Katalog

DUNYA Perşembe 9 Nisan 2015 Chicago yine ‘Rahmbo’ dedi Barack Obama’nın eski genel sekreteri Rahm Emanuel, Chicago Belediye Başkanlığı’na seçimin 2. turunda yeniden seçildi. Mali krizi önlemek adına vergileri yükseltmeyi planlayan Emanuel seçmenden sert tepki almıştı. EDİTÖR: GÜLRİZ ERGÖZ TASARIM: BETÜL BERİŞE Rand Paul de 2016 yarışında ABD’de 2016 başkanlık seçimine Cumhuriyetçi Parti’den Ted Cruz’un ardından, Rand Paul de adaylığını açıkladı. Çay Partisi adlı halk hareketi her iki adayı da destekliyor. Paul, geçen ay Türkiye’den toprak alabilecek bağımsız bir Kürdistan’a destek açıklamıştı. 17 nilgun@cumhuriyet.com.tr RUSYA Cumhurbaşkanı mı Arap padişahı mı? İran medyası Erdoğan’ın Tahran’a ‘Suudi Kralı’ndan mesaj getirdiğini’ yazıp ‘Arabistan padişahı mıdır’ diyerek çattı ran medyası, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın önceki günkü Tahran ziyaretinde Suudi yönetiminin Yemen mesajını ilettiğini öne sürerken, “Türkiye’nin Cumhurbaşkanı mı, Arabistan padişahı mı” nitelemesi dikkat çekti. Asriran’a göre, Suudi Kralı Selman’ın Erdoğan vasıtasıyla aktardığı mesajda, Yemen’de Riyad yanlısı devrik lider Mansur Hadi’ye bayrak açarak ülkeyi kontrollerine alan Şii Husilere yönelik talepler sıralandı. Aynı iddia başka gazetelerde de yer aldı. İtimat, Erdoğan’ın Yemen üzerinden İran’a yönelttiği ithamların, Riyad’ın bölge politikaları doğrultusunda olduğunu yazdı. Suud’un ‘elçiliğini üstlenen’ Erdoğan için “Türkiye cumhurbaşkanı mı Arabistan padişahı mı” diye soran gazete, Türkiye’nin dış borcu arttığı için çelişkili politikalar izlemeye zorlandığını savundu. Dini lider Ayetul Osmanlı Don Kişot’u… üyükler boşa “Acem bıktırır, bezdirir!” dememiş. Acemle baş etmek zordur… Şu “Osmanlı Don Kişot’u” karikatürüne bakın… Don Kişot, gerçek algısının bozuk ve hayalleri gerçek sanmasıyla ünlenmiş bir karekter. Cervantes’in romanını hiç okumayanlar bile; Don Kişot’un “düşman” sanarak yeldeğirmenlerine boşa saldırmasını bilir. Geçmişteki şövalyelik öykülerini okuyarak… eski “şövalyelik” dünyasını hayata geçireceğini düşünen bir düşperesttir Don Kişot. Geri dönmeyecek değerlerin görkemini arayan bu roman karakteri en hafif deyimle “sağduyusuzluğu” anlatan bir figürdür. Gerçek olmayan veriler temelinde dünyayı saplantılı biçimde tekrar kurgulamaya çalışırken Don Kişot hep yenilir. Bu yüzden boş hayallerin ardından kaybedenleri anlatmak için Cervantes’ten bu yana güçlü bir metafor olarak kullanılır. Çipras Rusya için AB’ye kafa tuttu AB ile ekonomik kurtarma kavgasındaki Yunan Başbakanı Aleksis Çipras, Moskova’da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le görüştü. “AB’nin Rusya’ya yaptırımlarını açıkça onaylamıyoruz. Rusya ile Batı arasında yeni bir Soğuk Savaş çıkarabileceğini düşünüyoruz. Kötücül yaptırım döngüsünü geride bırakmalıyız” diyen Çipras, ziyaretine AB’den gelen eleştirilere “Yunanistan bağımsız politika yürütme hakkına sahip egemen bir ülke” yanıtını verdi. Putin “Yunanistan’a daha çok enerji yatırımı” vaat edip “Türk Akımı Yunanistan’ı çok önemli bir doğalgaz dağıtımcısına dönüştürebilir” dedi. Türk Akımı’yla ilgili bir karar açıklamayan Çipras, Putin’den mali yardım da istemedi. B İ İran anlaşmasına CIA desteği Harvard Üniversitesinde konuşan CIA Başkanı John Brennan, “Nükleer programın şartlarını bilip de anlaşmanın atom bombası için İran’ın önünü açtığını söyleyenler, bence tümden ikiyüzlülük yapıyor” dedi. “İran’ın çerçeve anlaşmayla bu kadar çok şeyi kabul etmesi benim için hoş bir sürpriz oldu” vurgusu yapan Brennan, İran’ın “Ortadoğu’da daha fazla bela açma” kabiliyeti kazanmasından endişe edenleri anladığını söyleyip “Ama İran’ın nükleer silah edinmesini engelleyecek daha sağlam bir anlaşma elde edemezler” ikazı yaptı. “İranlılardan tüm nükleer programlarını feshetmelerini bekleyemezsiniz” diye ekledi. Zarif’in sözlerinin meali ‘Dolaylı özür’ Hamaney ‘İslam düşmanlarına hizmet edenler var’ dedi. lah Ali Hamaney’in Erdoğan ile görüşmesindeki ifadeler de manşetlere taşındı. İbtikar, “İran lideri, bazı Müslüman ülkelerin İslam düşmanlarına hizmet ederek ihanet ettiğini Erdoğan’a hatırlattı” dedi. Cumhuri İslami, Hamaney’in “IŞİD konusunda düşmanın gizli elini görmeyenler kendilerini aldatıyor” sözünü aktardı. İran gazetesi Hamaney’in Erdoğan’ı “İslam ülkeleri birbirini zayıflatmaktan kaçınmalı” diye uyardığını yazdı. Erdoğan’ın ziyaret öncesinde sert eleştirilerini anımsatan Mashregnew, “Dolaylı olarak İran’dan özür dilemiş oldu. Ziyaret, Ankara’nın stratejik hatasının telafisinin başlangıcı” yorumunu yaptı. FRANSA Le Penler Kral Lear’i oynuyor Fransa’da güçlenen aşırı sağcı Ulusal Cephe’nin (FN) lideri Marine Le Pen, partinin kurucusu olan babası JeanMarie Le Pen’le köprüleri attı. Babasının “gaz odaları 2. Dünya Savaşı’nın bir detayı olduğu halde, savaşın gaz odalarının detayı haline getirildiği” iddiasını 30 yıldır tekrarlaması ve Fransa’nın İspanya doğumlu başbakanı Manuel Valls’a “göçmen” demesine Marine’in yorumu “siyasi intihar” oldu. “Onursal başkan olması, görünürde beni hedef alsa da tüm partiye zarar veren kaba provokasyonlarla FN’yi gasp etme hakkı olduğu anlamına gelmiyor” diyen Marine, 86 yaşındaki babasını bölgesel seçimde aday göstermeyeceğini belirtti. Partiden kovması bile gündemde. S Hikmetyar: Afgan mücahitler Yemen’e gitmeye hazır. uudi Arabistan öncülüğünde Sünni cephenin hava ve deniz saldırılarıyla savaşa dönüşen Yemen krizi, militan İslamcılığı kamçılıyor. İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif Yemen saldırısına katılması için Suud tarafından kafakola alınan Pakistan’ı ziyaret ederken, İslamabad’ın belalısı Gulbeddin Hikmetyar’dan Riyad’a destek geldi. Geçmişte Pakistan istihbaratının destekledi Hikmetyar Yemen’e sardı ği Hizbi İslami Gulbeddin grubuna liderlik eden Hikmetyar, “İran’ın müdahalesine karşılık vermek ve Müslüman kardeşlerimizi korumak için Irak ve Yemen’e gitme imkanı varsa, binlerce Afgan mücahit gitmeye hazır” dedi. Hikmetyar “Afganistan, Irak, Suriye ve Lübnan’dan sonra Tahran şimdi de Yemen’e mü İran 2 gemi yolladı dahale edip Müslüman karşıtı, dinden dönmüş grupları destekliyor” diye ekledi. ABD Dışişleri Suudilere silah tedarikini hızlandırdıklarını duyururken, İran Elborz destroyeri ve Buşehr destek gemisini Aden Körfezi’ne gönderdi. İran gemilerinin Yemen’in Bab el Mendeb Boğazı ve Aden Körfezi’nde devriye gezeceği açıklandı. Burada Mısır kontrolü ele geçirmeye çalışıyor. Britanya’da seçim bahsine 150 milyon dolar Mayıs’ta sandığa giden Britanya’da seçimlerin asıl kazananı bahisçiler olacak. Yakın zamanların en çekişmeli seçimlerinin yaşanacağı ülkede farklı senaryolara 100 milyon pound (150 milyon dolar) yatırılması bekleniyor. Bu durumda seçimler 2012’deki ABD başkanlık yarışını geçerek spor dışındaki en büyük bahis olayı olacak. Anketler ne Muhafazakar ne de İşçi Partisi’nin mutlak çoğunluğu kazanamayacağına işaret etse de, bahislere göre, tekrar seçilirse AB üyeliğini referanduma götürme sözü veren Başbakan David Cameron koltuğunu koruyacak. İskoçların desteğiyle İşçi Partisi’nin azınlık hükümeti kurabileceği de popüler bahisler arasında. Acemler Cumhurbaşkanımızı betimlemek için bu metaforu bulmuşlar. “Acemler” derken göndermenin sahibi, “Şehrvend” gazetesinin Bozorgmehr Hosseinpur isimli karikatüristi… Ama İran gibi tepede olanların arzuları hilafında yaprak kıpırdamayan bir yerde, devletin itibarlı bir konuğunun böyle çizilmesi imkânsız. O nedenle Hosseinpur’un çizgilerini, doğu komşumuzdaki baskın duyguların dışavurulması olarak algılamak yanlış olmaz. BBC Farsça servisi, karikatürün; “Erdoğan’ın İran’ın bölgedeki nüfuzuna karşı çıkma ve Osmanlı İmparatorluğu’nu canlandırma hayallerinin Don Kişot gibi yeldeğirmenleriyle savaşmak olarak görülmesine atfen” yapıldığını söylüyor. “Osmanlı mazisini canlandırmak düşleri” yanında Erdoğan’ın “İran’ın nüfuzuna” karşı çıkmasına demek ki “Don Kişot’luk” olarak bakılıyor. Bu olumsuz hissiyatı türlü düzeylerde Erdoğan’a gelme çağrısı yapan düzen temsilcileri zaten çeşitli biçimlerde dile getirmişlerdi. En son Dışişleri Bakanı Zarif, Erdoğan’a bizatihi “stratejik hatalar ve hırslı politikalarla bölgede onarılmaz hasara sebep olduğu” dokundurması yapmıştı. Hosseinpur’un çizgileri, Zarif’in sözlerinin karikatüre çevrilmiş hali oluyor. T.C. Cumhurbaşkanı’nın, kendisine bu gözle bakan bir ülkeye niye gittiğini düşünürken gazetelerin birinci sayfasında RTE’nin Ruhani ile el ele fotoğrafları çıktı. Aynı fotoğraflar İran basınında da var mıdır diye merak ettim… “Tehran Times”, “Iran Herald”, “Iran Daily”, “Kayhan International” gibi İran’ın İngilizce organlarının hiçbirinde “el ele muhabbet” pozlarına rastlamadım. Herkes belli ki kamuoyuna öne çıkartmak istediği pozları servis etmiş... “Tehran Times” manşetinde Hamaney’in İran bayrağı önünde Erdoğan’la çekilmiş bir oturaklı resmi var. Üzerinde “(Dini) Lider Erdoğan’a: ‘Bölgedeki gizli elleri görmemek kendi kendini aldatmakla eşdeğerdir’ dedi!” ifadesi dikkat çekiyor. “Press TV”, aynı poz altında, “Ayetullah Hamaney Yemen’e karşı saldırıların durdurulmasını istedi” diyor. Okur yorumlarında da “Hamaney güzel konuşmuş. Erdoğan ve Türkler umarız mesajı almıştır” değerlendirmesi yapılıyor. “Iran Herald”, “Erdoğan İran’ı Yemen gerilimi sırasında ziyaret ediyor” vurgusunu kullanıyor. “Kayhan”, “Türkiye İran’la ilişkilerde ‘yeni başlık’ arıyor” tespitinde bulunuyor. “Iran Daily” “İki ülke bölgede terörizmle ortak savaşacak” başlığını yeğliyor. İmzalanan 8 anlaşmadan bu arada “kadınlar” üzerinde olanı öne çıkarılıyor. İran ve Türkiye “kadının toplum ve aile içindeki yeri üzerinde işbirliği” yapacaklarmış! Ruhani’nin açılımlarına rağmen İran dünyanın en kadın düşmanı ülkelerinden… İlave söze gerek var mı? ‘Yeni başlık’ arayışı 7 KUZEY KORE Kim’i hicveden film ‘yelken açtı’ Hollywood’un Kuzey Kore lideri Kim Jongun’a suikastı konu alan The Interview (Röportaj) isimli komedi filmi tehditler yüzünden kısıtlı gösterime girmesi ve internette yayımlaması sonrası Kuzey Kore’ye de açıldı, ama balonla. Pyongyang’la bağlantılı bilgisayar korsanlarının Sony Pictures’ı hacklemesi ve gösterime gireceği sinemaları 11 Eylül tarzı saldırılarla tehdit etmesiyle tüm dünyada meşhur olan The Interview’u Kuzey Kore’den kaçmış muhalifler balonla bu ülkeye soktuklarını iddia etti. 2000’de Güney’e sığınan 57 yaşındaki Lee Minbok, filmin binlerce DVD’sinin yanısıra ABD dolarları ve Kim rejimini eleştiren broşürler bağladığı balonları uçurduğunu açıklarken, “Polisin beni durdurma hakkı yok” dedi. ABD’de Slager isimli polis, silahsız siyah Scott’ı 8 kez sırtından vurup yanına şok tabancası bırakmasının videosunun yayımlanması üzerine tutuklandı ve kovuldu. Polise ilk cinayet suçlaması BD’de silahsız siyahların beyaz polislerce katledilmesi vakalarında ilk kez cinayet suçlamasında bulunuldu. Güney Carolina’nın North Charleston kentinde cumartesi yaşanan olayın görüntülerini izleyen yetkililer, 33 yaşındaki polis memuru Michael Slager’ı 3 gün sonra tutuklayıp cinayetle suçladı, ardından polis teşkilatından da attı. Zira ortaya çıkan videode Slager, kendisinden koşarak uzaklaşan 50 yaşındaki Walter Lamer Scott’ı sırtından 8 el ateş ederek öldürürken görülüyor. Slager, aracının farı bozuk olduğu için Slager A durdurduğu Scott ile itiş kakışa giriyor. Yere bir nesne düşerken, kaçmaya başlayan Scott’un sırtına Slager kurşun yağdırıyor. Ölümcül yaralanıp düşen adamın ellerini kelepçeleyen Slager, geri gidip yerden aldığı nesneyi kurbanın yanına bırakıyor. Yalan ifade Slager ifadesinde, kendisinden şok tabancasını alan Scott’ı nefsi müdafaa için vurduğunu öne sürdü. Ama videoda Scott’ın silahsız olduğu ve itiş kakışta şok tabancasıyla vurulan taraf olduğu görülüyor. Çocuğunun nafakasını ödeyemediği için daha önce 10 kez gözaltına alınmış Scott’ın hakkında yine yakalama emri çıktığından polisten kaçmaya çalışmış olabileceği belirtildi. Scott’ın babası “Tanrıya şükür video ortaya çıktı da tutukladılar” derken “Polis sanki geyik vuruyormuş gibi ateş ediyor. Irkçı mı deli mi bilmiyorum” tepkisini gösterdi. Beyaz Saray video için “İzlemesi korkunç derecede zor” dedi. Belediye başkanının Slager’ın polislikten atıldığını açıklamasına rağmen kentte protesto düzenlendi. Piyasa bilir.. Siyaset bilimcilere göre anketler ve bahisler arasında ihtilaf varsa piyasaya güvenmek daha doğru. En güncel örnek İsrail seçimlerinde Başbakan Binyamin Netanyahu’nun sürpriz zaferini bahisçilerin 2 hafta önceden bilmesi. Britanya’da şimdiye dek oynanan en büyük siyasi kumarda, geçen yıl İskoçların bağımsızlığı reddedeceğine 900 bin pound bahse giren bir kişi 200 bin pound kazandı. Fransa Ruanda soykırımı için arşivlerini açtı Ruanda soykırımının 21. yıldönümünde, Tutsi azınlığı katleden Hutu hükümetiyle işbirliği yapmakla itham edilen Fransa, döneme dair cumhurbaşkanlığı arşivlerini açtı. Gizliliği kaldırılan belgeleri araştırmacılar, tarihçiler ve mağdur yakınları görebilecek. Belgeler arasında Elysee danışmanlarının notları, yazışmaları ve bakanlar kurulu zabıtları bulunuyor. Ruanda Cumhurbaşkanı Paul Kagame’nin soykırımda Paris’in doğrudan rolü olduğu iddiasını yinelemesi üzerine Fransa geçen yılki anma törenlerine katılmaktan vazgeçmişti. 1994’te Ruanda’da1 milyon kişi öldürüldü. C M Y B