Katalog

11 AĞUSTOS 2014 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA ANALİZ / BEKİR AĞIRDIR muhalefetin Yerel seçimdeki katılma oranı yüzde 86.5 idi. Dün akşam ise yüzde 74. Yerel seçimde oy kullanmış olan altı kişiden biri oy kullanmamış. Aşağı yukarı 15 milyon seçmen bugün oy kullanmadı. Ekmeleddin Bey’in aldığı oyun 15 milyon olduğu düşünülürse analiz edilmeli ve üzerinde düşünülmeli. İhsanoğlu’nu desteklediğini söyleyen partilerin yerel seçimde aldığı oy toplamı 21.5 milyon idi. İkinci olarak Erdoğan’ın aldığı 20.7 milyon. Yerel seçimdeki oyu da 21 milyon. Bu 21 milyon, 53 milyonun yüzde 38’i. Dolayısıyla KONDA’nın ya da benim açıklamalarım düşünülürse beton gibi seçmeni var. Ve o seçmenler sandığa gitti ve oylarını Erdoğan lehine kullandı. Kayıp oylar Demirtaş sıçrattı Üçüncüsü Erdoğan 9 seçimdir kazanıyor. Beğenin beğenmeyin kayda değer bir durumdur. Herkesin önce bu 21 milyon insanın taleplerini ve düşüncelerini dikkate alması gerekir. Dördüncü söyleyebileceğim, HDP’nin adayı Selahattin Demirtaş’ın yüzde 6’ya ve 2.5 milyona kilitlenmiş oyunun yüzde 9.8’e ve 3.5 milyona çıkmasıdır. Kaybın muhalefet partilerinden olduğu anlaşılıyor. Muhalefet hem kendi seçmenine hem de diğer seçmenlere bir umut vaat edemiyor. O yüzden bu seçimde kimin kazandığı kadar gerçekten bir demokrasi istiyorsak muhalefetin kendine çekidüzen vermesi gerektiği sonucu çıkıyor. Biri 21 milyon, diğeri 15 milyon almış. Bunlar küçümsenecek sayılar değil. Herkesin bir sakinleşip diğer 10 milyonun, 15 milyonun kim olduğunu, ihtiyaç ve taleplerinin ne olduğunu yeniden düşünmesinde yarar var. O yüzden beklenen şey, hemen zafer çığlığı atmak ya da biz kazandık gibi sürrealist demeçler vermek yerine, bu gece herkesin diğer kitleleri düşünmesidir. HABERLER 9 götürmeyi düşünüyor musunuz? “Ne diye yapacağız ki? Bence kurultaya gitmemizi gerektiren bir sebep yok. Ancak parti teşkilatımız ya da yönetim organlarımız bu yönde bir taleple gelirlerse tabii ki olabilir. Biz zaten kurultayımızı seçimler nedeniyle bir yıl ertelemiştik. Ama parti tabanımızdan bunun tersi yönde bir talep bugüne kadar gelmedi. Bundan sonra gelirse değerlendiririz.” CHP Lideri Kılıçdaroğlu: ‘Demokrasi ve Temiz Siyaset Kaybetti’ CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, seçim sonuçlarını Ankara’da evinden izledi. Sandıklar kapanmadan önce MHP ile birlikte ortak aday gösterdikleri Ekmeleddin İhsanoğlu’nu arayarak başarılar diledi. Seçimin galibinin yüzde 51.7 ile Başbakan Erdoğan olduğunun netleşmesinden sonra yaptığımız konuşmada sorularımıza şu yanıtları verdi: talimatı ‘MHP eleştirilmeyecek’ atilciler ve boykotçular kazandırdı Sonuçları nasıl değerlendiriyorsunuz? “Bu seçimin galibi Erdoğan değildir. Sayın İhsanoğlu ve Sayın Demirtaş’tır. Devlet mekanizmasına karşı büyük bir cesaretle yarıştıkları için. Karşılarında toplumu ayrıştıran, kutuplaştıran, bölen bir adaya karşı mücadele verdikleri için. Tatilciler, boykotçular ve diğer sandığa gitmeyen kesimler olmasaydı yüzde 51 oy oranını bulamayacaktı ve seçim ikinci tura kalacaktı.” T MHP’nin Ekmel Bey için yeterince çalışmadığı yönündeki iddialara katılıyor musunuz? “Hayır, herkes çalıştı. Onlar da ellerinden gelen çabayı gösterdi. Ben de tüm parti teşkilatımıza bir talimat verdim. MHP kesinlikle eleştirilmeyecek. AKP hariç hiçbir parti eleştirilmeyecek.” O anketler demokrasiye ihanet Seçim öncesinde kamuoyu yoklamalarının gösterdiği sonuçları nasıl değerlendiriyorsunuz? “Erdoğan’ı yüzde 5557; Ekmel Bey’i de 3233 gösteren o araştırmalar, yurttaşlarımızın sandığa gitmesini engellemeye yönelik operasyonlardı. Ve maalesef amacına ulaşmış gözüküyor. Yüz binlerce insan o araştırma sonuçlarına bakarak ‘nasıl olsa kazandı’ diyerek sandığa gitmediler. O araştırma şirketleri bu yaptıkları hareketle demokrasiye ihanet etmişlerdir.” l 100 bin oy geçersiz İstanbul’da CHP ve MHP geriledi ÖZLEM GÜVEMLİ ine ‘Ekmel Bey’ derdim Ekmeleddin İhsanoğlu’nun aday gösterilmesinin hata olduğu yönündeki değerlendirmeleri nasıl karşılıyorsunuz? “Bugün seçim olsa yine CHP’nin adayı olarak Sayın İhsanoğlu’nu gösterirdim. Aldığı sonuçlar şunu gösteriyor. Türk siyaseti Sayın İhsanoğlu gibi tertemiz bir ismi bugün kazanmıştır. Türk siyaset dünyası Sayın İhsanoğlu ile çok önemli bir aktör kazandı. Bilgi, birikim ve üslubu ile yeni bir aktör, siyaset açısından ciddiye alınması gereken bir aktördür.” Y lk kez kirli siyaset devletin tepesinde Erdoğan’ın cumhurbaşkanlığı için öngörüleriniz nelerdir? “Bu seçimin asıl kaybedeni demokrasi ve temiz siyaset olmuştur. Kirli siyasetin, devletin tepesine gelmesi Cumhuriyet tarihimiz açısından dramatik bir sonuçtur. İlk kez bu kadar şaibeli bir kişi o koltuğa oturacak. Oysa böylesine onurlu bir koltuğa hakkındaki tüm şaibelerden arınmış biri oturmalıydı.” İ İHSANOĞLU ÖNDE AMA... 301 maden işçisinin yaşamını yitirdiği Soma’da İhsanoğlu 1. çıkarken Erdoğan’ın yüzde 47.6 oy alması dikkat çekti. Ermeni köyü Vakıflı, Soma ve Hopa’da sandıktan İhsanoğlu çıktı Köşk seçimlerinin en çarpıcı sonuçlarından biri İstanbul’da gerçekleşti. İstanbul’da CHP ve MHP’nin oyu 4 puan geriledi. Yerel seçimlerde AKP yüzde 48 oy almışken Erdoğan’ın oyu yüzde 50’ye çıktı. CHP ve MHP’nin yerel seçimlerde yüzde 44 olan oyu yüzde 40’a geriledi. 9 milyon 998 bin seçmenin bulunduğu İstanbul’da kesin olmayan sonuçlara göre 7 milyon 225 bin 584 seçmen sandık başına gitti. Katılım oranı yüzde 72’de kalırken; yaklaşık 100 bin oy geçersiz sayıldı. Recep Tayyip Erdoğan 30 Mart’a göre oylarını yüzde 1.8 oranında artırarak ortalama 3 milyon 350 bin oy aldı. Çatı aday Ekmeleddin İhsanoğlu’nun oyu ise CHP ve MHP’nin 30 Mart yerel seçimlerinde aldığı toplam oyun bile altında kaldı. CHP İstanbul’da yerel seçimlerde yüzde 36.5, MHP yüzde 7.4 oranında oy almıştı. Yani iki partinin toplam oy oranı yerel seçimlerde yüzde 44’ü bulurken ortak cumhurbaşkanı adayı Ekmeleddin İhsanoğlu’nun oy oranı yüzde 40’larda kaldı. İstanbullu seçmenin yaklaşık 2 milyon 900 bini İhsanoğlu’nu tercih etti. ‘Affedersin’ Erdoğan Yurt Haberleri Servisi Cumhurbaşkanlığı seçiminde bazı ilçelerdeki sonuçlar sürpriz olarak yorumlandı. Maden faciasında 301 madencinin yaşamını yitirdiği Soma’da cumhurbaşkanı seçilen Başbakan Tayyip Erdoğan’ın yüksek oy alarak ikinci sırada yer alması dikkat çekti. Yaşanan facia ve patlamalarda çok sayıda yurttaşın yaşamını yitirdiği bazı yerlerdeki seçim sonuçları şöyle: SOMA: Seçimin çekişmeli geçtiği Soma’da Ekmeleddin İhsanoğlu yüzde 49.8 ile seçimi önde götürürken, Erdoğan yüzde 47.6, Selahattin Demirtaş yüzde 2.5 oranında oy aldı. VAKIFLI: Türkiye’de Ermenilerin yaşadığı tek köy olan Hatay’ın Samandağ ilçesine bağlı Vakıflı köyünde 88 seçmen ve 9 sandık görevlisi oy kullandı. İhsanoğlu’na 37, Demirtaş’a 29 oy çıkarken, Erdoğan sadece 12 oy alabildi. Seçim sonuçları, Erdoğan’ın “Benim için neler söylediler. Çıktı bir tanesi affedersin Ermeni dedi” sözlerine yanıt olarak yorumlandı. ROBOSKİ: Irak sınırından geçen 19’u çocuk 34 köylünün 28 Aralık 2011’de savaş uçakları tarafından bombalanarak öldürüldüğü Şırnak’ın Uludere ilçesine bağlı Ortasu ve Gülyazı köylerinde (Roboski) sandıktan Demirtaş çıktı. Demirtaş’a 1292, İhsanoğlu’na 72, Erdoğan’a ise 121 oy çıktı. Seçim sonuçlarında Roboski katliamıyla ilgili takipsizlik kararı verilmesi ve katliamın aydınlatılması için mücadele veren ailelere açılan davaların etkili olduğu belirtildi. REYHANLI: 2 ayrı bombalı saldırıda 53 kişinin yaşamını yitirdiği Hatay’ın Reyhanlı ilçesinde Erdoğan yüzde 72.5 oy oranıyla açık ara farkla birinci oldu. İhsanoğlu yüzde 25, Demirtaş’a ise yüzde 2.4 oy aldı. HOPA: Erdoğan’ın 31 Mayıs 2011’deki mitingi öncesinde çıkan olaylarda öğretmen Metin Lokumcu’nun öldüğü Hopa’da seçime katılım üzde 63’te kalırken, İhsanoğlu yüzde 54.65, Erdoğan yüzde 41, Demirtaş ise yüzde 4.35 oranında oy aldı. atilciler ve boykotçular sorumlu 30 Mart seçimlerindeki oy toplamı yüzde 43’tü, ama Ekmel Bey’in oy oranı yüzde 38. Bu kaybı neye bağlıyorsunuz? “Rakamlar şunu gösteriyor. Tatilciler, boykotçular, diğer sandığa gitmeyen insanlar ve Demirtaş’a giden oylar bunun sebebi olabilir.” T orumsuzluğu’ yolsuzluk iddialarına engel değil Kampanya boyunca Erdoğan’ın yolsuzluk dosyalarını gündemde tuttunuz. Cumhurbaşkanı olunca bu tavrınız değişecek mi? “Hayır Köşk’e çıksa da biz o iddiaların takipçisi olacağız. Hakkında soruşturma komisyonu kurulması için önerge verdik. Bunun Meclis’te takipçisi olacağız. Cumhurbaşkanı olması bu komisyonun kurulması önünde engel değil. ‘Cumhurbaşkanının sorumsuzluğu ilkesi’, cumhurbaşkanı seçilmeden önceki döneme ait yolsuzluk iddialarını kapsamaz. Aslında Erdoğan’ın kendisi çıkıp ‘Ben bu iddialardan aklanmak istilyorum’ demelidir. Başbakan Erdoğan cumhurbaşkanı olduğunda Köşk’e gidecek misiniz? “Ona, parti kurullarımızla değerlendirip daha sonra karar vereceğiz.” Yarın ne yapacaksınız? “Yarından itibaren 2015 seçimlerine hazırlanıyoruz. Zaten çalışmamızı başlatmıştık. Şimdi kollarımızı sıvayarak o seçimlere hazırlanacağız.” ‘S rdoğan değil, devlet kazandı Ortaya çıkan sonuç üzerinde hangi faktörler etkili oldu? “Birincisi, bu kampanya adil bir şekilde yürümedi. Bir tarafta medyası, mali gücü ve devlet bürokrasisini elinde tutan Başbakan, devletin tüm imkânlarını seferber eden bir isim. Diğer tarafta sınırlı imkânlarla kampanya yürüten İhsanoğlu ve Demirtaş.” Bu sonuçlar CHP’de bir çatlama ya da bölünme yaratır mı? “Hayır, yaratmaz. Tabanımız hem adayına hem sandıklara sahip çıktı. Parti içinde bir çatlama için ortada bir gerekçe göremiyorum.” Seçim sonuçlarına göre CHP’yi olağanüstü bir kurultaya E HDP ikiye katladı Köşk yarışında en büyük oy artışını ise HDP’nin adayı Selahattin Demirtaş yaptı. Yerel seçimde HDP adayı İstanbul’da yüzde 5.1 oranında oy alırken Demirtaş partisinin oyunu iki katına çıkardı ve yüzde 9’a yükseldi. Demirtaş’a sandıktan yaklaşık 650 bin oy çıktı. Trakya’da ‘çatı’ açık ara Yurt Haberleri Servisi CHP’nin kalesi olarak kabul edilen Trakya’da seçimlerde Ekmeleddin İhsanoğlu, açık ara farkla önde çıkarken Selahattin Demirtaş’ın oylarını artırması dikkat çekti. Kırklareli’de açılan sandıkların yüzde 70’ine göre İhsanoğlu 67.93 oy alırken, Erdoğan yüzde 29.79, Demirtaş ise yüzde 2.28 oy aldı. Sandıkların yüzde 99’unun açıldığı Edirne’de İhsanoğlu yüzde 64.90, Erdoğan yüzde 32.21, Demirtaş yüzde 2.88 oy aldı. Sandıkların yüzde 99’unun açıldığı Tekirdağ’da ise İhsanoğlu yüzde 57.39, Erdoğan yüzde 38.21, Demirtaş ise yüzde 4.40 oy aldı. Parti çatlamaz Kaleler yıkılmadı Kesin olmayan sonuçlara göre İhsanoğlu’na CHP’nin kaleleri Adalar’da yüzde 57, Bakırköy’de yüzde 69, Beşiktaş’ta yüzde 75, Şişli’de yüzde 58, Kadıköy’de yüzde 73 oranında oy çıktı. CHP’nin yerel seçimlerde yeni kazandığı Beylikdüzü’nde İhsanoğlu yüzde 51.54, Erdoğan yüzde 42 oranında oy aldı. Beylikdüzü’nde CHP’nin yerel seçimlerde aldığı oy yüzde 50.8 olmuştu. Memleketlerinde umduklarını bulamadılar YOZGAT: Ekmeleddin İhsanoğlu’nun memleketi Yozgat’ta Tayyip Erdoğan yüzde 65.68 oy oranıyla birinci olurken, İhsanoğlu yüzde 33.35 oy alabildi. Selahattin Demirtaş ise yüzde 0.97 oranında oy aldı. OSMANİYE: MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin memleketi Osmaniye’de seçim başabaş geçti. İhsanoğlu yüzde 48.61, Erdoğan yüzde 48.55, Demirtaş ise 2.84 oy aldı. TUNCELİ: CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun memleketi Tunceli’de Demirtaş yüzde 52.22 ile birinci olurken, İhsanoğlu, 33.38 oy aldı. Erdoğan ise yüzde 14.40 oy aldı. RİZE: Erdoğan memleketi Rize’de yüzde 80.57 oy alırken, İhsanoğlu yüzde 18.27, Demirtaş ise yüzde 1.16 oy aldı. SAHİL RENGİNİ DEĞİŞTİRMEDİ HAKAN DİRİK/EMRE DÖKER İZMİR Seçim sonuçlarının yansıtıldığı haritalarda, sahil şeridi rengini değiştirmedi. Ege’den Akdeniz’e kadar uzanan şeritte, seçmenlerin ülke genelinin aksine Erdoğan’a yüz vermediği görüldü. Ege Bölgesi’nde katılım oranının ülke geneline göre fazla olması dikkat çekerken, yazlıkçılar da beklenenden yüksek oranda sandığın yolunu tuttu. ci sırada yer aldı. İzmir’de İhsanoğlu yüzde 58’in üzerinde oy alırken, Erdoğan yüzde 34’te kaldı. Selahattin Demirtaş’ın ise oylarını 2 kat artırarak yüzde 7’yi aşması dikkat çekti. CHP Genel Başkanı Yardımcısı Aytun Çıray, Erdoğan’ın “İzmir’i kazanmadan bir yere seçilirsem kendimi seçilmiş saymam” dediğini anımsatarak, “İzmirliler Başbakan’a bunu tattırmadı” dedi. ‘Şükür namazı’... Oyunu İstanbul’da kullanan Erdoğan’ın akşam saatlerinde Kısıklı’dan Haliç Kongre Merkezi’ne hareket ettiği saatlerde “Eyüp Sultan’a şükür namazı kılmaya” gideceği haberi yayıldı. Ancak Ankara’daki balkon konuşması programını geciktireceği endişesiyle bu programdan vazgeçildiği öğrenildi. CHPMHP’nin ortak adayı Ekmeleddin İhsanoğlu ise Levent’teki seçim koordinasyon merkezine 19.00 sıralarında geldi. Kurmayları ile seçim sonuçlarını seçim koordinasyon merkezinde izleyen İhsanoğlu 2.5 saat sonra basın mensuplarının karşısına çıktı. Her zamanki gibi çok kısa bir konuşma yapan İhsanoğlu, rakibi Recep Tayyip Erdoğan’ı kutlayan ilk isim oldu. İhsanoğlu, sessizce geldiği kürsüden küçük bir grubun alkışları eşliğinde indi. İzmir yine yüz vermedi İzmirliler sandık başına, günün ilk saatlerinde gitmeyi tercih etti. Oylarını kullanan yurttaşlar, yeniden Çeşme, Urla, Karaburun, Foça, Gümüldür gibi çevre tatil beldelerine akın etti. Yazlıkçıların oy kullanabilmesi için CHP, Dikili, Çeşme ve Foça’dan otobüsler kaldırdı. Çatı aday Ekmeleddin İhsanoğlu’nun Erdoğan’a en fazla fark attığı il İzmir olurken, Erdoğan’ın oyları 30 Mart’taki AKP adayı Binali Yıldırım’ın bile gerisinde kaldı. İzmir’in Kiraz dışındaki 29 ilçesinde İhsanoğlu, yarışı önde tamamladı. AKP’nin son seçimlerde CHP’nin önüne geçtiği Kemalpaşa, Ödemiş, Torbalı, Menderes, Selçuk ve Kınık’ta da İhsanoğlu birin Diğer illerde ne oldu? Çanakkale’de Erdoğan yüzde 42’de kalırken, İhsanoğlu’nun oranı 55’i buldu. Demirtaş, 2.7’de kaldı. Balıkesir’de İhsanoğlu, yüzde 49’la Erdoğan’ın iki puan üzerinde oy aldı. Demirtaş’ın oyu yüzde 3 oldu. Aydın’da yüzdeler İhsanoğlu 56, Erdoğan, 37, Demirtaş 7 şeklinde oluştu. Muğla’da İhsanoğlu yüzde 63’e ulaştı. Erdoğan burada yüzde 32’de, Demirtaş yüzde 4’te kaldı. CHP milletvekili Oğuz Oyan, seçmenin Erdoğan’a Ege’de “sarı kart” gösterdiğini söyledi. Oyan, “Devlet olanaklarını kullanan adayın burnu sürtülmüştür” diye konuştu. Seçim yasağı nedeniyle sahil kesimlerinde turistlere içki verilmemesi büyük tepki çekti. Urla, villaları Cumhurbaşkanlığı seçiminde dikkat çeken sonuçlardan biri de Erdoğan’a da armağan edildiği savlanan villaların bulunduğu Urla’da alındı. Burada çatı aday Ekmeleddin İhsanoğlu yüzde 71.86 oya ulaşırken, Erdoğan ise yüzde 22.75’te kaldı. sevmedi Gülen’in köyünde İhsanoğlu çıktı Gülen cemaati lideri Fethullah Gülen’in köyü olan Erzurum’un Pasinler ilçesine bağlı Korucuk Köyü’nde sandıktan İhsanoğlu çıktı. İhsanoğlu 167 oy alırken, Erdoğan 53 oy, Demirtaş ise 1 oy aldı.