Katalog

EKONOMİ 8 iyasalar dün en hareketli günlerinden birini yaşadı. Güne Türk jetlerinin TürkiyeSuriye sınırında, sınır ihlalinde bulunan bir Rus uçağını düşürmesi haberiyle başlayan piyasalar, ardından kabine ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Türkiye’ye yönelik sert açıklamalarıyla sarsıldı. PELİN Suriye sınıÜNKER rında bir savaş uçağının düşürüldüğü haberi öncesi 2.8460 civarında işlem gören dolar/TL, günün ilk saatlerinde 2.8791’e kadar yükseldi. Borsa İstanbul’da kayıplar yüzde 2’ye ulaştı. Endeks 78 bin 77 seviyesine kadar geriledi. DOLAR AVRO FAİZ BORSA CUMHURİYET ALTIN ALTIN 24 AYAR 2.8740 2.9 kuruş TASARIM: BAHADIR AKTAŞ 3.0550 3.2 kuruş 10.42 0.08 puan 76.242 3503 puan 668.03 8.93 lira 99.45 1.25 lira EDİTÖR: PELİN ÜNKER Çarşamba 25 Kasım 2015 Piyasalara uçak düştü Türkiye piyasalarını önce Suriye sınırında düşen uçak, sonra kabine, ardından da Putin’in sert açıklamaları vurdu. Uzmanlara göre Rusya krizi nedeniyle piyasalarda baskı sürecek P Risk primi 5 HAFTANIN zirveSİNde Türkiye’nin 5 yıllık CDS’leri, Türk jetlerinin TürkiyeSuriye sınırında, sınır ihlalinde bulunan bir Rus uçağının düşürmesi ardından 9 baz puan yükseldi. Türkiye’nin 5 yıl vadeli borcunu iflasa karşı sigortalamanın maliyetini gösteren CDS’ler, Markit verilerine göre beş haftanın zirvesi olan 254 baz puanı gördü. Faizler 10’u aştı du. Putin’in açıklaması öncesi 2.8670 seviyesinde olan dolar/ TL 2.8820’ye kadar yükseldi. Liranın gün içinde değer kaybı yüzde 1’e ulaştı. Dolar kapanışı 2.8740 seviyesinden oldu. Avro/TL de yüzde 1’e yakın düşüşle 3.0550’den kapandı. Borsa İstanbul ise adeta çakıldı. BIST100 yüzde 4.44 düşüşle 76 bin 205 puana kadar gerileyerek ekim başında gördüğü seviyelere yaklaştı. Borsa en son 7 Haziran seçimlerinin sonrası 8 Haziran sabahı bu kadar düşmüştü. Borsa günü yüzde 4.39 düşüşle tamamladı. İntegral Menkul Değerler Araştırma Müdürü Tuncay Turşucu, endeksteki sert düşüşün ‘Rusya krizi’ ile ilgili olduğunu belirterek, “Rusya’dan sert açıklamalar var. İki ülke krizine doğru gidiyor. Piyasalar üzerinde bunun baskılarını hissetmeye devam edebiliriz” dedi. Endekste enerji şirketleri sert gerilerken Pegasus hisseleri yüzde 5.44, THY ise yüzde 7.15 düştü. Bankacılık endeksi yüzde 4.42 geriledi. ayın en büyük düşüşünü kaydederek yüzde 1.9 değer kaybetti. Avrupa borsaları da yüzde 12 arasında düştü. İngiltere 1.16 düştükten sonra toparlandı. Almanya yüzde 1.5 ve Fransa yüzde 2’nin üzerinde geriledi. ABD borsaları da düşüşle açıldı. Altının onsu güvenli liman alımlarıyla yüzde 0.78 yükselişle 1081.60 dolara çıkarken, yurtiçinde gram altın yüzde 2 artarak 100 liraya kadar yükseldi. Bakır yüzde 1’e yakın artışla 2.0883 dolardan, gümüş ise yüzde 1.2 değer kazancıyla 14.30 dolardan alıcı buldu. Babacan etkisi Piyasalar Ali Babacan’ın kabinede yer almaması sonrasında ise ikinci darbeyi aldı. İlk tepki olarak 2.8845’e kadar yükselen dolar/TL, Mehmet Şimşek’in ekonomiden sorumlu başbakan yardımcılığına getirilmesini olumlu algıladı ve bir miktar geriledi. Öğleden sonra ise Putin’in Rus jetinin düşürülmesinin Rusya’yı “sırtından bıçaklamak” olduğunu ve RusyaTürkiye ilişkilerinde çok ciddi sonuçlar yaratacağını açıklaması, dolar/TL’nin yeniden yükselmesine neden ol Putin darbe vurdu Emtia yükseldi Rus jetinin düşürülmesi küresel piyasaları da sarstı. Rusya’nın Micex endeksi iki Tahvilbono piyasasında ise 2 yıllık gösterge tahvil faizi yüzde 10.49 ile son 1 ayın zirvesini gördü. 10 yıllık tahvil faizi de yüzde 10’un üzerine çıktı. Güne yüzde 10.39 seviyesinden başlayan 14 Haziran 2017 itfalı iki yıllık gösterge tahvil spot kapanışta ortalama yüzde 10.42 oldu. 12 Mart 2025 itfalı 10 yıllık gösterge tahvilin bileşik faizi de 9.96 seviyesinden başladığı günü yüzde 10.05’ten kapattı. Merkez’den faiz adımı yok TCMB Başkanı Erdem Başçı Fed’i bekleyen TCMB faizleri sabit tuttu, para politikasında sıkı duruşun süreceğini belirtti. lik borçlanma faiz oranını ise yüzde 7.25’te sabit tuttu. PPK metninde “Kurul, küresel piyasalardaki belirsizliklerin enflasyon beklentileri üzerindeki etkileri ile enerji ve işlenmemiş gıda fiyatlarındaki oynaklıkları dikkate alarak gerekli görülen süre boyunca likidite politikasındaki sıkı duruşun korunacağını ifade etmiştir” denildi. l Ekonomi Servisi aizle ilgili bir adım atmak için ABD Merkez Bankası’nı (Fed) bekleyeceğini işaret eden Merkez Bankası (TCMB), Fed’in aralık ayındaki kritik faiz toplantısı öncesi kasım ayı Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında kısa vadeli faizleri sabit tuttu. TCMB, bir hafta vadeli repo ihalesi faiz oranını yüzde 7.5’te, marjinal fonlama oranını yüzde 10.75’te, gece F Yeni yasaya göre bankalar veya kredi verenler, tüketiciye ön bilgilendirme yapmak zorunda. Bankalar bir form hazırlayacak ve sözleşme imzalanmadan tüketiciye bunu verecekler. Yünlü tekstil kumaşı yeniden gözde oldu Sağlıksız ve ucuz hale gelen tekstil ürünlerine tepki, yünlü kumaşı gözde hale getirmeye başladı. Özlem Yüzak Tüketici dikkati elden bırakmasın Yürürlüğe giren Tüketici Kredi Sözleşmeleri Yönetmeliği tüketiciye indirim, cayma gibi fırsatlar sağlasa da dernekler yurttaşı uyarıyor PINAR YILDIZ ızlı tüketim, sağlıksız, ucuz ve neredeyse ‘kullanat’ haline gelen tekstil ürünlerine tepki yünlü tekstil kumaşlarını yeniden gözde hale getirmeye başladı. Uluslararası Yünlü Tekstil Örgütü’nün (IWTO International Wool Textile Organization) “Yünün Geleceği Vizyon ve Strateji Toplantısı” için İstanbul’da bulunan (IWTO) Başkanı Peter Ackroy’a göre 2008 krizinden bu yana moda endüstrisi sürdürülebilir malzemelere kaymaya başladı, tüketiciler daha seçici olmaya başladı. Örneğin Japonya’da yünlü kumaş talebi yüzde 20, ABD’de yüzde 10 arttı. Ackroy ve toplantıların ev sahipliğini H üstlenen Yünsa’nın Genel Müdürü Cem Çelikoğlu ile yün ve yünlü kumaşları konuşuyoruz. Evet yün doğal, sağlıklı ama pahalı. Dolayısıyla erişim de kısıtlı. Poliester, viskoz gibi kumaşların 3 katı. Türkiye yün üreticisi bir ülke değil ancak Sabancı Grubu’nun şirketlerinden Yünsa yünlü kumaş üretiminde Avrupa birincisi ve dünya beşincisi. Avrupa’da tekstil üretiminin ciddi anlamda azaldığını belirten Çelikoğlu “Hedefimiz önümüzdeki 5 yıl içinde sektörde dünya lideri olmak. Bu yüzden en iyi bildiğimiz işe, yünlü kumaşa odaklandık. Sektörde liderlik bayrağını İngilizler taşıyordu düne kadar, bugün İtalyanlar taşıyor. Artık bu bayrağın bize geçmesi için hazırız” dedi. üketici dernekleri, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın önceki gün yürürlüğe giren “Tüketici Kredi Sözleşmeleri Yönetmeliği” konusunda tüketicileri uyardı. Tüketici Hakları Derneği Genel Başkanı Turhan Çakar, tüketicinin ön bilgilendirme formunu dikkatle okumalarını, Tüketiciler Derneği Genel Başkanı Aydın Ağaoğlu ise tüketicilerin örgütlü olarak haklarına sahip çıkmalarını tavsiye etti. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nca, Resmi Gazete’de 22 Mayıs’ta yayımlanan ve yürürlük tarihi 6 ay sonra olarak belirlenen yönetmeliğe göre tüketiciler, 14 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin tüketici kredisi sözleşmesinden cayabilecek. Tüketiciler Derneği Genel Başkanı Ay T dın Ağaoğlu, tüketicilerin karşılarında kim olursa olsun, belgeleri imzalamadan dikkatli olmaları konusunda uyarırken “Tüketiciler uyanık olsunlar ve anlamadıkları yer olursa mutlaka sorgulasınlar. ‘Karşımdaki koskoca banka, benim onun sözleşmesini değiştirebilecek gücüm mü var veya banka bana yanlış yapar mı’ demesinler. Örgütlü olarak haklarına sahip çıksınlar. Günümüzde milyonlarca tüketici hakem heyetlerinde kendilerinden bankalar tarafından haksız yere alınan paralarını geri almak için mücadele ediyor. Hakem heyetleri dosya yoğunluğundan bir yıl sonrasına gün veriyor” diye konuştu. “Kredinin türü, tüketiciden talep edilecek ücretlerin tamamı ve faiz oranlarının yer aldığı ön bilgilendirme formunu al İmza atmasınlar mayan tüketici sözleşmeye imza atmak zorunda değil” diyen Turhan Çakar ise yönetmeliğin mevcut durumdaki sorunlara çözüm üretemediğini belirtti. “Bankaların istekleri göz önünde bulundurularak ücret komisyon masraflarının tüketiciden alınması yasada güvence altına alındı” diyen Çakar, bunun yolunu açanın da mevcut yasa olduğunu söyledi. Çakar’a göre yurttaşlar bankaların ipoteği altına girdi. “Yürürlükteki yasanın en önemli maddesi bankaların ücret komisyon masraflarının yasal güvenceye alınması. Yeni düzenleme bunda bir değişiklik yapmadı. Yani bu düzenlemeler gelse ne olacak, gelmese ne olacak. Önemli olan haksız ücretlerin alınmaması ve bu maddenin kaldırılması” diyen Çakar, yurttaştan bu konuda tüketici derneklerine destek vermesini istedi. epsi mümkündü: Başbakanlık görevinin ilk haftasında “Nepotizmi affetmem” diyen Davutoğlu’nun, Berat Albayrak’ın bakanlığını imzalarken ne hissettiğini sormak, Vaktiyle “Siyaset bir meslek olmamalı. Tadında bırakmak lazım” demiş olan Ali Babacan’ın yokluğuna dair tahminde bulunmak, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı koltuğundaki “ablakardeş” geçişkenliği, Çok değil üç yıl öncesine kadar AKP’yi hakaretamiz ifadelerle yerden yere vururken, “dönüş”leri, son kabinede başbakan yardımcılıklarıyla ödüllendirilen eski Has Parti ile eski Demokrat Parti genel başkanlarının etkileyici seyrüseferlerini, Mehmet Şimşek’in AKP hükümetlerindeki ilk görevinin de tıpkı bugünkü gibi “Hazine’den sorumlu” bakanlık olduğunu, Ulaştırma Bakanlığı koltuğuna yeniden oturmanın Binali Yıldırım’ı başbakanlıktan daha fazla mutlu edeceğini... HHH Fakat Ankara’da, sakin bir “Öğretmenler Günü” yıldönümü olarak başlayan ve en önemli gündem maddesi açıklanacak “yeni kabine” olan 24 Kasım, beklenmedik sarsıcılıkta bir olayın tarihine dönüştü. Bu yazı yazılırken “yeni kabine”, Putin’in zehir zemberek açıklaması, Lavrov’un ziyaret iptaliyle üzerine yapılmış ve yapılacak tüm yorumları hızla eskiterek, doğduğu ilk saatlerinde bir kriz kabinesi olarak tescillenmişti. Hem de oylarını beş ay arayla 5 milyon artırmış bir iktidarın “en güçlü olduğunuzu sandığınız an zafiyet gösterirsiniz” sözünü doğrularcasına. Rusya ile yakın bağları olan kaynağımın telefondaki sözleri, muhtemel ki çok kişinin zihninde dolaşan bu soruya, başka bir boyut getiriyor: “Berat Albayrak’ın bakanlığı, enerji politikasında inisiyatifin Cumhurbaşkanı Erdoğan’da olacağının işaretiydi. Bu da TürkRus ilişkilerinin hiç olmadığı kadar hızlanacağı beklentisini doğurmuştu. Kabinenin açıklanacağı gün bu ölçekte bir krizin patlamasının rasyonel izahı yok.” Aynı kaynağım, Rusya Devlet Başkanı Putin’in o zehir zemberek açıklamayı yapmak için “beş saat beklediğine” dikkat çekerken, Türkiye’nin sabah saatlerinde gerçekleşen bu olayı, karışık ve birbirine karşıt açıklamalarla iyi yönetemediğinin de altını çiziyordu. HHH Putin’in “Terörist bölgesinden Türkiye’ye petrol ve petrol ürünleri gittiğini gördük. Şimdi Türkiye bizi sırtımızdan bıçakladı” sözünün Türkiye hakkında, bugüne kadar “dışarıdan” gelmiş en sert değerlendirme olduğu kuşku götürmüyor. Bu sözün bir önceki adımının Antalya’daki G20 Zirvesi’ndeki “son dakika” açıklaması olduğunu hatırlamaksa olayın vahametini artırıyor. Geçen hafta, “IŞİD, 40 ülkeden finansal destek alıyor. Bunlar arasında G20 ülkeleri de var” demiş olan Putin, bugün sözünü sakınma, perdeleme, diplomatik filtrelerden geçirme ihtiyacını hissetmiyor. Belli ki, iki ülke arasındaki ilişkilerin bağımlılık düzeyine bakıldığında henüz başlangıç aşamasında görünen bu krizden kazançlı çıkacak olan taraf Türkiye olmayacak. Dahası, iki ülke arasında ortak bakanlar kurulu gibi çalışan; Erdoğan ile Putin’i bir araya getirecek ÜDİK’in (Üst Düzey İşbirliği Konseyi) Kazan’daki toplantısına haftalar kala... Bu ölçekteki bir krizi Erdoğan’ın böyle bir dönemde arzu etmeyeceğini vurgulayan bazı kaynaklar, uçağı düşürülmüş Rusya karşısında, Türkiye’nin son derece güç bir pozisyona “sokulduğu” görüşünde. Bu zorlu pozisyondan çıkışın Akkuyu için bugüne dek 3 milyar dolar harcamış olan Rusya’ya “samimi üzüntüleri” ifade ederek bir nebze mümkün olup olmayacağı ise önümüzdeki günlerde daha net görülebilir. İlk dakikada kriz kabinesi H KISA KISA HSBC Holdings Plc maliyet düşürme planı kapsamında 2 bin kişiyi işten çıkarmayı planlıyor. Konuya yakın bir kaynağa göre, süreç iki yıl sürecek. l Yunanistan'a 2 Milyar Avro kredi Avrupa İstikrar Mekanizması (ESM), Yunanistan’a 3’üncü kurtarma paketi kapsamında sağlanacak 2 milyar Avro’luk krediyi serbest bıraktı. Yunanistan, serbest kalan krediyi, borç yönetiminde ve AB yapısal fonlarıyla finanse edilecek projelerde kullanacak. l Ford, yangın riski oluşturan yakıt sızıntısı nedeniyle 450 bin aracını geri çağıracağını duyurdu. Ford’dan yapılan açıklamada, hatalı araçların Kuzey Amerika’da trafiğe çıktığı belirtildi. l C M Y B