Katalog

25 EYLÜL 2014 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA HABERLER 13 Çetin pazarlık NEW YORK Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, IŞİD’e karşı oluşturulan koalisyonun sadece hava harekâtı ile sınırlı kalmamasını, kara harekatını da kapsamasını isterken Mehmetçik’in sahaya inmesi için Amerikan askerinin ve bölge ülkelerinin de sahada olmasını hedefliyor. Erdoğan’ın ABD ile birlikte çalışmak istediği planda uçuşa yasak bölgenin ileride Esad’ı da hedef alması var. Türkiye’nin insani yardım aşamasından kara operasyonuna geldiği bir haftalık sürede, ABD’nin de politikalarının değiştiğine işaret edildi. Bu aşamada Erdoğan’ın hedefi, ABD’yi hem uçuşa yasak bölge ilan etmeye, hem de tampon bölge oluşturmaya zorlamak. Tampon bölge ile Türkiye’ye gelen Suriyelilerle ilgili yükünü azaltmayı ve operasyonlar sırasında devam etmesi beklenen göçün önlenmesi hedefleniyor. Türkiye’nin halen devam eden operasyonlara destek verdiği öğrenilirken uçuşa yasak bölge oluşturulmasının da Esad’ı devrilmeye zorlamak olduğu ifade edildi. Bu süreçte, Suriye muhaliflerinin askeri açıdan da desteklenmesi ve gerekli olan füzelerin verilmesi Ankara’nın beklentileri arasında. Erdoğan’ın, Türkiye’nin katılımını muharip güç düzeyine çıkartacak oluşumda, karşı taraftan da taahhüt almayı hedeflediğine işaret ediydi. Türkiye’ye göre, IŞİD’i yok etmek için kara ve hava harekâtının yanı sıra psikolojik harekât da önemli. Sünnilerin dışlanmaması ve başta IŞİD ile bağlarını kopartmak için izlenecek politikalarda Sünnilerin katılımının da alınması isteniyor. IŞİD’e kara herakâtı isteyen Erdoğan, Mehmetçik’i sahaya sürme karşılığında ABD’yi tampon bölge ve uçuşa yasak bölgeye ikna etmeye çalışıyor ‘IŞİD’e Esad’ı devirmek Gözler isteyenler sebep oldu’ Dış Haberler Servisi ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, bütün dünyayı ürküten IŞİD tehdidine “Suriye’deki yönetimi devirmeye çalışan ülkelerin sebep olduğunu” söyledi. Bu ülkelerin artık kendilerine uzanan “tehdidin” farkına vardıklarını belirten Kerry, Irak’ın ardından Suriye’ye genişletilen hava saldırılarının “çok daha uzun zaman devam edeceğini” vurguladı. ABD Dışişleri Bakanı dün CNN International’da soraları yanıtladı. Kerry, “Koalisyon ortağı olanlar bu grupları doğrudan yahut dolaylı olarak desteklemekle itham ediliyorlar. Hakikaten koalisyondalar mı” sorusu karşısında önce “Koalisyonun hemfikir olduğuna kesinlikle ikna olmuş durumdayım” diyerek IŞİD’in bütün bölge ülkelerine, onların egemenliklerine tehdit teşkil ettiği yanıtını verdi. ABD’li bakan şu ifadeleri kullandı: “Esad’ı devirme çabaları başladığında, asıl önemli olanın Esad’ı devirmek olduğunu söyleyen ‘Evet arada çürük elmalar var ama biz onun gitmesini istiyoruz’ diyerek hesaplar yapanlar vardı. Bu da farklı gruplara kaynaklar sağlanmasına sebep oldu ve bu da maalesef baştan savma yapıldı. O zamandan bu yana bu finansman sağlanması durumuna çok ciddi bir odaklanma var ve artık inanıyorum ki bu gruplara devlet destekleri kesildi. Belli ülkelerde bu gruplara bireysel olarak mali yardım sağlayanlar var ama teoride bunlar ‘Esad’dan kurtulacağız ve sonra bu çürük elmalara odaklanacağız’ diyorlardı. Bunun daha ürkütücü, tehdit edici olduğunu anladılar ve bence hakikaten çekildiler. Şimdi IŞİD’e dikkat kesildiler.” Bugüne kadar IŞİD’i hedef alan saldırılar için “Yaptığımız IŞİD hücumunu durdurdu. Hava gücüyle yapabildiğimiz buydu. Bağdat düşebilirdi, Erbil düşebilirdi. Bu daha ikinci günü ve üçüncü ve daha fazlası olacak. Bu böylece devam edecek” ifadelerini kullandı. Kerry, mücadelenin sadece hava kampanyasıyla da başarı şansının olmadığını, “yabancı savaşçılar, finansmanlar ve Müslümanların İslamı kendilerinin sahiplenmesini içeren” çok yönlü ve karmaşık bir çaba gerektirdiğine dikkat çekti. Kerry’nin, Obama’nın Amerikan halkı ve Kongresi’ne “kara birliği kullanılmayacak” vaadini “yumuşatması” da dikkat çekti. ABD’li bakan, “Pek çok insan halihazırda zaten farklı biçimlerde karada” diyerek yabancı savaşçılarla iştigal eden istihbaratçılara işaret etti. Tezkerelerin değişmesi bekleniyor Obama: Aşırılıklar reddedilmeli Dış Haberler Servisi ABD Başkanı Barack Obama, BM Genel Kurulu’nun açılışında yaptığı konuşmada IŞİD’e karşı sert bir tutum takındı, “Hiçbir Tanrı bu acıları kabul etmez. Bu insanlarla müzakere söz konusu olamaz. Bildikleri tek dil, güçtür” dedi. Bütün dinlerde aşırılık tehdidi bulunduğunu, hoşgörünün geliştirilmesi gerektiğinin altını çizen ABD Başkanı, “Arap ülkeleri potansiyellerinin farkına varmalı. İyi okullar olursa, girişim sağlanırsa, insanlar gelişir. Kadınlar eğitime dahil olmalı. Kadınlar ve sivil kurumlar topluma katkı sağlarsa, hiçbir şekilde terör başarılı olamaz. Mezhep çatışmasını ve aşırılığı ret etmeliyiz. Aşırı ideolojiye karşı duracağız ve mezhep çatışmasının üstesinden gelenlere yardımcı olacağız. Özellikle Müslümanların açık bir şekilde El Kaide ve IŞİD gibi örgütlerin ideolojisini reddetmeleri lazım.” Konuşmasında özeleştiri de yapan Obama, “ABD’yi eleştirenlerin, bizim de kendi ideallerimizi yerine getirmekte zaman zaman başarısız olduğumuza dikkat çekeceğini biliyorum. Fakat biz, dünyanın sorgulamalarını memnuniyetle karşılıyoruz çünkü Amerika, sorunlarını ele almak için sürekli çalışan bir ülke” dedi. Obama, Türkiye’ye de şu manidar vurguyu yaptı: “Çünkü biz ideallerimiz için savaşıyoruz ve başarısız olduğumuzda kendimizi eleştirmeye istekliyiz. Çünkü liderlerimizden hesap soruyoruz; özgür basın ve bağımsız yargı için ısrar ediyoruz. Farklılıklarımızı hukukun üstünlüğüne saygı duyarak, her ırk ve dine yer açarak, kadın ve erkeklerin ülkelerini daha iyi yönde değiştirme becerisine inanarak, yani açık bir demokrasi ortamında ele alıyoruz.” İncirlik’te BARKIN ŞIK havaya” tehditlerin bertaraf edilmesi için de bu uygulamaya ihtiyaç olduğunu kaydetti. Buna göre, helikopter ve uçak gibi hava araçlarının yanı sıra, omuzdan atılabilen füze sistemleri ile uçaksavar gibi silah sistemlerinin susturulması için de uçuşa yasak bölge ilanı gerekiyor. Kaynaklar, tampon bölge ilanına ise koalisyon güçlerinin ayak direyebileceğini söyledi. Tampon bölgenin ilanı durumunda, bu bölgenin karadan kontrolünün koalisyon güçlerince gerçekleştirilmesi gerektiği belirtildi. ABD Savunma Bakanlığı Pentagon’un sözcüsü John Kirby’nin, IŞİD ile mücadelenin yıllar alabileceğini söylemesi ise İncirlik Üssü’ne konuşlanacak Çekiç Güç benzeri yapının yıllarca Türkiye’de kalacağının habercisi olarak yorumlandı. Askeri kaynaklar, Suriye’deki IŞİD hedeflerini vuran uçakların Türkiye’deki üsleri kullandığı yönündeki iddialarını ise yalanladı. Askeri kaynaklar, Kobani’deki çatışmalar nedeniyle Türkiye’ye kaçan mültecilerin bir kısmının üzerinde Kalaşnikof piyade tüfekleri yakalandığını da söyledi. 25 kadar Kalaşnikof tüfeğe el konulduğu öğrenildi. Aynı kaynaklar, “Ancak 160 bin kişinin güvenlik soruşturmasından geçirilmesi kolay bir olay değil. Çok sağlıklı yapılması da pek mümkün gözükmüyor” dedi. BM Güvenlik Konseyi’nde dün yapılan ve ABD Başkanı Barack Obama’nın başkanlık ettiği toplantıdan yabancı teröristlere ve finans kaynaklarına karşı ortak kararlılık çıktı. Türkiye’nin de davet edildiği oturumda karar sadece IŞİD’i kapsamadı. Kararı, Rusya, Ukrayna’daki iddiaları doğrultusunda; ABDBatı ve Türkiye, IŞİD’e karşı; Esad ise muhaliflerine karşı alınan bir önlem olarak okuyor. Bu karar IŞİD’e karşı oluşturulan koalisyonun temelini de oluşturmayacak. Türkiye toplantıya ABD tarafından, BM Güvenlik Konseyi Başkanı sıfatıyla özel olarak davet edildi. IŞİD’e karşı operasyon için gerekli olan BM Sözleşmesi’nin 7’nci maddesi çerçevesinde kararın Rusya nedeniyle çıkmayacağına işaret eden kaynaklar, İncirlik Üssü’nün yanı sıra Türkiye’nin Irak’a yakın olan diğer üslerinin de operasyon sırasında kullanılması gündemde. Türkiye’nin şu an üslerin kullanımı ile ilgili yeni bir mutabakat metni aramadığı, öncelikle koalisyonun oluşumunu beklediği, bu konuda görüşmelerin sürdüğü belirtildi. Ancak Türkiye’nin önceliği operasyonun kısa zamanlı değil, uzun zamanlı olması ve IŞİD’e verilen desteğin kırılması için Sünni kesimleri dışlamaması. Türkiye’nin diğer önceliği de sivil kayıpların önlenmesi. Operasyonların ve başta muhaliflere desteğin kesilmesi için sürecin uzun süreli ve kapsayıcı olmasını isteyen Türkiye, IŞİD’in ve felsefesinin kısa sürede bölgeden silinmeyeceği görüşünde. toplantı için ABD’den Türkiye’ye özel çağrı ANKARA Musul Başkonsolosluğu ile ilgili rehine krizinin sona ermesinin ardından Ankara, IŞİD’e karşı pozisyonunu değiştirdi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, BM zirvesi için gittiği ABD’de örgüte karşı kurulan koalisyona “siyasi, askeri ve lojistik” her türlü desteğin değerlendirileceğini söyledi. Edinilen bilgilere göre, bu aşamada ABD, koalisyon güçlerine ait uçakların Türk Hava Sahası’nı kullanması ve İncirlik Üssü’ne konuşlanması için Türkiye’den izin istiyor. 2 Ekim’de TBMM’ye getirilmesi planlanan tezkerede, hükümete bu yetkinin de tanınması bekleniyor. Ankara, hava bombardımanları nedeniyle Türkiye sınırına yönelecek göç dalgasını kontrol etmek için tampon bölge konusunda ise ısrarını sürdürüyor. Irak ve Suriye içindeki IŞİD’e karşı yürütülecek olası bir kara harekâtına Türk askerinin katılmasının zor olduğu, hava harekâtına katılımın ise değerlendirilebileceği belirtiliyor. Türkiye bu kapsamda “No fly zone uçuşa yasak bölge” ilan edilmesi durumunda koalisyon güçleri ile birlikte hava sahasının denetiminde yer alabilir. Askeri kaynaklar uçuşa yasak bölge uygulamasının yalnızca “hava hava” tehditleri için değerledirilmemesi gerektiğini, “karadan CHP, Erdoğan’daki değişimi sorguluyor ‘U dönüşünün nedeni ne?’ AYŞE SAYIN ANKARA CHP yönetimi, 2 Ekim’de görüşülmesi beklenen Irak ve Suriye tezkerelerine, AKP’nin “tavır değişikliği”nin nedeni konusunda Meclis’i bilgilendirmesi ve tezkerelerde “IŞİD’e operasyonun somut olarak tanımlanması” koşuluyla destek vermeyi planlıyor. CHP Grup Başkanvekili Akif Hamzaçebi, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve AKP hükümetinin IŞİD konusundaki tutum değişikliğinin birçok soru işaretine de yol açtığını söyledi. Hükümetin şimdiye kadar “terör örgütü” bile diyemediği IŞİD’le ilgili operasyona “her türlü destek” kararı aldığını açıklamasına da “ihtiyatlı” yaklaştıklarını belirten Hamzaçebi, “Erdoğan’ın U dönüşü yapmış olması gerekçesi açıklanmış değildir. Hükümet bu konuda tezkerelerin görüşmeleri öncesinde Meclis’e bilgi vermelidir” görüşünü dile getirdi. CHP Grup Başkanvekili En Cumhurbaşkanı Erdoğan, BM Genel Kurulu’nda sert mesajlar verdi ‘IŞİD İslama saygısızlık’ DUYGU GÜVENÇ NEW YORK Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, IŞİD’in eylemlerini “islama saygısızlık” olarak tanımladı. IŞİD’e karşı koalisyona destek veren Erdoğan, konuşmasında örgütün adını anmadı ancak IŞİD’in İslama karşı saygısız olduğunu üstü kapalı söyledi: “Din adına terör kavramını hiçbir şekilrde onaylamıyor, böyle bir tanımlamanın dinlere yönelik saygısızlık olduğuna inanıyoruz. Barış anlamına gelen İslam kavramının terör ile yanyana kullanılmasın şiddetle karşı çıkıyoruz. İslam ile terörün yanyana kulanılması inciticidir. Kendi insanlık dışı eylemine İslam etiketine yakıştıranlar da İslamiyete karşı büyük saygısızlık içindedir.” Darbeyi meşrulaştırıyorsunuz: Mısır’da halkın oyları ile seçilmiş cumhurbaşkanı darbe ile indirdilirken binlerce masum katledilirken BM’de demokarat ülkeler bunu sadece izliyor. Bu darbeyi yapan kişi meşrulaştırılıyor. Darbe ile gelenleri savunacaksak bu BM niye var diye merak ediyorum. 1.5 milyon Suriyeli ülkemde: Suriye’yi terk etmek zorunda kalan 1.5 milyon kişiyi topraklarımızda kendi imkânlarımızla barındırıyoruz. 1.5 milyon insan benim ülkemde onları güven altında tutuyoruz. Peki dünyadan ciddi destek geliyor mu, hayır. Suriyeli mülteciler için şu ana kadar kullandığımız kaynak 3 buçuk milyar dolar. Soruyorum; zengin ve güçlü Avrupa ülkeleri 130 bin Suriyeliyi kabul etmiş durumda. Antisemitizm insanlık suçu: 500 yıl önce Avrupa’dan kovulan Musevilere sahip çıktığımız gibi bugün de dinlerine, mezheplerine bakmadan herkese yardım eli uzatıyouz. Türkiye antisemitizmin karşısında olan bir ülkedir. Antisemitizmin insanlık suçu olduğunu belirten istisna siyasilerden biriyim. Aynı şekilde İslamofobinin de insanlık suçu olması gerektiğini vurguluyorum. gin Altay ise hükümetin 2 Ekim’de Meclis’te görüştürmeyi planladığı Suriye ve Irak tezkereleri konusundaki tavırlarını ise içeriğini gördükten sonra netleştireceklerini ve kararlarını Türkiye’nin ulusal çıkarları doğrultusunda vereceklerini ifade etti. Hükümetin getireceği tezkerenin içeriğinin önemli olduğunu belirten Altay, “Yuvarlak ifadeler olursa destek vermeyiz. IŞİD’le mücadele konusunda somut, öznel ifadeleri görmemiz lazım. Somut bir ifade olursa destek veririz” dedi. IŞİD’le mücadele için “kara operasyonu” dahil, Türkiye’nin her türlü katkıyı vermesine karşı çıkmayacaklarını belirten Altay, ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’nin, olası bir operasyonda Türkiye’nin “ön saflarda yer alacağı”nı açıklamasına ise tepki gösterdi. Altay, Kerry’nin bu sözlerinin Türkiye’nin bölgesine yönelik politikasının ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından belirlendiğinin kanıtı olduğunu söyledi. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, ABD Başkanı Barack Obama’nın önceki gün Waldorf Astoria Oteli’nde verdiği resepsiyona katıldı ve Obama ile sadece “ayaküstü” görüştü. Köşk kaynakları, “Suriye de dahil bölgesel sorunların ele alındığını” belirtirken Erdoğan’ın Obama’ya Suriye konusundaki önceliklerini ilettiği öğrenildi. Türk heyetinin New York’ta aldığı son karar tezkerelerin içeriğinde değişiklik yapılması. Görüşmeye ilişkin Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, Erdoğan ve Obama’nın IŞİD kaynaklı tehdidin de aralarında bulunduğu bölgesel ve küresel konularda yakından çalışmayı sürdürmede mutabık kaldıklarını bildirdi. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Caitlin Hayden, “Onlar (Obama ve Erdoğan) ABDTürkiye ilişkilerine yönelik taahhütlerini tekrarladılar ve IŞİD’den doğan tehdidin de aralarında bulunduğu bölgesel ve küresel zorluklarda birlikte yakından çalışmayı sürdürmede mutabık kaldılar” ifadesini kullandı. E rdoğan ile Obama ‘ayaküstü’ görüştü Kerry’nin sözlerini değerlendirdi Destek veren ülkelere sert yaptırım geliyor Dış Haberler Servisi BM Güvenlik Konseyi, BM üyesi olan bütün devletlerden militan gruplara katılmak üzere savaşmaya giden vatandaşlarına karşı sert önlemler almalarını içeren kararı onayladı. AKP hükümetinin, kararı Meclis’e getireceği Irak ve Suriye tezkerelerinin hukuki meşruiyeti için kullanması bekleniyor ABD Başkanı Barack Obama’nın dün akşam başkanlık ettiği ve BM tarihinde devlet başkanları düzeyinde altınca kez yapılan tarihi oturumda 15 Güvenlik Konseyi üyesinin oybirliğiyle aldığı kararda, yabancı militan toplanması faaliyetleri ve bunların çatışma bölgelerine seyahat etmelerine karşı etkili önlemler alınması yer aldı. BM Şartı’nın 7. maddesine dayanan karar, 193 üye ülkeyi de bağlayıcı nitelikte. Ülkeler yasalarını karara uygun hale getirmek zorunda kalacak. Karara uymayan ülkelere ekonomik yaptırımlar uygulanabilecek yahut güç kullanılabilecek. BM kararına 70’ten fazla ülkeden binlerce yabancının Suriye ve Irak’a gitmesi yol açtı. Akdoğan: Türkiye zaten işin içinde ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Başbakan Yardımcısı Yalçın Akdoğan, ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’nin, “Türkiye ön planda olacak” açıklamaları için “Türkiye zaten işin içinde” dedi. Televizyonların Ankara temsilcileriyle bir araya geldi Akdoğan’ın açıklamalarından satırbaşları şöyle: Askeri olarak istihbarat sağlayabilirsiniz: ‘Kurşun sıkacak mısınız sıkmayacak mısınız’ başka bir şeydir, askeri olarak işin içinde olmak başka bir şeydir. Askeri olarak istihbarat sağlayabilirsiniz, görüntülü veya insan bazlı istihbarat sağlayabilirsiniz, lojistik sağlayabilirsiniz. Farklı yöntemlerle askeri operasyonun içinde de yer alabilirsiniz. Savaşı piyade kazanır: (ABD Dışişleri Bakanı Kerry’nin Türkiye ön planda olacak şeklinde bir ifadesi) Bunlar Bakanlar Kurulu’nca değerlendirilebilir. Türkiye coğrafi olarak daha ön planda, sınırında yaşanıyor bunlar. Siz yukarıdan istediğiniz kadar bomba atın. Bir söz vardır, ‘Savaşı piyade kazanır’. Tünelin sonuna görmeden neden girelim?: “Hadi bakalım Türkiye bir adım atsın” açıklamaları geldi. Sen Türkiye’ye ev ödevi verme, böyle bir yetkin mi var? Sürekli Türkiye’yi test edeceksin, sen üzerine düşeni yaptın mı? Suriye’de defalarca uyarıda bulunduk. ‘Esed giderse kimin geleceği belli değil’’in arkasına sığınarak bir pasiflik üretildi. Peki biz Suriye’nin geleceğini görmeden, tünelin ucunu görmeden niye girelim? 35 yıl sonra buluştular İngiltere Başbakanı David Cameron, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile bir araya geldi. New York’taki BM Genel Kurulu çerçevesinde yapılan görüşmesi tarihi nitelikteydi. Görüşme, 1979 İran İslam devriminden sonra bir İngiltere başbakanının, İran cumhurbaşkanı ile yaptığı ilk yüz yüze görüşme olma özelliğini taşıdı. Cameron’ın, Ruhani’den İran’ın IŞİD’e karşı mücadeleye katılmasını ve Esad rejimine desteğini çekmesini istediği belirtildi.