Katalog

Perşembe 22 Ekim 2015 DUNYA Esad, Putin’e “Suriye’yi yeniden inşa edeceğiz” dedi. Çin liderinden Londra’ya çıkarma Çin Devlet Başkanı Şi Cinping 62 milyar dolarlık ekonomik anlaşmalar için gittiği Britanya’da krallar gibi ağırlandı. Buckingham Sarayı’nda Cambridge Düşesi Kate’le kaÇin Devlet deh kaldırdı. Davete katılan İşçi Partisi lideBaşkanı Şi ri Jeremy Corbyn Kraliçe ile nihayet el sıkıştı. dishab@cumhuriyet.com.tr TASARIM: BETÜL BERİŞE Biden: Aday olmayacağım ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden 2016 başkanlık yarışına aday olmayacağını açıkladı. Kampanya için vakti kalmadığını söyleyen Biden’ın Demokratların en güçlü adayı Hillary Clinton’ı alt edebileceği konuşuluyordu. Cambridge Düşesi Kate 9 nilgun@cumhuriyet.com.tr ü t k ö ç n e k r e ı’ n la ‘6 ay p Gövde gösterisi R de Esad’a şunları söyledi: “Suriye’de terörle mücadelenin yanı sıra siyasi süreçte de elimizden geleni yapmaya hazırız. Bunu diğer küresel güçlerle koordinasyon içinde yapacağız. Bizim pozisyonumuz şudur: Askeri operasyonların olumlu dinamikleri, uzun vadeli bir çözümün temelini atacaktır. Bunun temelini de tüm siyasi, dini, etnik grupların katılacağı bir siyasi süreç oluşturacaktır.” Putin’in, daha 30 Eylül’de Esad’ın ancak “sağlıklı” muhaliflerle görüşebileceğinden söz ederken, bu kez hiçbir muhalif grubu dışlamaması dikkat çekti. Arabuluculuğa soyunup Moskova’da ağırladığı muhaliflere son olarak BatıArap destekli Suriye Ulusal Koalisyonu’nu da katan Putin yönetimi, iki hafta önce Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) ile görüşmekten de söz etmişti. PYD ise sık sık ziyaret ettiği Moskova’da dün resmen ofis açtı. Bu gelişmeler, RusyaİranHizbullahEsad it ESAD VE PUTİN MOSKOVA’DA BULUŞTU nilgun@ Türkiye’ye Kaddafi rolü usya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 30 ni kaybetmiş bir Eylül’de Suriye’ye asda Suriye halkıkeri müdahaleye başlaadam gelmedi” BD’nin reve r ra ka n nı masının ardından, Suritepkisini verdi. girişimiy şünde. mrü Cu , gö ra ği ka ce ye Devlet Başkanı Beşar An sle Ru s kaynaklar, Ru ka aş Esad’ı Moskova’da ağırrb u hu Su e, ya, Türkiy Erdoriye’de geçiş YGU ip Su DU yy ladı. Tarihi görüşmeyle Ta ş şi nı Dı n ta is di Arab GÜVENÇ sürecine yöneDışişleEsad, 2011’de Suriye içve n ın ğa ı’n ar nl ka Ba leri r zaman kıri bi Fe lik nı savaşının başlamasınka Ba ri cuma günü asına karm , la un sıt ’n lu dan beri ilk kez yurtdıoğ rli r ni ge Si ardun Avrupa’da olduklarını vurgul ve şı çi şı ziyareti yaptı. Putin’in So da ın ay e l m lü ne ği Ey çekleştir ken, “Esad’ın gelece r veığı göpt bu hamlesi, ABD ile Türya a ’d bu va en ko en os kl M ra si be e halkı ka riy Su n de nı a’ kiye dahil müttefiklerisy Ru rüşmelerde luşma öncesin dedi. ” rir a am nin Esad’lı geçiş süreal Be iz ın “B ’n Esad için de, Ankara ır” ır şt cine yeşil ışık yakmasıkı sı ay ’ k 6 ız ço an ır tı ’d ış Ba yız, şar Esad ‘Çok sık açıki nın ardından geldi. in iğ an rd pl ve a ı m tın ul nı rt eş m ya da ku ili, Esad’ın tk pı Ye ya Kremlin’den yapıile a ş sy dü lamıştı. Ru ları yine suya etini kaybettiş iy rü ru gö lan yazılı açıklamak iti Ah kr i an lan o ik tü. Başbak da, savunan Türkiın ni ği fın da Esad’ı çalışma ziyara n, ta nu s u’ Ru ğl to e, med umet Davu ve ABD’nin tutum ikof olanye reti için Putin’in daşn la ge ka ’lı ad de Es lin e “E el e “Mes tılması üz sa u” ım m an ur n ol vet ettiği ve Rusya’nın nu et gi ef al ’ın dan muh ile çiş değil, Esad nin Suriye’de hem askerine de, “Ben Putin a diyerek, Türkiye’ diş formülüdür” de rın la af ğr to fo di ’ ’ın et ad ef ri hem siyasi hedeflere v al Es De uh a m sy lı Ru ım ‘ıl diği gün gruplara ığımda, orada meş müdahil olduğu belirkt ir ğı ba dı im la ad m Vl nı ı ta an ye şk let Ba yorum. rü gö i. er ld ni lid r re tildi. Putin önceki gün bi öğ ı an ru ığ çıkt Putin, 5 yıl arad eşruiyeti karşı m a ’y va gerçekleşen görüşmeko os ’ı M ad Es sonra Beşar a ırl ağ a ’d Moskova yarak, “Esad meş a es m r” di er lid ru a’d pa jı verdi. Avru Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdikkatini çekti. PYD ve YPG’nin PKK t’ ve ‘e a ay ki buluşm doğan ile Rusya Federasyonu bağlantılarını vurgulayan Erdoğan, ‘6 diyen Rusya’nın, Başkanı Vladimir Putin dün Türkiye’nin IŞİD dahil olmak üzere telefonla görüştü. Görüşmetüm terör örgütleriyle mücaay’ formulüne ve de Putin, Suriye lideri Esad’ın deleye önem verdiğini söyledi. geçiş süreci için ziyareti ile ilgili bilgi verdi. İki liderin gelecek ay Antalya’da herhangi bir tarErdoğan da Halep’teki yapılacak olan G20 zirvesinde rih konmasına ka i. ld ni çatışmaların yeni bir tüm konuları ayrıntılı biçimde re öğ ğu du şı ol göç dalgası yaratmagörüşme konusunda mutabık Rusya, Esad’ın ge sı konusuna Putin’in kaldıkları bildirildi. a nd su leceği konu A tifakının cephede pek çok koldan ilerlediği ve Halep’i geri alma operasyonu başlattığı dönemde geldi. Esad, Putin’e şunları söyledi: “Sizin kararlarınız ve eylemleriniz olmasaydı, Suriye’de çok daha trajik bir senaryo gelişirdi. Askeri eylemi siyasi adımların takip etmesi gerektiği konusunda hepimiz hemfikiriz. Devletin kaderinin belirlenmesi sürecine elbette sadece iktidar partisi Baas değil tüm ulus katılmak istiyor.” Kremlin sözcüsü Dimitri Peskov, iki liderin uzun bir görüşme yaptığını, ancak Esad’ın geleceğinin gündeme gelmediğini söyledi. “Terörist ve aşırılıkçı gruplarla mücadele, Suriye ordusunun saldırılarını destekleyen Rus operasyonlarının sürdürülmesine” odaklanıldı. Esad dün sabah Şam’a geri döndü. Böylece Esad kendisini devirmeye çalışan güçlere karşı Rus onayı alarak elini, Rusya da Suriye’nin geleceğinde başrol oyuncusu olduğu iddiasını güçlendirdi. Siyasi adımları Herkesi dahil etti lmanya’dan “Die Welt” MerkelErdoğan buluşmasının ardından; “Türkiye, Suriye’de tampon bölge oluşturmak istiyordu; şimdi kendisi tampon oluyor” diye yazdı ve ekledi: “Muğlak vaatler Merkel’in Türkiye’ye Kaddafi’nin üstlendiği (AB’nin) sınır bekçisi rolü biçtiğini gizleyemez!” Bu çok çarpıcı ifadeler önceki gün Cumhuriyet’in baş sayfasında da vardı... Aslında ben bunu Erdoğan daha ay başında Brüksel’e gittiğinde yazdım: “Dünya liderliğinden AB sınır bekçiliğine” başlıklı “Sağnak”ta (6 Ekim), “Reel politika, Erdoğan’a AB sınırlarının şimdi bekçiliğini dayatıyor. Bu, 5 yıl önce Kaddafi’ye biçilen yerdi” demiş; “Ankara’yı bekleyen kirli anlaşma” başlıklı sonraki yazımda da “Kaddafi’ye” bu “kirli” sınır bekçiliği rolünün nasıl teslim edildiğini anlatmıştım... Ancak “kampları” anlatmaya fırsat olmadı. Onu da bu yazıda tamamlayım... Öyle ya; “Kaddafi’nin rolü” denen bu “sınır bekçiliği düzeni” ve de o kamplar, acaba ne ifade ediyor? A ‘Dıştan’ denetim... Erdoğan ve Putin telefonda görüştü Obama Hamaney’e güvence vermiş ran’ın ruhani lideri Ayeİ tullah Ali Hamaney, Tahran ile uluslararası güç BEBEKLER DE YOLDA Yunanistan’ın başkenti Atina’ya gitmek üzere Midilli ve Sakız’dan feribotlara binen Suriyeli aileler, beş minik bebeği güvertede battaniyelerin arasına yatırdı. Soldakilerin üçüz olduğu belirtiliyor. Buna “outsourcing”, diğer deyişle “sınırların denetiminin dıştan sağlanması” deniyor. İtalya, çiğnenmesi mümkün olmayan anayasal haklar ve insan hakları gerekçeleri ile “güney sahillerinin kontrolünü”, kendisinin doğrudan başvuramayacağı yöntemlerle denetleme işini Kaddafi’ye devretmişti. 2008’de Kaddafi ile yürürlüğe giren “sınır kontrolü” düzenince, aynen şimdi AB ve Merkel tarafından Türkiye’ye önerilen biçimde; İtalya’nın güney sahil şeridi Kaddafi’nin güvenlik güçleri ile “ortaklaşa” korunuyordu. İtalyan sahil güvenliği ufukta kaçakları belirlediği anda bunları Libya güçlerine bildiriyor; hak, hukuk sicili sıfır Libya da, uluslararası sulardı filan diye bakmadan bildiği yollardan o tekneleri geri çeviriyordu. AB ülkeleri, kaçakları Libya’ya geri püskürtmek için, Türkiye için bugün sözü edildiği şekilde, o yıllarda bir “güvenli ülke” tartışmasına girmeye gerek dahi görmemişlerdi. “Kirli anlaşmanın” hayata geçmesi için havada Avroların uçuşması ve Başbakan Berlusconi’nin Kaddafi’nin elini öperek egosunu hoş tutması yetmişti. Berlusconi’nin “diplomasi şaheserim” dediği anlaşmaya göre Kaddafi, İtalya’dan “altyapı” karşılığı olarak 5 milyar Avro alacaktı. Buna karşın Libya’nın “Reis”i, Akdeniz’den topladığı kaçakları, ülkesindeki kamplarda tutacaktı. ler arasında temmuzda imzalanan nükleer anlaşmayı onayladı. Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’ye gönderdiği mektupta Hamaney, “anlaşmanın yürürlüğe girebileceğini ancak anlaşmadaki belirsizliklere karşı önlem alınması gerektiğini” vurguladı. İran’ın geçmişte nükleer silah geliştirmediğine dair BM raporu yayımlanana dek zenginleştirilmiş uranyum stoklarının yurtdışına gönderilmemesini istedi. Hamaney, ABD Başkanı Barack Obama’nın kendisine iki mektup göndererek “İslam Cumhuriyeti’nin teolojik yönetim yapısını devirme niyetinde olmadığı” sözü verdiğini, fakat ABD’nin faaliyetlerinden “bunun doğru olmadığının anlaşıldığını” da ekledi. Hamaney Tel Abyad’da özerk yönetim uriyeli Kürtlerin silahlı gücü YPG’nin haziranda IŞİD’den aldığı ve ardından Arap nüfusu kovmakla itham edildiği Tel Abyad’da Kobani kantonuna bağlı demokratik özerk yönetime geçildi. Reuters haber ajansının “PYD’nin zaten üç kanton kurduğu Rojava’da Tel Abyad’ın da dahil olduğu dördüncü kanton ilan ettiği” haberini yerel yetkililer jet hızıyla yalanladı. Kobani Kantonu Eş Başbakanı En S ver Müslim ve PYD’nin de bağlı bulunduğu Demokratik Halk Hareketi (TEVDEM) Tel Abyad sorumlusu Ömer Eluş’un açıklamalarına göre, politik olarak Kobani kantonuna bağlı kent, demokratik özerk yönetimini seçimle belirledi. Tel Abyad meclisi, Arap Mensur Sedum ve Kürt Leyla Mustafa’yı özerk yönetimin eş başkanı seçti. Belediye, barış, adalet, siyaset, dış ilişkiler, tarım, sağlık, eğitim, kadın hakları gibi alanlardan sorumlu 10 komisyonu olan demokratik özerklik meclisi de kuruldu. TEVDEM Yürütme Konseyi üyesi Ferhad Dêrik, Tel Abyad’ın demokratik Suriye minyatürü olduğunu söyledi. Ankara’ya kötü haber Suriye’nin kuzeyinde tampon bölge planlarına dahil ettiği Tel Abyad’ın YPG’nin eline geçmesine sistematik olarak tepki gösteren Ankara açı sından, HDP’nin seçim programında yer alan Türkiye’de özyönetimin Tel Abyad’da hayata geçirilmesi yeni bir darbe oldu. Kürtlerin Gre Spi dediği, ArapKürtTürkmenErmeni nüfuslu Tel Abyad kenti Kobani ve Cizire kantonları arasında bağlantıyı sağlıyor. Müslim’in YPG ve ortaklarının operasyona hazırlandığını belirttiği Cerablus’un da IŞİD’den alınması halinde, tüm kantonlar arasında bağlantı sağlanacak. Kaddafi’nin cesedinin taşındığı ilk yer olan Mistrata yakınlarındaki Majer, Bingazi yamacında Ganfuda, Batı şeridinde Misurata ve Al Zawiya kampları, Trablus’ta Abu Salim kamplarındaki zulmü anlatan çok röportaj izledim. Kaddafi bu kamplardaki göçmenlerden, “köle” gibi bedava işçi olarak yararlanıyordu. Sıcakta üst üste, alt alta aylarca kalan göçmenlerin yaşadığı insanlık dışı şartlar kimse için sır değildi. BM ve insan hakları dernekleri bütün hak ihlallerinden haberdardı. Ama Kaddafi’nin her krizde AB başkentlerine; “Kafamı attırmayın. Kampların kapılarını açtım mı, Avrupa’nın rengi siyaha boyanır!” tehditleri karşısında; başlarını öte yana çeviriyorlardı. Göçmenler böylece yalnız “Guantanamo” şartlarındaki kamplarda tutsak tutulmakla kalmıyor, bir de “Reis”in şantajlarında “yem” olarak kullanılıyorlardı. İtalya’nın ünlü Ortadoğu uzmanı Alberto Negri; Erdoğan’ın da şimdi kaçak göçmenleri Avrupa’ya böyle bir tür “şantaj” olarak kullandığını yazıyor. “TürkiyeAvrupa arasında yıllar sonra birden 1 Kasım eşiğinde bu kritik zamanlamayla gerçekleşen ani açılımın sırrını” sorgulayan İtalyan gazeteci; (vaktiyle Kaddafi’nin yaptığı gibi!) Erdoğan’ın da Avrupalı muhataplarını tam da bu zamanlamayla kendisine “siyasi kredi açmaları için” özetle kaçak musluğunu açmakla tava getirdiğini yazıyor. Göçmenlerle şantaj yapmak ABD Irak’ı kaptırmama derdinde haRusya’nın Suriye’deki askeri başarısı karşısında Irak’ta Moskova müdahalesi isteyen sesler gürleşirken zorda kalan ABD, IŞİD’e karşı yeni saldırı hazırlığında. İngiliz The Times gazetesine göre Pentagon cihatçıları birden fazla cephede savaşmaya zorlamak için Irak ordusu, Kürt güçler ve İran destekli Şii milislerin koordineli taarruza geçmesini planlıyor. Irak’ın iktidar koalisyonu ve önde gelen Şii milis grupları ise dün İbadi’yi Rusya’dan yardım istemeye çağırdı. ha Ege’de 15 kayıp lep Kuşadası’ndan Yunanistan’ın Sisam adasına geçmeye çalışan 30 lep Suriyelinin bindiği lastik bot battı. Sahil Güvenlik ekipleri aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu 15 kişiyi kurtardı, diğerleri için havadan ve karadan arama kurtarma çalışması başlatıldı. ‘Ilımlı muhalifler’ kafa kesti Batıda ve Türkiye’de “ılımlı muhalifler” diye pazarlanıp silahlandırılan Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) militanlarının öldürdükleri Suriye askerlerinin kafasını keserek poz verdiği öne sürüldü. El Masdar’ın haberine göre, kan donduran kareler Rusya’nın hava saldırılarının ve Suriye ordusunun hedefindeki Rastan Muhalifler bu fotoğrafı yayımladı. ve Hula vadisinde çekildi. Halep’ten kaçış sürüyor Birleşmiş Milletler, Suriye ordusunun Rus jetleri, İran ve HizbullahRus savaşçılarının des BM, Suriye ordusunun jetleri, İran veteğiyle yürüttüğü Halep operasyonunun 35 Hizbullah savaşçılarının desteğiyle yürüttü bin kişiyi yerinden ettiğini açıkladı. Batıya ğü Halep operasyonunun 35 bin kişiyi yekaçan aileler akrabalarıyla ya da barınaklarda rinden ettiğini açıkladı. Batıya kaçan aileler kalıyor. Bu kişilerin en azından bir kısmının akrabalarının yanında ya da geçici barınakTürkiye’ye geleceği tahmin edilirken larda kalıyor. Henüz Türkiye sınırınahenüz doğru sınıra yoğun bir kaçış gözlemlenmedi. yoğundoğru bir kaçış gözlenmiyor. C M Y B