Katalog

EKONOMI 8 Üç Türk şirket devler liginde Deloitte’un “Tüketici Ürünlerinin Küresel Güçleri” raporuna göre Türkiye’den 3 şirket net satışlarda dünyanın ilk 250 firması arasına girdi. Türkiye’den Arçelik, Anadolu Efes ve Vestel net satışlarda dünyanın ilk 250 firması arasında yer aldı. Konsolide halka açık verilerden yola çıkılarak hazırlanan raporda, Arçelik, Anadolu Efes ve Vestel dünya devleri arasında yerini aldı. Anadolu Efes aynı zamanda 20082013 arasında en hızlı büyüyen tüketici ürünleri firmaları arasında 18. sırada yerini alırken Arçelik ev gereçleri ve mobilya kategorisinde 7. sıraya yerleşti. l Ekonomi Servisi ankacılık sektörünün tecrübeli isimlerinden Burgan bank Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Erten, Merkez Bankası’nın bu yıl faizleri indiremeyeceğini söyledi. Burgan bankın Kuveyt’teki genel merkezinde bir grup gazetecinin sorularını yanıtlayan Erten, Merkez Bankası ile AKP çevreleri arasında geçtiğimiz dönemde yaşanan PELİN faiz indirimi tarÜNKER tışmalarını değerlendirdi. Mehmet Erten, “Merkez Bankası’nın uygulamalarıyla ilgili istekler doğal ama ifade ediş biçimi faiz indiriminden bekledikleri nimeti elde edememelerine, süreci daha da bozmalarına sebep oluyor. Sıkıntı burada. Örneğin ‘Gerekir DOLAR AVRO FAİZ BORSA CUMHURIYET ALTIN ALTIN 24 AYAR 2.6670 1.6 kuruş TASARIM: EBRU ADALI 2.8460 4.4 kuruş 0.08 puan 8.97 82.320 382 puan 682.53 1.32 lira 102.35 20 kuruş EDİTÖR: ŞEHRİBAN KIRAÇ Çarşamba 15 Nisan 2015 Merkez, bu yıl faizi indiremez Burganbank Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Erten, Merkez Bankası’na faiz indirimi çağrılarının süreci daha da bozduğunu belirterek Merkez’in artık faizi indiremeyeceğini söyledi. 3. Havalimanı ve Doğmamış Çocuklarımız HP milletvekili Aykut Erdoğdu, sosyal medya hesabından dün soruyordu: “3. havalimanı için yer teslimi yapıldı mı? Yapılmadıysa hangi hakla bölgeyi kapatıp işe başladılar?” Öyle ya, can güvenliğinden ekonomik güvenliğe bir türlü sıra gelemiyor. İnsanları ölüme gönderen provokasyon haberlerinden başımızı kaldıramazken biz, hukukun da ekonominin de canına okunuyor. “7 Haziran’a sağ salim nasıl varılacak” sorusu tepemizde sallanadursun, toplumsal refah, istikrar masallarıyla ipotek altına alınıyor. HHH 3 Mayıs’ta ihalesinin üzerinden tam iki yıl geçmiş olacak. İhale bitmekle de kalmadı. 22.1 milyar Avro bedelli, dünyanın en büyük havalimanının temeli atıldı. Malum konsorsiyum da araziyi çevirip inşaata başladı. Fakat 3. havalimanında hâlâ yer teslimi yapılmış değil. Yer teslimini yapması gereken, devlet. Ama bizzat eski Ulaştırma Bakanı Lütfü Elvan, yerin tamamı için Orman Bakanlığı’ndan izin alınamadığını söyleyerek hukuksuzluğu zımnen de olsa itiraf etmişti. Zemin bataklıkmış, eski maden sahipleri araziyi bulduğu gibi teslim etmemişmiş. Kurutulması, sondajı bitince asıl izin verilip yer teslimi öyle yapılacakmış... Bu ne demek biliyor musunuz? 25 yıl süreli yapişletdevret’in (YİD) işletme süresinin başlamaması demek. Yer teslimi yapılmadan, sondaj makinalarının harıl harıl çalıştığı, binlerce ağacın kesildiği 3. Havalimanı’nı, LimakKolinKalyonMapaCengiz İnşaat konsorsiyumunun fazladan 2 yıl işletmesi, milyarlarca lira fahiş gelir kazanması. Doğmamış çocuklarımızın üzerinden üstelik. HHH Çünkü bu işin daha finansmanı var. Limak’ın patronu Nihat Özdemir’in açıkladığı, 7 bankayla 4.5 milyar Avro’luk finansmanın önümüzdeki ay atılması beklenen imzaları var. Bu finansmana, bir kamu bankası olan Ziraat Bankası’nın öncülük edeceği aylardır konuşuluyor. Yani, YİD modeli projelerde aslolan, finansmanın yurtdışından getirilmesiyken, 3. havalimanını Hazine sahipliğindeki kamu bankası finanse edecek... (Umarım yanılırım.) “Hazine garantisi yok” dedikleri projenin “borç üstlenimi” de Hazine sahipliğindeki DHMİ’de olacak. Bir yıldır, kavramlarla sözcüklerle oynayarak, Hazine’nin sokulduğu batağı saklamaya çalışıyorlar. Ama saklanacak bir yanı yok: 3. havalimanı, DHMİ’nin “borç üstlenimi” ve Ziraat’ın sağlayacağı söylenen finansman nedeniyle, katmerli Hazine garantili projedir. Doğmamış çocuklarımızın geleceğini rehin almaktadır. Yer teslimi yapılmadan inşaat başladığı için hukuka aykırıdır. Başbakan Davutoğlu, geçenlerde, “Dünyada bu çapta bir proje şu anda yürümüyor” demişti. Haksız değil. Bu çapta bir hukuksuzluk ve rant her projeye nasip olmaz. “Başkanlık için 335 de yeter” ifadesine bir de 3. havalimanından bakın. B se Merkez Bankası Kanunu’nu değiştirelim’ dendi. Hatta daha da ileri gidildi. Merkez Bankası bu yıl faizleri indiremez” yorumunda bulundu. Erten Türkiye’nin güçlü büyümesi için bankalara ek sermaye girmesi gerektiğini belirterek, öz sermaye getirilerinin de yüzde 1015 arasında dengelenmesi gerektiğini söyledi. Reel ekonomik büyüme ve dış finansal kaynaklar arasında önemli bir ilişki olduğunu hatırlatan Mehmet Erten, bu yıl bu kapasitenin ‘biraz zorlanacağını’ belirtti. Türkiye’nin yüzde 4.55 seviyesinde reel büyümesini sağlayacak fon kaynaklarının oluşabilmesi için bankacılık sektörüne taze sermaye girmesi gerektiğini vurgulayan Erten, şöyle devam etti: “Ancak bugün taze serma Sermaye gelmiyor Teknoloji mağaza parçaladı PwC Küresel Toplam Perakende Araştırması’na göre, akıllı telefonlardan sosyal ağlara kadar uzanan yeni teknolojiler, bir zamanların rahat perakende dünyasını, özellikle fiziksel mağaza dünyasını parçalara ayırdı. Araştırmaya göre artık küçük ya da büyük ölçekli her perakendecinin, sunduğu alışveriş deneyimini kendine özgü ihtiyaçlara, taleplere ve meraklara sahip, neredeyse sonsuz sayıda farklı müşteriye göre ayırması gerekiyor. Ancak tüketiciler, ürünlere dokunmak ve ürünleri hissetmek için mağazalara gitmeye devam edecek. 1824 yaş arası olarak tanımlanan ‘dijital yerliler’ cep telefonlarıyla daha çok alışveriş yapıyor. l Ekonomi Servisi ye koyacak kimse yok. Yabancılar için dolar kuru sıkıntılı. Örneğin Finansbank halka açılmayı ertelendi. Böyle bir talep yok çünkü. Oysa Finansbank NBG’nin el üstünde tuttuğu usta bir birim.” Erten, bu kapsamda ayrıca sektörde geçen yıldan sarkan piyasa, swap, faiz, düzenleyici riski gibi risklerin olduğunu da ifade etti. Mevduat vadelerindeki kısalığın hem sektör hem uzun vadeli fona ihtiyaç duyan ekonomi için sorun olmaya devam ettiğini söyleyen Erten, “Bankacılık hâlâ 4045 gün arasında vadelerle mevduat topluyor. Türkiye’de mevduat sahibi bankalara kredi müşterileri kadar güvenmiyor. Kârlılığın önemi de buradan ileri geliyor. Öz sermaye kârlılığını koruyamıyorsan hiçbir manası yok” dedi. l KUVEYT C Mehmet Erten Eski kârlar kolay değil Erten, “Önceki sene başlayan geçen yıl da devam eden birçok risk var sektörde. Piyasa riski var, swap riski var, faiz riski var bir de düzenleme riski var. İlk defa bankacılık sektörü düzenleme riski ile tanıştı. Bu nedenle bankacılıkta eski kârlara rahat rahat ulaşmak artık çok kolay değil” dedi. Dokuz kişiden biri aç 014 Küresel Açlık Endeksi verilerine göre dünyadaki 805 milyon kişinin sağlıklı, aktif bir hayat sürmek için yeterli yiyeceği yok ve bu dokuz kişiden biri anlamına geliyor. Türkiye İstatistik Kurumu tarafından edinilen bilgiye göre, Uluslararası Gıda Politikaları Araştırma Enstitüsü’nün, Gıda ve Tarım Örgütü’nün katkılarıyla hazırladığı endeksine göre; dünya nüfusunun yüzde 13.5’i yetersiz besleniyor. Alt Sahra Afrikası, açlığın en yaygın olduğu bölge. Burada dört kişiden biri yetersiz besleniyor. l Ekonomi Servisi 2 IMF işsizlikte umutsuz lusrarası Para Fonu (IMF), Türkiye’nin bu yılki büyüme tahminini düşürdü, gelecek yılı yükseltti. IMF, Türkiye için 2015 büyüme tahminini yüzde 3.1’e düşürdü, 2016 tahminini yüzde 3.6’ya çıkardı. IMF, Şubat ayında yayımladığı bir önceki raporda bu yılki büyüme beklentisini yüzde 3’den yüzde 3,4’e yükseltirken, gelecek yıla ilişkin tahminini yüzde 3,7’den yüzde 3,4’e düşürmüştü. Fon, Türkiye’ye ilişkin büyüme tahminini gelecek yıl için binde bir yükseltirken işsizlik tahminini yüzde 9.9’dan, yüzde 11.4’e çıkardı Gündüz Bayer Ali Dumankaya U Metro arsa satacak Türkiye’deki Metro Cash & Carry’nin sahibi Metro Properties Almanya ve Çin’den sonra Türkiye’de de mağazalarının bulunduğu bölgelerdeki arazileri farklı inşaat projeleri için satma yolunu seçti. Şirket, DKY Kartal projesinin bulunduğu yerdeki arsayı DKY İnşaat’a sattı. Metro Properties Asya Bölgesi Müdürü ve Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Gündüz Bayer, “Kozyatağı ve Güneşli’deki mağazalarımızı değerlendirmeyi düşünüyoruz. Türkiye’de 31 mağazamız var bunların 20 tanesi bize ait” dedi. DKY İnşaat, DKY Kartal projesi için, 7 bin 500 metrekarelik Metro Toptancı Market dışında projenin yer aldığı parselin tamamını satın aldı. DKY İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Ali Dumankaya “331 konutun 130’unu 1 haftada sattık” dedi. İşsizlik konusunda ise MF’nin beklentileri kötümserleşti. Fon 2015 işsizlik tahmini yüzde 9,9’dan yüzde 11,4’e yükseltti. IMF raporunda Türkiye’de enflasyonun düşen petrol fiyatlarına bağlı olarak gerilediği ifade edilse de “Ancak para birimindeki değer kaybı, para politikasındaki gevşeme ve iç pazardaki yüksek gıda fiyatları, enflasyondaki düşüşü sınırlıyor” dedi. Merkez Bankası’nın faiz politikasına da değinen IMF yorumlarına, “Para politikasının daha fazla gevşetilmesi ancak enflasyon beklentileri Merkez Bankası hedefleriyle uyumlu hale gelirse düşünülmeli” diyerek devam etti. Mali disipline de dikkat çeken IMF, daha sıkı maliye politikalarının içdış talep dengesizliğini azaltacağını ve Gelişenler hız kesecek Merkez Bankası üzerindeki baskıları hafifleteceğini öngörüyor. IMF, buna karşın ülke gruplarına ilişkin büyüme beklentilerinde herhangi bir revizyona gitmedi. Gelişmiş ülkeler, 2015 ve 2016’da yıllık yüzde 2,4 büyüme hızına ulaşarak, son iki yılı geride bırakırken, gelişmekte olan ülkeler ise bu yıl yüzde 4,3 ve gelecek yıl yüzde 4,7 büyüyerek hız kesecek. Libya’da 15 milyar dolar battı Hükümetin ‘devrim süreci’ olarak yorumladığı dönemde Libya’da iş yapan 84 şirket ülkeyi terk etmek zorunda kaldı. MUSTAFA ÇAKIR Gazprom’dan Avrupa’ya uyarı Gazprom Başkanı Aleksey Miller, Türk Akımı’nı engelleyerek Rus doğalgazının Ukrayna üzerinden transitini korumaya çalışan Avrupalılara tepki göstererek, sevkıyatı durdurabilecekleri uyarısında bulundu. Prime ajansının haberine göre, Valdai Kulübü’nün Berlin’de düzenlediği konferansta konuşan Miller, “Güney Akım’ın engellenmesindeki amaç, sadece Ukrayna üzerinden transitin statükosunu korumaktı. Birileri, Türk Akımı’nı da bloke ederek amaçlarına ulaşacaklarını düşünüyorlarsa, bu büyük bir hata” dedi. Ukrayna ile transit anlaşmasının 2019’da sona ereceğini, ardından Gazprom’un Türk Akımı sayesinde Ukrayna transitini kısma niyetinde olduğunu belirten Miller, “Bizim rekabetteki üstünlüğümüz, mecbur bırakılırsak ara verebilecek olmamızdır. Bu arayı oldukça uzun tutabiliriz” uyarısında bulundu. ibya’da Kaddafi’nin devrilmesiyle sonuçlanan olayların Türkiye’ye faturası çok ağır oldu. Müteahhitlik ve teknik müşavirlik firmalarının projeleri yarım kaldı. Firmaların toplam 14.5 milyar doları Libya’da battı. 7.2 milyar doları kurtarmak için başlatılan girişimden de sonuç alınamadı. Müteahhit L lik firmalarının tamamı Libya’yı terketmek zorunda kaldı. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Libya’daki bu dönemi “devrim süreci” olarak nitelendirdi. Libya’da olayların başladığı Şubat 2011’de Türkiye’den 84 firmanın 304 projesi bulunuyordu. Bu projelerin toplam tutarı 19.2 milyar dolardı. Toplam hake diş alacakları 1 milyar dolar, toplam teminat tutarı da 1.7 milyar dolar olarak kayıtlarda yer aldı. Olayların başlamasıyla birlikte Türkiye’nin müteahhitlik ve teknik müşavirlik firmalarının 304 projesi yarım kaldı. Bu projelerde 4.5 milyar dolar tutarındaki taahhüt yerine getirilebildi. CHP Genel Başkan Yardımcısı Faik Öztrak’ın soru önergesine yanıt veren Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci de çalışmalarda ilerleme sağlanamadığını kabul etti. l ANKARA Libya’da iş yapan şirketler geri döndü. C M Y B