Katalog

CUMHURİYET 26 TEMMUZ 2014 CUMARTESİ OLAYLAR VE GÖRÜŞLER ‘İstanbul Gibi İstanbul’ İçin Hedeflerİlkeler Hedef, coğrafi konumu, doğası, tarihi dokusu ve arkeolojikkültürel değerleriyle bir dünya şehri olan İstanbul’u gerçek kimliğine kavuşturmak olmalı. Bunun için de “Önce İnsan!” anlayışıyla, bütün İstanbullulara hizmet etmek... Demokratik, katılımcı ve etkili kent yönetimiyle İstanbul’u İstanbullularla birlikte yönetmek, tepeden inme kararlar yerine kentin doğrularını geçerli kılmak gerekiyor. DOĞAN HASOL Boğaz’dan Beşiktaş silueti, 2014. Fotoğraf: D. HASOL İ stanbul yaklaşık 15 milyon nüfuslu bir şehir. Dünyanın en ünlü ve en güzel şehirlerinden biri. Yıllardan beri sürdürülen bütün hırpalamalara karşın zorla da olsa hâlâ o niteliğini koruyor. Önce gecekondu ve kaçak yapılaşma, sonra da rant hırsı ve belediyenin hoşgörüsüyle yükselen gökdelenler ve yoğun yapılaşma... Doğanın, toprağın, yeşilin yağması ve anormal büyüme karşısında artık ciddi tehditle yüz yüze. Kimileri onu “mega kent” diye anmaktan hoşlanıyorlar. Nüfus patlaması ve megalomani eseri(!) mega yapılaşmalarla şehrin bir azman kente dönüştüğü ve yaşanabilir olmaktan giderek uzaklaştığı açık; içine sürüklendiği çıkmazdan bugün herkes yakınıyor. İstanbul bu vurdumduymaz yağmaya dayanamaz durumda... Şehrin kurtarılabilmesi için bazı ilke ve hedeflerin bir an önce uygulanması gerektiğini düşünmeliyiz. İstanbul’u yaşanabilir, çağdaş bir tarihsel kent kimliğine kavuşturmak, yani “İstanbul gibi bir İstanbul”u yeniden sağlamak için; Hedef, coğrafi konumu, doğası, tarihi dokusu ve arkeolojikkültürel değerleriyle bir dünya şehri olan İstanbul’u gerçek kimliğine kavuşturmak olmalı. Bunun için de “Önce İnsan!” anlayışıyla, bütün İstanbullulara hizmet etmek... Demokratik, katılımcı ve etkili kent yönetimiyle İstanbul’u İstanbullularla birlikte yönetmek, tepeden inme kararlar yerine kentin doğrularını geçerli kılmak gerekiyor. (Taksim Gezi Direnişi’nin kentlilik bilinci anlamında dersler içerdiğini düşünebiliriz.) Bilimsel çalışmalara dayalı, planlı bir İstanbul için; l Öncelikle, çeşitli kamu kuruluşlarına dağıtılmış planlama yetkilerinin bilim ve demokrasi gereği, yeniden belediyelerde toplanarak plan anarşisine son verilmesi; ayrıca, göçe bağlı nüfus baskısına karşı, ülke ve bölge planlarıyla koruyucu önlemler alınması gerekir. (Bunlar, hükümetin yükümüdür.) l Var olan Çevre Düzeni Planı ile Ulaşım Ana Planı’nın ilkelerine aykırı, plan dışı gelişigüzel uygulamalar yapılmaması; gerekiyorsa o planların yeniden irdelenerek güncelleştirilmesi ve plan disiplinine kesinlikle uyulması. l İstanbul’un akciğerlerini oluşturan kuzey ormanlarını ve su havzalarını korumak üzere şehrin kuzeye daha çok kaymasının önlenmesi. Oralarda başlatılmış olan bütün projelerin bu ilkeye göre yeniden irdelenmesi; çevresel sakıncaları olanların durdurulması. l Kentsel dönüşümün bir “yıkım” olmaktan kurtarılıp, halktan yana bir anlayışla sürdürülmesi; ele alınan çevrede yaşayanların haklarına saygılı, planlı bir süreç izlenerek sağlıklı ve yaşanabilir bir kentsel çevre oluşturulması. aktarma merkezleri düzenlenmesi. l Sporu kalkındırmak üzere çağdaş bilimsel yaklaşımlarla; amatör spor kulüplerinin desteklenmesi, gençlik ve spor merkezleri kurulması, kentlilere yaşam boyu spor olanakları sağlanması. Ekolojik dengenin, şehrin suyunun, havasının, denizinin, toprağının, yeşilinin, ormanının korunması. Ormanların ve yeşil alanların yapılaşmaya açılmaması; daha da artırılarak çağdaş gereksinimlere uygun şekilde kullanılması. l Tarihsel ve kültürel değerlerin, mimarlık ve sanat değerlerinin, eskiyeni, din, dil, ırk, mezhep ayrımı gözetmeksizin korunması, l Sağlıklı, çağdaş bir kentsel altyapı kurularak içme suyu ve atıksu sorunlarının çözülmesi. l Şehrin ulaşım sistemini plan disiplini içinde düzenleyerek kentlinin trafik çilesinden kurtarılması; öncelikle insanların evden işe, işten eve rahat gidebilmelerinin sağlanması... Bunun için de birbirini tamamlayan bütünleşik toplu taşıma olanakları yaratılması, karayolu ve otomobil özentisi yerine raylı sistem ve deniz taşımacılığına önem verilmesi... Otoparkların şehrin çeperinde, bütünleşik toplu taşıma sistemine ulaşılan aktarma noktalarında düzenlenmesiyle otomobillerin şehir merkezine girişinin en aza indirilmesi. l Kaldırımların ve yol kenarlarının otopark olmaktan kurtarılması; huzurlu, güvenli yaya ve bisiklet yolları oluşturulması. l Şehrin engellilerin de özgürce kullanabileceği engelsiz şehir haline getirilmesi. l Çevre / koruma ağlık ve sosyal destek politikaları l Çocuklar, gençler, kadınlar, emekli ve yaşlılar, engelliler için merkezler oluşturulması... l Huzurevleri ve kadın koruma yurtları kurulması. l Sokak çocukları için koruyucu önlemler alınması. l Hayvan sağlığına önem verecek düzenlemeler yapılması. S Ulaşım Ana hedef Şehrin ekonomisine ve refahına katkılar getirecek girişimlerin artırılması... Plansız, yanlış uygulamalar sonucu anlamsız şekilde çoğalan, esnafı ezen, ulaşımı çözümsüz kılan, şehir içi AVM salgınından vazgeçilmesi, l Belediye kaynaklarının en verimli şekilde kullanılması; savurganlıktan kaçınılması. l Belediye arsalarının elden çıkarılmaması. l Kentsel gelişmeden doğan rantın kente mal edilmesinin sağlanması. l Deprem korkusu olmayan bir İstanbul hedefiyle; l Özellikle okul, hastane, itfaiye, kamu binaları, altyapı tesisleri, riskli konutların vb. yapıların güçlendirilmesine özendirici katkı sağlanması. l Deprem sonrasında sığınılabilecek yeşil alanların belirlenip özenle korunması. l Deprem tehdidi karşısında belediyebilimsel ve mesleki kuruluşlarkentlilermuhtarlıklar birlikteliği ve sağlanacak uluslararası kaynaklarla tam bir örgütlenme... l Toplumun depreme karşı eğitilmesi. l Ekonomi Deprem Planlama / imar ğitim / kültür / turizm / spor l Bilgi toplumuna geçiş sürecinde, bütün olanakların örgütlenmesiyle şehrin bir “bilim şehri” konumuna taşınması. Bu kapsamda, bilim insanlarının ve uzman kuruluşların bilgi ve deneyiminin, bizden olanolmayan ayrımı gözetilmeden seferber edilmesi; ayrıca halk eğitiminin desteklenmesi. l Aslında bir açıkhava tarih müzesi olan İstanbul’un, sanat ve kültür merkezleri, müzeler, tiyatrolar, kongre, konser, operabale salonları vb. ile gerçek bir kültür şehri haline getirilmesi; öncelikle de işe, AKM’nin düzenlenerek yeniden hizmete sokulmasıyla başlanması. l Şehrin ekonomisine de katkılar getirecek olan Kongre Turizmi, İnanç Turizmi, Kruvaziyer Turizmi için gerekli olanakların sağlanması; kentsel plana uygun limanlar ve E Bütün bu sıralananlar, yapılması gerekenlerin asgarisidir ve mevcut kaynakların akılcı kullanılmasıyla gerçekleştirilebilir. Öneriler daha çok, iyi örgütlenmeye dayanan konulardır. İstanbul Belediyesi’nin 2014 konsolide bütçesi, 18 bakanlığın her birinin bütçesinden fazladır. Ayrıca en iyi kaynağın tasarruf olduğu unutulmamalıdır. İstanbul için önerilen bu ilke ve hedeflerin birçoğu öteki şehirlerimizde de uygulanabilir. Belediye yönetimlerinin, kentlilerin hizmetinde olduklarını unutmamaları ve yapılacak bütün işlerin kentli katılımıyla, insan öncelikli olarak ele alınması gerektiği bilinciyle davranmaları gerekir. Özetle...