Katalog

8 MAYIS 2014 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 Sağlıkta dönüşüm iflas etti GSS’deki 7.3 milyar TL tutarındaki primin 6.9 milyar TL’si ödenmedi. Yaklaşık 8 milyon vatandaşın gelirinin aylık 340 TL’nin altında olduğu gerekçesiyle primleri devlet tarafından karşılanıyor. GSS kapsamında gelir testiyle ödeme gücü olmayanların tespit edilerek primlerinin devlet tarafından karşılanmasına rağmen bugüne kadar vatandaşların yaptığı ödemeler genel borcun yalnızca yüzde 5’ini oluşturdu. MAHMUT LICALI Genel Sağlık Sigortası kapsamında 2 yılda ödenmeyen prim borcu, toplam borcun yüzde 95’ine ulaştı edilen ana prim miktarı, tahsil edilen ve tahsil edilecek miktarları açıkladı. Çalışma Bakanlığı’nın verilerine göre asgari ücretin üçte birinden az geliri olduğu tespit edilen ve ödeme gücü bulunmayan vatandaşların sayısı 7 milyon 942 bin 836 kişi oldu. Buna göre yaklaşık 8 milyon vatandaşın gelirinin aylık 340 TL’nin altında olduğu gerekçesiyle primleri devlet tarafından karşılanıyor. GSS kapsamında 2012’den Ekim 2013’e kadar tahakkuk edilen ana para pirim miktarı toplam 7 milyar 330 milyon 16 bin 849 TL tutarında hesaplanıyor. Söz konusu miktarın tahsil edilen kısmı ise 357 milyon 832 bin 872 TL olurken bu tutar gecikme cezası ile birlikte 371 milyon 349 bin 332 TL tutarında para tahsil edildi. Ödenmeyen ve tahsil edilecek prim miktarı ise 6 milyar 972 milyon 183 bin 976 TL olarak hesaplandı. Üç Fidan Bir Çınar Gazetedeki odamda başımı kaldırdığımda ilk gördüğüm, bana yaşanmışlıkları, aidiyetimi anımsatan en önemli fotoğraf karelerinden biri... TİP’in radyo seçim kampanyalarının simgesi kadının sesi; Şekibe Çelenk, sevgili Şekibe Abla, Halit Ağabey’in ölümünden sonraki ziyaretimde armağan etmişti. Halit Çelenk, 6 Mayıs’ta katılabildiği “Üç Fidan”ı son anma etkinliğinde onların fotoğraflarını içeren büyük panonun önünde... Yüz dilini, hele de bakışlarını görmelisiniz... Halit Ağabey, “tam bağımsız Türkiye” destanının yazılmasına düşman içdış odakların “Üçe üç...” histeri çığlıkları arasında onay verdikleri darağacının kuruluşuna tanıklıklarının izlerini sadece ve sadece o yüz dilinden, gözlerinden hiç silemedi. Bilge insan, hukukçu kimliği, hep olumlu bakan, güler yüzüyle hukukun katledildiği bir ülkede, hak savaşımı veren kuşakların hak arayışlarında, arkalarındaki yenilgiyi tanımayan destek güçtü... Sevgili ağabeyleri olarak Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan, Hüseyin İnan’ın değil sadece, birkaç kuşak onurlu duruş savaşımı vermiş birey ve örgütlerin sayılmayacak kadar çok sayıda hukuk savaşımı dosyalarının içinde boğuşurken hep başı dik duruşu, güler yüzü, yorgunluk, yılgınlık tanımayan moral değerleriyle, direnenlerin güçlerine güç katanlardan oldu... 6 Mayıs 1972’nin kör gecesinde, 0103 arasında yaşananların tanıklıklarını Halit Çelenk’in anılarından başlayarak kuşağın tanıklarının kitaplarından okumak, yaşanmışlıkları, öncesisonrası, nedenlerisonuçları ile taşları yerine doğru koyarak doğru okumak, yeni kuşaklar, gelecek için dersler çıkarmak yaşamsal değerde... Bu yılın 6 Mayıs etkinliklerinin zenginliği ne kadar değerli ise, medya çağında, medyatik popülizmin katkısı ile anlam çarpıtılmasına, istenilen çıkarlar doğrultusunda yorumlanarak kullanılmasına yol açma riskleri de var... Emperyal odaklarca, reklamlarda günümüzde çokça kullanılan, dibine kadar sömürülen “Che”nin gerçek kimliğini, dünya emek, bağmsızlık tarihindeki yeri büyük kavgasındaki algılamanın çarpıtılmasından, çıkarılacak derslerimiz olmalı değil mi? HHH Gezi Direnişi’nde ölenlerin Deniz’ler gibi anılmaları refleksi ne kadar doğalsa, “Deniz’lerle başladık Gezi’lerle devam ediyoruz...” sloganları ne kadarı ile kendiliğinden doğuyorsa... Toplumsal gelişmeler, duruşlarda okumaların doğru yapılmaması, çarpıtılmalarına yönelik, kirli çıkarlar adına örülü egemen düzenin oyunları, saldırıları, o kadar çok, etkin yaşanır... Kurulu, kirli çıkar düzenleri, hangi kadrolar, siyasal örgütlenmeler, içdış odaklar ittifaklarında, hangi zaman dilimlerinde, güçlü iktidar ittifakları, çarkları kurmuş olurlarsa olsunlar, düzene başkaldırıda simge, kirlenmemiş doğal öncü güçlerin, gençliğin, kendiliğinden örgütlenme, direnme, başkaldırı reflekslerinden çok ama çok korkarlar... 68 kuşağını düzene karşı direnişin efsaneleşmiş gücü yapan yaşanmışlıkları, toplumsal akışın kimi dönemeç noktasını, yer elverdiğince paylaşalım... Tüm yükseköğrenim gençliğinin otomatik üyesi olduğu her fakültede oy kullanabildiği seçimlerle göreve gelen dernek yönetimleri, üniversiteler ölçeğinde öğrenci birlikleri ve ülke ölçeğinde örgütlü TMTF’yi düşleyin. Yükseköğrenim gençliğinin yasal bu güçlü örgütlenmesine işçi gençliği katarak TMGT’ye eklemleyin... Sağ iktidarlar elinde daha bir hızla kirlenen içdış odaklı iktidar çarklarında, Türkiye’ye ikinci el stratejik ortaklık öngörülmüşse, bu ülkenin 1961 Anayasası ile gelmiş demokratik örgütlenme, eylem yapma, sendikal hakları, sola açılımları, sol siyaset, TİP düzen adına tehdit olarak görülüp; “Lüks anayasayı budamak” siyasal düzen sahiplerinin çıkar hesaplarının odağına oturtulmuşsa... 12 Mart derbesine uzanan yolun çakıl taşları döşenecektir. “Kanlı pazar”ları, TMTF’ye bağlı öğrenci kitlelerinin eylemlerine yönelik saldırıları, “Türkİslam” sentezinde oluşturulup kullanılan tetikçi kadroları böyle okumak gerek. Elbet TMTF genel kuruluna baskınla, Adapazarı köylerinden toplanan taşlı sopalı timlerle, örgütlü, düzeni sorgulayan, binaları olan yasal gençlik hareketlerinin dağıtılmasının yolu açılacaktır. Polis desteğinde okul, yurt baskınlarında önce yaralananlar, sonra ölenler, sonra da faili meçhul cinayetler halkası tek tek aydınlara uzanacaktır. Deniz’ler simge, ne kadar çok gençlikişçi, sol siyaset, demokratik örgütlenme kırımı ile sonuçlanan çatışmanın gazeteci olarak canlı tanığı oldum... 12 Mart’ın kurdurduğu idam sehpası gerçekten rövanştı... Bu ülkenin örgütlü insan hakları, sosyal devlet, sol siyaset çizgisinde, sendikal haklarla gelişimine, paylaşım eşitliğine gidişine tırpandı... 12 Mart darbesi, Türkiye’nin biçilen role uygun geriye püskürtülmesine yetmedi... 12 Eylül’e giden yolda örülen çakıl taşlarıyla yaşananlar elbette 12 Mart’a gidiş sürecinden çok daha ağır, kanlı bedellerle, çatışmacı yaşandı... Kanlı 1 Mayıs tek başına çok çarpıcı örnek değil mi? İktidarları sürecini, yeni boyutları ile doğru okumakta ders verici değil mi? ANKARA Genel Sağlık Sigortası (GSS) kapsamında 2012 itibarıyla eşi ya da ailesi çalışmayan ve herhangi bir eğitim kurumunda okumayan 18 yaşından büyük her yurttaştan gelir durumuna göre alınması öngörülen prim sistemi 2.5 yılda iflas etti. GSS prim affı gündeme gelirken ödenmeyen prim borcu toplam borcun yüzde 95’ine ulaştı. GSS kapsamında tahakkuk eden ana paranın miktarı 7.3 milyar TL olarak hesaplanırken yalnızca 371.3 milyon TL ödeme yapıldı. GSS kapsamındaki prim borçlarına af getirilmesiyle ilgili bu ay içinde TBMM’ye bir torba yasa sunulması beklenirken, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın GSS prim borçlarına ilişkin MHP Mersin Milletvekili Ali Öz’ün soru önergesine ver diği yanıt sistemin iflas ettiğini gösterdi. GSS kapsamında gelir tespiti yaptıktan sonra ödeme gücü olmayanların primleri devlet tarafından karşılanıyor. Prim borçları asgari ücret baz alınarak hesaplanıyor. Buna göre asgari ücretin üçte birinden daha az geliri (340 TL’den az) olanların primleri devlet tarafından ödeniyor. Asgari ücretin üçte birinden yüksek geliri olanlar (340 TL 1021 TL arası) 40.86 TL; iki katına kadar geliri olanlar (1021 TL 2 bin 42 TL arası) 122.58 TL, iki katından fazla geliri olanlar (2 bin 42 TL’den fazla) ise 245.15 TL aylık prim ödüyor. GSS prim ödemeleri için gelir testi yaptırmayan kişilere ise asgari ücretin iki katı ve üzerinde kabul edilerek aylık 245.15 TL tutarında prim borcu çıkarılıyor. MHP’li Öz’e yanıt veren Bakan Faruk Çelik, GSS kapsamında prim borcunu ödeyemeyen kişilerin sayısı, tahakkuk BMC konut yapılmasın İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu)Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’nun (TMSF) Çukurova Grubu’ndan devraldığı BMC’nin ge çen hafta yapılan satış ihalesinin ardından gözler, fabrika alanına çevrildi. Ethem Sancak’ın şirketinin 751 milyon lira son teklif verdiği BMC için TMSF’nin onayı bekleniyor. Ancak onayın ardından, fabrikanın yeniden çalıştırılmak yerine 175 dönüm arsasına konut dikilmesinden endişe ediliyor. İzmir Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem Demirtaş , “Umarım BMC’nin yerini inşaat yapmak için almamışlardır” dedi. Ege Otomotiv Derneği Başkanı Mustafa İduğ da BMC’de yerli otomobil ve elektrikli otomobil üretilmesini istediklerini söyledi. arsasına Herkesin lobisi olsun! Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, faiz lobisiyle ilgili olarak “Her Türk vatandaşının lobi yapma, kulis yapma hakkı var” dedi. Ekonomi Servisi Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, Türkiye’de çok yeni bir fenomen olduğunu belirterek ‘Çok çok düşük faiz oranı fenomeni. Bu Türkiye için olağan dışı’ dedi.Financial Times Türkiye zirvesinde konuşan Başçı’nın konuşmasının satır başları şöyle: * Faiz oranlarının düşük olmasını isteyenler var; kredi alanlar. Yüksek olmasını isteyenler var; tasarruf edenler. “TL’nin değeri yüksek olsun” diyenler var; ithalatçılar tarafı. “TL’nin değeri düşük olsun” diyenler var, ihracatçılar. Dolayısıyla her Türk vatandaşının lobi yapma, kulis yapma hakkı var. * Ne var ki Merkez Bankası kısa vadeli faizi bir enstrüman olarak görüp riski azaltmaya çalıştığı sürece, fiyat istikrarını sağlamaya çalışırsa o zaman doğru kurumsal yapıyı kurmuş oluyorsunuz. * Türkiye’nin karşılaştığı zorluklar anlamında düşük faiz oranları ve düşük tasarruf oranları. Siyasi konularla ilgili hep dikkatli olmaya çalışırım. * Reel faizlerin çift haneli olmasına alışığız. Bunu tek hanelere indirdik. Kendimizde gözlerimize inanamadık. Lehman Brother’s krizinden sonra küresel olarak faiz oranları düştü. Sıfırın da altına indi. Bunun Türkiye üzerinde bir etkisi oldu. Sermaye akışı tedbirleri uygulamazsanız o zaman global ortama adapte olmanız lazım. Peki, iç tasarrufları ne yapacaksınız? O da çok düşük ise o zaman krediler artıyor. Geriye tek alternatif kalıyor: Bankacılık sektöründe tedbirler almak. Kredinin gelire oranı, kredinin varlıklara oranı gibi rasyolar üzerinde tedbirler almaktan başka çare kalmıyor. Vodafone Türkiye 20 milyon aboneye ulaştı Ekonomi Servisi Vodafone Türkiye, Türkiye pazarına girdiği 2006’dan bu yana abone sayısını yüzde 66 oranında artırdı. 20 milyon aboneye ulaşılması vesilesiyle mayıs ayını kutlama ayı ilan eden Vodafone Türkiye, mevcut abonelerini ödüllendirirken, 20 milyonluk aileye yeni katılacak abonelere de cazip teklifler sunuyor. 20 milyonuncu abone kutlamaları çerçevesinde düzenlenen ödül töreninde, Vodafone’un 20 milyonuncu abonesi İsmail Ceylan, ödülünü Vodafone Türkiye İcra Kurulu Başkanı Gökhan Öğüt’ün elinden aldı. Öğüt yaptığı konuşmada, telekomünikasyon dünyasında ana performans göstergesinin, operatörlerin kendi aboneleri tarafından tavsiye edilmesi olduğunu belirterek, “Biz de kendi abonelerimiz tarafından tavsiye edilme konusunda lider olmayı hedefledik ve bunu da başardık” dedi. En yaşlı Vodafone’lu Hanife Kurtoğlu (90 yaşında), en eski Vodafone’lu Ferhat Bayramoğlu (20 yıldır Vodafone abonesi), ilk Red abonesi Buğra Ardalıoğlu, ilk FreeZone abonesi Mustafa Güzelgöz ödül alanlar arasında yer aldı. Bank Asya’dan 4.5 milyar lira kaçtı Ekonomi Servisi Bank Asya’nın net kârı yılın ilk çeyreğinde yüzde 9 düşüşle 40.8 milyon liraya gerilerken 17 Aralık soruşturması sürecinde Güde hükümetcemaat gerginliği et Journal Türkiye’ye bilgi veEkonomi Servisi Borsa Borsa İstanbul’da Genel len Hareketi’ne yakın olarak gören BIST yetkilileri, Gülen İstanbul’da (BIST) genel müdür yüzünden görevlerinden alındıMüdür Yardımcısı rülen bankanın mevduatı ise 2013 Hareketi’ne yakın isimleri göyardımcıları Ali Çöplü ve Mus ğı konuşuluyor. Ali Çöplü, Mustafa sonuna göre 4.5 milyar lira (yüzReuters’a bilgi veren bir revden alması yönünde Başkan tafa Baltacı ile Araştırma Müde 24.3) azaldı. İbrahimTurhan’a hükümetten dürü Orhan Erdem görevlerin BIST yetkilisi, “Karar 2 MaBaltacı ve Araştırma Bank Asya, 17 Aralık 2013’te başyıs tarihli yönetim kurulu top baskılar geldiğini söyledi. Kadden ayrıldı. BIST’ten yapılan Müdürü Orhan Erdem latılan yolsuzluk iddiaları operasyolantısında alındı. Ayrıca Araş rosunun büyük bölümünü kenaçıklamada her üç çalışanın da görevlerinden alındı. nunun ardından hükümet ve Gülen tırma Müdürlüğü ile İş Gedisi seçtiği için Turhan’ın başta bir süredir yürütülen organizascemaati arasındaki gerilimde cemaaliştirme Müdürlüğü birleştibuna karşı çıktığı ancak baskıyonel yeniden yapılanma kapGörevden almaların te yakın banka olarak değerlendirilmiş riliyor ve Araştırma Müdü ların devam etmesiyle “yeniden samında, kendilerine bağlı ana AKPcemaat gerginliği ve bankadan 4 milyar liralık mevduat yapılanma” gerekçesiyle göiş grubu kalmadığı için görevle rü Orhan Erdem de bu kapyüzünden olduğu çıkışı olduğu iddia edilmişti. samda görevinden ayrıldı” revden almalara yeşil ışık yaktırinden ayrıldıkları ifade edildi. iddia edildi. Bank Asya Genel Müdürü Ahmet dedi. Diğer yandan Wall Streğı belirtildi. Ancak kulislerde her üç ismin Beyaz da bu süreçte bankadan bazı kurumsal firmaların da dahil olduğu bir mevduat çıkışı olduğunu ancak çıkışın yarısından fazla da giriş olduğunu açıklamıştı. Görünüm Raporu’ güncellenmesi Dubai’de Ekonomi Servisi Uluslararası Para FoBankanın konsolide olmayan sonuçyayımlandı. Buna göre Kafkaslar ve Orta nu (IMF), Kafkaslar ve Orta Asya bölgesilarına göre, nakdi kredileri 2013 soAsya’da büyüme 2013’teki yüzde 6.5 rakanin ana ticaret partnerleri olan Rusya, Çin ve nuna göre yüzde 18.5 azalarak 21.3 mından yüzde 6’ya düşecek. Bunun temel neTürkiye’deki yavaşlayan büyüme ivmesinmilyar liraya geriledi. Toplanan fonEkonomi Servisi ABD Merkez Bankası (Fed) deni ise özellikle Çin, Rusya ve Türkiye giden olumsuz etkileneceğini bildirdi. IMF’nin lar yüzde 24.3 azalarak 14 milyar liBaşkanı Janet Yellen, merkez bankasının pabi Kafkasya /Orta Asya bölgesinin ana tica‘Kafkaslar ve Orta Asya Bölgesel Ekonomik raya indi. Toplam aktifler de yüzde ra politikasını yüksek derecede gevşek tutmaya deret partnerleri olan yükselen piyasalarda za16.4 azaldı ve 23.2 milyar lira olvam edeceğini belirterek, yükselen jeopolitik geryıflayan büyüme ivmesi ve Kazakistan petdu. Kredi ve alacakları ilim veya gelişen piyasalardaki finansal stresin rol üretimindeki geçici azalış olacak. Bölgede ise 2013 sonuna göre ABD ekonomisi için risk yarattığını vurguladı. ABD riskler aşağı yönlü kalacak, özellikle yükyaklaşık yüzde 19 Kongresi’ne yapacağı konuşmanın metnine göre Yelselen piyasa ticaret partnerlerindeki yadüşüşle 16.84 len, konut sektöründen gelen zayıf verilerin de önemli vaşlamanın ihracatı, doğrudan yabancı milyar lira olabir risk olduğuna işaret ederek bu durumun yakından izlensermayeyi ve ülkeler arası bireysel para rak gerçekleşti. mesi gerektiğini ifade etti. Yellen, zayıf enflasyona yol açan ethavale işlemlerini etkilemesi bekleniyor. kenlerin ise büyük olasılıkla geçici olduğunu söyledi. Borsada ayrılık depremi IMF: Türkiye’de riskler aşağı yönlü Jeopolitik gerilim ABD için de risk