyunca düşüş kaydederken, Euro Stoxx 50 endeksi yaklaşık yüzde 4 değer kaybetti. Standard & Poor’s 500 Endeksi de Çipras’ın referandum çağrısının ardından bir yılı aşkın sürenin en sert kaybını yaşadı. Fırtına koptu kopacak R Çipras, Hollande’la müzakereleri canlandırmayı görüştü. Avro bölgesi yarın zirve topluyor. Merkel’in yardımcısı Gabriel: ‘Çipras köprüleri attı’ unanistan’da hükümet, referandumun ardından acil likidite desteğini arttırması için Avrupa Merkez Bankası’na (AMB) çağrı yaptı. Ancak Avrupa’da tam bir belirsizlik hakim. Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras, dün akşam Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande’la telefonda müzakereleri canlandırmayı görüştü. Hollande diğer yandan Almanya Başbakanı Angela Merkel ile telefonda konuşurken, iki liderin Paris’te gelişmeleri ele alacağı açıklandı. Hollande ile Merkel salı günü avro bölgesi liderler zirvesi düzenlemekte de uzlaştı. AB yarın acil zirve topluyor Y andıklar 19.00’da kapanırken, ilk sonuçlar “Hayır” oylarına işaret etti. Parasızlık yüzünden “sandık çıkışı” anketlerinin yapılamadığı ülkede daha sınırlı katılımla yapılan “fikir anketlerinde” “Hayır” oyları ilk andan yüzde 40’a 60’lık oranda çıktı. 10 milyon kayıtlı seçmenin bulunduğu ülkede katılım oranı yüzde 60’ı aştı. SYRIZA lideri ve Başbakan Alexis Çipras referandum sonrasında “Halk demokrasiye şantaj yapılamayacağını gösterdi” açıklamasını yaptı. İlk sonuçların ardından ‘Demokrasiye şantaj olmaz’ S SYRIZA’nın Avrupa’dan sorumlu bakanı Dimitris Papadimoulis “Hayır”ın AB’den çıkış anlamına gelmediğini belirtip “Yunan halkı Avrupa’da kalmak istediğini ispatladı. Bunu borçlu sömürge değil eşit üye olarak yapmak istediğini de” dedi. ‘Terörize edilemez’ Hükümet ortağı sağcı ANEL’in (Bağımsız Yunanlılar) lideri ve Savunma Bakanı Panos Kammenos “Yunan halkı şantaja boyun eğmeyeceğini ıspatladı. Terörize edilemezler. Tehdit edilemezler. Demokrasi kazandı” tweet’ini attı. 5 yıldır artan vergiler ve düşen maaşlarıyla iyice yoksullaşan Yunanlılar güçlü bir “Hayır” yanıtı verdi. Ülkenin tüm seçim bölgelerinde “Hayır”ların oranı “Evet”leri aştı. Atina, Selanik gibi büyük kentlerde “Evet” oranı “Hayır”a yakın çıksa da örneğin en yoksul bölge olan Epirus’ta “Hayır”ın oranı % 86’yı aştı. Girit adasında “Hayır”ların oranı % 70’i buldu. İşsizliğin % 60’ı bulduğu gençlikte “Hayır” oranı, yaşlılarda “Evet” fazlaydı. l ATİNA spanya’nın radikal sol koalisyonu Podemos’un lideri Pablo Iglesias sonucu “demokrasinin zaferi” diyerek selamladı. Fransa’nın aşırı sağcı Ulusal Cephe lideri Marine Le Pen de sonucu “AB oligarşisine karşı zafer” olarak niteledi. İtalya Dışişleri Bakanı Paolo Gentiloni anlaşma için yeniden çalışmalara başlanmasını isteyerek “Büyümeyen ve zayıf Avrupa Yunan labirentinden kaçamaz” dedi. Belçika Ekonomi Bakanı Johan Van Overtveldt sonucun müzakereleri zorlaştıracağını ancak kapının hâlâ açık olduğunu söyledi. Rus Ekonomi Bakan Yardımcısı Alexey Likhaçev ise Yunanistan’ın avrodan çıkmaya “bir adım daha yaklaştığını” söyledi. ‘Oligarşiye karşı zafer’ İ Komşu, kreditörlerin istediği kemer sıkma önlemlerine ‘hayır’ dedi. İstanbullu seçmen de bölündü Y ‘Avro’dan atmazlar’ Yunan hükümeti “Hayır” oyunun uluslarası kreditörlerle daha uygun bir anlaşmanın pazarlığı için ellerini güçlendirdiği görüşünde. Hükümet sözcüsü Gabriel Sakellaridis “Yeni müzakerelerin çok yakında hatta 48 saat içinde başlayacağını” açıkladı. Yunanistan’ın alacaklılarla baş müzakerecisi Euclid Tsakalotos da, Avro’dan çıkartılacaklarını düşünmediğini söylerken, Avro yerine “paralel bir para birimi” basmayı da düşünmediklerini söyledi. Ancak Almanya’da koalisyon ortağı Sosyal Demokratlar’dan BaşbaSonucun belli olmasından sonra Yunan halkı sokaklara dökülüp kutlama yaptı. kan yardımcısı Sigmar Gabriel’dan akşam saatlerinde sert çıkış geldi. Yunan Maliye Bakanı Yanis Varoufakis dün geç saatlerde ülkenin önde gelen bankacılarıyla buluşarak AMB’den yeni taleplerini ele aldı. Yetkililer bir haftadır kapalı olan bankaların kreditörlerle anlaşmadan açılmayacağını söylüyor. Maliye Bakan Yardımcısı Nadia Valavani de hükümetin sermaye kontrolleri devam ettikçe bankalardaki emanet kasalarından para çekilemeyeceğini belirtti. Bir haftadır ATM’lerden 60 Avro çekmeye izin var. Ancak 20 Avroluk banknot kalmadığı için çoğu kişi 50 Avro çekebildi. Yunanistan’ın toplam 323 milyar Avro borcu var. Borcun yüzde 60’ı Avro Bölgesi’ne, yüzde 15’i devlet tahvillerine, yüzde 10’u IMF’ye, yüzde 8’i Yunan bankaları, yabancı bankalar ve diğer kreditörlere, yüzde 6’sı Avrupa Merkez Bankası’na. Yunanistan son olarak IMF’e 1.6 milyar Avro’luk son ödemesini yapamamış, bunun üzerine kreditörlerden yeni yardım alamayınca temerrüde düşmüştü. unanistan’da seçim sandıklarını izlemek için seçtiğimiz mekan İstanbullu Rumların 1960’lardan başlayarak yerleşmeyi tercih ettiği Faliro oldu. Faliro’daki İstanbullular da ülke gibi “Evet” ile “Hayır” arasında bölünmüş. Türkiye’den gelen Rumların tercihini anlamak için yola çıktığımızda ilk karşılaştığımız İlia ve Aglara çifti, 1979’da Türkiye’den ayrılmış. Çifte, referandumdaki oylarını sorduğumuzda yanıt geçmişin izlerini taşıyor: “Bizim ailemiz Türkiye’de Demokrat Parti geleneğinden gelir. Bu gelenek Yunanistan’da da sürdü ve oyumuzu hep Yeni Demokrasi’ye verdik. Bugün de sandıkta ‘Evet’ diyeceğiz çünkü biz güvenliği, istikrarı seçeriz. Bizi Avrupa’dan kimse ayırmayı düşünmemeli” Sert kayıplar ‘Top artık Atina’da’ Elbette ‘hayır’ Sigmar Gabriel, Çipras’ın Yunanistan ile Avrupa arasındaki köprüleri attığını ve “avro bölgesinin kurallarına hayır diyerek” yeni müzakereleri tasavvur etmenin zor olduğunu söylerdi. Alman Dışişleri Bakanı FrankWalter Steinmeier de referandumun kabul edileceğini ama “topun Atina’da olduğunu” savundu. Onların Faliro’daki özel mekanına oturduğumuzda Spiros ve ailesi kucakladı bizi... İşadamı olan Spiros, tüm çocuklarına “Hayır, hayır, hayır” diyeceksiniz diyor telefonda durmaksızın: “Elbette ‘Hayır’ diyeceksiniz çünkü ‘Evet’ deseniz de sonuç değişmeyecek. Madem öyle masaya Yunan onuruyla otursunlar. Onlar Çipras’ı ezmeye çalıştılar. Eğer Çipras akıllıysa esen rüzgara göre hareket eder sonra tutum değiştirir.” l DUYGU GÜVENÇ / ATİNA C M Y B