Katalog

SAYFA CUMHURİYET 24 ŞUBAT 2015 SALI 12 EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr Uluslararası piyasa uzmanları, Merkez üzerindeki baskının bankanın kararlarını etkilediğinde hemfikir Karar baskıyla alınacak u Hükümetin Merkez’e baskısının son derece ‘aşırı’ olduğunu söyleyen Standard Bank Araştırma Müdürü Ash, “Asıl tehlike bu eleştirilerin Merkez’in kendi öngörülerine göre hareket etmesini etkileyebilecek olması” dedi. UBS Direktörü Dennis geçen ayki beklenmedik faiz indiriminin bağımsızlık tartışmalarını alevlendirdiğine dikkat çekti. PELİN ÜNKER Tofaş’tan yeni yatırım Ekonomi Servisi Tofaş’ın FCA Italy katılımı ile yapılması planlanan hafif ticari araç Mini Cargo Facelift projesi onaylandı. 70 milyon dolarlık yatırım yapılacak hafif ticari araç 2016’nın ilk çeyreğinde Bursa’da üretilmeye başlanacak. Tofaş’ta yapılan açıklamaya göre 20162021 arasında, büyük bir kısmı ihracat pazarlarına yönelik olmak üzere, toplam 260 bin adet araç üretimi planlanıyor. Tofaş 19 Ocak’ta yaptığı açıklamada Tofaş’ın ArGe ve yeni modellere odaklı stratejisini sürdürdüğünü, ticari araç segmentindeki yatırımlar için kullanılmak üzere 250 milyon euroya kadar uzun vadeli dış finansman sağlayacağını açıklamıştı. Şirket bu finansmanı nerede kullanacağına ilişkin detay vermemişti. Hükümetten eleştiri sürdü Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK), Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve hükümetten gelen faiz indirimi çağrılarının gölgesinde bugün toplanıyor. Uluslararası piyasa uzmanları, Merkez’in üzerinde siyasi baskı olduğunu belirterek bu baskının Merkez’in faiz kararını etkileyebileceğine dikkat çekti. Merkez’in mevcut şartlarda 2550 baz puan gibi ölçülü bir faiz indirimi yapabileceğine dikkat çeken uzmanlar, daha önceki faiz kararlarının bankanın güvenilirliği konusunda soru işaretleri yarattığını vurguladı. İngiliz Standard Bank’ın Gelişen Piyasalar Araştırma Müdürü Timothy Ash, hükümetin Merkez Bankası’nı eleştirirken söyleminin son derece ölçüsüz olduğunu söyledi. Merkez Bankası çalışanlarının kaçınılmaz bir biçimde öngörülerini tehlikeye atmamak için mücadele ettiğini vurgulayan Ash, “Ancak asıl tehlike onların kendi öngörülerine göre hareket etmesini değiştirecek bir etki yaratması. Bu etki iki yönde de olabilir. Faiz indirimi ya da indirime karşı duruş şeklinde” dedi. Merkez’e politik baskının tam anlamıyla ‘aşırı’ olduğuna dikkat çeken Ash, “Hükümetin bu söylemleriyle ekonomik politika ortamının oldukça zarar gördüğünü düşünüyorum. Bu söylemler genel olarak sağlıklı bir tartışma ortamı yaratmıyor” değerlendirmesinde bulundu. Merkez Bankası’nın bugünkü PPK toplantısında politika faizini 2550 baz puan indireceğini öngördüklerini ifade eden İsviçreli yatırım bankası UBS’in Gelişmekte Olan Piyasa Stratejileri Direktörü Geoffrey Dennis ise faizde yılın ilk yarısı için yüzde 7’ye kadar indirim beklediklerini söyledi. Hükümetin söyleminin faiz indirimi konusunda Merkez Bankası üzerinde baskı oluşturduğuna dikkat çeken Dennis, “Ancak genel olarak Merkez’in makul bir miktarda bağımsızlığını koruduğunu düşünüyoruz. Merkez’in bağımsızlığının zedelendiğine ilişkin tartışmalar geçen ayki beklenmedik faiz indirimi kararı ile alevlendi. Bu zamanından önce atılan bir adımdı” dedi. Hükümetten Merkez Bankası’na gelen faiz eleştirilerinin faydalı olmayacağına dikkat çekti. Bununla birlikte petrol fiyatlarının gerilemesiyle Türkiye’de enflasyonun düşüşe geçtiğini vurgulayan Dennis, 2015’te enflasyonun yüzde 5.2 olarak gerçekleşeceğini tahmin ettiklerini söyledi. Dennis, dolar kurunun 2.50 seviyelerinden daha yukarıya çıkacağını öngörmediklerini belirterek Merkez’in para birimini idare etmek için iyi bir konumda olduğunu belirterek Lira için aşağı yönlü risklerin sınırlı olduğunu ifade etti. Dennis “Daha düşük enflasyon ve muhteşem olmasa da devam eden büyüme, yurtdışıyla uyumlu para politikası ve düşen petrol fiyatlarının cari açığı kapatıcı rolü Merkez Bankası’na ileriki politikasını kolaylaştırıcı bir alan sağlıyor” diye konuştu. Timothy Ash Faiz kararına bir gün kala hükümet kanadından Merkez Bankası’na indirim baskısı sürdü. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, TCMB’nin bugünkü toplantısında faiz oranlarını aşağı götürecek bir adım atmasını beklediğini söyledi. TürkiyeİnMoody’s’in kıdemli Türkiye anagiltere JETCO 5. Toplantısı ve İş Forumu’nun ardından gazetecilerin sorularını yanıtlayan listi Alpona Banerji ise “Bizim deZeybekci, “Merkez Bankası’ndan piyasayı ön ğerlendirmemize göre Türkiye’de den sürükleyen, pozitife doğru cesaretlendi düzenleyici kurumların bağımsızlığı ren ve faiz oranını aşağı götürecek güçlü bir zayıf ve bu kilit bir önemde. Ocak adım bekliyoruz” dedi. ayında yayımladığımız Türkiye raYapı Kredi Genel Müdürü Faik Açıkalın ise porunda da belirttiğimiz gibi huMerkez’den övgü dolu sözlerle bahsetti. Açıkun üstünlüğü ve devletin etkinkalın katıldığı canlı yayında Merkez Bankası’nın liği konusunda kredibilite eksiklişimdiye kadar hep doğru hareket ettiğini belirği söz konusu. Bu konudaki deterek “TCMB’nin elindeki data setine güvenmek ğerlendirmemiz yüksek derecelazım, yarın 2550 baz puan indirim yapabilir. de negatif” dedi. Banerji, MerMerkez’in yarınki hareketi sınırlı olacaktır” dedi. Moody’s: Kurumların bağımsızlığı zayıf Dolar 2.48’i aştı Rusya’nın notunun indirilmesi ve Avro bölgesine ilişkin belirsizlikler gelişen ülkelerin para birimlerinde değer kaybına neden olurken, Türk Lirası Merkez Bankası’nın bugün vereceği faiz kararı ve İş Bankası ile ilgili haberler nedeniyle artan siyasi endişelerle sert geriledi. Dolar/TL 2.4850’ye kadar çıktı. Serbest piyasada 2.4630’dan kapandı. TL dolar karşısında yüzde 1 değer yitirirken, diğer gelişen ülkelerde kayıplan yüzde 0.40.7 arasında yer aldı. Rus rublesi ise yüzde 2.6 düştü. Reuters’a konuşan üst düzey bir bankacı, “TL’deki hareketlilik büyük ölçüde küresel kaynaklı ancak piyasada iç kaynaklı bir endişe olduğu da aşikar. Faiz kararının yaklaşması ve İş Bankası burada önemli iki etken. Piyasadaki endişe geçmişte örnekleri birçok kez görülen bir siyasi riskin yeniden gündeme gelme ihtimali” dedi. Bankacılar ölçülü olarak kabul edilen kez Bankası’na ilişkin kredibilite eksikliğinin mevcut kredi notu içerisinde değerlendirildiğini söyledi. Moody’s Türkiye’nin kredi notunu yatırım yapılabilir se25 ile 75 baz viye olan Baa3’te puan arasında ve negatifte tubir indirimin fiyattuyor. lara yansımış olduğunu belirttiler. Beklentilerin ötesinde bir indirimin ise piyasada sert satış baskısı yaratabileceği öngörülüyor. Reuters anketine göre, yüzde 11.25 seviyesindeki faiz koridorunun üst bandı olan gecelik borç verme faizine tahmin veren 19 katılımcıdan 10’u faiz indirimi bekliyor. Goldman Sachs, Merkez’in gerek politika faizini, gerekse gecelik borçlanma faiz oranını 50 baz puan indirerek yüzde 7.25 ve yüzde 7.0 seviyesine çekeceğini öngördü. Piyasada bu hafta ayrıca ABD Merkez Bankası Başkanı Janet Yellen’in bugün ve yarın ekonomi ve para politikasına ilişkin olarak yapacağı açıklamalar da yakından takip edilecek. Koç, yatçılık sektörüne ağırlık verecek Ekonomi Servisi Koç Holding Şeref Başkanı Rahmi M. Koç, son yıllarda Türkiye’de denizcilik sektörünün hızlı gelişimini yakından izlediğini belirterek, “Denizcilik sektörü tüm yönleriyle gelecek vaat ediyor. Denizlerle çevrili ülkemiz, bu sektörde Fransa ve İtalya gibi ülkeler ile yarışabilecek potansiyele sahip. Türkiye’de marinacılığa yatırım yapan şirket sayısı da artıyor. Ben de ülkemizde yatçılığın daha rekabetçi olması ve sektörün gelişimi için yaptığım yatırımları artırmak istiyorum” dedi. Koç, CNR’da düzenlenen Avrasya Boat Show Fuarı’nı ziyaret ederek, RMK Yatçılık ve East Marine’in stantlarını gezdi. Koç, ürünler ve hizmetlerle ilgili bilgileri East Marine Genel Müdürü İlkim Sancaktaroğlu ve RMK Yatçılık Genel Müdürü Cenk Yener’den dinledi. Denizcilik sektörünün bugünkü konumunu, otomotiv işinin 2030 yıl önceki vaziyetine benzettiğini anlatan Koç, “Bir kasa bir masa ofislerden; bugün, tüketiciyi tanıyan, anlayan, Avrupa standartlarının ilerisinde kaliteye sahip hizmet sunmaya çalışan bir yapıya geldi. Denizcilik sektörü büyürken, bu sektöre hizmet sunan şirketlerin de kurumsallaşması gerekiyor. Tekne sahibi ödediği meblağdan şüphe duymamalı ve parasının karşılığında kaliteli hizmet almalı. Tüm bu işlemlerin kayıt altında olması da ülke ekonomisi için çok önemli” diye konuştu. düşüşle başladı Ekonomi Servisi Türkiye genelinde konut satışları 2015 Ocak’ta bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 1.7 azalarak 86.167 adet oldu. Türkiye İstatistik Kurumu’na göre, ipotekli satışlar ocakta bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 3.5 artış göstererek 33 bin 178 olarak gerçekleşti. Toplam satışlar içinde ilk defa satılan konutların payı yüzde 44.1 olurken; ilk satışların sayısı ocakta bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 5.4 azalarak 37 bin 971 oldu. Yabancılara 1.289 adet konut satıldı. Konut yıla Libya’daki 4.5 milyar dolardan umut kesildi ŞEHRİBAN KIRAÇ Yunanistan’ın reform listesi gecikti Ekonomi Servisi Yunanistan, Avro Grubu’na sunması gereken reform taahhütleri listesini bir gün geciktirdi. Cuma günü varılan anlaşmaya göre SYRIZA hükümetinin dün gece yarısına kadar listeyi Avro Grubu’na iletmesi bekleniyordu. Hükümetten bir yetkili, Reuters’a yaptığı açıklamada, bu sabah erken saatlerde reformların iletilmiş olacağını ve teslim tarihinin birkaç saat aşılacağını söyledi. Yetkili gecikmenin nedenini belirtmedi ancak Avro Grubu’nun onayının olduğunu ifade etti. Avro Grubu liderleri bugün öğleden sonra reform listesini tartışmak için telekonferans düzenleyecek. Almanya Maliye Bakanlığı sözcüsü, Avro Bölgesi maliye bakanlarının Yunanistan’ın sunacağı reform listesini, bugün yapa cakları bir telekonferansta ele alacaklarını söyledi. Sözcü Martin Jaeger, Berlin’in reform listesinin ‘tutarlı ve makul’ olmasını beklediğini de belirtti. Avro Bölgesi maliye bakanları sunulan politika önerilerinin yeterliliği veya gelecek hafta yapılabilecek başka bir acil toplantının gerekliliği konusunda karar verecekler. Yunanistan’ın su nacağı yeni politikalar, Uluslararası Para Fonu, Avrupa Merkez Bankası ve Avrupa Birliği Komisyonu’nun değerlendirmesinden geçmek zorunda. Allianz SE Baş Ekonomi Danışmanı Muhammed ElErian Yunanistan için zor zamanların şimdi başladığını söyledi. Emeklilere kötü haber Ekonomi Servisi Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, emekli aylıklarında genel bir düzenlemeyle ilave artışların yapılmasına yönelik halihazırda bakanlığınca yürütülen bir çalışma bulunmadığını söyledi. CHP Genel Başkan Yardımcısı Sezgin Tanrıkulu’nun soru önergesini yanıtlayan Maliye Bakanı, emeklilerin mali haklarında yapılan artışların devletin mali imkanları, memleketin ekonomik gelişmesi ve milli gelir düzeyi, genel geçim şartları ile yıllık enflasyon oranları göz önünde bulundurularak tespit edildiğini söyledi. Firmalara tebligat ulaşmadı Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı Mithat Yenigün, Tobruk hükümetinin yaptığı son açıklamalar konusunda şu ana kadar firmalara ulaşmış herhangi bir tebligat bulunmadığını söyledi. Yenigün, Libya’nın Türk müteahhitlerin dünyaya açıldığı ilk pazar olarak her zaman önemli bir yere sahip olduğunu 1970’lerden Türk şirketlerinin şu anda Libya’da devam eden yaklaşık 200 inşaat projesi 19 Libya’daki milyar dolarlık proje hacmi ve alacağı 4.5 milyar dolar var. Libya’daki TobTobruk hükümeti ruk hükümetinin ülkede projeleri olan ülkede projeleri olan tüm Türk şirketlerini uzaklaştırma tüm Türk şirketlerini kararı alması da tehlikeye girdi. Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu uzaklaştırma kararı aldı. (DEİK) Türk Libya İş Konseyi BaşTürklerin 4.5 milyar dolar kanı Hüseyin Ersin Takla’ya göalacağı var. Ancak bu re Türk şirketlerinin Libya’ya gidip paranın ödenmesi ile muhataplarıyla görüşüp paralarını almaları mümkün değil. Takla, bu duilgili umut da yok. rumda ancak Libya tarafının Türk şirketlerini çağırabileceğini ancak bu konuda da umut olmadığını belirterek “2011’den bu yana Libya ile ilişkiler kesildi. 2012’de Türkiye ile Libya arasında bazı anlaşmalar yapıldı. Bazı küçük projeler tamamlandı. Alacaklarla ve projelerin tamamlanması ile ilgili bir bugüne Türk müteahhitler tarafından komite kurulacaktı. Bu konuda Türkiye devLibya’da 29 milyar dolar bedelle 565’ten fazla letinin yaptıkları girişimleri Libya tarafına projenin gerçekleştirildiğini söyledi. Yenigün, “Tüm firmalarımız Libya pazarını yakından aktarıldı mı bilmiyoruz. Ama sonuçta komitakip etmekte, ancak ülkede son döneme te de kurulmadı. Gelinen noktada Libya’dan kadar faal olan kısıtlı sayıdaki Türk paraların ödenmesini beklerken şu anda oramüteahhitlik firması da operasyonlarını daki işler tamamen durdu” açıklamasını yaptı. küçültmek yoluna gitti” dedi. İş Bankası yasal yollara başvuracak u İş Bankası, Twitter’da yer alan ve düzenleyici kurumların banka ile ilgili bir adım atabileceği iddialarına karşı yasal yollara başvuracağını açıklarken, hisseleri yüzde 2.14 düştü. Ekonomi Servisi İş Bankası ile ilgili olarak Twitter’da yer alan ve düzenleyici kurumların banka ile ilgili bir adım atabileceği iddialarının ardından banka hisseleri satış baskısı altında kalırken, İş Bankası kaynağı ve gerekçesi bilinmeyen açıklamaların tarafı ve muhatabı olmadıklarını ve söz konusu yayınlara karşı yasal yollara başvuracaklarını açıkladı. Bankanın hisseleri dün yüzde 2.14 düşüşle 6.39 liradan kapandı. Fuat Avni imzalı Twitter kullanıcısı, geçen hafta sonunda İş Bankası hisselerinin Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na (TMSF) devri konusunda Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’na (BDDK) talimat verildiğini yazdı. Söz konusu hesap üzerinden, CHP ve İş Bankası Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı’na ait banka hisselerinin seçimlerden önce TMSF’ye geçmesinin istendiğine işaret eden açıklamalarda bulunuldu. İddialar karşısında Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci İş Bankası’nın hayali söylemler ile yıpratılamayacak kadar önemli ve güçlü olduğunu söyledi. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da İş Bankası hisseleri hakkında BDDK ya da TMSF’nin herhangi bir tasarrufu olup olmadığını bilmediğini Cumhurbaşkanlığı’na ulaşmış bir bilginin söz konusu olmadığını söyledi. Analistler, şu ana kadar üst düzey yetkililerden gelen açıklamaların yatırımcıyı tatmin etmediğini ve BDDK’den bir açıklama gelmemesinin rahatsız edici olduğunu söylüyorlar. Konu ile ilgili olarak BDDK yetkililerine ulaşılamazken, TMSF’den bir yetkili, Reuters’a yaptığı açıklamada, böyle bir adım atılması için öncelikle BDDK’nin karar alması gerektiğini ve bu yönde kendilerine ulaşan bir karar olmadığını söyledi. MERKEZ BANKASI CİNSİ 1 ABD DOLARI DÖVİZ ALIŞ 2.4772 24 ŞUBAT 2015 EFEKTİF ALIŞ 2.4755 1.9172 SATIŞ 2.4854 1.9502 0.37808 3.8254 2.6243 0.29587 1.9819 8.5593 0.32784 0.66652 2.0954 SATIŞ 2.4817 1.9386 1 AVUSTRALYA DOLARI 1.9261 1 EURO 1 İNGİLİZ STERLİNİ 1 İSVİÇRE FRANGI 1 İSVEÇ KRONU 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 100 JAPON YENİ 1 DANİMARKA KRONU 0.37537 0.37721 0.37511 3.7999 2.6037 1.9655 8.3238 3.8197 2.6204 1.9744 8.4328 3.7972 2.5998 1.9582 8.1989 2.8039 2.8089 2.8019 2.8131 0.29216 0.29519 0.29196 0.32491 0.32709 0.32468 2.0737 2.0875 2.0660 1 S. ARABİSTAN RİYALİ 0.66037 0.66156 0.65542 C M Y B