Katalog

Cuma 15 Mayıs 2015 EDİTÖR: ZEKİ SEZER TASARIM: SERPİL ÜNAY Piyasalar başkanlık sistemini istemiyor Piyasa uzmanlarına göre 7 Haziran’da sonuç ne olursa olsun belirsizlik sürecek. En piyasa dostu sonuç ise AKP’nin anayasayı değiştirecek çoğunluğa sahip olmaması. ürk Lirası gerek küresel gelişmeler gerekse iç kırılganlıklardan dolayı yıl başından bu yana ağır darbe alırken, Türkiye ekonomisi büyümenin zayıfladığı, reel sektör ve bankaların kur riskinin arttığı, enflasyonun tahminlerin çok üzerinPELİN de seyrettiği sanÜLKER cılı bir döneme girdi. ABD Merkez Bankası’nın faiz artırımıyla işlerin Türkiye gibi gelişen ekonomiler için daha da zorlaşacağını belirten piyasa uzmanları, bu seçim dönemi öncesinde yıl sonu tahminleri yapmakta zorlanıyor. Seçimlerden nasıl bir sonuç çıkarsa çıksın piyasalarda belirsizliğin süreceği vurgulanıyor. Piyasa sistem değişikliğini tek başına yapamayacak bir tek parti hükümeti istiyor. Seçim sonrası belirsizliklerin bir nedeni de yıllardır ilerleme sağlana ekonomi 9 Soma faciasından sonra çıkarılan yasa hiçbir işveren tarafından uygulanmadı. Koalisyon faydalı JP Morgan’na göre, HDP’nin baraj altında kaldığı ve AKP’nin oylarının sınırlı da olsa artırabildiği senaryoda, bu, yeni bir referandum ve seçim ortamının uzaması anlamına geldiğinden piyasalar için kötü senaryo olarak ele alınıyor. HDP’nin barajı aştığı ve CHP ve MHP’nin oylarını artırdığı diğer senaryoda koalisyon kısa vadede belirsizlik yaratsa da orta ve uzun vadede piyasa dostu hale gelebilir. İş Yatırım Menkul Değerler Genel Müdürü Erdal Aral seçim sonrası Türkiye’yi diğer gelişen piyasalardan pozitif yönde ayrıştıracak tek unsurun reformların hızlanması olacağını söyledi. Aral, koalisyon hükümeti kurulması durumunda piyasaların çok cezalandırıcı olmasını beklemediğini söyledi. Aral, “Yatırımcı radikalleşme istemiyor, oturmuş bir hukuk, bağımsız kurullar ile rasyonel kararların alınmasını istiyor” dedi. İki asgari ücret kuralı yalan oldu MUSTAFA ÇAKIR T Anayasa gerginliği mayan yapısal reformlarla ilgili soru işaretleri. ABD’li yatırım bankası JP Morgan, 89 Nisan’da İstanbul ve Ankara’da hükümet temsilcileri, yatırımcılar ve piyasa analistleriyle yaptığı görüşmeler sonrasında yayımladığı raporda, 7 Haziran’dan önce siyasi belirsizliklerin arttığına dikkat çekerek, söz konusu belirsizliklerin seçimlerden sonra da devam edeceğini vurguladı. Bankaya göre piyasadaki en olumlu senaryo, HDP’nin yüzde 10 seçim barajını aştığı, AKP’nin de 276’yı ulaştığı ancak 330 milletvekiline ulaşamadığı senaryo. JP Morgan raporunda “AKP’nin 276 milletvekili sayısına ulaştığı ancak Anayasa’yı tek başına değiştiremediği se naryosunun en piyasa dostu senaryo olduğu konusunda fikir birliği var. Bu senaryoda, siyasi ve politik istikrar büyük olasılıkla muhafaza edilecektir ve Anayasa değişiklikleri ile ilgili siyasi gerginlik azalacaktır” denildi. Öte yandan bu senaryo altında da ‘siyasi gürültü’nün devam etmesinin olası olduğunu belirten JP Morgan, “Anayasa değişikliğinin ertelenmesi durumunda, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan mevcut cumhurbaşkanlığı formu ile yetinmeye mecbur olacak, ama büyük olasılıkla ‘aktif başkanlık’ uygulamasına devam edecek ve bu hükümetle potansiyel gerginlik yaratabilir” ifadelerini kullandı. AKP’nin iktidar olması durumunda dahi ekonominin dümenine Ali Babacan’dan sonra geçecek yeni ismin başka bir siyasi belirsizlik kaynağı olduğunu belirten JP Morgan, sonraki kabinede Erdoğan’ın danışmanlarından birinin görev alma ihtimalinin de yatırımcılar arasında endişe kaynağı olduğunu belirtti. Erdoğan ile Merkez Bankası’nın seçimlere kadar ateşkes yaptığına işaret eden JP Morgan, Merkez’in güvenilirliğinin erozyona uğramasıyla liranın zayıfladığına dikkat çekti ve bankanın seçimlerden sonra faizi indirmemesi halinde ateşkesin son bulacağını vurguladı. Babacan’ın gidişi Erdoğan risk oma faciasının ardından getirilen madencilere en az iki asgari ücret tutarında maaş yasal zorunluluk olmasına karşın patronlar tarafından uygulanmadığı bir kez daha görüldü. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Çinli işçilerin de yoğun olarak çalıştığı Amasra’daki madenlerde yaptığı denetimlerde madencilere ödenen maaşların iki asgari ücretin altında olduğunu tespit etti. İşverene 140 bin lira ceza kesti. Ancak işveren yine iki asgari ücret kuralına uymadı. İşverenin müfettişlerin raporlarına da yasaya da uymadığına dikkat çeken CHP Bartın Milletvekili Rıza Yalçınkaya durumu hem Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na hem de Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na bildirdi. Hazırlanan rapor ve tutunak sonrası, şirkete toplam 140 bin 563 lira idari para cezası verildi. Ayrıca eksik ödenen ücretlerin de işçilerin banka hesaplarına yatırılması istendi. Bunun üzerine Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğü de Hattat Enerji ve Maden Ticaret AŞ’ye yazı göndererek müfettişlerin raporunun gereğinin yapılmasını istedi. Bakanlık, yasaya göre işçilere verilecek ücretin asgari ücretin iki katından az olamayacağına dikkat çekti. Bakanlık teftişlerin sonucunu CHP Bartın Milletvekili Rıza Yalçınkaya’ya da bildirdi. S Taşeron altında taşeron Küresel rekabet dijital dönüşümle mümkün ÜSİAD Başkanı Cansen BaşaranSymes iş dünyasının küresel rekabete odaklanması gerektiğine dikkat çekerek bunun da ancak dijital dönüşümle mümkün olduğunu söyledi. Vodafone Türkiye’nin ev sahipliğinde bu yıl ilk kez düzenlenen Vodafone Dijital Dönüşüm Zirvesi’nde konuşan BaşaranSymes, “Dijital dönüşümle istihdamı belli noktaya çıkarmak, enerji verimliliğini sağlamak ve en önemlisi yoksulluğun çözümü mümkün” dedi. Zirvenin “Türkiye’de Dijitalleşme” konulu açılış oturumunda iş dünyası dijital dönüşümün önemini tartıştı. Vodafone Türkiye Üst Yönetcisi Gökhan Öğüt bugüne kadar 5 milyon bireyi ve 770 bin şirketi dijital gelecek ile tanıştırdıklarını belirtti. Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı Mehmet Büyükekşi de ihracatın geleneksel metodlarla artırılamayacağını belirterek, “İhra Bu arada müfettişlerin raporlarında sahada galeri açılması, su havzalarının yapılması, kazılan taş kömürlerinin kuyu dibine nakledilmesi işlerini yapmak üzere Hattat Enerji ile Qitaihe Long Coal Mining Co.Ltd arasında sözleşme imzalandığına dikkat çekildi. Çinli firmanın da işçilere ödenecek ücretin asgari ücretin iki katından az olamayacağı kuralına uymadığı belirlendi. Bu firmaya da 7 bin 118 lira para cezası kesildi. l ANKARA İş dünyasına göre küresel rekabet ortamında Türkiye ancak dijital dönüşümle öne çıkabilir T catçılar rekabeti yurtdışında yapıyor, bunu yaparken en önemli konu rakiplerin bir adım önünde olmak. Mutlaka dijitalleşmeyle ilgili hedef belirlemeleri lazım” dedi. Konuşmasında 2 gün önce Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık ile yaptığı sohbete değinen Büyükekşi, “Türkiye’nin yazılım sektöründe 300 bin eksiği var. Öneri şu oldu, İŞKUR ile bir çalışma yapıp, üniversite mezunu gençlere 1 yıllık bir dijital okuryazarlık eğitimi vererek, bu ihtiyacı karşılama hedefi var” bilgisini verdi. ING Bank Genel Müdürü Pınar Abay ise Türkiye’de nüfusun büyük oranının genç olduğunu ve teknolojiye çabuk adapte olduğunu belirterek “Bugün Türkiye’nin her evine cep telefonu giriyor. Tasarruf açığını düşürmek için dijital eğitimler önemli olabilir” dedi. l Ekonomi Servisi Vekile emeklilik kıyağı da tamam lere kıyak Meclis dışı kalan milletvekillerinin prim borcunu Meclis’in ödeyeceği öğrenildi. Vekilliği sona eren siyasilerin emeklilik prim borçlarını 4 yıl boyunca en üst sınırdan Meclis ödeyecek. Aday olmayan, aday olup tekrar milletvekili seçilemeyen veya yeniden seçilen milletvekillerinin özlük haklarına ilişkin yazı gönderildi. Yazıda; emekli aylığı almakta iken yeniden seçilen milletvekillerinden, almış oldukları ödenek ve yolluk geliri dışında, vergi mükellefi olarak iş yapanlar ile yapacakların emekli aylıklarından sosyal güvenlik destek primi kesilmesi için bağlı bulundukları İl Sosyal Güvenlik Kurumuna müracaat etmeleri gerektiği ifade edildi. enel seçimler öncesi emekliliği haG ketmeyen milletvekillerinin işleri de halledildi. Meclis dışı kalan vekil Araştırmaya göre, geçen yıl genç kadınların siyasete ilgisi 3.6 puan artarak yüzde 15.6’ya çıktı. Gelecekten umutlu olan gençlerin oranı bir önceki yıl yüzde 84 iken, geçen yıl 6 puan birden gerileyerek 78 oldu ençlerin her geçen gün geleceğe dair umudunu biraz daha yitirdiği ortaya çıktı. Gelecekten umutlu olan genç oranı 2013 yılında yüzde 83.9 iken bu oran 2014’te altı puana yakın düşürek yüzde 78 oldu. Yaşam Memnuniyeti Araştırması sonuçlarına göre, genç erkekler, 2014 yılında yüzde 79.7 oranında geleceklerinden umutlu iken, genç kadınlarda bu oran yüzde 76.4 oldu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2014 yılı İstatistiklerle Gençlik oranlarını açıkladı. Buna göre, Türkiye nüfusunun yüzde 16.5’ini genç nüfus oluşturdu. Türkiye nüfusunun (77 milyon 695 bin 904 kişi) yüzde16.5’ini “1524” yaş grubundaki genç nüfus (12 milyon 782 bin 381 kişi) oluşturdu. Genç erkek nüfus genç nüfusun yüz Gençlik gelecek umudunu kaybetti G de 51.2’sini, genç kadın nüfus yüzde 48.8’ini oluşturdu. TÜİK tarafından yapılan nüfus projeksiyonlarına göre, Türkiye nüfusunun 2023’te 84 milyon 247 bin 88 kişi olacağı tahmin edildi. Genç nüfusun toplam nüfus içindeki oranının 2023’te yüzde 15.1’e, 2050 yılında yüzde 11.7’ye ve 2075 yılında da yüzde 10.1’e düşeceği tahmin edildi. Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarına göre; 2014 yılında gençlerde işsizlik oranı yüzde 17.9 oldu. Bu oran genç erkeklerde yüzde 16.6, genç kadınlarda yüzde 20.4 oldu.İstihdam edilen gençlerin yüzde 19.4’ü tarım, yüzde 32.7’si sanayi, yüzde 47.9’u hizmet sektöründe yer aldı. Yandaşın borç kolaylığına tepki AKP’nin yandaş şirketlerin 3 milyar liralık vergi borcunu silmesine tepki gösterdi. CHP’nin asgari ücretten ve çiftçiye satılan mazottan vergi alınmayacağı, emekliye yılda iki ikramiye verileceği vaadi karşısında “kaynağı nereden bulacaksınız, kaynak yok” diyerek karşı çıkan AKP’nin, yandaş şirketlerin 3 milyar lirayı aşkın vergi borcunu sildiği ortaya çıktı. Silinen vergilerin, 4 milyon asgari ücretlinin bir yıl boyunca ödeyeceği gelir vergisine denk olduğu bilgisini veren Oran, “İşçi, memur, emekli, küçük esnaf, çiftçi açlık sınırında, iktidardakiler ise şatafat ve lüks içinde yaşıyor. Bu da yetmiyor; iktidar eli ile kısa sürede zengin yapılan yandaş girişimcinin şaibeli kazançlarının vergisi ‘uzlaşma’ adı altında bir kalemde siliniyor” dedi. AKP’nin vatandaşa gelince “kaynak yok”, yandaşa gelince “kaynak çok” diyerek hareket ettiğini vurgulayan Oran, CHP iktidarında herkesten gelirine göre vergi alınarak adil bir vergi sistemi kurulacağını ve verginin iktidarın siyasi aracı olmayacağını belirtti. l ANKARA / Cumhuriyet HP İstanbul Milletvekili Umut Oran asgari ücretin vergi dışı olmasına C “kaynak yok” gerekçesiyle karşı çıkan unanistan Maliye Bakanı Yanis Varoufakis, Avrupa Merkez Bankası’na (ECB) borç ödemelerinin ertelenmesini istedi. Ülkesinin borçlarının sürdürülebilir olmadığını söyleyen Varoufakis, ECB’nin 20102011 program kapsamında aldığı Yunan devlet tahvillerine atıfta bulunarak, “TemmuzAğustos döneminde alınan tahvillerin ödemesini yapmak Yunanistan borç erteleme istedi Y Gençlik oranı düşecek Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırmasına göre, “1624” yaş arasındaki gençlerin internet kullanımı oranı 2013’te yüzde 68.7 iken, geçen yıl yüzde 73’e yükseldi. Gençlerin yüzde 65.1’i, 2013’te kendini mutlu hissederken, bu oran geçen yıl 4 puan düşerek yüzde 61.2 oldu. Mutluluk oranı 2014 yılında genç erkeklerde yüzde 60 genç kadınlarda yüzde 62.4 oldu. Yaşam Memnuniyeti Araştırması’na (YMA) göre, gençlere çevrelerindeki kişilerin hangi durumlarına önem verdikleri sorulduğunda, 2014 yılında gençlerin yüzde 50.5’i diğer insanların aile yaşam biçimlerine önem verdiğini belirtti. Mutluluk da azaldı için ortaklarımızdan 6.7 milyar Avro borç almamız gerekecek” dedi. Varoufakis, 27 milyar Avro’luk tahvilin geri ödemesinin gelecek aylarda ya da yıllarda yapılması gerektiğini hatırlattı. Yunanistan hükümet sözcüsü Gabriel Sakellaridis de ay sonunda Avro bölgesi maliye bakanlarının acil toplanmasını isteyebileceklerini söyledi. C M Y B