Katalog

Cumhuriyet Pazar 10 Mayıs 2015 ‘AKP Kocaeli’nde düşerse, iktidarı kaybetti demektir’ CHP’lilerde pek rastlanmayan heyecan ve iyimserlik dalgası var. AKP ise ciddi oranda oy kaybedecek ATAOL BEHRAMOĞLU 35 YAZARIYLA MEYDANLARDA EDİTÖR: AYŞEGÜL ÖZBEK TASARIM: SERPİL ÜNAY 9 ocaeli yolunda ilk durağım, Gebze “Kars, Ardahan, Iğdır Derneği” oldu. (bu ilk görüşme gibi bundan sonrakileri de sağlayan yazaröğretmen arkadaşım Ünal Karahasan’a teşekkür borçluyum.) Derneğin sedirler ve halılarla döşenmiş salonunda başkan Metin Baytöre, dernek yöneticileri ve üyeleriyle sohbet ettik. Emekli öğretmen Tahsin Kılç CHP seçim bildirgesinin olumlu etki yarattığını, halk arasında da konuşulduğunu söyledi. Buna karşılık taşeronda çalışan işçilerin acaba işimizi kaybeder miyiz korkusunu duyduklarına işaret etti... MHP’nin de Barış Süreci’ne tepki olarak oylarını yükselteceğini söyledi. Mimar Burak Kaya’ya göre HDP sağdan ve soldan oy alarak barajı aşacak. CHP Gebze ilçesi Başkanı Yakup Yılmaz, emekli bir bürokrat. O da seçim bildirgesinin açıklanışından sonra özellikle CHP’nin konuşulduğunu söylüyor. Saadet Partili bir arkadaşı oyumuzu HDP’ye vereceğiz, AKP’yi indireceğiz demiş... Yakup Yılmaz’a göre de emeklilere ikramiye, taşeronluğun kaldırılarak taşeron işçilerin kadrolu olması için yasa değişikliği yapılacağı gibi konular toplumda CHP’ye olan ilgiyi artırmış. Bir önceki ilçe başkanı avukat Güner Baş HDP’nin barajı aşması için CHP’nin çaba harcamasına gerek olmadığını, çünkü oyların CHP’den gideceğini düşünüyor. Karadeniz uşağı (Rizeli) Baki Tatoğlu, yöresine özgü heyecanlı üslubuyla HDP’nin barajı aşmasının CHP için iyi olacağını, fakat CHP’nin HDP ile değil MHP ile koalisyon yapması gerektiğini düşünüyor... Onun sözleriy K EğitimSen’de öne çıkan görüş, CHP ve HDP’nin oy oranlarını artıracakları yönünde. le “HEP’i Meclise götürdük, ama bunu halka anlatamadık. Karadeniz’den, Trakya’dan, Ortaanadolu’dan milletvekili çıkaramadık...” CHP’lilerde yakın zamanlara kadar pek rastlanmayan bir heyecan ve iyimserlik dalgasının duyumsandığı Gebze ilçe başkanlığında söylenenleri kısaca özetleyeyim: Kemal Nişancı (Rizeli, Kocaeli Milletvekili adayı): HDP’nin barajı aşması Türkiye’nin kurtuluşu olacaktır. HDP’nin Batı tarafındaki adaylarının yüzü sola daha dönük olacaktır. Şerife Albayrak : Bence HDP barajı aşamayacak. Algı bilinçli yürütülüyor. CHP’nin ilk kez yükselmekte olduğu dönemde bu algı partiye zararlı olur. Kocaeli HDP ililçe merkezindeki görüşmemizde her ikisi de avukat olan il başkanı Mehmet Akgül ve Ali Haydar Konca ileydi. HDP’nin bağımsız olarak gireceği seçimde kırktan fazla milletvekili çıkarması garanti iken baraj riskini neden göze aldığını sorduğumda yanıtları özetle şöyle oldu: Bir siyasi hareketin parti olarak geleceğini güvenceye alması gerekliliği. Parti olarak girilmediğinde seçimi örgütleme güçlüğü. İlkeleri oturtmak ve halkı tatmin etmek gereği. Sandık kurullarına üye verebilmek. Hazineden destek almak. Aidiyet duygusunu yerleştirmek. Ortamın da psikolojik olarak uygunluğu... HDP yöneticileri bu gerekçelere parti olunca üye sayısının arttığını (bu sayı 60’tan 140’a çıkmış), barajı geçme konusunda pek az bir risk bulunduğunu, Koceli’den bir ya da iki milletvekilini zorlayacaklarını eklediler... Başkan Mehmet Akgül’ün sözleriyle, baraj aşılamazsa yüzde on toplumun yüzüne şamar gibi iner. Meşruiyeti tartışılan bir meclis ortaya çıkar. Demokrasinin titreyip kendine gelmesi için barajın aşılması gereklidir... Ali Haydar Konca, baraj aşılırsa tiranlığın önüne geçileceğini, aşılmazsa erken seçimin bile söz konusu olacağını düşünüyor... Barajın aşılması durumunda olabilecekler konusunda düşünceleri ise özetle şöyle: Bir yumuşama (restorasyon) dönemine girilecek, ekonomik kriz kapıda olduğu için uluslararası sermayenin öngördüğü bir CHPAKP koalisyonuKemal Derviş’i bakan yaparakgerçekleşebilecektir. (CHPHDP koalisyonu olabilir mi soruma yanıt olarak) İlkelerde uzlaşmak kaydıyla neden olmasın? Bizim dilimiz barışın dilidir. Uzlaşma kültürü gerekiyor... Dönüş yolunda yine randevumuz olan Gebze EğitimSen şubesinde, başkan (edebiyat öğretmeni) Güngör İrdem, hukuk sekreteri Oğur Aydın, şube sekreteri İ.Remzi Kaya ile görüştük. Görüşmelerden seçime ilişkin olarak özetleyebileceğim görüşler şöyle: CHPHDP oy oranını arttırır. HDP barajı aşacaktır. Kocaeli AKP’nin en az eriyeceği yerlerden biri olmakla birlikte yine de oy kaybı olacaktır. Ve (hukuk danışmanı Oğur Aydın’ın sözleriyle) AKP’nin Türkiye’de en çok para harcadığı yer olan Kocaeli’ndeki milletvekili sayısı 7’den 5’e düşerse, bu Türkiye’de iktidarı kaybetti demektir... Son uğrağımız Gebze Vatan Partisi İlçe Başkanlığında ise bizi çiçeği burnunda ilçe başkanı Murat Cirit karşıladı. 3 kişiyle kurdukları ilçe örgütünün üye sayısı 150 olmuş. Henüz seçim çalışmalarına başlamadıkları halde partiye ilginin giderek arttığını, özellikle de CHP’ye kırgın olanların geldiğini söylüyor. Vatan Partisi neden bir fırtına olmasın diye soruyor. HDP’nin barajı zorlayacağını, katılımın çok olmasının Vatan Partisi’nin lehine olacağını, oy vermeyen milyonların Vatan’a oy vereceğini düşünüyor. Baraj aşılırsa CHPMHPVatan arasında koalisyon olabileceğini, AKPHDP ve CHPHDP koalisyonlarının da olabileceğini öngörüyor. Bir gün süresince görüşmelerin bendeki izlemlerini özetleyecek olursam: CHP Kocaeli’nde yükselişte. HDP burada dikkate değer ölçüde oy kazanacak. MHP de oylarını bir miktar arttıracak gibi görünüyor. VATAN sesini duyurabildiği ölçüde seçmen tabanını genişletecek. AKP ciddi ölçüde oy yitirecek. Vatan neden fırtına olmasın? AKP ve CHP adayları aynı aileden Kent işsizlikle boğuşuyor, küçük esnaf kepenk kapatıyor, onların oylarının ise AKP’ye gitmeyeceği kesin IŞIL ÖZGENTÜRK çaktayım, tuhaf bir tesadüf eseri, bir ay içinde, kardeşin kardeşi acımasızca öldürdüğü üçüncü kente doğru ilerliyorum. Yolculuğum Çorum’da başladı, Tunceli’ye geçtim (Dersim) şimdi de Kahramanmaraş’a gidiyorum. Malum seçimler hızla yaklaşıyor ve ben seçimlerde Kahramanmaraş’ta neler olacak, neler değişecek onun peşindeyim. Uçağın penceresinden güneşin ısıtmaya başladığı karlı dağlar görünüyor, çok etkileyici ve ben o karlı dağlara bakıp, uçağa bindiğimden beri peşimi bırakmayan bir cümleyi yeniden anımsıyorum: Yıl 1978, aralığın 21’i, Maraşlı Ümmühan Duman, dışarıdan gelen sesleri dinliyor: “Bugün cihat günüdür, hepinizi öldüreceğiz!” “Bugün komünist köpeklerin, dinsiz Alevilerin ölüm günüdür!” Ümmühan Duman korku dolu bir yüzle kocasına yalvarıyor: “Bunlar bizi sağ bırakmaz. Bize ölümden beter kötülük yapacaklar. Çocuklarıma eziyet yapacaklar. Ben buna dayanamam, yalvarırım beni sen öldür!” Ve tarihe “Maraş Kıyımı” olarak geçen bu olaylar, 1980 askeri darbesine giden yolun mihenk taşı oldu. Kent ekonomisi durdu, ardından Özal döneminde kente önemli teşvikler verildi. Fabrikalar açıldı, özellikle pamuk ipliği ve tekstil patlama yaptı. Son yıllarda da HES’ler alıp başını yürümüş. Bu arada çok önemli bir şey öğrendim ve sevindim, sayıları onu bulan HES’lerin bazılarında, balıklar yumurtlama yerlerine geri dönebilsin diye onlar için su yolları açılmış. U Her yerde Tayyip Erdoğan’ın fazlasıyla fotoşoplu fotoğrafları. Çarşının avlusunda, MHP milletvekili ikinci adayı Sefer Aycan’ın bayraklarını diken terzi Ökkeş’e rastlıyorum. Burada en çok rastlanan ad Ökkeş, o bir Kurtuluş Savaşı kahramanı. Ökkeş çok esprili biri, “bak” diyor, “ben sana bu seçimleri özetleyen bir olay anlatacağım. Benim anne yaşlı, geçen seçimde rica ettim, yardım etmek için içeri birlikte girdik. Annem hemen eliyle AKP’yi gösterdi, ben de o görmeden MHP’ye bastım. Çıkınca dayanamadım, anacağım ben senin dediğine değil, kendi istediğime oy verdim, dedim. Hiç kızmadı, sadece ben de senin istediğin muhtara oy vermemiştim, diyerek yürüyüp gitti. Yani burada herkes bellediği partiye oy verecek, belki biraz CHP’nin ve MHP’nin oyları artacak, o kadar.” Küçük kentlerde herkes birbirini tanıyor. Bu nedenle kim Hizmet hareketi içinde, kim onlara karşı her şey biliniyor. Bilinen bir diğer gerçek ise Kahramanmaraş’ta Hizmet hareketinin (yaygın deyimle paralel yapının) çok güçlü olduğu. 10’a yakın okulları var ve sermayenin büyük bölümünü ellerinde tutuyorlar. Ama bir korku da var, devletten beslenen sermaye grupları şimdilerde korkuyorlar, ya suyumuz kesilirse diye. Bu nedenle Hizmet hareketinin bölgedeki oyları nasıl etkileyeceği pek bilinmiyor. Ama suyun başında olmayanlar için AKP özellikle bu saray muhabbetinden sonra bitmiş durumda. Çünkü kentte işsizlik alıp başını gitmiş, küçük esnaf kepenk kapatıyor, onların kime oy vereceği ise meçhul. AKP’ye gitmeyeceği kesin! Evet bütün bu soruların yanıtlarını 7 Haziran gecesi öğreneceğiz. Öte yandan seçimler gelip geçer ama kentler kendi tarihleriyle yüzleşmedikçe, kanayan bir yara hiç kapanmıyor ve tıpkı suyun yol alması gibi yol alıp duruyor ve ne zaman nereye kadar bilmek mümkün değil. Öte yandan Türkiye bir “Kara Kuğu” durumu yaşıyor, yani hiç kimse ne olacağını bilemiyor. Bilen öne çıksın! Hizmet hareketi nasıl etkiler ? Maraş dondurması ile işe Açıkça söylemem gerekirse, yeni Maraş çok gelişmiş bir kent. Bir defa çok yeşil. Ve çok iyi bir planlamayla gelişiyor. Sakin ve şaşılacak kadar temiz. Ya da her yerin inşaat alanı olduğu bir kentten geldiğim için bana öyle geliyor. Maraş dendi mi, kıyımdan öte insanın aklına ilk gelen Maraş dondurması oluyor ve ben de bir külah Maraş dondurması yiyerek işe başlıyorum. Gazetemizin Maraş’taki sorumlusu Sermet bey, öncelikle Maraş’ın değişen nüfus yoğunluğundan söz ediyor. Aleviler gitmiş, solcular gitmiş ve yepyeni nüfus oluşmuş, bu nüfus çalışkan ama tutucu. Bu nedenle geçtiğimiz yerel seçimlerde 8 milletvekili çıkaran kentte, 6 milletvekilliğini AKP almış, bir tane MHP, bir tane de CHP. Açıkça söylemek gerekirse, CHP’li Sermet Bey ve Maraş katliamını HDP’nin Maraş’ta hiçbir etkinliği yaşamış Manzan Ali lakaplı yün tücyok. Kentte ve civar ilçelerde ya carı Ali Çokçukun’la konuşuyoruz. şamaya devam eden Alevi nüfuMazman Ali politik biri ama, oyunu sun CHP’ye oy verdiği söyleniyor. söylemiyor. Peki bu oy artacak mı? Efendim, bütün taşra Bu sorunun en iyi yanıtını bulmak için kentlerinde büyük aileMaraş gibi kadim kentlerde geleneksel ler vardır. Bunların içinçarşılara uzanmak gerekir. Yoğun bir seçim heyecanı yok. Çarşı esnafı, ağız birli de, doktorlar, iş adamları, sosyalistler, cemaatçiği etmişçesine insanların siyasetten bıktığını söylüyor. Kimsenin kimseye güveni ler hep bir aradadır. Ailenin bir bölümü bir partiye kalmamış. Özellikle daha önce seçtikleribir başka bölümü de başnin seçim biter bitmez Ankara’ya kapak ka bir partiye oy verir. Maraş’ta da böyle attıklarını ve onları unuttuklarından yakınıyorlar. Bu tüm partiler için geçerli bir olmuş, köklü Bayazıt ailesinden bir kadın aday Nilden Bayazıt (Öğretim Görevlisi) durum. Özellikle CHP’nin tek milletvekiCHP’den kontenjan adayı olarak ikinci sıli Durdu Özbolat’ın esnafa olan borcunu ödememesi, burada çok negatif bir durum raya yerleşmiş. Öte yandan AKP de halen milletvekili olan Sevde Bayazıt Kaçar’ı yaratmış. Buna büyük bir hediyelik eşya dükkânında bizzat kulaklarımla duydum. dördüncü sıradan aday yapmış. Nilden Bayazıt’la konuşurken, ben değil o, koNeyse ki, bu seçim için CHP bölgede önnuyu soyadlarından dolayı siyasette yükseçim yapmış ve yerelin çok iyi tanıdığı selen kadınlara getirdi. Ben de gülümve sevdiği Kamil Dalkara aday olmuş. sedim. “Evet” dedi, “ben buraya gelince (Nilden hanım hiç Maraş’ta yaşamamış) soyadının ne denli önemli olduğunu, ayrıca babamın deniz kuvvetleri komutanı olmasının insanlar üstündeki etkisini fark ettim. Ama keşke ben buraya bir yıl önce gelseydim, her şey farklı olabilirdi.” Tanıdığım CHP’liler de aynı şeyleri söylüyor, bu tepeden inen kontenjan adayları nedeniyle teşkilat küsmüş, yıllarca çalışmamışlar. Şimdi bir heyecan gelmiş. YARIN: ELAZIĞ MİYASE İLKNUR / TEKİRDAĞ HAKAN KARA C M Y B