Katalog

7 AĞUSTOS 2014 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 Önce karaladı sonra göz dikti Babacan, Ziraat Bankası’nın cemaate yakınlığıyla bilinen Bank Asya’yı almak için görüştüğünü söyledi. Açıklama, Başbakan Erdoğan’ın bankanın mali yapısının iyi olmadığı iddiasından sonra geldi. Banka görüşmeleri yalanladı PELİN ÜNKER İpin Ucu Kaçtı... Laik Cumhuriyetin cumhurbaşkanının seçilme kampanyasında bayrağı, ezanı, seccade, namazı kullanmak... Türkçesi inanç ve değerleri sömürmek, açık hüküm olarak seçim yasakları kapsamında. Yapılan başvuru üzerine aslında pek çok konuda seçim yasaklarına duyarsız kalan, Cumhurbaşkanı adayı Başbakan Erdoğan lehine haksız rekabet, ayrımcılıklara göz yuman YSK, söz konusu reklam afişindeki açık hüküm aykırılıklarının kaldırılmasına karar veriyor. Reklam şirketi söz konusu görüntüleri metinden çıkarmak zorunda kalıyor... Cumhurbaşkanı adayı Erdoğan, dünkü son kampanya seslenişlerinde Cumhurbaşkanı forsundaki 16 devlet yıldızında, halkla milleti birleştiren lider, Cumhurbaşkanı olarak ismini sloganla okutturarak ilan ettirirken, seçim yasaklarına karşı karar aldıran MHP’den başlayarak CHP, bütün diğer partiler ve adaylar aleyhine her tür alaycı, hakaret sözcüklerini üst üste eklemlediği söylemlerle nefret suçlarına yenilerini katmakta hiçbir sakınca görmüyor... Aday Erdoğan’ın giderek dozunu tırmandırdığı nefret suçları içerikli son söylemleri üzerinden açılacak davalardan çıkacak kararların da bir işlevi kalmıyor... Seçim yasakları suçunu işleyen Cumhurbaşkanı adayının işlediği söz konusu suçlara karşı yargı yoluyla hak arayan, itiraz eden partiler, liderler ve diğer adayları o ünlü sınırizan tamımayan üslubu ile tüm çiğnediği değerlerin karşısında şer ittifakı olarak düşmanı ilan etmekle kalmıyor, sloganlarla kendisine destek vermeye gelmiş topluluğa yuhalatıp, hakaret ettiriyor... Bahçeli kendisi kadar cesur olmadığı için, Cumhurbaşkanı forsu, bayrak, ezan, secade, namazı savunamaz, Kılıçdaroğlu kendi iktidarlarının iktidar icraatlarının 10 yılın üstündeki sürecinde, şimdi ağır suç fetvasını verdiği tüm eylemlerinde suçortağı Cemaatin işbirlikçisi oluveriyor... HHH İktidarlarının sorumluluğunda dün yaşanan piyasalar depreminden tek sözcük yok... Pardon ilgili bakanları ekonominin gidişatına ilişkin değerlendirme kurumlarından geleceğini tahmin ettikleri olumsuz raporlar için hemen gardın alındığı açıklamalarını yaptılar bile... Neymiş, seçimlere gün kala, Erdoğan’ı zora sokmak üzere uluslararası kurumların oyunlarıyla Türkiye’nin kredi notunun düşebileceği söylentileri çıkarılmış, dünkü piyasalar depremi yaşanmış. Doların rekor yükselişi, istikrarlı kan kayıplarını yaşayan piyasalarımızı şok depremle sallamış... Cari açığı çok yüksek olan ülkemiz için doların ateşinin yükselmesinin sonuçları bir yana, Ortadoğu yangını ile gelen darbeler öte yana. Bu arada yere göğe konulamayan Erdoğan iktidarları ekonomik zaferleri yıllarına ait gerçek verilere ilişkin sonuçlar da gelmesin mi? 2000’li yıllarda sanayi üretiminin milli gelir içindeki payı yüzde 28’lerde iken, 2014’te yüzde 21.5’e düşmüş. İktidarlarının piyasalar verileri üzerinden yaldızlı parlatılan büyümesi, çok yüksek maliyetli, üretimle doğrudan ilişkisiz, ranttan beslenen tüketim eksenli piyasalar düzeninde, lüks inşaatlar, pahalı, yaldızlı uçan projeler, AVM’ler.. eksenli olmuş... Doğal olarak gelecek kuşaklara dönük, faizlerin, yabancı para değerlerinin yükselmesi ile katlanan borçlanmalarla yüz yüze kalmışız... Yine aday Erdoğan’ın ağzına alamadığı IŞİD belki kötü bir şan, zamanlama, dünün çok boyutlu çatışmaları nedeniyle, yandaş kanallarda bile zorunlu ana haberlerin gündem başlığıydı... 500 Ezidinin katledilmesinden sonra yolları ayrılmış Irak Kürdistanı yönetimi ile Irak merkez yönetimi silahlı dayanışma içinde IŞİD’in katliamlı yürüyüşünü durdurmada işbirliği yapmak zorunda kalmışlardı. PKK ve Rojava yönetimi, Suriye Kürtleri, silahlı güçlerini birleştirerek, aynı fiili ittifaka karadan çatışmaların içinde destek veriyorlardı. Türkmenler yüz binlerce susuz, aç, açıkta kamplarda, gün gün, saat saat artan ölümleri, ağır kayıpları ile SOS veriyor, en çok Türkiye’den destek, sığınma istiyorlarken, ölümden kaçan Ezidiler sınırlarımızın içine girmişlerdi bile. Dünya çapında, ateşkes nedeniyle Gazze göreceli insan hakları katliamlarında gündemde ikinci plana düşüp, İŞID katliamları protestoların odağına otumuşken, Erdoğan hâlâ bu konuda söz söyleyemiyor. Pardon dün bir iki cümle kullandı... İktidarlarının sorumluluğunda IŞİD’in elinde rehin elçilik üyelerimizin rehin durumlarını anımsatarak, bu konuyu gönüdeme getiren diğer adaylar ve partilerin, onların başlarına gelebilecek kötülüklerden sorumlu olacakları tehdidini savurdu ve sustu. Elçilik görevlilerimizin rehin alındıkları günün akşamüstü bir seçmen, yandaşının, özgüvenli “Şimdi Erdoğan’ın yapacaklarını, operasyonla kıllarına zarar vermeden nasıl kurtarılacaklarını göreceksiniz...” deyişini anımsıyorum. Siyaseten desteklemesem de canlarımız uğruna başarmasını elbet dilerim... Ancak gelinen nokta, aradan geçen süreç bu arada en kanlı terör eylemlerini reklam aracı olarak videolarla gösteren terör örgütü karşısındaki ülkemizin düşürüldüğü zorlu konumu gördükçe herkes gibi benim de içim acıyor. Çok haklı, Gazze’deki İsrail’in işlediği insan hakları suçlarına karşı gür sesle çıkış yapan, seçim kampanyasının odağına oturmuş aday Erdoğan’ın Irak ve Suriye’de insanlık dışı kataliamlarını sürdüren bu insanlık dışı terör örgütü karşısındaki suskunluğu ülkem adına hepimizi bağlıyor... Ziraat Bankası cemaate yakınlığıyla bilinen Bank Asya’yı satın almak için görüşmelere başladı. Açıklamayı dün bir televizyon kanalına Başbakan Yardımcısı Ali Babacan yaptı. Bank Asya kaynakları ise Ziraat Bankası ile resmi bir görüşme olmadığını söylüyor. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan 26 Temmuz’da Bank Asya’nın likidite durumunun iyi olmadığını söylemiş, bu da banka hisselerine ağır darbe vurmuştu. Babacan, Ziraat Bankası’nın Bank Asya’yı satın alma konusunda görüşmeler yaptığını belirterek, “Henüz görüşmeler neticelenmedi ama neticelenirse bizim arzu ettiğimiz bir şey oluşur. Ziraat Bankası, Bank Asya’yı satın alırsa böylece kamunun bir katılım bankası olmuş olur. Bunu arzu ediyoruz” dedi. 17 Aralık yolsuzluk operasyonu ile birlikte iktidara yakın kurumların mevduatlarını çektikleri söylentileriyle gündeme gelen Bank Asya, martta Katarlı Qatar Islamic Bank ile satın alma görüşmelerine başlamıştı. Erdoğan 26 Temmuz’da “Şu anda Bank Asya iyi bir konumda değil. Bu aldığım bir bilgidir. Qatar Islamic Foundation bir defa burayı alma noktasında değil. Onu ilan ederek kendilerine oradan piyasalarda psikolojik bir destek sağladılar” demişti. Bank Asya kaynakları ise “Ziraat Bankası ile resmi bir görüşme yok. Zaten olsaydı Kamuoyunu Aydınlatma Platformu’nda duyururduk” dediler. Başbakanın daha önce yaptığı açıklamaları da hatırlatan kaynaklar, bunun yeni bir gözdağı olduğuna işaret ederek, bir ‘Fiyat düşürüyormuş’ Başbakan’ın bir finans kuruluşu hakkında ‘durumu kötü’ şeklinde bir açıklama yapmasının Bankacılık Yasası’na aykırı olduğuna dikkat çekti. Kaynaklar, Erdoğan’ın Bank Asya’nın fiyatını düşürmek için manipülasyon yaptığı yorumunda bulundu. Babacan’ın açıklaması Bank Asya hisselerine alım getirdi. Bankanın hisseleri yüzde 8.26 yükseldi. Bayram sonrası hisseler Erdoğan’ın sözleriyle yüzde 6.20 çakılmıştı. 17 Aralık’tan önceki akşama kadar bankanın hisse senetleri yüzde 40 değer yitirmişti. Siyasi ve ekonomik riskler artarken balon olduğu söylenen piyasalarda satış dalgası büyüdü Piyasalar tutuştu Ekonomi Servisi Rusya’nın Ukrayna sınırına asker konuşlandırdığı haberi küresel piyasalara bomba gibi düşerken Türkiye’de Moody’s’in not kararına ilişkin endişeler satışları hızlandırdı. Dolar/TL 2.17’yi aştı, Borsa İstanbul en düşük 78 bin 955 puana kadar geriledi. Bu seviye en son 11 Temmuz seansı içinde görülmüştü. Güçlü ABD verileri ve artan jeopolitik risklerin yanı sıra Moody’s’in cuma günkü kredi notu değerlendirmesinde olumsuz açıklamalar yapacağı endişeleri ile dolar/TL son iki gün keskin şekilde yükseldi. Dolar/TL son gelişmelerin ardından 31 Mart’tan bu yana en yüksek olan 2.1755’e kadar yükselirken sepet bazında TL 2.5354 seviyesine çıktı. TL bayram tatili sonrası dolar karşısında 2.09’lu seviyelerden 2.17’li seviyelere yükselerek yaklaşık yüzde 3.7 değer kaybetti. Gün içinde yüzde 9.68’e kadar çıkan iki yıllık tahvil spot kapanışta son işlemde yüzde 9.56 oldu. Gösterge 10 yıllık tahvil yüzde 9.60’tan kapandı. Borsa İstanbul’da en sert düşen faiz baskısı altındaki banka hisseleri oldu. Bankacılık endeksinde gerileme yüzde 3’ü buldu. Serbest piyasada dolar kapanışta 2.16 TL oldu. Borsa İstanbul yüzde 1.5 düşerken bankacılık endeksi günü yüzde 2.26 ekside tamamladı. RusyaUkrayna gerginliğinin tırmanması küresel piyasaları sallarken ABD’de güçlü gelen veriler sonrası Fed’in faiz yükselteceği endişesi de buna eklenince gelişen piyasalar beş haftanın en düşük seviyesine indi. Türkiye’de siyasi gerilim ve Moody’s’in not indireceği kaygıları tuz biber oldu. Borsa İstanbul gün içinde 79 bin puanın altını görürken dolar/TL 2.17’yi aştı. Bankacılık endeksinde kayıp yüzde 3’ü aştı. Zeybekçi çark etti Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi, Moody’s raporu ile ilgili beklentilerinin negatif olduğunu belirtmişti. AKP Genel Başkan Yardımcısı Salih Kapusuz’dan da benzer yorumlar geldi. Bu da not endişelerini artırarak piyasalarda satışlara neden oldu. Ancak Zeybekçi ikinci bir açıklama ile önceki söylediklerini reddederken Başbakan Yardımcısı Ali Babacan da, “Moody’s’ten olumlu veya olumsuz bir sinyal yok” dedi. Moody’s rahatsız ediyor TEB Yatırım Araştırma Müdürü İbrahim Usul, “Temmuz ayı enflasyonu sonrası hafta başından beri kur ve faizde yükseliş var. Bunun baskısının sürdüğünü görüyoruz. Jeopolitik riskler piyasaya rahatsızlık vermeye devam ediyor. Moody’s’in not indirimi ihtimalinin konuşulmaya başlaması da piyasayı rahatsız ediyor” dedi. Erste Menkul Değerler baş ekonomisti Nilüfer Sezgin ise “Olumsuz algının devam etmesini bekliyoruz” diye konuştu. Dolar 11 ayın zirvesinde Artan jeopolitik riskler küresel piyasalara da satış getirdi. İtalya’nın da yeniden resesyona girmesiyle birlikte Avro, dolar karşısında 1.3333 ile dokuz ayın dibini gördü. Dolar para birimleri sepeti karşısında ise 11 ayın en yüksek seviyesine ulaştı. Avrupa’da endeksler yüzde 1 civarı düştü. Almanya, Fransa ve İngiltere’de kayıplar yüzde 1’i aştı. Asya’da Nikkei yüzde 1.05 ekside kapandı. Almanya’nın 10 yıllık devlet tahvillerinin getirisi yüzde 1.104 ile rekor düşük seviyeye geriledi. Altın ithalatı dibi gördü Ekonomi Servisi Altın ithalatı temmuzda ramazan ayı etkisi ve Ortadoğu’daki gerginlikler nedeniyle bir önceki aya göre yüzde 96 azalarak 1.45 tona geriledi. İthalat, yedi ayda 50.95 ton oldu. Borsa İstanbul Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasası verilerine göre altın ithalatı geçen yılın temmuzda 37 ton olmuştu. Düşüşte ramazanda Arap ülkelerinden azalan talep ve Suriye, Irak ve Gazze’deki gerginlikler etkili oldu. Akraba, deniz, kum, güneş Ekonomi Servisi Türkiye’de yılın ilk çeyreğinde tatile çıkanların en fazla tercih ettiği ‘akraba ziyareti’ oldu. Türkiye İstatistik Kurumu’nun Hanehalkı Yurtiçi Turizm İstatistikleri’ne göre, tatile çıkanların oranı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 16 gibi büyük oranda azaldı. Seyahate çıkış amacı olarak “yakınları ziyaret” yüzde 68.5 ile ilk sırada yer aldı. Bunu yüzde 13.2 ile sağlık, üçüncü sırada ise yüzde 9 ile “gezi, eğlence, tatil” amacıyla yapılan seyahatler izledi. Seyahat edenlerin sayısı azalırken, yükselen fiyatların da etkisiyle seyahatlerde yapılan harcamalarda yüzde 33.8 artış meydana geldi. İlk çeyrekte seyahate çıkanlar 96 milyon 699 bin geceleme yaptı. Obama’dan Afrika’ya vaat Ekonomi Servisi ABD Başkanı Barack Obama, Afrika kıtasına 33 milyar dolar tutarında büyük ve uzun vadeli yatırım sözü verdi. Washington’da düzenlenen ABDAfrika İş Forumu zirvesinde 50 Afrikalı devlet ve hükümet başkanını ağırlayan Obama, yeni yatırım ve finansman planlarının hem Amerika’da hem de Afrika’da istihdam güvenliği sağlayacağını söyledi. Obama, geçen yıl açıkladığı ener ji programının üç kat genişletileceğini ve kıtadaki 20 milyon yerine 60 milyon ev ve işyerine elektrik götürülmesinin hedeflendiğini belirtti. Seçimlerin yapılacağı hafta sonunda bazı tatilcilerin rezervasyonlarını iptal ettikleri belirtildi. Oto satışları Ford’u vurdu u Ford Otosan’ın ikinci çeyrek net kârı marjlardaki gerileme, kurdaki yükseliş ve finansman giderlerindeki artışın etkisiyle yüzde 41.8 düşüşle 150.9 milyon liraya indi. Ekonomi Servisi Ford Otosan’ın ikinci çeyrek net kârı yüzde 41.8 düşüşle 150.9 milyon lira olurken, beklentilerin çok altında gerçekleşti. Şirketin ikinci çeyrek satış gelirleri de yüzde 8.8 artışla 3.2 milyar lira oldu. Üretimi ilk yarıda yeni ürünlerin devreye alınması ve devam eden yatırımların etkisiyle bir önceki yıla göre yüzde 28 azaldı. Perakende satışları da yüzde 40 düştü. İlk yarıda şirketin faaliyet kâr marjı yüzde 4 ile geçen yılki yüzde 6.2’ye göre geriledi. Ford Otosan ilk yarıdaki kârlılığa ilişkin olarak, “TL’deki değer kaybının yanı sıra satış adetlerindeki düşüş, kur farkı gideri ve amortisman ve itfa paylarındaki yıllık yüzde 48 artış kârlılığı olumsuz etkiledi. TL’deki değer kaybı neticesinde finansal borçların TL karşılığının artmasıyla net finansal gider oluşmuş ve vergi öncesi kârda yüzde 54 daralmaya neden oldu” denildi. Şirket otomotiv pazarının 2014’te döviz kurundaki yükseliş, BDDK kredi tedbirleri, ÖTV artışı ve düşük ekonomik aktivitenin etkisiyle gerileyerek 675 bin adet olmasını öngörüyor. Hacker’lar iş başında Rusya merkezli bir hacker grubunun, Amerikan şirketleri başta olmak üzere yüz binlerce web sayfasına düzenledikleri saldırılarda 1.2 milyar kişiye ait bilgileri çaldıkları ortaya çıktı. Hold Security firmasının ortaya çıkarttığı bu saldırı sonucunda hackerların 420 bin web sitesine saldırı düzenledi. Murdoch, Time Warner’dan vazgeçti Rupert Murdoch’a ait medya şirketi TwentyFirst Century Fox, CNN’i de kapsayan Time Warner Grubu’na yaptığı 80 milyar dolarlık satın alma teklifini geri çekti. TwentyFirst Century Fox bu kararla, dünyanın en büyük medya gruplarından birini oluşturma planından vazgeçmiş oluyor. Ancak bazı yatırımcılar bu kararın hisse değerini düşürerek, Murdoch’ın daha sonra yeniden devreye girebilmesini sağlayacak bir pazarlık stratejisinin üzerinde duruyor. Düşman kardeşler barıştı Akıllı telefon ve tablet piyasasının en büyük oyuncuları olarak bilinen Apple ve Samsung, ABD dışında aralarında var olan bütün davalardan vazgeçmek için anlaştıklarını duyurdu. Şirketler arasında yapılan anlaşmanın rastgele bir lisan anlaşmasını içermediğinin dile getirildiği açıklamada, ABD mahkemelerinde 3 seneden beri sürmekte olan yüksek fiyatlı davaların ise devam ettirileceği bildirildi. TOBB’den Türkmen ve Gazzelilere yardım eli Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Irak’taki Türkmenlere ve Gazze halkına 25 TIR dolusu gıda malzemesi gönderdi. TOBB’un Irak’ta savaştan kaçan Türkmenler ve İsrail saldırılarına maruz kalan Filistin halkına ulaştırılmak üzere hazırladığı gıda yardımı Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’na (AFAD) teslim edildi. TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu yaptığı konuşmada “Bizim inancımızda her zaman mazlumun yanında olmak var” dedi.